Əbis ibn Əbu Şəbib əş-Şakiri
| Əbis ibn Əbu Şəbib əş-Şakiri | |
|---|---|
| عابس بن ابي شبيب الشاکري | |
| Doğum tarixi | |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat səbəbi | Kərbəla döyüşündə şəhid |
| Dəfn yeri | Kərbəla, İraq |
| Milliyyəti | ərəb |
| Dini | İslam |
Əbis ibn Əbu Şəbib əl-Şakiri (ərəb. عابس بن ابي شبيب الشاکري) — Siffeyn döyüşündə yaralanmış və Kərbəla şəhidlərindən biri.
Nəsil[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əbis böyük Bəni-Həmdan qəbiləsinin Bəni-Şakir qolundan idi. Qəbiləsinin adamları döyüşdə cəsur idilər və buna görə də ərəblər onları “Sabahın cavanları” mənasını verən Fətayan əs-Sabah adlandırırdılar.[1] Atası Şəbib, Həbib, Şibt və ya Leys kimi qeyd edilmişdir.[2] Əbis öz qəbiləsinin yaxşı xüsusiyyətlərinə görə mükəmməl şəxs idi. O, şiə əyanlarından və onların başçılarından idi. Əbis Əhli-beyt aşiqlərindən və onu müstəsna olaraq sevən Əli ibn Əbu Talibin tərəfdarlarından idi.[3]
Əli ibn Əbu Talibi dəstəkləməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əbis Siffeyn döyüşündə Əli ibn Əbu Talibə qoşulmuş və Siffeyn döyüşündə alnından yaralanmış, izi əbədi olaraq alnında qalmışdır.[3]
Müslim ibn Əqili dəstəkləməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Müslim ibn Əqil Kufəyə daxil olduqdan sonra Muxtar ibn Əbu Ubeydin evinə getdi. Kufə şiələri oraya toplaşdılar. Müslüm Hüseynin məktubunu onlara oxudu və bunu eşidib ağlamağa başladılar. Bu məclisdə ayağa qalxan ilk şəxs Əbis oldu və Allaha həmd və təsbih etdikdən sonra dedi: “İndi! Mən insanların adından danışmıram, onların qəlbində olanlardan xəbərim yoxdur və buna görə də sizi aldatmaq istəmirəm. Vallah! Mən ancaq ürəyimdə olanı deyirəm. Vallah! Nə vaxt çağırsan, cavab verəcəyəm və düşmənlərinlə sənin yanında vuruşacağam. Sənin hüzurunda Allahla qarşılaşana qədər onları qılıncla vuracağam və Allahın lütfündən başqa bir şey istəmirəm." Sonra Həbib ibn Məzahir ayağa qalxdı və Hüseynə kömək etməyə hazır olduğunu bildirdi. Bu iki şəxsin çıxışları insanların beyətinə zəmin hazırlamış və 18 mindən çox insan Müslümə beyət etmişdir.[4]
Hüseyn ibn Əlini dəstəkləməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Kufəlilərin çoxu Müslimə beyət etdikdən sonra Hüseynə məktub yazıb onu Kufəyə dəvət etdi və bu məktubu qulu ilə birlikdə Əbis ibn Əbu Şəbibin vasitəsi ilə göndərdi. Onu Məkkədə Hüseynə çatdırdı.[5]
Əbis məktubu çatdırdıqdan sonra Hüseyn ibn Əlini və onun karvanını Məkkədən Kərbəlaya qədər müşayiət etdi. Əbis günorta namazını qıldı, Hüseynin səhabələrinin çoxu şəhid olanda və bir neçə nəfəri qalanda[3] Əbis nökəri Şəvzəbə üzünü çevirib dedi: "Nə etmək istəyirsən?"
Şəvzəb dedi: “Mən sizinlə birlikdə Peyğəmbərin oğlunu müdafiə edəcəyəm."
