Qanç sintezi

Qanç sintezinin klassik variantı simmetrik əvəz olunmuş 1,4 divdropiridinin alınmasına gətirib çıxarır. Bu zaman 1,3-dikarbonil birləşməsinin 2 ekvivalenti istifadə edilir. Aldehid molekulunun karbonil atomu piridin tsiklinin C(4) atomuna çevrilir. Qanç sintezində mərhələlər ardıcıllığı tam dəqiq müəyyən edilməmişdir və bu vəziyyət hər halda fərqli ola bilər. Məsələn ammonyak qrupunun əvvəlki və sonrakı proseslərdə içtirakı mümkündür. Mərhələlərin rasional ardıcıllığı aldol kondesasiyasına gətirib çıxarır ki, bu da Mixael riaksiyasını sübut edir və 1,5 dikarbonil birləşməsinin meydana gəlməsinə səbəb olur. Qanç metodu ilə alınmış 1,4- dihidropiridinlər hər β- vəziyyətdə qarışıqlıq qabiliyyəti olan əvəzedicilər saxlayır. Bu da onun sabit qalmasını o dərəcədə təmin edir ki, onları nəinki ayırmaq, hətta oksidləşdirərək piridinin aromatik törəmələrini almaq olar.1,4-dihidropiridinlərin dehidrogenləşməsinin klassik metodları azot turşularının tətbiqinə əsaslanır: bu çevrilmə ammonium nitratın seriyum (IV), montmorillonitin mis (II) nitrat və ya bentonitin manqan dioksidini istifadə edərək həyata keçirilə bilər.

Simmetrik olmayan dihidropiridinləri Qanç sintezi ilə iki mərhələdə almaq olar: belə ki, başlanğıc olaraq aldol kondensasiyasını sintez edərək, ona ammonyakla və 1,3 dikarbonil birləşməsi və ya enominoketonla təsir etmək olar.

Qanç metodu ilə piridinin və ya dehidropiridinin sintezi aldehid, məsələn formaldehid, 2 ekvivalentli beto-keto mürəkkəb efir, məsələn, asetosirkə turşusunun etil efiri, azot donoru, məsələn ammonium asetat və ya ammonyak ilə çoxkomponentli üzvi reaksiyasına əsaslanır. Reaksiyanın başlanğıc məhsulu sınrakı mərhələdə piridinə oksidləşmiş dehidropiridindir.Reaksiyanın ikinci mərhələsi aromatikləşmədir. Bu reaksiya haqqında məlumat 1881-ci ildə Artur Rudolf Hanç tərəfindən verilmişdir. 1,4 -dihidropiridindikarboksilatı eləcə də, 1,4 DHP birləşməsi və ya Qanç birləşməsi adlandırırlar. Bu birləşmə komersiya dünyasında kalsium kanal blokerləri üçün vacib sinif hesab edilir. Məsələn, nifedipin, amlodipin və ya nimodipin. Bildirilmişdir ki, reaksiya həlledici olaraq su mühitində eynicinsli reaktor sintezində manqan dioksid və ya kalium permanqanatla dəmirxloridin iştirakı ilə aromatikləşmə aparılır:

Mənbə

• Sliwa W., Mianowska В. N-Substituted Pyridinium Salts // Heterocycles. -1989.-Vol. 29.-P. 557-595.
• Машковский M. Д. Лекарственные средства. В 2-х т.- 14-е изд. М.: Новая Волна, 2000. - Т. 1. - 540 с.
• Summers L. A. The Pyridinium Herbicides N.-Y.: Academic Press, 1980. -449 p.
• Kost A. N., Gromov S. P., Sagitullin R. S. Pyridine Ring Nucleophilic Recyclizations // Tetrahedron. -1981.- Vol. 37. № 20. - P. 3423-3454.
• Hafner K., Meinhardt K.-P. Azulene // Org. Synth. 1984. - Vol. 62. - P. 134-136.
• Genisson Y., Marazano C., Mehmandoust M., Grecco D., Das В. C. Zincke's Reaction with Chiral Primary Amines: A Practical Entry to Pyridinium Salts of Interest in Asymmetric Synthesis // Synlett. 1992. - № 5.-P. 431-434.
• Вацуро К. В., Мищенко Г. JL Именные реакции в органической химии -М.: Мир, 1976.-528 с.
• Ли Дж. Дж. Именные реакции. Механизмы органических реакций; пер. с англ. В. М. Демьянович М.: Бином, 2006. - 456 с.
• Bansal R. К., Sharma S. К. Reaction of N-Phenacylpyridinium Bromide with Aromatic Primary Amines: Synthesis of 2-Arylindoles & Benzindoles // Indian J. Chem. 1978. - Vol. 16B. - № 6. - P. 533-534.
• Henrick C. A., Ritchie E., Taylor W. C. Pyridinium Ylids in Synthesis. III. Synthesis of Indolizines // Aust. J. Chem. 1967. -Vol. 20. - P. 2467-2477.
• Katritzky A. R., Dennis N. Cycloaddition Reactions of Heteroaromatic Six-Membered Rings // Chem. Rev. 1989. - Vol. 89. - P. 827-861.
• Lavilla R., Gotsens T., Bosch J. Regioselective Synthesis of Indolyldihydropyridines. A Remarkable Solvent Effect // Syhthesis. 1991. -№10.-P. 842-844.
• Bennasar M.-L., Zulaica E., Alonso Y., Vidal B., Vazquez J. T., Bosch J. Addition of chiral enolates to N-alkyl-3-acylpyridinium salts. Total synthesis of (±)-16-epivinoxine and (-)-vinoxine // Tetrahedron: ^ Asymmetry. 2002. - Vol. 13. - P. 95-106.
• Tanaka S., Wachi K., Terada A. Formation of Triazole and Isoxazole Derivatives from ^-Substituted Pyridinium Salts // Chem. Pharm. Bull. -1980. Vol. 28. - № 7. - P. 2083-2088.
• Mukaiyama T. New Synthetic Reactions Based on the Onium Salts of Aza-Arenes // Angew. Chem., Int. Ed. Engl. 1979. - Vol. 18. - № 10. - P. 707721.