Pygeretmus pumilio
| Pygeretmus pumilio | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Pygeretmus pumilio |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
||||||||||
| ||||||||||
Pygeretmus pumilio — Ərəbdovşanlar fəsiləsinə, gəmiricilər dəstəsinə daxil olan növ. Ukraynanın cənubunda onların Pliosenə aid qalıqları aşkar edilmişdir. Orta Pleistosene ilə əlaqəli qalıqları müasir arealının qərbində məsələn: Krım öndağlığının ətəklərində və Poltava bölgəsində tapılmışdır
Görünüşü[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ərəbdovşanlar fəsiləsinin kiçik üzvlərindən biri. Bədən uzunluğu 9–12 sm təşkil edir. Arxa ayağın uzunluğu 40–52 mm-dir. Baş genişdir, qulaqların nisbi ölçüsü digər ərəbdovşanılar ilə müqayisədə daha kiçikdir. Arxa ayaqlarda beş barmaq vardır. Bel nahiyəsinin rəngi qəhvəyi rəngdədir, qarın və böyürləri isə ağdır.
Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bu canlılar əsasən Don diyarı, Şimali Xəzər, Aşağı və Orta Volqa bölgəsi, Orta Asiya, həmçinin Çin, Monqolustan və İranın bəzi bölgələrində yayılmışlar[3].
Həyat tərzi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Səhra və yarımsəhralarda yaşayır, bəzən çöllərdə də görülür. Yaşayış yeri əsasən takırlar (bitki örtüyündən məhrum olan düz ərazilər), şoranlıqlar olan ərazilərdən ibarətdir. Əsasən soğanaqlar, toxumlar, çiçəklər və müxtəlif bitkilərin sapları ilə qidalanır. Gecə həyat tərzi keçirirlər. Bu canlılar çox sıx torpaqlarda özlərinə çuxur qaxırlar. Çuxur uzun bir üfüqi keçiddən ibarətdir, sonunda yuva və təcili girişləri olan, bir qayda olaraq yerlə örtülmüş bir neçə yanal keçiddən ibarətdir. Balalama dövrü bahardan payıza qədərdir. Dişi adətən ildə iki dəfə olmaqla, hər dəfə üç-altı arası bala verir[4].
Kənd təsərrüfatında əhəmiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bu canlılar kənd təsərrüfatı zərərvericisi hesab olunur. Bostan bitkilərinin: qarpız və balqabağın əkilmiş toxumlarını yeyərək zərər verirlər. Buğda və digər taxıl bitkilərinə ziyan vermələri də məlumdur. Ancaq qeyd etmək lazımdır ki, bir qayda olaraq onlar kənd təsərrüfatına yararsız yerlərdə yaşayırlar.
Qorunma statusu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hazırda bu canlıların yox olma təhlükəsi olmadığı güman edilir (IUCN görə LC statusu). Onu qorumaq üçün xüsusi tədbirlər görülmür. Bununla belə bəzi qoruqlarda onların böyük populyasıyası vardır.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2002.
- ↑ Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0
- ↑ Tsytsulina, K., Formozov, N. & Sheftel, B. 2008. Pygeretmus pumilio. In: IUCN 2012. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.2. [1] Arxivləşdirilib 2013-08-14 at the Wayback Machine. Downloaded on 04 June 2013
- ↑ Информация о тарбаганчиках Arxivləşdirilib 2011-07-09 at the Wayback Machine на сайте fauna.su
