Çin qızılgülü
| Rosa chinensis | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||||
| Rosa chinensis | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Rosa chinensis (lat. Rosa chinensis) - gülçiçəyikimilər fəsiləsinin itburnu cinsinə aid bitki növü.
Mündəricat
Təbii yayılması[redaktə | əsas redaktə]
Çin, Şərqi Himalayda, Nepal, Hindistan və Pakistanda, Avropada, Kiçik Asiyada və Yaponiyada yayılmışdır.
Botaniki təsviri[redaktə | əsas redaktə]
Hündürlüyü 1-2 m, gövdəsi düz dayanan koldur. Budaqları bənövşəyi-qonur, kəsiyində yumru, təxminən iynəsizdir. Yarpaqları mürəkkəb, uzunluğu 5-11 sm, yalançı zoğları saplaqla bitişik, kənarları bütöv, vəzicikli-tükcüklü, ucu bizdir. Çiçəkləri sadə (5 ləçəkli), yarımçoxləçəkli və ya çoxləçəkli, 2-5 olmaqla qruplarla yerləşmiş, bəzən tək, bir az ətirli və ya qoxusuz, diametri 4-5 sm-dir. Çiçək saplaqları 2,5-6 sm, təxminən çılpaq və ya vəzicikli-tükcüklü, çiçək altlıqları 1-3, xətvari, çılpaq, kənarları vəzicikli və ya bütöv armudvari, çılpaqdır. Kasayarpaqları 5, yumurtavari, bəzən yarpaqvari formalı, kənarları bütöv və ya bir az lələkvari-pərli, bəzən bütövdür. Ləçəkləri qırmızı, çəhrayı, ağ və ya bənövşəyi çalarlı, əks-yumurtavari, ucu oyuqludur. Meyvələri qırmızı, çılpaq, yumurtavari və ya armudvari formalı, diametri 1-2 sm-dir.
Ekologiyası[redaktə | əsas redaktə]
Münbit torpaqlarda daha yaxşı bitir. Rütubətə istiyə davamlıdr. Sərt şaxtalarda yerüstü hissələri məhv olur.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | əsas redaktə]
Böyük Qafqaz və Naxçıvan MR-da təbii halda rast gəlinir.
İstifadəsi[redaktə | əsas redaktə]
Çiçəkləri və meyvələri Çin təbabətində qalxanabənzər vəzinin xəstəliklərinin müalicəsində istifadə edilir. Çin qızılgülü Pekinin simvollarından biridir.
Mənbə[redaktə | əsas redaktə]
- Tofiq Məmmədov (botanik) "Azərbaycan Dendroflorası IV cild": Bakı: "Elm"-2018. http://dendrologiya.az/?page_id=112
- Azərbaycanın ağac və kolları. Bakı: Azərb.SSR EA-nın nəşriyyatı, 1964, 220 s.
- Əsgərov A.M. Azərbaycanın ali bitkiləri.Azərbaycanın florasının konspekti II cild. Bakı: Elm, 2006,283 s.
- Talıbov T.H.,İbrahimov Ə.Ş.Naxçıvan Muxtar Respublikası florasının taksonomik spektri. Naxçıvan:Əcəmi,2008,350s.
- Гроссгейм А.А. Флора Кавказа. Баку: Аз. ФАН, 1939, т.1.401с.
- Гроссгейм А.А. Флора Кавказа. Баку: Аз. ФАН, 1962 т.6.378с.
- Дерувья и кустарники СССР.М.Л.: АН СССР, 1960 Т.5.543с.
- "Abşeronun ağac və kolları".Bakı: "Elm və təhsil", 2010.
