Sınıq tələb əyrisi

Sınıq tələb əyrisi oliqopoliya və inhisarçı rəqabətlə bağlı iqtisadi nəzəriyyə və oliqopoliya bazar modelidir. Sınıq tələb əyrisi oliqopol bazarda yapışqan qiymətlərin olma səbəbini izah edir.

Sınıq

Xüsusiyyətləri

• Firmalar eyni böyüklükdədir.
• Bircins mallar istehsal edirlər.
• Firmalar digər firmaların qiymət yüksəltməsinə etinasız, qiymət azaltmasına isə həssasdır.
• Bütün firmalar eyni qiymətdə təklif edirlər.
• MR əyrisi kəsikdir.

Tarix

Bu nəzəriyyə 1939-cu ildə Paul Sweezy tərəfindən irəli sürülmüşdür. O "Demand Under Conditions of Oligopoly" (Oliqopol şərtlər altında tələb) nəşrində bunu izah etmişdir.

Nəzəriyyə

Klassik oliqopol bazar nəzəriyyəsinə görə bir əmtəənin qiyməti onun marjinal xərc və gəlirlərindən yüksək olur (P > MR = MC). Bu bazarda firma mənfəətini maksimumlaşdırmaq üçün marjinal xərcləri (MC) marjinal gəlirlərinə (MR) bərabər olduğu səviyyədə istehsal etməlidir. Əgər onun marjinal gəlir və xərcində hər hansı bir dəyişiklik olarsa qiymətdə buna uyğun dəyişməlidir. Lakin Sınıq tələb əyrisi oliqopol bazar modelində marjinal xərc və marjinal gəlirlərdə baş verən dəyişikliklər qiymətə təsir edə bilmir. Bu bazarda bir firmanın qiyməti yüksəltməsinə digər firmalar heç bir reaksiya vermir. Firma qiyməti aşağı saldıqda isə digər firmalarda alıcı kütləsini itirməmək üçün qiyməti aşağı salırlar.

Səbəb

^{Bəs bu modeldə niyə firmalar qiymət dəyişdirmirlər?}

• Əgər firma qiyməti qaldırarsa bu zaman digər firmalar qiyməti dəyişməyəcək. Sınıq tələb əyrisi modelində tələb əyrisinin firmaların tarazlıq nöqtəsindən yuxarı hissəsi elastikdir. Buna görə də firma qiyməti az da olsa qaldırdıqda təklifin həcmi daha çox azalacaq. Nəticədə firma əvvəlkindən daha az mənfəət əldə edəcək
• Əgər firma qiyməti aşağı salarsa bu zaman digər firmalarda qiyməti endirəcəklər. Sınıq tələb əyrisi modelində tələb əyrisinin firmaların tarazlıq nöqtəsindən aşağı hissəsi isə daha az elastikdir. Buna görə də firma qiyməti endirdikdə təklifin həcmi daha az artacaq. Nəticədə firma yenə əvvəlkindən daha az mənfəət əldə edəcək.

Bu səbəbdən firmalar marjinal xərcləri azalsa da, artsa da qiyməti dəyişmirlər. Tələb əyrisinin sınıq olmasının və marjinal gəlir (MR) əyrisinin kəsik olmasının səbəbi də budur.

Mənbə

https://www.facebook.com/Infilyasiya/

Həmçinin bax

Oliqopoliya