Zəngəzur zəngçiçəyi
| Zəngəzur zəngçiçəyi | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Zəngəzur zəngçiçəyi |
||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
|
||||||
| ||||||
Zəngəzur zəngçiçəyi (lat. Campanula zangezura) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin zəngçiçəyikimilər fəsiləsinin zəngçiçəyi cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir - VU C2a (i). Azərbaycanın nadir, Qafqazın endemik növüdür.
Qısa morfoloji təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çoxillik bitkidir. Gövdələr 20-40 sm hündürlükdədir. Altyarpaqlar uzun saplaqlı, dərin ürəkvari, 5 künclü, ortaya qədər dərin kəsilmiş rombvari, uzunsov-üçkünc və ya uzunsov seqmentli, üst yarpaqlar tədricən azalan və oturaqdır. Çiçəklər nazik saplaqların üzərindədirlər, əyilən, iri, diametri 3 sm, bənövşəyi-göyümtül rəngdədir. Kasacıq sərt tükcüklü, əyilmiş lansetvari-xətvari dişciklidir. tac xaricindən çılpaq, içəridən zəif kirpiklidir. Sütuncuq 3, burulmuş, dişiciyin ağzı uzun tükcüklüdür .
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çiçəkləmə - meyvə mələgəlmə dövrü iyun-sentyabr aylarına təsadüf edir. Kserofit bitkidir.
Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Naxçıvanın dağlıq hissəsidir (Qapıcıq dağı, Parağa Umus kəndləri ətrafı).
Sayı və tendensiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Populyasiyasının təbii bərpası azalır, ətraf mühitin mənfi təsirlərinə həssaslıq müşahidə olunur.
Məhdudlaşdırıcı amillər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Antropogen, iqlim və zoogen amillərdir.
Mühafizə tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Antropogen təsirlərin azaldılması, bitdiyi ərazilərin nəzarət altında saxlanılması tələb olunur. Məhdud sahələrdə yayılmış, mənfi təsirlərə məruz qalan növ kimi akademik H.Əliyev adına Zəngəzur Milli Parkı ərazisində yayıldığı sahələr xüsusi nəzarət altına alınmalı və təbii populyasiyaları mühafizə olunmalıdır.
Sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Homotipik sinonimləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Symphyandra zangezura Lipsky