Kazaklar

Qazaxlar ilə səhv salmayın.

Kazaklar
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Kazaklar (müxtəlif dillərdə: Kozak, Kosak, Cossack, Kossak, Kazak, Rus Kazakları) — Don və Dnepr çayları yaxınlığında XV əsrdən etibarən formalaşmağa başlamış xalq. Bir çox hallarda kazaklar Qazaxıstanda yaşayan yerli qazax xalqı ilə müqayisə olunur. Ancaq hər iki xalq arasında hec bir əlaqə mövcud deyildir. Kazak sözü qədim türk dilində azad insan mənasını verir.

Kazaklar — xidmət edən insanların etnik qrupu, (əsasən pravoslav ruslar və ukraynalıların) - sərhəd xidmətini yerinə yetirən hərbi birləşmələrin üzvləridir.

Zaporojye kazaklarının və Registr kazakların nəsilləri Osmanlı imperiyasında Transdunaylıların və Avstriya imperiyasında Banat Seçinin, eləcə də Buq kazaklarının, Azov kazaklarının, Qara dəniz kazaklarının və Kuban kazaklarının əsasını təşkil edirdilər; Onlar Rusiya imperiyasında Qafqaz xətti kazak ordusu, Don, Xopör (o cümlədən Nekrasov kazaklarının), Volqa, Orenburq, Ural, Sibir və Transbaykal kazaklarının formalaşmasında daha az dərəcədə iştirak etmişlər.

Kazaklar sinfi olanda belaruslar, polyaklar, çexlər, slovaklar, cənub slavyanları, yunanlar, moldovanlar, osetinlər, türklər (o cümlədən qazaxlar və tatarlar, başqırdlar), mordvalar-erzyanlar, kalmıklar, buryatlar və başqa xalqlardan ibarət qrupları da əhatə edirdilər.

Kazakların ayrı-ayrı qrupları özünütəcridi, dil və mədəniyyətlərini və etnik özünüdərklərini qoruyub saxladılar.

Kazaklar siniflərə görə kənd sakinlərinə, zadəganlara, tacirlərə ("ticarət kazakları" (ukray. çumaklar)) və kazak ruhanilərinə bölünürdülər.

17-ci əsrin sonlarına qədər Rusiya Çarlığında xüsusi xidmət adamları - ağ şəhər kazakları və şəhər kazakları, 17-18-ci əsrlərdə - sloboda kazakları, 19-cu əsrin sonuna qədər - stanitsa kazakları, 1920-ci ilə qədər - Sibir şəhər kazakları, Liwet Kossaları, Kossalar və Kossalar da var idi cks, ov kamerası kazakları və lisovchiks.

Kazakların antropoloji təhlili onların vahid etnoqrafik mənşəyi haqqında danışmağa imkan vermir, çünki kazak mühitində bəzi xüsusi antropoloji icma həmişə izlənmir - nə qarışıq, nə də keçid.

Kazak hərbi birləşmələri öz tarixi boyu Rusiya dövlətinin ordusunun, Rusiya İmperator Ordusunun (Rusiya Qvardiyası da daxil olmaqla), Ağ Qvardiyaçıların, Sovet Rusiyası Silahlı Qüvvələrinin (Qırmızı Qvardiya, sonradan Qırmızı Ordu) və SSRİ Silahlı Qüvvələrinin tərkibində olmuşdur.

Hal-hazırda Rusiya Federasiyasında kazak birləşmələri də var.

Bundan əlavə, kazak hərbi birləşmələri aşağıdakı dövlətlərin və qurumların silahlı qüvvələrinin və birləşmələrinin bir hissəsi idi: Litva Böyük Hersoqluğu və Polşa Tacı; Hamburqun "azad şəhəri"; İsveç Kralı XII Karl (Mazepa və Qordienko); Osmanlı İmperiyası (Osmanlı protektoratı altında Sağ Sahil Hetmanlığı /1669-1685/, "Nekrasovitlər" və Transdanubiya Sıç); Fars (Fars Kazak Diviziyası); Ukrayna Xalq Respublikası, Qərbi Ukrayna Xalq Respublikası və Ukrayna Hetman Skoropadski Dövləti (Azad Kazaklar və Xolodnoyarsk Respublikası); Azad ərazi (Nestor Maxnonun rəhbərlik etdiyi üsyançı hərəkat); Sovetlər və Ukrayna SSR UPR (Qırmızı Kazaklar); Paraqvay; Nasist Almaniyası (Kazak düşərgəsi və bir çox başqa birləşmələr); UPA (Bulba-Borovets Polesia Sich daxil olmaqla); Mançukuo və Yaponiya (Kwantung Ordusu).

Məşhur nümayəndələri

• Stepan Razin