Rüşvət

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Rüşvət
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Korrupsiyaya qarşı Konvensiyası

Rüşvət — hər hansı bir vəzifəli şəxsə verilən pul və ya əşya şəklində maddi sərvətdir. Rüşvət korrupsiyanın əsasını təşkil edir. Rüşvətdə iştirak edən vasitəçi 3 ildən 5 ilədək azadlıqdan məhrum edilir.

Ölkələrə görə rüşvət[redaktə | mənbəni redaktə et]

Papua Yeni Qvineyada aparılan tədqiqat mədəni normanı korrupsiya üçün əsas səbəb kimi əks etdirir. Rüşvət PNG-də ictimai xidmətləri yerinə yetirmənin yayılmış bir üsuludur.[1] Papua sakinləri rüşvəti qanunsuz bir əməl kimi görmürlər, onlar rüşvəti "tez pul qazanmaq və yaşamağı davam etdirmək" üçün bir yol kimi qəbul edirlər.[1] Bundan başqa, əsas nəticələr göstərir ki, korrupsiya mədəni bir norma çevrildikdə, rüşvət kimi qanunsuz əməllər pis kimi qəbul edilmir və qanunsuz və qanuni əməllər, qərarlar arasında aydın sərhədlər minimallığa çatır, rəy əsasında, peşə qaydalarına əsaslanmayaraq.[1][2]

Rusiya'da aparılan tədqiqat rüşvətin ixtisaslaşmış huquqşünaslar və dövlət işçilərinin baxışı ilə "marginal sosial fenomen" olduğunu göstərir.[3] Rus qanunu rüşvəti rəsmi bir cinayət kimi tanıyır.[3] Nəticədə, rüşvət əleyhinə tədbirlərin tətbiq edildiyi yeganə yer kimi ictimai məhkəmələr kimi qanuni platformalar mövcuddur.[3] Lakin həqiqətdə, rüşvəti yalnız "qanun müfəssəsləri və məhkəmələr" tərəfindən həll etmək mümkün deyil.[3] Rüşvət, cəmiyyət üçün mədəni dəyərlər təyin edən informasiya sosial normları tərəfindən ünsiyyət qurmağa ehtiyac duyur. Ayrıca, tədqiqat, rüşvəti qəbul etmək üçün insanların əngəllənməsinə cəzaların şiddətinin az təsir etdiyini göstərir.[3] Bundan başqa, tədqiqat həm də çox sayda rusların, təxminən 70%-77% rüşvət verib vermediyini aşkar etdi.[3] Bununla yanaşı, bir problem üçün rüşvət ödəməyə ehtiyac tez-tez yaranarsa, tədqiqat rusların çox böyük bir çoxluğunun rüşvətin miqdarını və rüşvəti necə ödəməli olduğunu bildiyini aşkar etdi.[3] Rus rüşvət problemi, hükumət rəsmiləri onu "marginal sosial fenomen" kimi etiketləsə də, cəmiyyətdə həm gənc həm də yaşlılar arasında fəal bir dəyişiklik olmadıqca, rüşvətin böyük bir problem olaraq qalacağını göstərir.[3]

Ölkələr arasında müqayisə etmək üçün, Transparency International Bribe Payers Index-i dərc etməyə 2011-ci ildə dayandırmışdır.[4][5] Nümayəndə Shubham Kaushik təşkilatın "maliyyə problemləri səbəbindən sorğu davam etdirməməyə qərar verdik və müşavirət məqsədlərimizə daha uyğun mövzulara diqqət yönəltməyə" qərar verdiyini dedi.[6]

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1 2 3 Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; :0 adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
  2. Jeong, Yujin; Weiner, Robert J. "Who bribes? Evidence from the United Nations' oil-for-food program". Strategic Management Journal (ingilis). 33 (12). December 2012: 1363–1383. doi:10.1002/smj.1986. 2023-05-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-08-30.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; :1 adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
  4. "Bribe Payers Index 2011 – Publications". Transparency.org (ingilis). 2023-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-03.
  5. Pentland, William. "World's Most Bribery-Prone Businesses". Forbes (ingilis). 2023-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-03.
  6. "Old Wall Street Journal report about corruption in Malaysia recirculates online". Fact Check (ingilis). 2022-07-26. 2023-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-03.