Anapa dili
| Anapa dili | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Eni | 0,2-2,0 km |
| Uzunluğu | 43 km |
| Yerləşməsi | |
| 45°06′00″ şm. e. 36°44′00″ ş. u. | |
| Akvatoriya | Qara dəniz |
| Ölkə |
 Rusiya |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
.jpg)
Аnapa dili — qumdan təşkil dil. Taman yarımadasında Anapa şəhərindən Dəmir Buynuz burnuna qədər 43 km məsafədə uzanır[1]. Qərbdən Qara dəniz, şərqdən isə duzlu limanlarla əhatələnir. Qafqaz ərazisində yayılmış molyusklardan ibarət olan kvars qumlarından təşkil olunmuşdur. Dilin eni 600-2000 metr arasında dəyişir. İnzibati cəhətdən Krasnodar diyarının Anapa rayonuna daxildir.
Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]
Anapa dili Kuban çayı sayəsində formalaşmışdır. ХIХ əsrin sonunda çay öz deltasını dəyişmişdir. Üstəlik dəniz axınları qumların bir yerə toplanması sayəsinsə dil tədricən formalaşmağa başlamışdır. Bununla belə dilin təməlini çayın dənizə Qafqaz dağlarından gətirdiyi lil olmuşdur.
Coğrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dil adəti üzrə üç hissəyə bölünür: çimərlik hissə (uzunluğu 100–150 m), dilin hər iki başı və dyun hissə. Üçüncü hissə adəti üzrə dilin mərkəzi hissəsi əhatə edir. Burada dyunların orta hündürlüyü 3-5 metr, maksimal hündürlük isə 14–15 m[2]-dir. Dyunlar Buqaz limanına qədər uzanır. Burada bitki örtüyü səhra tiplidir[3]. Limanların sahillərində qamış yayılmışdır.
Sahilləri dayazdır. Bu səbəbdən sahil suları nisbətən istidir. Məsələn dəniz mərkəzindən fərqli olaraq sahildə suyun temperaturu 2-5 °C yüksəkdir. Suyun maksimal tempersturu 1972-ci ildə +28,2° С olaraq qeydə alınmışdır.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ "Yandeks xəsitəsi". 2016-03-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-29.
- ↑ "Anapa çimərlikləri". 2010-06-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-29.
- ↑ "Anapa təbiəti. Qafqazın Qara dəniz sahilləri". 2012-05-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-08-29.