Sabriye Erecepova
| Sabriye Erecepova | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 12 iyul 1912 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 18 sentyabr 1977 (65 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | müğənni |
Sabriye Erecepova (krımtat. Sabriye Erecepova, Сабрие Эреджепова 12 iyul 1912, Bağçasaray, Tavriya quberniyası[d] – 18 sentyabr 1977, Özbəkistan SSR) — Sovet, Krımtatar müğənnisi, Krım Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının əməkdar artisti (1940), Özbəkistan SSR-nin əməkdar artisti (1966).
Bioqrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
12 iyul 1912-ci ildə Bağçasarayda müəllim Kərim Cəmilyevin ailəsində anadan olmuşdur[1]. Simferopoldakı doqquz illik nümunəvi Krımtatar məktəbini bitirib[2]. Varvara Xanbəkovanın yanında musiqi təhsili alır[3]. İlk dəfə 16 yaşında 1928-ci ildə aktrisa Sara Baykinin ildönümündə bir xorda səhnədə çıxış edirdi. Məktəbi bitirdikdən sonra Tav-Bodrak kəndindəki yeddi illik məktəbdə dərs deyir. 1932-ci ildən bəri gənc müğənni Krım radiosunda xalq mahnılarının repertuarı ilə çıxış edir.
1935-ci ildə "Dunayın kənarındakı Zaporojiyalı" (rej. İ. Kavaleridze) filminin çəkilişlərinə dəvət edilir və "Məcbur oldum" və "Pəncərədən qar gəlir" mahnılarını səsləndirir. 1939-cu ildə Moskvada I Ümumittifaq estrada yarışmasında "Noqay beyitləri" mahnısı ilə iştirak edir. Tamaşa izdihamla qarşılanır. Münsiflər heyətinin sədri İsaak Dunaevski hətta tamaşaçıları sakitləşdirməyə məcbur qalır. Erecepovaya "İstedadlı gənc müğənni" diplomu verilir. Eyni dövrdə o özünü televiziyada sınayır.
1940-cı ildə Krım MSSR-nin əməkdar artisti adına layiq görülür.
Böyük Vətən Müharibəsi illərində (Krımın işğalından əvvəl) Krım Dövlət Tatar Dram Teatrının təbliğat qrupunun tərkibində cəbhədə və xəstəxanalarda konsertlər verir və işğal illərində Krım Radio Komitəsinin solisti olaraq bu teatrın üzvü kimi Simferopoldakı səhnə çıxış edir. 1943-cü ildə teatrın truppası Rumıniyaya qaçılırır. 1944-cü ildə Orta Asiyaya sürgün edilir, 15 sentyabr 1950-ci ildə müharibə zamanı düşmən ölkənin ərazisində olduğu üçün 25 il müddətinə həbs düşərgəsinə göndərilir. 12 mart 1956-cı ildə onun işində cinayət tərkibinin olmaması səbəbindən işi dayandırılır və o sərbəst buraxılır. Reabilitasiyadan sonra Özbəkistandakı "Haytarma" ansamblında çalışır və 1966-cı ildə Sabriye Erecepovaya Özbəkistan SSR-nin əməkdar artisti fəxri adı verilir.
"Mənim enişli-yokuşlu yollarım" xatirələrinin müəllifidir.
18 sentyabr 1977-ci ildə vəfat edir. Daşkənd şəhərində dəfn edilir.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Авдет (№ 29, 26.07.2010): «Она пела не для всех, она пела для каждого»
- Вечер памяти заслуженной артистки Крыма и Узбекистана Сабрие Эреджеповой (20 февраля 2013)
- Сабрие Эреджепова на discogs.com
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Абдульвапов Н., Бекиров С. Дворец Труда, в котором в 1930–1936 гг. располагался Крымский областной радиокомитет // Свод памятников истории, архитектуры и культуры крымских татар (рус.) / гл. ред. Р. С. Хакимов. — Белгород: КОНСТАНТА, 2018. — Т. III. г. Симферополь. — С. 271. — 392 с. — ISBN 978-5-906952-68-4.
- ↑ Абдульвапов Н., Абибуллаева Д. Симферопольская татарская учительская школа. Женское педучилище (Дарульмуаллимат) им. И. Гаспринского. Татарский фельдшерско-акушерский техникум. Девятилетняя образцово-показательная крымскотатарская школа (№ 13) // Свод памятников истории, архитектуры и культуры крымских татар (рус.) / гл. ред. Р. С. Хакимов. — Белгород: КОНСТАНТА, 2018. — Т. III. г. Симферополь. — С. 134. — 392 с. — ISBN 978-5-906952-68-4.
- ↑ Куртсеїтов А. Ереджепова Сабріє // Енциклопедія сучасної України : [укр.] : у 30 т. / НАН України, Наукове товариство ім. Шевченка, Інститут енциклопедичних досліджень НАН України. — К., 2001—…. — ISBN 944-02-3354-x.