Cumblatlar

Cumblatlar ailəsinin sarayı. 1861-ci il.

Cumblatlar və ya Canbolatlar (ərəb. جنبلاط‎, orijinalı kürd. Canpolad, جان‌پولاد‎; mənası – "polad canlı" və ya "polad ruhlu") — XVIII əsrdən Livan tarixində mühüm rol oynamış, Cəbəl-Lübnan vilayətindən olan dürzi nəsli. Onlar yerli əmirlər və Osmanlı idarəçiliyinə qarşı 1778–1788-ci, 1822-ci, 1841-ci illərdə baş verən üsyanlara rəhbərlik etmişdilər. XX əsrdə Cumblatların ən tanınmış nümayəndəsi druz icmasının lideri və Mütərəqqi Sosialist Partiyasının (MSP, 1949) banisi Kamal Cumblat (1917–1977) idi. O, solçu olmaqla Livanda siyasi vəzifələrin konfessional mənsubiyyətə görə bölüşdürülməsinə qarşı çıxış edirdi. Cumblatlar 1969-cu ildən MSP-də ölkənin sol təşkilatları və Fələstin milli hərəkatı ilə ittifaqa girmişdilər. Cumblatlar Livanın daxili münaqişələrində (1958, 1975–1976) fəal iştirak etmişdilər. Kamal Cumblatın 16 mart 1977-ci ildə öldürülməsindən sonra Cumblatların və Livanın dürzi icmasının başçısı onun oğlu, 1970- ci illərdə Livanda vətəndaş müharibəsi gedişində Suriyanın dəstəklədiyi sol-müsəlman alyansının tərkibində fəaliyyət göstərən Vəlid Cumblat olmuşdur. Vətəndaş müharibəsi 1990-cı ildə qurtardıqdan və partiya milislərinin silahsızlaşdırılmasından sonra Vəlid Cumblatın nüfuzu azalsa da, XXI əsrin əvvəllərində Cumblatlar Livanın siyasi səhnəsində güclərini qoruyub saxlaya bilmişlər.

Əlavə ədəbiyyat

• Abu-Husayn, Abdul-Rahim. Provincial Leaderships in Syria, 1575–1650. Beirut: American University of Beirut. 1985. ISBN 978-0-8156-6072-9. OCLC 242675094.
• Abu-Husayn, Abdul-Rahim. The Junblats and the Janbulads: A Case of Mistaken Identity // Köhbach, Markus; Procházka-Eisl, Gisela; Römer, Claudia (redaktorlar ). Acta Viennensia Ottomanica: Proceedings of the 13th CIEPO-Symposiums, from 21 to 25 September 1998. Vienna: Selbrstverlag des Instituts fur Orientalistik. 1999. 1–6. ISBN 9783900345051.
• Harris, William. Lebanon: A History, 600–2011. New York: Oxford University Press. 2012. ISBN 978-0-19-518111-1.