Açıq təhsil

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Açıq təhsil — açıqlığa əsaslanan, tənqidi pedaqogika kimi digər təhsil hərəkatları ilə əlaqəsi olan və cəmiyyətdə geniş iştirak və inklüzivliyin tərəfdarı olan təhsil mövqeyi ilə qurulmuş təhsil hərəkatı.[1] Açıq təhsil ənənəvi olaraq formal təhsil sistemləri[2] vasitəsilə təklif olunan öyrənmə və təlimə çıxışı genişləndirir və adətən (lakin mütləq deyil) onlayn və distant təhsil vasitəsilə təklif olunur. "Açıq" kvalifikatoru institut əsaslı təhsildə iştirak üçün həm imkanlarına, həm də tanınmasına maneə törədə bilən problemlərin aradan qaldırılmasına aiddir. Açıqlıq və ya "açıq" təhsilin aspektlərindən biri açıq təhsil təcrübələrini dəstəkləmək üçün açıq təhsil resurslarının hazırlanması və qəbul edilməsidir.

Ümumi xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Açıq təhsil çox vaxt cəmiyyətdə daha geniş açıqlıq hərəkatının (yəni açıq bilik, açıq hökumət, açıq giriş, açıq məlumat, açıq mənbə və açıq mədəniyyət) bir hissəsi kimi birmənalı yaxşılıq hesab olunur.

Bununla belə, açıq təhsilə tənqidi yanaşmalar da işlənib hazırlanmışdır. Bunlar açıqlıq kontekstlərinin nüanslı tədqiqi, iştirak, güc və sosial ədalət məsələlərinə diqqət, açıq və qapalı ikiliklərdən kənara çıxma, eləcə də açıq təhsilin formal və qeyri-rəsmi formaları, müəllimlər və tələbələr arasında münasibətlərin araşdırılmasının fərqli perspektivləri və ehtiyacını vurğulayır.[3][4][5] Təhsildə açıqlıq həm başa düşülən, həm də çox qatlı və ölçüləri olan mübahisəli termin hesab olunur. Bu, adaptiv, çevik və inkişaf edən bir konsepsiya kimi xarakterizə edilə bilər.[6][7] Təhsildə açıqlığın tərəfdarları iddia edirlər ki, açıq təhsilin faydalarını tam dərk etmək üçün diqqəti açıq təhsil təcrübələrinə (OEP) yönəltmək lazımdır.

Təcrübədə açıq təhsilin ümumi xüsusiyyətləri öyrənənlər üçün aşağıdakı imkanları yaratmağa çalışır:[8]

  • təhsilə çıxış, açıq təhsil resursları, açıq dərsliklər və açıq təqaüd.
  • qurumların, institusional sistemlərin və coğrafi yerlərin sərhədləri boyunca başqaları ilə əməkdaşlıq etmək.
  • açıq şəkildə bilik yaratmaq və birgə yaratmaq.
  • formal və qeyri-rəsmi öyrənmə təcrübələrini, şəbəkələri və şəxsiyyətləri inteqrasiya etmək.

Tənqidi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xüsusilə inkişaf etməkdə olan ölkələrdə istifadə üçün açıq təhsil sistemlərinin tətbiqi ilə bağlı bir sıra narahatlıqlar var. Bunlara bəzi proqramlarda müəllimlər/materiallar üçün inzibati nəzarət və keyfiyyət təminatı sistemlərinin potensial çatışmazlığı, inkişaf etməkdə olan ölkələrdə infrastruktur məhdudiyyətləri, tələbələrin onlayn təhsil təşəbbüslərində tam iştirakı üçün tələb olunan texnologiyalara bərabər çıxışın olmaması və müəllif hüquqları ilə qorunan materialların istifadəsi ilə bağlı suallar daxildir.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Zawacki-Richter, Olaf. "Elements of open education: An invitation to future research". The International Review of Research in Open and Distributed Learning. 21 (3). 2020. doi:10.19173/irrodl.v21i3.4659. 2023-09-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-14.
  2. ↑ "Open education for a global economy". 2012-07-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-14.
  3. ↑ Bayne, Sian. "Open education: the need for a critical approach". Learning, Media and Technology. 40 (3). 2015: 247–250. doi:10.1080/17439884.2015.1065272.
  4. ↑ Lane, A. Emancipation through open education: Rhetoric or reality. Open Book Publishers. 2016. 2021-08-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-14.
  5. ↑ Cronin, Catherine. Open education: Walking a critical path (PDF). Brill Sense. 2020. 9–25. 2022-02-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-12-14.
  6. ↑ Boskurt, Aras. "An analysis of peer reviewed publications on openness in education in half a century: Trends and patterns in the open hemisphere". Australasian Journal of Educational Technology. 35 (4). 2019: 78–97. 2023-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-12-14.
  7. ↑ Cronin, Catherine. "Openness and Praxis: Exploring the Use of Open Educational Practices in Higher Education". The International Review of Research in Open and Distributed Learning. 18 (5). 2017. doi:10.19173/irrodl.v18i5.3096.
  8. ↑ Cronin, Catherine. Open education: Walking a critical path (PDF). Brill Sense. 2020. 9–25. 2022-02-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-12-14.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Açıq_təhsil&oldid=7380993"