Qezevçek aşırımı
| Qezevçek aşırımı gürc. გეზევცეკი oset. Гезей æфцæг qaraç.-balk. Гезе ыфцыкъ | |
| 42°53′26″ şm. e. 43°21′08″ ş. u.HGYO | |
| Hündürlüyü | 3.462 m |
| Ölkələr |  Rusiya  Gürcüstan |
Qezevçek (gürc. გეზევცეკი, oset. Гезей æфцæг, qaraç.-balk. Гезе ыфцыкъ) — Baş Qafqaz silsiləsinin cənub yamacında olan dağ aşırımı. Aşırım Kabardin-Balkariya və Gürcüstan sərhəddində yerlşir. Aşırım Kabarin-Balkariya Respublikasının ən ucqar cənub nöqtəsidir[1].
Coğrafiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Aşırım Baş Qafqaz silsiləsinin ərazisində, Qezetau və Passis-Mta zirvələri arasında yerləşir. Aşırım Çerek və Rioni çaylarının yuxarı axarlarını əhatə edir[2]. Qezevçek Qərbi Ştul buzlağından Passis-Mta zirvəsinin cənub sirkinə doğru uzanır.[3]
Aşırımdan 4 km şərqdə Kabardin-Balkariya, Şimali Osetiya və Gürcüstan sərhədləri birləşir. Ərazidən Baş Qafqaz silsiləsinin cənub yamaclarına panarama açılır.
Qezevçek aşırımı çətinlik dərəsəsinə görə 1a qrupuna daxildir. Yəni yay mövsümündə bütün sağlam insanlar və yük heyvanları üçün aşırım keçilə biləndi[4].
Marşrut
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qezevçek aşırımın XIX əsrdə rəsmi olaraq ilk dəfə ingilis F.Qrove keçmişdir.
Sovet dövründə ümumittifaq 37 nömrəl “Nalçikdən dənizə” turizm marşrutu Qezevçek aşırımından keçirdi. Nalçik şəhərəindən başlayan marşrut Çerkesk dərəsi vadisi ilə Göy gölün sol sahili boyu davam edir. Sonra marşrut Çerek çayı boyu davam edir və Dıxsu çayı ilə Karasu çayının birləşdiyi yerdən Ştulu buzlağına doğru istiqamətlənir. Çayların birləşdiyi yerdə turistlər üçün kiçik ev var. Şimal sığınacağı dayanacağından olan yol buzlu və qarlı ərazilərdən keçir və sonda Qezevçek aşırımına gəlib çatır. Aşırımı keçən turistlər Gürcüstan ərazisinə daxil olur və cənub yamacı boyu enişlə hərəkət edirlər. Cənub sığınacağı dayanacağından yol Şovi kurortuna gəlir. Şovidən isə Kutaisi şəhərinə avtobus işləyir. Kutaisidən isə turistlər Qara dəniz sahillərinə, Poti şəhərinə çata bilir. Marşrut üzrə səyahət edən turist normativi yerinə yetirmiş hesab olunurdu və «SSRİ Turisti» döş nişanı verilirdi[5]. SSRİ-nin dağılmasından sonra marşrut unudulmuş və Rusiya ilə Gürcüstan arasında olan qeyri stabil münasibətlər üzündən aşırıma nadir hallarda alpinistlər səfər edir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ "География республики Кабардино-Балкария". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-25.
- ↑ "Дорога к морю". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-25.
- ↑ "Дорога к морю". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-25.
- ↑ "Перевалы Кавказа". 2016-03-05 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ "Через перевал Гезе-Вцек к Черному морю". 2016-03-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-25.