Nipisat adası üçün mənbəyə bax

{{Ümumdünya irsi obyekti
|Orijinal adı = 
|Name        = Nipisat adası
|Image       = [[Fayl:Greenland edcp location map.svg|250px]]
|imagecaption= 
|State Party = 
|Type        =
|Criteria    = 	(v)
|ID          = 
|Link        =   
|Region      = {{DNK}}
|Coordinates =  66°48′50″N 53°30′30″W
|Year        = 2018
|Session     =  
|Extension   =  
|Danger      =  
<!-- Şəhərin və ya objektin xəritə üzərində işarələnməsi -->
|pushpin_map                       =  
|pushpin_label_position            = 
|label                             =  
|name                              =  
|pushpin_mapsize                   =  
|latd  = |latm  = |lats  = |latNS  = <!-- Obyektin koordinatlarını göstərin. Dərəcə, dəqiqə, saniyə, şimal 
(N) və ya cənub (S) yarımkürəsində yerləşdiyini qeyd edin. -->
|longd = |longm = |longs = |longEW = 
}} 
'''Nipisat adası''' Qrenlandiyanın mərkəzi-qərbindəki Qeqqata bələdiyyəsində kiçik, məskunlaşmamış bir ada.

== Coğrafiyası ==
Nipisat adası Sisimiutdan 15&nbsp;km cənubda, [[Devis boğazı]]nın sahilində yerləşir. Sarfannqut adasının dərhal qərbindəki İkertuq Fyordunda yerləşən kiçik adalar və göyərtələr qrupuna aiddir. Adadakı ot bitkiləri florada üstünlük təşkil edir.
 

== Tarixi ==
18-ci əsrdə [[Danimarka]]lılar və [[Norveç]]lilər Nipisata gəldi. [[1723-cü il]]də Hans Eqed Nipisatda böyük sümüklü [[balina]]ları ovlamaqla məşğul olan yerli insanları tapdı və Danimarkalılar burada ilk yaşayış məntəqəsini, ticarət məntəqəsini qurdular<ref>{{kitab3 
 | müəllif     = Mirsky, Jeannette
 | başlıq      =  To the Arctic!: The Story of Northern Exploration from Earliest Times
 | link        = 
 | cavabdeh    = 
 | yer         = 
 | nəşriyyat   = University of Chicago Press.
 | il          = 1998
 | cild        = 
 | səhifə      = 218
 | səhifələr   = 
 | isbn        = ISBN 0-226-53179-1.
 | doi         = 
 | ref         = 
}}</ref>. İki il sonra adada kiçik bir tapşırıq quruldu, ancaq 1 il sonra tərk edildi və sonra hollandiya balina ovçuları tərəfindən yandırıldı<ref>{{kitab3 
 | müəllif     = Heinzelmann, Eva; Robl, Stefanie; Riis, Thomas
 | başlıq      =  Der dänische Gesamtstaat: ein unterschätztes Weltreich?
 | link        = 
 | cavabdeh    = 
 | yer         = 
 | nəşriyyat   = verlag-ludwig
 | il          = 2006
 | cild        = 
 | səhifə      = 149
 | səhifələr   = 
 | isbn        =  ISBN 3-937719-01-6.
 | doi         = 
 | ref         = 
}}</ref>. [[1727-ci il]]də norveçlilər Ditlev Vib və Kristania yepiskopu Deyman Danimarka kralına Nipisatda ticarət məntəqəsinin yenidən qurulmasını və balina stansiyasının qurulmasını tövsiyə etdilər. [[1728-ci il]]də Danimarkalı I Frederik Nipisatda bir qala inşa etməyi əmr etdi, lakin iki il sonra onun tərk edilməsini və boşaldılmasını əmr etdi.

[[30 iyun]] [[2018-ci il]]də [[YUNESKO]]-nun Dünya İrsi olaraq qeyd edildi<ref>{{kitab3 
 | müəllif     =  Centre, UNESCO World Heritage
 | başlıq      =  "Aasivissuit – Nipisat. Inuit Hunting Ground between Ice and Sea"
 | link        = 
 | cavabdeh    = 
 | yer         = 
 | nəşriyyat   =  whc.unesco.org
 | il          = 3 iyul 2018
 | cild        = 
 | səhifə      = 
 | səhifələr   = 
 | isbn        = 
 | doi         = 
 | ref         = 
}}</ref>.

== Arxeologiyası ==
[[Ada]] əvvəllər Saqqaq mədəniyyətindən bilinməyən bəzi daş əsərlər ehtiva edən Saqqaq [[mədəniyyət]]i arxeoloji məkanı ilə diqqət çəkir<ref>{{kitab3 
 | müəllif     =  Gotfredsen, Anne Birgitte; Mobjerg, Tinna
 | başlıq      =  Nipisat - a Saqqaq Culture Site in Sisimiut, Central West Greenland
 | link        = 
 | cavabdeh    = 
 | yer         = 
 | nəşriyyat   = Museum Tusculanum Press
 | il          = 
 | cild        = 
 | səhifə      = 7
 | səhifələr   = 
 | isbn        =  87-635-1264-5.
 | doi         = 
 | ref         = 
}}</ref>. Saqqaq xalqı müasir Kalaallit xalqının əcdadları deyil, əksinə müasir Çukçalar və [[Koryaklar]] ilə əlaqəlidirlər. Adanın adını daşıyan sayt [[1989-cu il]]də Sisimiut Muzeyinin kuratoru Finn Kramer tərəfindən kəşf edilmişdir<ref>{{kitab3 
 | müəllif     = Walton, Doreen
 | başlıq      =  "Analysis of hair DNA reveals ancient human's face."
 | link        = 
 | cavabdeh    = 
 | yer         = 
 | nəşriyyat   = BBC News.
 | il          = 2010
 | cild        = 
 | səhifə      = 
 | səhifələr   = 
 | isbn        = 
 | doi         = 
 | ref         = 
}}</ref>. İndiki sahil xəttindən təxminən 50 m məsafədə, cənub-şərq yamacı ilə qaldırılmış çimərliklərdə yerləşir. Sahənin yüksəkliyi orta dəniz səviyyəsindən 9 m ilə 13 m arasında dəyişir. Arxeoloji sahəni ehtiva edən adanın bu hissəsi, Dorset mədəniyyətinin və ya Tule mədəniyyətinin sonrakı işğalı əlamətlərini göstərməmişdir. Bununla birlikdə, əvvəlcədən Dorset və Arktikanın kiçik [[alət]] ənənələrinin də əlamətləri var. 1989-[[1994-cü il]]lərdəki beş illik boşalma dövründə 314 alət daxil olmaqla 70000-dən çox sümük parçası və təxminən 1000 artefakt bərpa edildi.

== Həmçinin bax ==
*[[La Santisima Trinidad de Parana]]
*[[Talampaya Milli Parkı]]
*[[Oqasavara adaları]]
*[[Okinoşima adası]] 
*[[Darien Milli Parkı]]
*[[Engelsberq dəmir zavodu]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}

[[Kateqoriya:Qrenlandiya adaları]]
[[Kateqoriya:Danimarkanın görməli yerləri]]