Hüzn ili üçün mənbəyə bax

'''Hüzn ili''', '''Kədər ili''', '''Qəm ili''' və ya '''Senetül-Hüzn''', [[Qriqori təqvimi|Miladi təqvimlə]] təxminən 619-cu ilə müvafiq gələn və [[Hicri təqvim|Hicri təqvimdə]] də mövcud olan bir ildir.<ref>{{Cite book |last=Lings |first=Martin |url=https://books.google.com.tr/books?id=d8EkQwAACAAJ&redir_esc=y |title=Muhammad: His Life Based on the Earliest Sources |date=6 oktyabr 2006 |publisher=Inner Traditions/Bear |isbn=978-1-59477-153-8 |page=98 |language=İngiliscə |access-date=10 iyun 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220610123142/https://books.google.com.tr/books?id=d8EkQwAACAAJ&redir_esc=y |archive-date=10 iyun 2022}}</ref><ref>{{Cite book |last=Armstrong |first=Karen |url=https://books.google.com.tr/books?id=ROF57nr4QboC&redir_esc=y |title=Islam: A Short History |date=18 dekabr 2007 |publisher=Random House Publishing Group |isbn=978-0-307-43131-8 |page=13 |language=İngiliscə |access-date=10 iyun 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220610123143/https://books.google.com.tr/books?id=ROF57nr4QboC&redir_esc=y |archive-date=10 iyun 2022}}</ref> Bu ilin belə adlandırılmasının səbəbi, [[İslam]] [[Peyğəmbər|peyğəmbəri]] olan [[Məhəmməd|Məhəmmədin]], həm əmisi olan [[Əbu Talib|Əbu Talibi]], həm də ilk həyat yoldaşı olan [[Xədicə|Xədicəni]] bu ildə ardıcıl olaraq itirməsidir.<ref name=":0">{{Cite web |title=SENETÜ’l-HÜZN - TDV İslâm Ansiklopedisi |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/senetul-huzn |archive-url=https://web.archive.org/web/20200921115629/https://islamansiklopedisi.org.tr/senetul-huzn |archive-date=21 sentyabr 2020 |access-date=10 iyun 2022 |website=TDV İslam Ansiklopedisi |language=tr}}</ref>

[[Məhəmməd|Məhəmmədin]] peyğəmbərliyinin onuncu ilində, [[Məkkə|Məkkəli]] [[Qureyş|Qureyşlilərin]] [[Haşimilər|Haşim]] ailəsinə qarşı boykotu ləğv etməsindən təxminən doqquz ay sonra, əvvəlcə Məhəmmədin əmisi olan [[Əbu Talib]], daha sonra isə onun birinci həyat yoldaşı olan [[Xədicə]] bu boykotun səbəb olduğu yorğunluq və xəstəliklərə görə üç günlük ara ilə bir-birlərinin ardınca vəfat etmişdirlər. Ona ən böyük dəstək verən bu iki mühüm şəxsin ölməsi Məhəmmədi hədsiz dərəcədə kədərləndirmişdir. Xədicə ona ilk iman gətirmiş şəxs olduğu halda, əmisi Əbu Talib isə uşaqlıqdan onun hamisi olmuş, daha sonra isə Məhəmməd öz peyğəmbərliyini elan edəndən sonra Məkkədə öz qövmünə qarşı onu bütün çətinliklərdən mühafizə etmişdir.<ref name=":0">{{Cite web |title=SENETÜ’l-HÜZN - TDV İslâm Ansiklopedisi |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/senetul-huzn |archive-url=https://web.archive.org/web/20200921115629/https://islamansiklopedisi.org.tr/senetul-huzn |archive-date=21 sentyabr 2020 |access-date=10 iyun 2022 |website=TDV İslam Ansiklopedisi |language=tr}}</ref>

