Yapon sezalpiniyası
| Caesalpinia decapetala | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Caesalpinia decapetala | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||||
| Caesalpinia decapetala (Roth) Alston | |||||||||||||||||
| Variasiya | |||||||||||||||||
|
Caesalpinia decapetala var. pubescens (Tang & F.T. Wang) X.Y. Zhu |
|||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Yapon sezalpiniyası (lat. Caesalpinia decapetala) — paxlakimilər fəsiləsinin sezalpiniya cinsinə aid bitki növü.
Təbii yayılması[redaktə | əsas redaktə]
Təbii halda Yaponiyada, mədəni halda Cənubi Avropada, Qafqazın Qara dəniz sahillərində əkilib, becərilir.
Botaniki təsviri[redaktə | əsas redaktə]
Yarpağı tökülən, qollu-budaqlı, çox tez böyüyən koldur. Budaqları uzun, nazik olub, aşağıya doğru əyilir, üzərində möhkəm tikanları yerləşir. Yarpaqları mürəkkəb lələkvaridir. Əsas yar¬¬paq oxu tikanlı, 3-8 cüt budaqlıdır. Hər yarpaq saplağının üzərində 10-20 ədəd yarpaqcıqlar düzülmüşdür. Yarpaqcıqlar 1,5-2 sm uzunluğunda, uzunsov, ucu küt, qaidədən dəyirmi, üstdən çılpaq, aşağıdan isə tüklüdür. Yarpaqaltlığı xırda, töküləndir. Çiçəkləri açıq sarı, uzunluğu 30 sm-ə qədər olan salxımvari çiçək qrupuna toplanmışdır. Ləçəkləri tərsyumurtavari, dırnaqcıqlı, 2-3 sm uzunluğunda, təxminən eyni böyüklükdədir. Paxlaları enli, 7-5 sm uzunluğunda olub, kənarları tikanvari, itidir. Paxlada 6-9 ədəd toxum olub, uzunsov, hamardır. Uzun müddət açılmayaraq budaqların üzərində qalır. İyun ayında çiçəkləyir, meyvəsi sentyabr-oktyabr aylarında yetişir. Toxumla asanlıqla çoxalır.
Ekologiyası[redaktə | əsas redaktə]
Quraqlığa, istiyədavam¬lı, işıqsevən bitkidir. Rütubətli şəraitdə asanlıqla kök pöhrələri əmələ gətirir.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | əsas redaktə]
Dendrolo¬giya İnstitutunun təcrübə sahəsinə 1996-cı ildən introduksiya olunmuşdur. Abşeron şəraitində bol çiçəkləyir və meyvə verir.
İstifadəsi[redaktə | əsas redaktə]
Canlı çəpərlər yaratmaq məqsədi ilə əkilir. Bu gözəl koldan yaşıllaşdırmada az istifadə olunur.
Mənbə[redaktə | əsas redaktə]
Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. T.S.Məmmədov