İraq–Suriya münasibətləri
| İraq—Suriya münasibətləri | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
|
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
İraq—Suriya münasibətləri — İraq və Suriya arasında iki tərəfli diplomatik münasibətlər. Ölkələr arasındakı dövlət sərhədinin uzunluğu 599 km-dir[1].
Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bu ölkələr arasındakı münasibətlər uzun müddət düşmənçilik və qısa dostluq dövrləri ilə dəyişir. 1973-cü ilin oktyabrında İraq və Suriya Ərəb-İsrail müharibəsi dövründə eyni tərəfdə vuruşur. 1978-ci ilin oktyabrında bu ölkələr Misirin İsrail ilə sülh bağlamaq planlarına qarşı çıxır. 1980-ci ildə İranla İraq müharibəsi başladıqdan sonra İraq-Suriya münasibətləri kəskin şəkildə pisləşir. Suriya İraqı ərəb dünyasının ortaq düşməni İsraillə mübarizə aparmadığını, bu dövlətlə qarşıdurmada ərəbləri dəstəkləyən İrana hücum etdiyini tənqid edir. 1981-ci il ərzində ölkələr arasındakı münasibətlər qarşılıqlı ittihamlar və iddialar üzündən daha da pisləşir. 1982-ci ilin aprelində Suriya İraqla diplomatik əlaqələrini kəsir, ortaq sərhədi bağlayır və Suriya ərazisindən Aralıq dənizindəki limanlara keçən bir boru kəməri ilə İraq neftinin verilməsini dayandırır. Bu boru kəməri ilə İraq neftinin ixracının dayandırılması İraq üçün ciddi iqtisadi zərbə olur. Səddam Hüseyn bu addımı bu müharibədəki İran-Suriya ittifaqının birbaşa təsdiqi olaraq adlandırır. İran İraqla bağlı siyasətinə görə Suriyaya endirimli qiymətlə neft tədarük etməyə başlayır. İraq və Suriya arasındakı düşmənçilik digər ərəb dövlətlərinin liderlərində narahatlıq yaradıb. İordaniya Kralı Hüseyn ibn Talal vasitəçi olmağa, İraq və Suriya rəhbərliyini barışdırmağa qərar çalışır. 1987-ci ilin əvvəlində onun səyləri uğurla başa çatır. Səddam Hüseyn ilə Suriya Prezidenti Hafiz Əsəd arasında təmaslar bərpa edilir. Bununla belə münasibətlərdə yaxşılaşma müşahidə olunmur. 1987-ci ilin noyabrında, iki ölkənin liderləri Əmmandakı Ərəb Birliyi sammiti zamanı bir araya gəlir. İraq zirvə zamanı Suriyanın Ərəb dövlətlərinin İrana qarşı ümumi sanksiyalar tətbiq etməsini dayandırmasına mənfi reaksiya verir.
2006-cı ildə 24 illik fasilədən sonra İraq-Suriya münasibətləri bərpa edilir[2]. 2010-cu illərdə bu iki ölkə ekstremizm və terrorizmin kəskin artması ilə üzləşir və bu da bu dövlətlərin ərazilərində vətəndaş müharibələrinin başlanmasına səbəb olur[3]. 2016-cı ildən bəri İraq könüllüləri Suriya ordusunda döyüşürlər. 2017-ci ilin fevralında İraq Suriyadakı İŞİD hədəflərinə qarşı ilk hava hücumunu həyata keçirir və bu Suriya hökuməti ilə koordinasiyalı şəkildə həyata keçirilir. 2017-ci ilin iyul ayında İraq, İranla yanaşı, Suriya ilə hərbi əməkdaşlığı inkişaf etdirmək üçün bir müqavilə imzalamışdır.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "The World Factbook — Central Intelligence Agency". 2020-10-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-17.
- ↑ "Iraq and Syria restore relations". 2017-10-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-17.
- ↑ "Syria's Relations with Iraq | United States Institute of Peace". 2017-05-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-17.