Aleksandr Ptuşko
| Aleksandr Ptuşko | |
|---|---|
| rus. Александр Лукич Птушко | |
 | |
| Doğum adı | Aleksandr Lukiç Ptuşko |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Luqansk, Rusiya İmperiyası |
| Vəfat tarixi | (72 yaşında) |
| Vəfat yeri | Moskva, SSRİ |
| Dəfn yeri | |
| Vətəndaşlığı |
 Rusiya İmperiyası SSRİ |
| Fəaliyyəti |
kinorejissor kinooperator rəssam |
| Fəaliyyət illəri | 1927 — 1972 |
| Təhsili |
|
| İstiqamət | Sosialist realizmi |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |
        |
| IMDb | ID0699693 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Aleksandr Lukiç Ptuşko (doğularkən Ptuşkin[1]) (rus. Александр Лукич Птушко; 19 aprel 1900, Luqansk, Yekaterinoslav quberniyası – 6 mart 1973[2], Moskva) — rus sovet rejissoru, operator və rəssamı. SSRİ xalq artisti (1969). Stalin mükafatı laureatı (1947). O, sovet "Volt Disney"i adlandırılmışdır[3][4][5].
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Aleksandr Ptuşko 19 aprel (digər mənbəyə görə 18 aprel[6]) 1900-cü ildə Luqansk şəhərində Luki Artemyeviç və Natalya Semyonovna Ptuşkinlərin kəndli ailəsində anadan olmuşdur.
Real məktəbində oxumuşdur. 1919-cu ildən 1-ci süvari ordunun 11-ci kavaler diviziyasında xidmət etmişdir. Vətəndaş müharibəsindən sonra yerli Xalq evində (indiki Dəmiryol vilayət mərkəz sarayı) aktyor və rəssam-dekorator, "Donetsk ocaqxanası" (rus. Донецкая кочегарка) qəzetində müxbir işləmişdir.
1923–1926-cı illərdə Moskva xalq təsərrüfatı institutunda təhsil almışdır. 1927-ci ildən Mosfilm kinostudiyasında cizgi filmi rəssamı və rejissoru işləməyə başlayır.
1932-bu ildə Ptuşkin ilk rəngli multiplikasiya filmi "Hökmdar həyatı"nı (rus. Властелин быта) çəkir. 30-cu illərdə Conatan Sviftin romanının motivləri əsasında "Yeni Qulliver (1935), "Balıqçı və balıq haqqında nağıl" (1937), "Qızıl açar" (1939) və s. cizgi filmləri çəkmişdir. Böyük Vətən müharibəsi illərində Almatıda "Qazaxfilm" kinostudiyasında, 1944–1946-cı illərdə Soyuzmultfilm kinostudiyasında işləmişdir.
O, əsasən bılina janrında, xalq nağılları, rus ədəbiyyatında olan motivlər əsasında filmlər çəkmişdir. Bir sıra filmi beynəlxalq kinofestivallarda mükafata layiq görülmüşdür[7]. Aleksandr Ptuşkin 1973-cü ildə Moskvada vəfat etmişdir.
Mükafatları və adları[redaktə | mənbəni redaktə et]
- RSFSR əməkdar artisti (1935);
- RSFSR xalq artisti (1957);
- SSRİ xalq artisti (1969);
- Stalin mükafatı (1947);
- 2 dəfə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni (həmçinin 14.04.1944);
- "Şərəf nişanı" ordeni;
- medallar
Filmoqrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
| İl | Film | Orijinal ad | Afişa | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Rejissor | Ssenari müəllifi | Digər | ||||
| 1927 | İtmiş savad | rus. Пропавшая грамота | Kuklalar və dekorasiya | |||
| 1928–1931 | Bratişkinin macəraları | rus. Приключения Братишкина |  |
|
Rəssam, multiplikator, aktyor | |
| 1932 | Hökmdar həyatı | rus. Властелин быта | |
|
Rəssam | |
| 1935 | Yeni Qulliver | rus. Новый Гулливер | .jpg) |
|
|
|
| 1936 | Kapitan Qrantın uşaqları | rus. Дети капитана Гранта | .jpg) |
Operator | ||
| Turp | rus. Репка | |
Bədii rəhbər | |||
| Tülkü və canavar | rus. Лиса и волк | |
Bədii rəhbər | |||
| Tülkü və üzüm | rus. Лиса и виноград | Bədii rəhbər | ||||
| Canavar və durna | rus. Волк и журавль | Bədii rəhbər | ||||
| 1937 | Balıqçı və balıq haqqında nağıl | rus. Сказка о рыбаке и рыбке | |
|
||
| Vəsiyyət | rus. Завещание | |
||||
| 1938 | Şən musiqiçilər | rus. Весёлые музыканты | |
|
||
| İt və pişik | rus. Пёс и кот | |
||||
| 1939 | Qızıl açar | rus. Золотой ключик | .jpg) |
|
||
| 1942 | Gözəl insan | rus. Славный малый | .jpg) |
Rejissor | ||
| Bizim şəhərli oğlan | rus. Парень из нашего города | .jpg) |
Kombinasiya edilmiş çəkilişlərin rejissoru | |||
| Raykom katibi | rus. Секретарь райкома | .jpg) |
Kombinasiya edilmiş çəkilişlərin rejissoru | |||
| Pəhləvan haqqında mahnı | rus. Песнь о великане | Operator | ||||
