Məxməri göyrüş

Məxməri göyrüş
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superasterids Klad: Asterids Klad: Lamiids Dəstə: Dalamazçiçəklilər Fəsilə: Zeytunkimilər Triba: Oleeae Yarımtriba: Fraxininae Cins: Göyrüş Növ: Məxməri göyrüş
Beynəlxalq elmi adı
Fraxinus velutina Torr., 1848
Şəkil axtarışı ITIS   32936 NCBI   56038 EOL   579143

Məxməri göyrüş (lat. Fraxinus velutina) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin zeytunkimilər fəsiləsinin göyrüş cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Vətəni Şimali Amerikadır. Arizona, Yeni Meksika və Kaliforniyada yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 15 m-ə çatan ağacdır. Düz nazik gövdəli, qabığı boz rənglidir. Məxməri yarpaqlarının uzunluğu 15 sm, 3-5 ədəd ellipsvari və ya dairəvi yarpaqcıqdan ibarət, uzunluğu 2-4 sm, itiuclu, kənarı dişli, üst səthi qabarıqdır. Çiçəkləri budaqların ucunda hamaş çiçək qrupuna yığılmışdır. Meyvəsi qanadlı, 1,8 sm uzunluqdadır. Toxumla çoxaldılır.

Ekologiyası

Şaxtaya və quraqlığa davamlıdır. Abşeron şəraitində çiçəkləməsi və meyvə verməsi müşahidə edilməmişdir.

Azərbaycanda yayılması

Böyük və Kiçik Qafqazda rast gəlinir.

İstifadəsi

Oduncağından elastikliyinə və möhkəmliyinə görə ağır və elastik döyüş silahı, ov alətləri hazırlanması üçün istifadə edilir. Qədimdə göyrüşdən düzəldilmiş qablar çox məşhur idi. Yaşıllaşdırmada, canlı cəpərlərin salınmasında istifadəsi məqsədəuyğundur.