Femisto (peyk)
 | |
| Kəşf tarixi | 30 sentyabr 1975, 21 noyabr 2000 |
|---|---|
Böyük yarımoxu | 7.393.220 km |
| Əyilməsi | 0,79 radian |
| Nəyin peykidir | Yupiter |
Özünə xas ekssentrisitet | 0,2006 |
| Kütləsi | 690 petagram[1] |
| 0,0029 metre per square second | |
| Albedo | 0,04 |
| Temperatur | 124 K |
| 21 | |
Femisto (yun. Θεμιστώ) və ya Yupiter XVIII — Yupiterin kiçik peyklərindən biri. 1975-ci ildə kəşf edilsə də, itmiş və 2000-ci ildə yenidən kəşf edilmişdir.
Kəşf və adlandırma[redaktə | mənbəni redaktə et]
Femisto birinci dəfə 30 sentyabr 1975-ci ildə[2] Elizabet Romer və Çarlz Koval tərəfindən kəşf edilmiş və bu kəşf 3 oktyabrda açıqlanmışdır. Peyk ilk olaraq S/1975 J 1 adlandırılmışdır. Amma bu peykin ətraflı öyrənilməməsi səbəbi ilə peyk astronomların gözündən itmişdir.
1980-ci illərdə Femisto ancaq astronomiya kitablarının qeyd bölməsində yer alırdı. Daha sonra 2000-ci ildə bu peykə çox bənzər bir peyk Skott Steppard, Devid Cevit, Yevqen Maqner və Yanqa Fernandes tərəfindən kəşf edilmişdir. Bu peyk S/2000 J 1 adlandırılmışdır. Amma sonra bunun 1975-ci ildə kəşf edilən peyk olduğu təsdiqlənmişdir.[3] Bu müşahidə Bret Qledman, Con Keyvlaars, Cin-Mark Petit, Hanz Skul, Metyu Holmen, Brayan Marsden, Filip Nikolson və Cozef Borns tərəfindən aparılmış və bu haqda Kiçik Planet Mərkəzinə məlumat verilmişdir.[4]
2002-ci ilin oktyabrında peykə yunan mifologiyasında Zevsin (Yupiterin) sevgilisi və yağış tanrısı İnaxın qızı Femistonun adı verilmişdir.[5]
Xarakteristika[redaktə | mənbəni redaktə et]
Femistonun orbiti Yupiterin digər peyklərindəkindən fərqlidir. Femisto öz orbitində tək başına hərəkət edir. Peyk Yupiterin Qaliley peykləri ilə Himali peykləri arasında yerləşir.
Femistonun diametri cəmi 8 km-dir, albedosu isə 0.04-dür.[6] Səth sahəsinin 200–380 km2 arasında olduğu güman olunur.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par.
- ↑ IAUC 2845: Probable New Satellite of Jupiter Arxivləşdirilib 2002-09-16 at the Wayback Machine 1975 October 3 (discovery)
- ↑ IAUC 7525: S/1975 J 1 = S/2000 J 1 Arxivləşdirilib 2002-09-16 at the Wayback Machine 2000 November 25 (recovery)
- ↑ MPEC 2000-Y16: S/1975 J 1 = S/2000 J 1, S/1999 J 1 Arxivləşdirilib 2017-09-02 at the Wayback Machine 2000 December 19 (recovery and ephemeris)
- ↑ IAUC 7998: Satellites of Jupiter Arxivləşdirilib 2017-08-12 at the Wayback Machine 2002 October 22 (naming the moon)
- ↑ Sitat səhvi: Yanlış
<ref>teqi;SheppardJewitt2003adlı istinad üçün mətn göstərilməyib