İlon Mask

İlon Mask
ing. Elon Musk
Doğum tarixi	28 iyun 1971(1971-06-28)[…] (52 yaş)
Doğum yeri	Pretoriya, CAR
Həyat yoldaşları	Castin Mask (2000–2008), Talula Rayli (2010–2012), Talula Rayli (2013–2016)
Uşaqları	11
Partnyorları	Amber Herd (2016–2017) Qrayms (2018–2021)
Atası	Errol Mask[d]
Anası	Mey Mask
Təhsili	Kuins Biznes Məktəbi[d] (1990–1992), Uorton Biznes Məktəbi (1992–1995), Pensilvaniya Universiteti (1991–1995), Pretoriya Oğlanlar Məktəbi[d] (–1989), Uoterkluf-Haus Hazırlıq Məktəbi[d], Kuins Universiteti[d], Stenford Universiteti
Fəaliyyəti	proqramçı, mühəndis, təşəbbüskar, investor, iş adamı
Fəaliyyət illəri	1995-ci ildən
Üzvlüyü	Planetary Cəmiyyəti[d], London Kral Cəmiyyəti, PayPal Mafiyası
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İlon Mask (ing. Elon Musk) - Cənubi Afrika Respublikasında doğulmuş, ABŞ-Kanadalı biznesmen, mühəndis, ixtiraçı və investordur. Hal-hazırda SpaceX-da icraçı (CEO) və texniki (CTO) direktor, Tesla Motors-da icraçı direktor (CEO) və SolarCity-nin sədridir. O, Paypal, SpaceX, Tesla Motors və Zip2 şirkətlərinin qurucusudur.

Həyatı və təhsili

İlon Mask 1971-ci ildə Cənubi Afrika Respublikasının paytaxtı Pretoriyada Kanadalı ana və Cənubi Afrikalı doğumlu britaniyalı atanın ailəsində dünya gəlmişdir. Erkən yaşlarında proqramlaşdırma öyrənmiş və 12 yaşı olanda özü yazdığı oyunu ( Blastar) 500$-a satmışdır. Valideynləri boşandıqdan sonra (1980) əsasən atası ilə birlikdə yaşamışdı.

O bütün dünyada yalnızca Tesla Motors şirkətinin yaradılmasında iştirakına görə məşhur deyil. Bu insan daha əvvəllər demək olar ki, bütün dünyanın hazırda istifadə etdiyi bir xidməti yaratmışdır ki, bu nəhəng elektron ödəniş operatoru olan PayPal-dur.

Tesla Motors İlon Maskın yeganə texnoloji şirkəti deyil və o 2002-ci ildə yaradılan daha bir nəhəng Space-X şirkəti də ona məxsusdur. İlon Maskın ideyaları bir çox ürəkləri fəth edir. Onu çox zaman Stiv Cobs ilə müqayisə edirlər.

Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi gələcək Tesla Motors şirkətinin yaradıcısı Cənubi Afrika Respublikasının paytaxtında böyüyüb. Verilən məlumatlara görə, o artıq 10 yaşında proqramlaşdırmanı bacarır, 12 yaşında isə öz Blastar oyununun satışından 500 ABŞ dolları qazanır.

Onun 17 yaşı tamam olduqda Kanadaya, 19 yaşı olduqda isə Pensilvaniya universitetində təhsil almağa gedir. O burada biznes və fizikanı öyrənir.

24 yaşı olduqda qardaşı Kimbal Mask ilə Zip2 şirkətinin əsasını qoyur. 4 ildən sonra isə şirkət satılır. Mask buradan 7% səhm payı ilə 22 milyon dollar qazanır.

Mask həmin ildə elektron ödənişlər ilə məşğul olan X.com şirkətinin əsasını qoyur. 2000-ci ilin mart ayında X.com Confinity şirkətini əldə edir və onun əsasında PayPal adlı pul köçürmə sistemini yaradır. PayPal-un uğur qazanacağına inanan Musk X.com şirkətini PayPal-a transformasiya etməyə başlayır. 2002-ci ildə PayPal Ebay-a satılır. Tesla Motors-un gələcək təsisçisi bundan 165 milyon ABŞ dolları qazanır.

Əldə edilən gəlirlərlə isə Elon Musk SpaceX şirkətini yaradır və cəmi bir ildən sonra yeni Tesla Motors şirkəti (2003) peyda olur. Tesla Motors ilk avtomobilini 2008-ci ildə təqdim edir. Biz bu elektromobili Tesla Roadster adı ilə tanıyırıq.

Karyerası

Zip2

İlon Mask qardaşı ilə birlikdə ilk şirkətini Zip2-ni yaradır. Şirkət qəzetlər üçün "şəhər bələdçisi" yaradır və marketini edirdi. Compaq şirkəti 307 milyon dollar nağd və 37 milyon dollar səhmlə 1999-cu ildə Zip2 şirkətini alır.

