Qüdrət narı

Qüdrət narı
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Fabidlər Dəstə: Balqabaqçiçəklilər Fəsilə: Balqabaqkimilər Yarımfəsilə: Cucurbitoideae Triba: Momordiceae Cins: Momordika Növ: Qüdrət narı
Beynəlxalq elmi adı
Momordica charantia L., 1753
Şəkil axtarışı ITIS   22399 NCBI   3673 EOL   584304

Qüdrət narı (lat. Momordica charantia) — bitkilər aləminin balqabaqçiçəklilər dəstəsinin balqabaqkimilər fəsiləsinin momordika cinsinə aid bitki növü. Tropik iqlimi olan bölgələrdə, Amazon hövzəsində, Şərqi Afrikada, Asiyada, Karib adalarında təbii şəkildə bitən, Cənubi Amerikada və Uzaq Şərqdə isə qida və dərman bitkisi kimi kimi becərilən bitki.

Avropa ölkələrində acı qovun, acı balqabaq, Afrika xiyarı, balsam alması və ya balsam armudu olaraq adlandırılar.

Birillik, sarmaşıq formasında bitki olan Qüdrət Narı, yay aylarında çiçək açır. Kənarları dişli yarpaqları yelpik şəklində, yumşaq olur. Sarı rəngli kiçik çiçəkləri, erkək və ya dişi olaraq, ayrı batırar üzərindədir. Meyvələri kal halda yaşıl, yetişəndə isə turuncu kırmızırenkte, 10–20 sm uzunluğunda, geniş bir mekik tündlündə olub, üzərləri girintili çıxıntılıdır. Meyvə yetkinləşincə, qabığı 3 ayrı parça halında, geriyə bükülərək çox sayda, qırmızı-kahverengi və ya ağ rəngli nüvələri ortaya çıxar. Toxumları (nüvələri) 7–10 mm boyunda, yastıdır. Latıncada momordica dişləmək mənasını verər, yarpaqlarının sanki yeyilmiş kimi görünməsindən ötəri bu ad verilmişdir. Bitkinin bütün qisimləri və öz suyu çox acıdır.

Sinonimləri

• Cucumis argyi H.Lév.
• Cucumis intermedius M.Roem.
  • Momordica charantia subsp. abbreviata (Ser.) Greb.
• Momordica charantia f. abbreviata (Ser.) W.J.de Wilde & Duyfjes
  • Momordica charantia var. abbreviata Ser.
  • Momordica charantia var. longirostrata Cogn.
  • Momordica charantia var. muricata (Willd.) Chakrav.
• Momordica chinensis Spreng.
• Momordica elegans Salisb.
• Momordica indica L.
• Momordica muricata Willd.
• Momordica sinensis Spreng.
• Momordica thollonii Cogn.
• Sicyos fauriei H. Lév.

Qüdrət Narının faydaları

Dərman olaraq istifadə edilməsi

• Həzm sistemi xəstəlikləri üçün (xora, gastrit, hemoroid, kolit) çox təsirli olmaqdadır.
• Açıq yaralarda , yanıq , egzama və sədəf kimi xəstəliklər üçün məlhəm olaraq istifadə edilməkdədir.
• Zeytunyağı ilə göbələkli egzamayı müalicə etmək üçün məlhəm olaraq istifadə edilməkdədir.
• Xoralı xəstələrin müalicəsində ballı qüdrət narı qarışıqları da istifadə edilər.

İstifadəsi

• 1.) Təzə meyvə üçün: Qüdrət narı, yetkinləri balla qarışdırılaraq istehlak edilə bilir. Yetkinləşərək qovunuçu rəngi alan meyvə, qabda əzilir, bir miqdar balla qarışdırılıb, səhərlər aç qarınına 1 şorba qaşığı məğlub olur. Üzərinə heç bir şey istifadə edilmir.
• 2.) Təzəsinin olmadığı zaman:

Əvvəl nüvələri təmizlənən qüdrət narı, kiçik kiçik doğrandıqdan sonra bir kiloluq bala qarışdırılır. Ağızı bağlı şəkildə bir ay qədər gözlədilən qarışıq, yüngül sulana bilər. Pozuldu sanmayın. Şəkər xəstələrinin bu qarışığı götürmələrinin təhlükəli ola biləcəyini, bu səbəblə zeytunyağı ilə istifadənin daha uyğundur: Zeytunyağı, meyvənin içindəki faktorları daha asan əmir.

Xalis zeytunyağı içində 6 ay gözlədilən qüdrət narı isə hər səhər bir şorba qaşığı qaba qoyularaq, 1 şorba qaşığı süzmə balla qarışdırılaraq aç qarına yeyiler. Yetkin meyvələr bir qabın içərisinə zeytunyağı ilə qoyulur. Ağızı bağlanılan qab bir ay gözlədilir. Daha sonra aç qarınına yeməklərdən əvvəl alınması təklif edilir. Xəstənin narahatlığının şiddətinə görə gündə üç paydan əvvəl aç qarınına bir qaşıq alına bilər.