Ada: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1: Sətir 1:
[[Şəkil:Small_Island_in_Lower_Saranac_Lake.jpg|thumb|right|200px]]
[[Şəkil:Small_Island_in_Lower_Saranac_Lake.jpg|thumb|right|200px]]
'''Ada''' — hər tərəfdən su ilə əhatə olunmuş, materikə nisbətən kiçik, suyun qabarması zamanı belə su səthindən yüksəkdə olan, təbii yolla yaranan quru torpaq sahəsi. Okeanlarda, dənizlərdə, çaylarda, göllərdə qrup halında (arxipelaq) və ya tək-tək olur.
'''Ada''' — hər tərəfdən su ilə əhatə olunmuş, materikə nisbətən kiçik, suyun qabarması zamanı belə su səthindən yüksəkdə olan, təbii yolla yaranan quru torpaq sahəsi. Okeanlarda, dənizlərdə, çaylarda, göllərdə qrup halında (arxipelaq) və ya tək-tək olur.
Mənşəyinə görə iki qrupa bölünür: müstəqilmaterik adaları. Vulkan (məs. [[Havay adaları]])mərcan (məs.[[Marşall adaları]]) adaları, həmçinin yuyulma nəticəsində yaranan adalar mustəqil sayılır. Materik adaları Yer qabığının çökməsi ya parçalanması nəticəsində materikdən ayrılan hissələrdir ([[Böyük Britaniya adaları]], [[Yapon adaları]], [[Madaqaskar]] və s.) Qurunun 9,9 mln km²-i adalardır. Sahəsinə görə ən böyük adalar [[Qrenlandiya]] (2 176 km²), [[Yeni Qvineya]] (829 min km²), [[Kalimantan]] (734 min km²), Madaqaskar (590 min km²), [[Baffin torpağı]] (478 min km²) adalarıdır. Ən böyük ada olan [[Qrenlandiya]] ərazicə ən kiçik qitə olan [[Avstraliya]]dan cəmi üç dəfə kiçikdir.
Mənşəyinə görə adalar üç qrupa bölünür: 1.Materik mənşəli adalar-tektonik proseslər nəticəsində Yer qabığının çökməsiya parçalanması nəticəsində materikdən ayrılan hissələrdir. Məsələn; Qrenlandiya,Saxalin, Kalimantan,([[Böyük Britaniya adaları]], [[Yapon adaları]], [[Madaqaskar]],Şri-Lankas. 2.Vulkanik mənşəli adalar-püskürmələr nəticəsində əmələ gəlir; Məsələn; Azov, İslandiya, Kanar və s. adalar litosfer tavalarının kənarlaşması, Kuril, Aleut,Marian,[[Havay adaları]]) s. adalar zənciri isə materik okean tipli litosfer tavalarının toqquşması nəticəsində əmələ gəlmişdir. 3.Mərcan adaları-mərcan poliplərinin sədəflərinin qalıqlarından, orta illik temperaturu 20 dərəcə C-dən yuxarı olan tropik sularda yaranır: Məsələn; Kuk, Fici, Karolina [[Marşall adaları]]) adaları və s.Ən iri mərcan adası Avstraliyanın şərqində yerləşən Böyük Sədd rifidir. Qurunun 9,9 mln km²-i adalardır. Sahəsinə görə ən böyük adalar [[Qrenlandiya]] (2 176 km²), [[Yeni Qvineya]] (829 min km²), [[Kalimantan]] (734 min km²), Madaqaskar (590 min km²), [[Baffin torpağı]] (478 min km²) adalarıdır. Ən böyük ada olan [[Qrenlandiya]] ərazicə ən kiçik qitə olan [[Avstraliya]]dan cəmi üç dəfə kiçikdir.


== Həmçinin bax ==
== Həmçinin bax ==

10:34, 29 iyun 2014 tarixindəki versiya

Ada — hər tərəfdən su ilə əhatə olunmuş, materikə nisbətən kiçik, suyun qabarması zamanı belə su səthindən yüksəkdə olan, təbii yolla yaranan quru torpaq sahəsi. Okeanlarda, dənizlərdə, çaylarda, göllərdə qrup halında (arxipelaq) və ya tək-tək olur. Mənşəyinə görə adalar üç qrupa bölünür: 1.Materik mənşəli adalar-tektonik proseslər nəticəsində Yer qabığının çökməsi və ya parçalanması nəticəsində materikdən ayrılan hissələrdir. Məsələn; Qrenlandiya,Saxalin, Kalimantan,(Böyük Britaniya adaları, Yapon adaları, Madaqaskar,Şri-Lanka və s. 2.Vulkanik mənşəli adalar-püskürmələr nəticəsində əmələ gəlir; Məsələn; Azov, İslandiya, Kanar və s. adalar litosfer tavalarının kənarlaşması, Kuril, Aleut,Marian,Havay adaları) və s. adalar zənciri isə materik və okean tipli litosfer tavalarının toqquşması nəticəsində əmələ gəlmişdir. 3.Mərcan adaları-mərcan poliplərinin sədəflərinin qalıqlarından, orta illik temperaturu 20 dərəcə C-dən yuxarı olan tropik sularda yaranır: Məsələn; Kuk, Fici, Karolina Marşall adaları) adaları və s.Ən iri mərcan adası Avstraliyanın şərqində yerləşən Böyük Sədd rifidir. Qurunun 9,9 mln km²-i adalardır. Sahəsinə görə ən böyük adalar Qrenlandiya (2 176 km²), Yeni Qvineya (829 min km²), Kalimantan (734 min km²), Madaqaskar (590 min km²), Baffin torpağı (478 min km²) adalarıdır. Ən böyük ada olan Qrenlandiya ərazicə ən kiçik qitə olan Avstraliyadan cəmi üç dəfə kiçikdir.

Həmçinin bax

Şablon:Ərəblə