Tomas Hobbs: Redaktələr arasındakı fərq
k Removing Link FA template (handled by wikidata) |
k Removing Link GA template (handled by wikidata) - The interwiki article is not good |
||
| Sətir 38: | Sətir 38: | ||
[[Kateqoriya:İngiltərədə vəfat edənlər]] |
[[Kateqoriya:İngiltərədə vəfat edənlər]] |
||
[[Kateqoriya:XVII əsr filosofları]] |
[[Kateqoriya:XVII əsr filosofları]] |
||
{{Link GA|zh}} |
|||
09:06, 5 yanvar 2015 tarixindəki versiya
| Tomas Hobbs | |
|---|---|
| ing. Thomas Hobbes | |
.jpg) | |
| Doğum tarixi | 5 aprel 1588[1][2][…] |
| Vəfat tarixi | 4 dekabr 1679[1][2][…] (91 yaşında) |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | politoloq, riyaziyyatçı, filosof, iqtisadçı, siyasətçi, tarixçi, tərcüməçi, yazıçı |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tomas Hobbs (1588-1679) — məşhur ingilis filosofu və siyasi mütəfəkkürü.
O, dövlət və siyasi hikimiyyəti problemlərini «Leviafan, və ya Materiya, kilsə və vətəndaş dövlətinin forma və hakimiyyəti» adlı əsərində araşdırmışdır. Hobbs dövləti "süni cisim" ilahi varlıq olaraq deyil, insan fəaliyyətinin məhsulu kimi dəyərləndirirdi. Hobbsa görə dövlət «təbii vəziyyət»dən yaranan «ictimai müqavilə» əsasında meydana gəlmişdir. Bu zaman hər tərəfə dağılmış insanlar «hamının hər kəsə qarşı müharibəsi» vəziyyətində idilər.
İctimai müqavilə əsasında azadlıqlarını könüllü şəkildə məhdudlaşdıraraq müəyyən vətəndaşlar sülhü qorumaq, rifaha nail olmaq kimi hüquqlarını hökmdarların (və ya dövlət orqanlarının) ixtiyarına buraxırlar. Filosofun fikrincə, icitimai müqavilə cəmiyyətin və dövlətin eyni vaxtda yaranmasına səbəb olmuşdur. Bunun vasitəsilə də kütlə mütəşəkkil cəmiyyətə çevrilir və tək sima – dövləti yaradır. Hobbs dövlət təşkilatını canlı orqanizmin quruluşuna bənzədirdi: suverenlik - dövlətin qəlbi, gizli aqentlər - dövlətin gözləri və s. Vətəndaş sülhü onun tərəfindən dövlətin sağlamlığı, üsyanlar və vətəndaş müharibələri isə sonradan dövlətin dağılmasına və məhvinə səbəb olan xəstəliklərlə eyniləşdirilirdi. Hobbsun siyasi idealı dövlətdə suverenliyi və daxili iradə birliyini təmin edən monarxiyadır. Dövlət hakimiyyəti vahiddir və heç nə ilə məhdudlaşmır. Vətəndaş qanunları üzərində dayanır. Bu qanunlar yalnız ondan öz güclərini ala bilərlər.
Əsərləri
- Fəlsəfənin əsasları (trilogoya) - Vətəndaş haqqında" (1642), "Cisim haqqında" (1655), "İnsan haqqında" (1658).
- Leviafan, yaxud materiya, kilsə və vətəndaş dövlətinin forma və hakimiyyəti" (1651)
Mənbə
- Politologiya. İzahlı Lüğət. Bakı,2007. səh.131-132.
- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.