Paypal

1999-cu ilin martında Mask maliyyə xidmətləri və email ödəmələri edən X.com şirkəti yaradıcılarından olur. Bir ildən sonra şirkət Paypal şirkətinin filialı olan Confinity ilə birləşdirilir. 2002-ci ildə Paypal ebay tərəfindən 1.5 milyard dollara alınır və 165 milyon dollar Maska verilir.

SpaceX

Mask raket mühəndisi Tom Mueller ilə birlikdə üçüncü şirkətini - SpaceX-i 2002-ci il iyun ayında yaradır.

Tesla Motors

Mask bir neçə həmtəsisçi ilə birlikdə 2004-ci ildə Tesla Motors şirkətini yaradır. Tesla Motors şirkəti ilə dəfə idman elektrik avtomobili - Tesla Roadster buraxır.

SolarCity

2006-c ildə xalası uşaqları Lyndon və Peter Rive ilə SolarCity-ni birgə təsis etdi. Mask ən çox səhmdar olaraq qalır. Hal-hazırda ABŞ-da SolarCity iknci ən böyük günəş enerjisi sistemlərinin təchizatçısıdır.

SolarCity-nin və Tesla-nın maliyyələşdirilməsi üçün əsas motivasiya bu şirkətlərin qlobal istiləşmə qarşı apardığı mübarizədir.

Hyperloop

ABŞ-ın əhalisi ən çox olan bölgələrindən olan Cənubi Kaliforniyada uzun müddətdirki tıxac problemləri var. Bölgədə yaşayan insanların sayı artdıqca yollarda hər gün tıxac daha da ciddi vəziyyət alır. Dövlət rəsmiləri buna çarə kimi Los Angelesdən San Fransiskoya qədər yola 70 milyard dollarlıq yüksək sürətli qatar yolu inşaat etməyi təklif etdilər. Mask Hyperloop adlı sistemin cəmi 6 milyard dollara başa gələ biləcəyini və məsafəni 30 dəqiqəyə qət etməyin mümkün olacağını iddia etdi. Hyperloop sanki gələcəkdən gələn qəribə tunellərə bənzəyir. Tunel sayəsində sərnişinlər uzun bir balonun içində və bərpa edilən enerji ilə hərəkət edəcəklər. Əgər bu layihə həyata keçərsə nəqliyyatda yeni bir dövr yarada bilər.

Xeyriyyəçilik fəaliyyətləri

Mask təhsil, uşaq səhiyyəsi və təmiz enerji sahələrində xeyriyyəçilik fəaliyyətləri göstərən Musk fondunun yaradıcısıdır.

Mükafat və təltifləri

• 2008 – Esquire Tesla Motors yaradıcısını XXI əsrin top 75 nüfuzlu şəxsi sıyahısına daxil edir.
• 2010-cu ildə Time jurnalının dünyaya ən çox təsir edən 100 insan siyahısına düşür.
• Esquire jurnalının 21-ci əsrdə ən təsirli insanları sırasında adı keçir.
• Surrey universitetinin fəxri doktorudur.

• 2011 – Forbes versiyasına əsasən 40-yaşına qədər olan dünyanın ən nüfuzlu 20 CEO-su siyahısına daxil edilir.

• 2011 – Heinlein mükafatına layiq görülür.

• 23.06.2011 – Stevie Awards-ın 3 mükafatına layiq görülür.

• 28.10.2011 —Wall Street Journal versiyasına görə “İlin texnoloji novatoru” adlandırılır.

• 2013 – Fortune Elon Musk-ı ilin sahibkarı adlandırır.

• 2013 — The Wall Street Journal onu ilin CEO-su elan edir.

• 10.02.2014 — Elon Musk Edison Achievement Award mükafatını alır.

• 11.03.2014 —Encore Award mükafatını qazanır.

Şəxsi həyatı

Mask özünü "workaholic" kimi təsvir edir və həftə ərzində 100 saata qədər Tesla Motors və SpaceX şirkətlərində işlədiyini deyir. SpaceX şirkətinin fabriki "Dəmir adam 2" filminin çəkildiyi yer kimi istifadə olunur və Musku da bu filmdə bir səhnədə görmək olar. Musk Queen Universitetində oxuyarkən Castina Mask ilə tanış olur və 2000-ci ailə qurur və 8 il sonra boşanır. Bu evlilikdən 6 oğlu olur, lakin böyük oğlanları -Nevada Aleksander 10 aylığında vəfat edir. Muskun ikinci evliliyi Britaniyalı aktrisa Talulah Riley ilə olur.