I Aleksandr (Gürcüstan çarı): Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 6: Sətir 6:


== Ölkənin yenidən qurulması ==
== Ölkənin yenidən qurulması ==
İlk dəfə Şahzadə Beşken [[Orbelyanlar|Orbelianın]] qızı Dulandukhtla evləndi. Bu evlilikdə dünyaya gəldi:


I Aleksandr Gürcüstanın əvvəlki sərhədlərini bərpa etmək istəyirdi. Onun qoşunları 1431-ci ildə Lore qala şəhərini <ref>{{Kitab3|автор=|часть=|заглавие=Барбаро и Контарини о России|оригинал=|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus10/Kontarini/frametext1.htm|издание=2-е изд|ответственный=пер. Е. Скржинской, М. Михайловского|место=М.|издательство=Наука|год=1971|том=|страницы=40-42}}</ref> və Lore vadisini tutdular.
I Aleksandr Gürcüstanın əvvəlki sərhədlərini bərpa etmək istəyirdi. Onun qoşunları 1431-ci ildə Lore qala şəhərini <ref>{{Kitab3|автор=|часть=|заглавие=Барбаро и Контарини о России|оригинал=|ссылка=http://www.vostlit.info/Texts/rus10/Kontarini/frametext1.htm|издание=2-е изд|ответственный=пер. Е. Скржинской, М. Михайловского|место=М.|издательство=Наука|год=1971|том=|страницы=40-42}}</ref> və Lore vadisini tutdular.

14:32, 5 noyabr 2020 tarixindəki versiya

I Aleksandr
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1390
Vəfat tarixi 26 avqust 1445
Dəfn yeri
Fəaliyyəti Kral
Uşaqları
Ailəsi Baqrationi
Dini Gürcü Ortodoks Kilsəsi

İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

I Aleksandr (gürc. ალექსანდრე I დიდი; 139026 avqust 1445) - Baqrationilər sülaləsindən olan Gürcüstan çarı[1] (1412 - 1442). Çar I Konstantinin və Natia Amirejibinin oğlu.

Hakimiyyətinin ilk illərində türkmənlərin yürüşlərinə qarşı mübarizə aparmaq məcburiyyətində qaldı. Yalnız 1415-ci ildən etibarən Gürcüstanda sülh hökm sürməyə başladı. I Aleksandr bu dövrdən başlayaraq Əmir Teymur və türkmənlər tərəfindən dağıdılmış ölkəni bərpa etmək üçün fəaliyyətə başladı. Xəzinə boşaldıldığı üçün məskunlaşma vergisinin tətbiq edilməsinə başlanıldı (vergi 1440-cı ildə ləğv edildi). Vergidən əldə edilən vəsaitlə Svetitsxoveli və Ruisi məbədləri, eləcə də bir çox monastır və qala təmir edildi.

Ölkənin yenidən qurulması

I Aleksandr Gürcüstanın əvvəlki sərhədlərini bərpa etmək istəyirdi. Onun qoşunları 1431-ci ildə Lore qala şəhərini [2] və Lore vadisini tutdular.

I Aleksandr həmçinin gürcü kilsəsinin bərpasına və gücləndirilməsinə kömək etdi. O sarsılmış kilsə torpaq mülkiyyətini bərpa etdi, ölkə xaricindəki gürcü monastırlarının yenidən təmir işlərinə başladı. Çar və çar ailəsinin üzvləri birbaşa inşaat işlərində iştirak edirdilər.[3]

Daxili siyasət

Hakimiyyətinin ilk illərində (1412 - 1415) I Aleksandr Dadiani, Şarvaşidze, Samtsxe adlı qiyamçı şahzadələrə qarşı mübarizə abardı. Bəzi hakimləri bölgələrin rəhbərliyindən uzaqlaşdırdı və yerlərinə oğulları - Vaxtanq, Dmitri və Georgini təyin etdi. Ancaq bu təyinatlar əks nəticə verdi. Belə ki, şəhzadələrin ölkənin siyasi həyatında rolları artdı[4] və I Aleksandrın həyatda olmasına baxmayaraq, şəhzadələrə də "çar" deyə müraciət edilməyə başlanıldı.

Dövlət tədbirlərinin icrası zamanı çar oğullarının və çar ailəsinin digər üzvlərinin istəklərini nəzərə almaq məcburiyyətində qaldı. Çar sənədləri təkcə çarın adı ilə deyil, həm də ailə üzvlərinin adları ilə verilirdi ki, bu da mərkəzi hakimiyyətin zəiflədiyini göstərir. Ölkədəki vəziyyət I Aleksandrın taxtdan imtina etməsinə gətirib çıxardı.

Gürcüstanın bir qədər möhkəmənməsinə və bərpasına baxmayaraq, çarın ölümündən sonra ölkədəki siyasi ittifaq dağıldı. Gürcüstan bir neçə çarlığa və knyazlıqlara parçalandı.[5]

İstinadlar

  1. Colin P. Mitchell. New Perspectives on Safavid Iran: Empire and Society. Taylor & Francis, 3 mrt. 2011 ISBN 1136991948 p 66
  2. Барбаро и Контарини о России (2-е изд). М.: Наука. пер. Е. Скржинской, М. Михайловского. 1971. 40–42.
  3. Reverend S. C. Malan, Aeterna Press. "A Short History of the Georgian Church". (2015).
  4. Ronald Grigor Suny, The Making of the Georgian Nation: 2nd edition (December 1994), Indiana University Press, ISBN 0-253-20915-3 p.45
  5. Ken Parry. "The Blackwell Companion to Eastern Christianity". (2010), p. 148.

Ədəbiyyat