Uzunyarpaq tozbaş səhləb
| Uzunyarpaq tozbaş səhləb | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Cephalanthera longifolia | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||
|
|||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||
| Cephalanthera longifolia (L.) Fritsch, 1888 | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Uzunyarpaq tozbaş səhləb (lat. Cephalanthera longifolia) — səhləbkimilər (Orchidaceae) fəsiləsindən bitki növü.
Arealı kiçilməkdə olan az rast gəlinən növdür. Azərbaycanda Zaqatala (Car kəndi), Şəki (Kiş kəndi), Xaşmaz (Qusarçay, Dədəli, Alekseyevka kəndləri), Göygöl ətrafında, Azərbaycandan kənarda – Ural, Qırğıstan, Qafqaz, Skandinaviya, Orta və Atlantik Avropa, Aralıq dənizi, Kiçik Asiya, İran, Himalayda yayılıb. Aşağı və orta dağlıq qurşaqlarının meşələri və kol pöhrəliklərində bitir. Ehtiyatı məhduddur, nadir halda və az miqdarda rast gəlinir.
Qısa təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hündürlüyü 20-45 sm, düz gövdəli, çılpaq çoxillik bitkidir. Qaytanşəkilli çoxsaylı köklərə malik kökümsovu üfüqi yerləşmişdir.
Yarpaq[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yarpaqları xətvari-neştərşəkilli və ya neştərvaridir, yuxarı yarpaqları dar, çox vaxt sivriləşmiş olur.
Çiçək[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çiçək qrupu 15-20 sm uzunluqdadır, düz, formalı, seyrək və 3-20 ədəd çiçəkdən ibarətdir. Çiçəkləri ağ rənglidir və çılpaqdır;
çiçəkyanlığının xarici ləçəkləri neştərvari və ya uzunsovdur, daxili ləçəkləri isə əksinəyumurtaşəkilli-ellipsvari olub, hamısında damarın sayı 5 ədəddir. Çiçək dodağı çiçəkyanlığının yarpaqcıqlarından bir qədər qısadır, onun ön dilimləri ürəkşəkilli - böyrəkşəkillidir və 3-5 ədəd uzununa dişli daraqlıdır.
Çiçəkləməsi may ayında, meyvə verməsi may-iyun aylarında baş verir.
Çoxalması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Toxumla və vegetativ yolla çoxalır.
Ehtiyatının dəyişilmə səbəbləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çiçəyinin yığılması, yayıldığı yerin əkilməsi.
Becərilməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycanın Botanika İnstitutunun Botanika bağında becərilir.
Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Göygöl qoruğunda mühafizə edilir.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı, 1989
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
|
Birləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |