Elektrik müqaviməti

Elektrik müqaviməti — naqilin uzunluğu ilə düz, en kəsiyinin sahısi ilə tərs mütənasib olub onun növündən asılıdır və cərəyanın keçməsinə mane olan keyfiyyətdir,R=ρɭ\Ś.

Burada R - naqilin müqaviməti, ɭ - uzunluğu, S - en kəsiyinin sahəsi, ρ - xüsusi müqavimətidir.

Elektrik müqavimətinin vahidi BS-də alman alimi Georq Simon Om-un şərəfinə 1Om götürülür.'

Əlaqədar anlayışlar

• 1 Om - elə naqilin müqavimətidir ki, bu naqilin uclarına 1 V gərginlik tətbiq etdikdə ondan 1A cərəyan keçsin.
• Xüsusi müqavimət - tili 1m olan kub şəkilli naqildən kubun tili istiqamətində cərəyan keçən zaman yaranan müqavimətdir.
• Xüsusi müqavimətin BS-də vahidi 1Om·m-dir.
• Xüsusi müqavimətin texniki vahidi - 1m uzunluqlu 1mm² en kəsikli naqilin müqavimətidir. Xüsusi müqavimət cədvəllərində hər iki vahidlə qiymət verilir. 1Om mm²\m=10^-6Om·m. Kifayət qədər yüksək temperaturlarda metalların müqavimətləri temperaturdan xətti asılıdır,R_t=R₀(1+αt).
• Müqavimətin temperatur əmsalı - naqili 1°C qızdırdıqda onun müqavimətinin dəyişməsinin 0°C-dəki müqavimətinə olan nisbətidir,α=(R_t-R₀)\R₀t.Əksər təmiz metallar üçün α≈1\273dər^-1.
• Müqavimət termometrləri - naqillərin elektrik müqavimətlərinin temperaturdan asılılığına əsaslanaraq düzəldilmiş cihazdır.Müqavimətin mütləq temperaturdan asılılığı R_T=R₀αT kimidir.Bu asılılıq mütləq sifıra yaxın temperaturlarda dəqiq ödənilmir.
• İfrat keçiricilik - aşağı temperaturlarda materialın müqavimətinin sıçrayışla sıfra düşməsidir.Bunu ilk dəfə hollandiya fiziki Kamerlinq -Onnes 4,1K temperaturda civədə müşahidə etmişdir.Daha yüksək temperaturlarda ifrat keçiricilik göstərən materiallar tapılmaqdadır.

Fizika-qaralama