Çənəsizlər: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
| Sətir 20: | Sətir 20: | ||
'''Çənəsizlər''' '''və ya entobranxiata''' ({{lang-la|Agnatha}}, seu Entobranchiata) — [[onurğalılar]]ın qədim infratipi. İlanbalığı və miksinlərin 35 növündən başqa hamısının nəsli kəsilmişdir. |
'''Çənəsizlər''' '''və ya entobranxiata''' ({{lang-la|Agnatha}}, seu Entobranchiata) — [[onurğalılar]]ın qədim infratipi. İlanbalığı və miksinlərin 35 növündən başqa hamısının nəsli kəsilmişdir. |
||
Çənəsizlərin xarakteristikası və mənşəyi. Çənəsizlərə həm qzıntı halında tapılan, həm də müasir onurğalılar aiddir. Bu heyvanların xordası bütün ömur boyu qalaraq bədənə dayaq durur. Çənəsizlərin çox az nümayəndələrində fəqərələr əmələ gəlməyə başlayır. Kəllə qutusu qığırdaqdandır. O, beyni altdan və yanlardan əhatə edir. Bəzi qazıntı nümayəndələrində bu qutu qismən sümükləşmişdir. Kəllə skeletinin visseral hissəsi qəlsəmə qövslərindən ibarət olubqəlsəməətrafı toru əmələ gətirir. Bəzi qzıntı formalar nəzərə alınmazsa bu tor beyin qutusu ilə əlaqədar olmur.adından göründüyü kimi, bu heyvanların çənələri yoxdur, ağız dəyirmi və ya üçkünc olub, sorucu ağızönü qıfın dibində yerləşir. |
Çənəsizlərin xarakteristikası və mənşəyi. Çənəsizlərə həm qzıntı halında tapılan, həm də müasir onurğalılar aiddir. Bu heyvanların xordası bütün ömur boyu qalaraq bədənə dayaq durur. Çənəsizlərin çox az nümayəndələrində fəqərələr əmələ gəlməyə başlayır. Kəllə qutusu qığırdaqdandır. O, beyni altdan və yanlardan əhatə edir. Bəzi qazıntı nümayəndələrində bu qutu qismən sümükləşmişdir. Kəllə skeletinin visseral hissəsi qəlsəmə qövslərindən ibarət olubqəlsəməətrafı toru əmələ gətirir. Bəzi qzıntı formalar nəzərə alınmazsa bu tor beyin qutusu ilə əlaqədar olmur.adından göründüyü kimi, bu heyvanların çənələri yoxdur, ağız dəyirmi və ya üçkünc olub, sorucu ağızönü qıfın dibində yerləşir. Qoxu hissəsi təkdir, xaricə bir dəliklə açılır (keçmişdə yaşamış müxtəlif qalxanlılarda qoxu kisələrinin və burun dəliklərinin cüt olduğu guman edilir). Daxili qulaq bir, bəzən iki yarımdairəvi kanaldan ibarətdir. Quyruq üzgəci nisbətən yaxşı inkişaf edib, bir-iki bel üzgəci var, cüt üzgəcləri yoxdur. Qəlsəmə arakəsmələrinin sayı 720 olur, qəlsəmə kisələri də əmələ gəlir. Bu kisələrin daxili səthi entoderma qatı ilə örtülür, onların daxili qəlsəməlidir (adı da buradandır). |
||
07:42, 15 iyul 2016 tarixindəki versiya
| Çənəsizlər | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Çənəsizlər |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Çənəsizlər və ya entobranxiata (lat. Agnatha, seu Entobranchiata) — onurğalıların qədim infratipi. İlanbalığı və miksinlərin 35 növündən başqa hamısının nəsli kəsilmişdir.
Çənəsizlərin xarakteristikası və mənşəyi. Çənəsizlərə həm qzıntı halında tapılan, həm də müasir onurğalılar aiddir. Bu heyvanların xordası bütün ömur boyu qalaraq bədənə dayaq durur. Çənəsizlərin çox az nümayəndələrində fəqərələr əmələ gəlməyə başlayır. Kəllə qutusu qığırdaqdandır. O, beyni altdan və yanlardan əhatə edir. Bəzi qazıntı nümayəndələrində bu qutu qismən sümükləşmişdir. Kəllə skeletinin visseral hissəsi qəlsəmə qövslərindən ibarət olubqəlsəməətrafı toru əmələ gətirir. Bəzi qzıntı formalar nəzərə alınmazsa bu tor beyin qutusu ilə əlaqədar olmur.adından göründüyü kimi, bu heyvanların çənələri yoxdur, ağız dəyirmi və ya üçkünc olub, sorucu ağızönü qıfın dibində yerləşir. Qoxu hissəsi təkdir, xaricə bir dəliklə açılır (keçmişdə yaşamış müxtəlif qalxanlılarda qoxu kisələrinin və burun dəliklərinin cüt olduğu guman edilir). Daxili qulaq bir, bəzən iki yarımdairəvi kanaldan ibarətdir. Quyruq üzgəci nisbətən yaxşı inkişaf edib, bir-iki bel üzgəci var, cüt üzgəcləri yoxdur. Qəlsəmə arakəsmələrinin sayı 720 olur, qəlsəmə kisələri də əmələ gəlir. Bu kisələrin daxili səthi entoderma qatı ilə örtülür, onların daxili qəlsəməlidir (adı da buradandır).
Əvvəllər devon dövründə nəsli kəsilmiş Ostracodermi sinfini də çənəsizlərə aid edirdilər.
Təsnifatı
- Dəyirmiağızlılar (Cyclostomata) sinfi
- İlanbalıqlar (Petromyzonta) dəstəsi
- Miksinkimilər (Myxinoidea) dəstəsi
.
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2003.