Çılpaq atşabalıdı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search
Çılpaq atşabalıdı
Aesculus glabra var. glabra.jpg
Elmi təsnifat
XƏTA: parentrang parametrlərini doldurmaq lazımdır.
???:
Çılpaq atşabalıdı
Beynəlxalq elmi adı

Təbii yayılması:[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şimali Amerikanın şərqində meşələrdə yayılmışdır.

Botaniki təsviri:[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mədəni şəraitdə 1809-cu ildən becərilir. Avropa, Orta Asiyanın və Şimali Amerikanın botanika bağlarında yayılmışdır. Hündürlüyü 10 (20) m-ə catan, yarpağı tökülən, dekorativ ağacdır. Çətiri gözəl yarpaqlı və özünəməxsus yumşaq iynəli, çıxıntılı meyvəlidir. Ləçəklərinin sarımtıl, meyvə səthinin kələ-kötür olması ilə fərqlənir. Yarpaqları növbəli və ya qarşı-qarşıya düzülməklə lələkvari, ikiqat lələkvari, üçyarpaqlı və ya sadədir. Əsasən birevlidir. Çiçəkləri xırda, ətirli olub, süpürgə və ya salxımlara toplaşır. Kasa yarpaqları 4-5, erkəkcikləri 8-10, bəzən 6-8, dişiciyi üst, 3 yuvalıdır. 9 yaşından çiçəkləyir. Meyvələri qutucuqdur. Mayın ikinci yarısından iyunun ortasınadək çiçəkləmə müşahidə edilir. Meyvələri sentyabrın ikinci yarısında yetişir. Peyvəndlə çoxalması mümkündür.

Ekologiyası:[redaktə | mənbəni redaktə et]

İşıqsevən mezofit, mezotrofdur. Yavaş böyüyür. Qışa davamlılığı yüksəkdir.

Azərbaycanda yayılması:[redaktə | mənbəni redaktə et]

Respublikamızda mədəni şəraitdə becərilir.

İstifadəsi:[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaşıllaşdırma üçün istifadəsi məsləhət görülür.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine T.S.Məmmədov


Məlumat mənbələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. "Azərbaycanın Nadir Ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh.

İstinad[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Флoрa Aзeрбaйджaнa. т.5. 1954; Флoрa Kaвkaзa. т.5. 1954;
  • Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
  • Azərbaycan flora-sının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008;
  • Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh