Şiraz Məmmədov
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
| Şiraz Məmmədov | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 14 sentyabr 1944 (79 yaş) |
| Doğum yeri | |
Məmmədov Şiraz Məcnun oğlu - Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Radiasiya Problemləri İnstitututunun "Polimerlərin Radiasiya Kimyası və Texnologiyası" laboratoriyasının rəhbəri, kimya elmlər doktorudur.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məmmədov Şiraz Məcnun oğlu 14 sentyabr 1944-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Ağdaş şəhərində anadan olmuşdur. 1951-ci ildə Ağdaş şəhəri 3 saylı orta məktəbin 1-ci sinfinə qəbul edilmişdir. 1953-cü ildə ailənin Sumqayıt şəhərinə köçməyi ilə əlaqədar orta təhsilini 2 saylı məktəbdə davam etdirmişdir. 1959-cu ildə 7-ci sinfi bitirdikdən sonra Sumqayıt Kimya Texnologiya Texnikumuna (SKTT) daxil olmuşdur. SKTT – da təhsil almaqla bərabər 2 saylı Fəhlə — Gənclər məktəbində təhsilini davam etdirmişdir. 1962-ci ildə 2 saylı gecə məktəbini bitirdikdən sonra Azərbaycan Dövlət Universitetinin (ADU) kimya fakültəsinə (axşam) qəbul olunmuşdur. ADU-da təhsil almaqla bərabər, 1962-ci ildə boru–prokat zavodunda mexaniki – təmir sexində çilingər, qaynaqçı işləmişdir. ADU-un tələbi ilə kimya zavodlarında: P/Q-240-da soyuducu kompressorlar üzrə maşınist, neft – kimya kombinatında qliserin, etilen-propilen və azot-oksigen sexində baş laborant, növbə rəisi və laboratoriya rəisi vəzifəsində çalışmışdır.
1968-ci ildə ADU kimya fakültəsinin mühəndis kimyaçı ixtisasını bitirmişdir.
Elmi fəaliyyət[redaktə | mənbəni redaktə et]
1969-cu ildə Mingəçevir texniki rezin məmulatı zavodunda əmək fəaliyyətini davam etdirmiş. Mərkəzi zavod laboratoriyasında laboratoriya rəisi, formalı və formasız elastomer materialları sexində texniki rəhbər və sex rəisi vəzifəsində çalışmışdır.
1971-ci ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının indiki Polimer Materialları İnstitutunun sintetik kauçukların alınması və onların emalı laboratoriyasına kiçik elmi işçi vəzifəsinə işə götürülmüşdür. Bir müddət burada fəaliyyət göstərdikdən sonra Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Prezidimum nəzdində fəaliyyət göstərən Radiasiya Tədqiqatları Bölməsində böyük mühəndis kimi fəaliyyət göstərmiş və 2 saylı laboratoriyada (dozimetriya və müdafiə) müxtəlif üzvü, qeyri-üzvü və polimerləri γ-şüasının təsiri nəticəsində baş verən kimyəvi çevirmələri üzrə tədqiqat işləri aparmışdır.
1972-ci ildə AMEA Radiasiya Tədqiqatları bölməsinə aspiranturaya daxil olmuşdur. Elmi rəhbəri M. Məlikzadənin rəhbərliyi ilə bir çox sintetik polimerlərin yüksək enerjinin təsiri ilə aktiv sensibilizatorların sistemdə kükürdün iştirakı olmadan, ilk dəfə butadien-nitril kauçukunu kvazi sistemlərdə vulkanlaşma prosesi aparılmışdır. Yeni C-C kimyəvi quruluşun polimer zəncirində formalaşdırnaqla, çox saylı deformasiyaya və müxtəlif mayelərə davamlı elastomer materialları alınmışdır. Dissertasiyanın mövzusu üzrə aparılan axtarış və elmi tədqiqat işləri SSRİ-nin İxtiralar və Kəşflər üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən iki müəlliflik şəhadətnaməsinə layıq görülmüşdür (1.Радиационно – вулканизуемая резиновая смесь, № 1195629, 1978. 2. Эластомерная смесь на основе бутадиен-нитрильного каучука, № 1399311, 1982).
Ş. Məmmədov kükürdsüz vulkanlaşma prosesinin aparılması, neft və maşınqayırma sənayeləri üçün aqressiv maddələrə davamlı polimer materiallarını hazırlanması, polimer əsaslı sürtku yağlarının alınmasını tədqiq etmişdir.
Şiraz Məmmədov Beynəlxalq Fundamental Təhsil Akademiyasının həqiqi üzvüdür. Alim D. İ. Mendeleyev mükafatına layiq görülmüşdür.
2019-cu ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin yanında Ali Attestasiya Komisiyasının kimya elmi üzrə ekspert şurasının üzvü seçilmişdir.
Bakı Dövlət Universiteti, Kimya fakültəsində müəllimlik fəaliyyəti ilə məşğuldur.
Ş. Məmmədov 250 elmi əsərin müəllifidir, 180 məqaləsi xaricdə dərc olunub. Beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda 18 məqaləsi çap olunub. O cümlədən, 30 müəlliflik şəhadətnaməsinin və patentlərin müəllifidir. Alimin rəhbərliyi altında bu günə qədər heç kim müdafiə etməmişdir.
Əsas elmi nailiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Kükürdsüz vulkanlaşma prosesinin aparılması
- Neft və maşınqayırma sənayeləri üçün aqressiv maddələrə davamlı polimer materiallarının hazırlanması
- Polimer əsaslı sürtku yağlarının alınması
Elmi əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Universal sintetik yapışqanın alınması
- Radiasiyaya davamlı polimerlərin alınması
- Butadien nitril kauçukları və onların əsasında texniki rezin məmulatı
- Butadien nitril kauçuklarının texnoloji sintezi, emalı və vulkanlaşmasının əsasları.
- 1991-ci ildə "Elasromers and rubbers on the basis of butadiene nitrile rubber" adlı kitabı nəşr olunmuşdur.
- 2013-cü ildə "Синтез переработки и вулканизация бутадиен – нитрильных каучуков" adlı kitabı rus dilində nəşr olunmuşdur.
- 2015-ci ildə "Radiation physics & chemical. of polymers" adlı kitabı Lap–Lambert (Almaniya) nəşriyyatında rus və ingilis dilində nəşr olunmuşdur.
- 2015-ci ildə "Fundamentals of the synthesis technology, processing and vulcanization of butadiene-nitrile rubbers", adlı kitabı LAP. Lambert nəşriyyatında nəşr olunmuşdur.
- 2016-cı ildə Polimerlərin Nüvə Fizikası və Kimyası kitabi Almaniyada Lap – Lambert nəşriyyatı tərəfindən ingilis və rus dilində çap olunmuşdur (Mammadli Sh. M., Nuclear Physics and Chemistry of Polymers. Lap-Lambers Docland 2016, p.620).
- 2018-ci ildə "Ядерная химия и радиационная-химическия процессы" adlı kitabı nəşr olunmuşdur.