İnsan və vətəndaş hüquqları bəyannaməsi

İnsan və vətəndaş hüquqları bəyannaməsi (fr. Déclaration des Droits de l'Homme et du Citoyen) — Böyük Fransa inqilabının fərdi insan hüquqlarını təyin edən ən vacib sənəddir. Bəyannamə 26 avqust 1789-cu ildə Təsis məclisi (fr. Assemblée nationale constituante) tərəfindən qəbul edilmişdir. İnsan Hüquqları və Vətəndaşlar Bəyannaməsinin ideyaları doğuşdan bəri hər kəsə məxsus olan bərabərlik və azadlıq konsepsiyasına əsaslanır. İnsanın və vətəndaşın təbii hüquqları fərdin azadlığı, söz azadlığı, etiqad azadlığı, təzyiqə qarşı durmaq hüququ elan edildi.

Bəyannamə hələ də Fransanın konstitusiya hüququnun əsasını təşkil edir. 4 oktyabr 1958-ci ildə Fransa konstitusiyası ilə təsdiqlənir. 16 iyul 1971-ci ildə Fransa Konstitusiya Şurası Bəyannaməni qanuni məcburi sənəd kimi tanıdı, pozuntusu qeyri-konstitusiyaya ziddir.

2003-cü ildə YUNESKO bəyannaməni «Dünya yaddaşı» reyestrinə daxil etdi.

Xarici keçidlər

• Боск Я. Арсенал для подстрекателей (Декларация прав человека как программа практических действий) // Исторические этюды о Французской революции. Памяти В. М. Далина (К 95-летию со дня рождения). М.: ИВИ РАН. Пер. с фр. А. В. Чудинова. 1998.
• «Declaration of the Rights of Man and Citizen 1789» Kar aktyor və işarə dili tərcüməçisi Horst Ditrix (Avstriya) İnsan və Vətəndaş hüquqları Bəyannaməsinin mətnini işarə dilinə ötürür (video)