Mancur göyrüşü

Mancur göyrüşü
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Asterids Klad: Lamiids Dəstə: Dalamazçiçəklilər Fəsilə: Zeytunkimilər Triba: Oleeae Yarımtriba: Fraxininae Cins: Göyrüş Növ: Mancur göyrüşü
Beynəlxalq elmi adı
Fraxinus mandshurica Rupr., 1857
Şəkil axtarışı ITIS   832796 NCBI   56029

Mancur göyrüşü (lat. Fraxinus mandshurica) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin zeytunkimilər fəsiləsinin göyrüş cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Şərqi Asiyada iynəyarpaqlı və enliyarpaqlı meşələrin əsas ağaclarından biridir. Rusiyanın Primorsk diyarı və Saxalin vilayətində, Koreyada, Çində, Yaponiyada yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Bu növ adi göyrüşə oxşardır. Hündürlüyü 25 m, diametri 1,5 m olan, birinci dərəcəli ağacdır. Gövdəsi düz, sütunvari, çətiri yuxarı qalxmış, enli-yumru, zərifdir. Cavan ağaclarda nazik yarıqlarla örtülmüş, yaşlandıqda rəngi bozdan tünd bozadək dəyişir. Zoğları və cavan budaqları tünd sarı və ya qonur rəngli, ağtəhər pulcuqlu, tumurcuqları qara və ya qara-qonur, çılpaqdır. Mayın əvvəllərində yarpaqları açılanadək çiçəkləyir, meyvələri sentyabrın axırları – oktyabrda yetişir, qış ərzində tökülür. Kök sistemi dərin, güclüdür. 400 ilədək yaşayır.

Ekologiyası

Soyuğa davamlıdır, ancaq cavan zoğları və yarpaqları yaz soyuqlarından əziyyət çəkir, işıqsevəndir, ancaq cavan bitki bir az kölgələnməyə dözür. Torpaqların nəmişliyinə və məhsuldarlığına tələbkardır.

Azərbaycanda yayılması:

Böyük və Kiçik Qafqazda təbii halda yayılmışdır.

İstifadəsi:

Oduncağı möhkəm, sənaye əhəmiyyətlidir. Tək və qrup əkinlərində istifadəsi məqsədyönlüdür.