Tikiş maşını

Tikiş maşını - Zinger (Singer)

1845-ci ildə ixtira edilmiş tikiş maşını

Tikiş maşını — (ingiliscə: sewing machine) — tikiş üçün istifadə edilən məişət əşyası.

Tarixi

İlk tikiş maşınını icad edən dəqiq olaraq bilinmir. Bunun səbəbi bir çox icadçının olmasıdır. 1790-cı ildə ilk patenti alan adam olaraq qeydlərdə Tomas Saint görünür. Daha sonralar Isaac Singer və Elias Howe Jr. kimi ixtiraçıların tapdığı bir çox yenilik komitə tərəfindən reallaşdırılmamışdır.

Bir çox patent alındı, ancaq heç biri biznes müvəffəqiyyəti əldə edə bilmədi. 1830-cu ildə Fransada yaşayan Barthelemy Thimmonier ticari müvəffəqiyyət qazanan ilk tikiş maşının patentini alıd. Zəncir tikiş edə bilən bu maşınlardan 80 dənə hazırlalndı və ordunun paltarlarının tikililişində istifadə edildi. Bu maşınların işlərinə zərər verəcəyini düşünən bir qrup dərzi bütün maşınları talan etdi. Thimmonier bu hadisənin ardından yoxsul bir həyat yaşadı. 1833-cü ildə ABŞ-da Walter Hunt adlı bir ixtiraçı tərəfindən inkişaf etdirilən cüt tikiş edə bilən maşın icad edildi. Hunt bu maşının patentini aldı. 10 ildən sonra Elias Howe Jr. Hunt -un kəşfindən xəbərsiz bir cüt tikiş maşını hazırladı və patentini aldı.

Tikiş maşınında mexanizm

Howenin ailələri geniş olduğu üçün dolanışıqlarına xeyri olması baxımından zəngin ailələrə dərzilik edirdi. Howe yoldaşını iş görərkən izləməsindən sonra tikiş maşını inkişaf etdirmə fikirinə gəldi. Amerikada 1846-cı ildə çıxardığı müvəffəqiyyətli tikiş maşını üçün bir istehsalçı tapa bilmədi. İngiltərəyə gedən qardaşı Amasa, William Tomas adlı bir istehsalçı ilə razılaşdı. Howe maşını uyğunlaşdırmaq üçün getdiyi İngiltərədə anlaşılmazlıq yaşayınca beş qıpiksiz ABŞ-a geri dönmək məcburiyyətində qaldı. Howe daha sonra fikirinin oğurlandığını hiss etdi. Bu piratları məhkəməyə verdi və məhkəmə tərəfindən haqlı olduğu ortaya çıxdı . Ona təzminat ödəmək məcburiyyətində qaldılar. Howe daha sonralar ABŞ-ın ən zənginlərindən oldu.

Mənbə

• Vikianbarda Tikiş maşını ilə əlaqəli mediafayllar var.