Yarıkürəvi itburnu

Yarıkürəvi itburnu
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptofitlər Klad: Ali bitkilər Klad: Çoxsporlu bitkilər Klad: Borulu bitkilər Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Evdikotlar Klad: Bazal evdikotlar Klad: Superrozidlər Klad: Rozidlər Klad: Fabidlər Dəstə: Gülçiçəklilər Fəsilə: Gülçiçəyikimilər Yarımfəsilə: Qızılgülkimilər Triba: Roseae Cins: İtburnu Növ: Yarıkürəvi itburnu
Beynəlxalq elmi adı
Rosa hemisphaerica Herrm., 1762
Şəkil axtarışı ITIS   504819 NCBI   2282111 EOL   229417

Yarıkürəvi itburnu (lat. Rosa hemisphaerica) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin i̇tburnu cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Qərbi Asiyada, Qafqazda yayılmışdır. Qafqazda, Azərbaycanda yayılmışdır.

Botaniki təsviri

1-2 m hündürlüyündə dik duran koldur. Qopartikanları müxtəlifdir; nazik, bir qədər iri, qılıncşəkilli və ya bəzən qarmaqvarı əyilmişdir, bəziləri isə sadə formadadır. İyun ayında çiçək açır. Çiçəkləri əksərən tək-tək, bəzi hallarda 2-3-ü bir yerdə olur. 25 mm-ə qədər uzunluqda çılpaq və ya məxməri tüklü, bəzən seyrək vəzili tüklü çiçək saplağına malikdir. Ləçəkləri kükürdü-sarıdır, zəif oyuqludur. Meyvəsi girdə və ya qısa yumurtavarıdır, sarı və ya narıncı rəngdədir.

Ekologiyası

Rütubət və işıqsevən bitkidir. Münbit torpaqlarda yaxşı bitir.

Azərbaycanda yayılması

Naxçıvan MR-da təbii halda rast gəlinir.

İstifadəsi

Dekorativ koldur, qrup əkinləri üçün yararlıdır. Bu növün bağ formaları da becərilir.