Əbis dedi: “Mən səndən bundan başqa bir şey gözləmirdim... Əgər mənim səndən əziz birisi olsaydı, onu özümdən əvvəl döyüş meydanına göndərərdim, çünki bu gün əməl etmək üçün son fürsətdir, sabah haqq-hesab günüdür və o zaman heç bir əməl fayda verməyəcək.”[6]
Qulu Şəvzəb şəhadət etdikdən sonra Əbis Hüseynin yanına gedib dedi: "Ey Əba Abdullah! Allaha and olsun ki, yer üzündə istər uzaqda, istərsə də yaxında mənim səndən daha əzizim yoxdur. Əgər canımdan və qanımdan daha dəyərli bir şeylə zülmü səndən uzaqlaşdırmağa gücüm olsaydı, mütləq bunu edərdim.”
Sonra dedi: "Salam olsun sənə ey Əba Abdullah! Şəhadət verirəm ki, mən sənin və atanın hidayəti üzərindəyəm! Salam olsun sənə ey Əba Abdullah! Diqqət et ki, mən sənin və atanın yolunda səbirliyəm və mən doğru yola yönəldiriləcəyəm." Hüseyndən icazə aldıqdan sonra döyüş meydanına getdi.[7]
Ömər ibn Sədin ordusunda olan Rəbi ibn Təmim əl-Həmdani deyir ki, “Əbisin döyüş meydanına gəldiyini görəndə onu tanıdım, müxtəlif müharibələrdə onun döyüşlərini görmüşdüm və bilirdim ki, o, ən cəsur insanlardan idi, ona görə də Ömər ibn Sədin ordusuna dedim: Bu adam bütün aslanların aslanıdır. Bu, Şəbibin oğludur. Heç kim onunla döyüşə getməsin." Əbis uzaqdan qışqırır və kiminsə onunla döyüşməsini istəyirdi, lakin heç kim döyüş meydanına getməyə cəsarət etmədi.
Əbis heç kimin onunla döyüşməyəcəyini görüb zirehi və dəbilqəsini çıxarıb Kufə ordusuna hücum etdi və ordunu darmadağın etdi. Ömər ibn Sədin əmri ilə onu daşqalaq etdilər.
Rəbi ibn Təmim dedi: "Vallahi mən onu 200-dən çox insanı yaralayıb öldürdüyünü gördüm, amma nəhayət, onu mühasirəyə alıb başını kəsdilər. Mən şahid oldum ki, Əbis ibn Şəbibin başını bir-birinə verirdilər. Ömər ibn Səd dedi: “Bir-birinizlə mübahisə etməyin! Allaha and olsun ki, bu adamı bir nəfər də öldürə bilməzdi.”[7]
Əbisin başsız cəsədi Hüseyn tərəfindən şəhid çadırına köçürülmüş və Aşura hadisəsindən sonra Bəni-Əsəd qəbiləsi tərəfindən dəfn edilmişdir.
Əbis Hüseynin səhabələrindən idi ki, adı “Ziyarət Rəcəbiyyə” və “Ziyarət ən-Nəhiyyə əl-Müqəddəsə”də (məşhur olmayan) zikr edilmişdir. O, iki "ziyarət"də "Salam olsun Əbis ibn Şəbib əş-Şakiriyə" kimi tərənnüm olunub.[8]
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Maḥallī. al-Ḥadāʾiq al-wardīyya. 1. 212.
- ↑ al-Khwarizmi. Maqtal al-Husayn. 2. 26. 2022-11-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-16.
- ↑ 1 2 3 Samāwī, Muḥammad ibn Ṭāhir. Ibṣār al-ʻayn fī inṣār al-Ḥusayn. Najaf, Iraq: al-Maṭbaʻah al-Ḥaydarīyah. 1922. 127. 2021-10-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-16.
- ↑ Muhammad ibn Jarir al-Tabari. Tarih-i Tabari. 5. 355. 2021-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-16.
- ↑ Muhammad ibn Jarir al-Tabari. Tarikh Tabari. 6. 210. 2021-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-16.
- ↑ Muhammad ibn Jarir al-Tabari. Tarikh Tabari. 6. 443–444. 2021-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-16.
- ↑ 1 2 Muhammad ibn Jarir al-Tabari. Tarikh Tabari. 6. 444. 2021-09-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-16.
- ↑ Al-Sayyid Radi al-Din 'Ali b. Musa b. Tawus al-Hilli. Iqbal al-a'mal. 3. 79. 2023-08-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-16.