Mənbələrdə Xədicə və Əbu Talibin vəfat etdiyi Məhəmmədin peyğəmbərliyinin bu onuncu ili ''Hüzn ili'' adlandırılmışdır. Bu adın birbaşa olaraq Məhəmməd tərəfindən qoyulduğu da deyilir.<ref name=":0">{{Cite web |title=SENETÜ’l-HÜZN - TDV İslâm Ansiklopedisi |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/senetul-huzn |archive-url=https://web.archive.org/web/20200921115629/https://islamansiklopedisi.org.tr/senetul-huzn |archive-date=21 sentyabr 2020 |access-date=10 iyun 2022 |website=TDV İslam Ansiklopedisi |language=tr}}</ref>

Əbu Talibin ölümündən sonra evindən nadir hallarda çölə çıxan Məhəmmədi Məkkə [[Paqanizm|bütpərəstləri]] sərt şəkildə təhqir etməyə başlamışdırlar. Onun evinə müxtəlif tullantılar belə atırdılar. Bir gün isə onun başına torpaq atmışdırlar və bundan sonra o toz içində öz evinə qayıtmışdır. O, bu xoşagəlməz hadisəyə görə çox üzülmüş və ağlamış qızlarından birinə <nowiki>“</nowiki>Ağlama, qızım! Şübhəsiz ki, [[Allah]] atanızı qoruyacaqdır."deyə təsəlli vermişdir.<ref>{{Cite book |last=Al-Mubarakpuri |first=Safiur-Rahman |url=https://books.google.com.tr/books?id=YqjCAwAAQBAJ&redir_esc=y |title=The Sealed Nectar: Ar-Raheeq Al Makhtoom |date=9 iyun 2014 |language=ingiliscə |access-date=10 iyun 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220610123142/https://books.google.com.tr/books?id=YqjCAwAAQBAJ&redir_esc=y |archive-date=10 Haziran 2022}}</ref> Başqa bir gün isə o, [[Kəbə|Kəbənin]] yanında [[Namaz|namaz qılarkən]] [[Əbu Cəhl|Əbu Cəhlin]] təşviqi ilə bir şəxs onun üzərinə qan və nəcis bulaşmış heyvan parçası atmışdır. Başqa bir gün isə o, Kəbənin yanında namaz qılarkən, Məkkəlilərdən biri [[Səcdə|səcdədə]] ikən onu boğmağa cəhd etmişdir; [[Əbu Bəkr]] onu bu vəziyyətdən xilas etmişdir.<ref name=":0">{{Cite web |title=SENETÜ’l-HÜZN - TDV İslâm Ansiklopedisi |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/senetul-huzn |archive-url=https://web.archive.org/web/20200921115629/https://islamansiklopedisi.org.tr/senetul-huzn |archive-date=21 sentyabr 2020 |access-date=10 iyun 2022 |website=TDV İslam Ansiklopedisi |language=tr}}</ref>

Mənbələrdə bildirilir ki, Əbu Talibin vəfat etməsindən sonra [[Haşimilər|Haşim oğullarının]] yeni rəhbəri olan [[Əbu Ləhəb]] [[ərəblər]] arasında mövcud olan qəbiləçiliyə və qohumlarının təkidinə görə Məhəmmədin himayəsini öz üzərinə götürmüş, lakin qısa bir müddət sonra Məkkəlilərin təhriki ilə bundan imtina etmişdir.   Bu təzyiqlərə görə [[Məkkə|Məkkədə]] [[İslam|İslama]] dəvət fəaliyyəti çox çətinləşmiş, Məhəmməd öz dəvətini başqa bir şəhərdən həyata keçirmək və [[Qureyş]] əleyhinə başqa bir qəbilədən kömək istəmək qərarına gəlmişdir. Məhz buna görə də [[Taif]] şəhərinə getmişdir.<ref name=":0">{{Cite web |title=SENETÜ’l-HÜZN - TDV İslâm Ansiklopedisi |url=https://islamansiklopedisi.org.tr/senetul-huzn |archive-url=https://web.archive.org/web/20200921115629/https://islamansiklopedisi.org.tr/senetul-huzn |archive-date=21 sentyabr 2020 |access-date=10 iyun 2022 |website=TDV İslam Ansiklopedisi |language=tr}}</ref>

== İstinadlar ==

[[Kateqoriya:İslam tarixi]]