Şax astrakanta

Şax astrakanta
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Paxlaçiçəklilər Fəsilə: Paxlakimilər Cins: Astrakanta Növ: Şax astrakanta
Beynəlxalq elmi adı
Astracantha jucunda Czerep., 1995
Şəklin VikiAnbarda axtarışı EOL   684072

Şax astrakanta (lat. Astracantha jucunda) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin astrakanta cinsinə aid bitki növü.

Təbii yayılması

Azərbaycanda Kiçik Qafqazda, Naxçıvan dağlarının orta qurşaq sahələrində yayılmışdır.

Botaniki təsviri

Hündürlüyü 5-15 sm-ə çatan, yarpağını tökən kolcuqdur. Nazik budaqların diametri 5–15 mm-ə qədər olub, tikanlarla örtülü, yerə sərilmişdir. Yarpaqcıqları 7-8 cüt, uzunsov, dağınıq, kirpikvarı tüklüdür. Çiçəkləri sarı, şarvari, başcıq çiçək qrupundadır. İyul ayında çiçəkləyir. Paxlası uzunsov-yumurtavari, bir qədər yumşaq tüklüdür. Meyvələri avqust ayında yetişir.

Ekologiyası

Orta dağ qurşağında, açıq sahələrdə təbii halda yayılmışdır.

Azərbaycanda yayılması

Naxçıvan MR Quraquş dağları ərazisində yayılmışdır. Azərbaycanın nadir bitkisidir. Geniş yayılma arealı yoxdur. “Qırmızı kitab”a daxil edilməsi tövsiyə edilir.

İstifadəsi

Tərkibində qatran vardır. Yaşıllaşdırmada istifadəsi öyrənilməmişdir.