Çanza
| Çanza | |
|---|---|
 | |
| Hornbostel–Zaks təsnifatı | 321.322 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Çanza və ya şanza (монг. шанз, бур. шаанза) — monqol və buryat simli-mizrablı musiqi aləti.
Alətin quruluşu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çanzanın xarici görünüşü olduqca orijinaldır. Böyük ölçülü aşıqlar bərkidilmiş boynu hamar səthli oval çanaq-rezonatora birləşdirilib. Adətə görə , çanağına üzünə ilan dərisi çəkilir.3 ipək və ya bağırsaq simlər (pərdə düzümü kvarta-kvintalıdır) özünəməxsus tembrdə titrəşən, xışıldayan, bir qədər zərb duyumu yaradan səs çıxarır.
Alətin tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çanza alətini XX əsrdə Rusiyada rekonstruksiya ediblər. Bəzi modellərinə 4-cü simi artırılıb, həmçinin , alətin bir neçə növü hazırlanıb.
Çanza aləti əsərlərdə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Orkestrlərdə, Çanza alətinə çox zaman müşayiətçi rol verilir, lakin onu həm solo , həm də tematik partiya ilə ifa etmək olar. Xalq təcrübəsində Çanza xalq mahnılarını oxuyanları müşayiət edir.
Buryat bəstəkarları Çanzanı simfonik və XÇA orkestrinə daxil edirlər ki, bu da onun qeyri-adi səslənməsi ilə parlaq təəsürat oyadır. Çanza aləti J. Batuyev və B. Mayzelin "Eşq naminə" baletində Solo çıxış edir.[1]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Куницын О. И. Бурятская музыкальная литература. Улан-Удэ, Бурятское книжное издательство, 1986. Стр. 28, 29.