| 1943 | Vətən uğrunda | rus. Во имя Родины | .jpg) |
Kombinasiya edilmiş çəkilişlərin rejissoru | ||
| 1944 | Moskva səması | rus. Небо Москвы | .jpg) |
Kombinasiya edilmiş çəkilişlərin rejissoru | ||
| Zoya | rus. Зоя | .jpg) |
Döyüş səhnələrinin rejissoru | |||
| Telefon | rus. Телефон | Bədii rəhbər | ||||
| 1945 | İtmiş savad | rus. Пропавшая грамота | Bədii rəhbər | |||
| Teremok (balaca ev) | rus. Теремок | Bədii rəhbər | ||||
| 1946 | Daş çiçək | rus. Каменный цветок | .jpg) |
|
||
| 1948 | Üç görüş | rus. Три встречи | .jpg) |
|
||
| 1952 | Sadko | rus. Садко | .jpg) |
|
||
| 1956 | İlya Muromets | rus. Илья Муромец | .jpg) |
|
||
| 1958 | Sampo | rus. Сампо | .jpg) |
|
||
| 1961 | Al yelkənlər | rus. Алые паруса | .jpg) |
|
||
| Dostum mənim, Kolka | rus. Друг мой, Колька! | .jpg) |
Bədii rəhbər | |||
| 1962 | Fitil № 3 | rus. Фитиль №3 | |
|||
| Çal, baraban! | rus. Бей, барабан! | .jpg) |
Bədii rəhbər | |||
| 1964 | İtirilmiş vaxt haqqında nağıl | rus. Сказка о потерянном времени | .jpg) |
|
||
| 1966 | Çar Saltan haqqında nağıl | rus. Сказка о царе Салтане | .jpg) |
|
|
|
| 1967 | Viy | rus. Вий | .jpg) |
|
Bədii rəhbər, trüklərin quruluşçusu | |
| 1972 | Ruslan və Lyudmila | rus. Руслан и Людмила | .jpg) |
|
|
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ А. В. Шпагин. "ПТУШКО́ Александр Лукич (наст. фам. Птушкин)". Большая российская энциклопедия. Федеральный портал «История.рф». 2016-10-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-20.
- ↑ The Fine Art Archive. 2003.
- ↑ Tim Lucas, DVD commentary for Black Sunday (1960), Image Entertainment 2000
- ↑ Upchurch, Alan (Nov/Dec 1991). "Russkaya Fantastika: The Fairytale Landscapes of Aleksandr Ptushko – Part One". Video Watchdog, p. 24–37.
- ↑ Upchurch, Alan (Jan/Feb 1992). "Russkaya Fantastika: The Fairytale Landscapes of Aleksandr Ptushko – Part Two". Video Watchdog, p. 32–46.
- ↑ "Птушко Александр Лукич". 2021-11-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-20.
- ↑ Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VIII ҹилд: Прадо—Спринт. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1984. С. 37.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Птушко А. Л., Ренков Н. С. Комбинированные и трюковые киносъёмки. — М., 1948.
- Птушко А. Л. "Чудеса" кино. — М., 1949.
- Птушко А. "Творчество и техника" — Статья в книге-сборнике: Асенин С. Мудрость вымысла. Мастера мультипликации о себе и своём искусстве. М. Искусство, 1983, 207 с., тираж 25 000 экз.
- Сергей Капков. Энциклопедия отечественной мультипликации. — М.: Алгоритм, 2006. — С. 537–538. — 816 с. — 3 000 экз. — ISBN 5-9265-0319-4.
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Биография на портале Кино-Театр. ру
- Александр Птушко — Энциклопедия отечественного кино [ölü keçid]
- Птушко Александр Лукич — animator.ru
- Александр Птушко на сайте imdb.com
- Егор Селиверстов. Они не дали сделать сказку былью…
- Андрей Миронов. Несостоявшийся дебют в кино
- Правда о случае с Алейниковым и Андреевым
- Анастасия Вертинская. О времени, о театре, о себе
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 19 apreldə doğulanlar
- 1900-cü ildə doğulanlar
- 72 yaşında vəfat edənlər
- 6 martda vəfat edənlər
- 1973-cü ildə vəfat edənlər
- Novodeviçye qəbiristanlığında dəfn olunanlar
- Plexanov adına Rusiya İqtisad Universitetinin məzunları
- SSRİ Kinematoqrafçılar İttifaqının üzvləri
- SSRİ-nin "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni ilə təltif edilənlər
- "Şərəf nişanı" ordeni ilə təltif edilənlər
- "Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə" yubiley medalı ilə təltif edilənlər
- "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı ilə təltif edilənlər
- "Moskvanın 800 illik xatirəsinə" medalı ilə təltif edilənlər
- SSRİ xalq artistləri
- RSFSR xalq artistləri
- "Stalin" mükafatı laureatları
- Əlifba sırasına görə film sənətçiləri
- Luqanskda doğulanlar
- Moskvada vəfat edənlər
- SSRİ film rejissorları
- SSRİ kinooperatorları
- Aleksandr Ptuşkonun filmləri