Əbcəd
Əbcəd hesabı (fars. حساب جمل) – Türk, ərəb və fars ədəbiyyatında bir hadisəni, bir işin tarixini bildirmək üçün işlənən və rəqəmləri hərflərdən ibarət olan hesabdır.
Haqqında
[redaktə | vikimətni redaktə et]Biz orta əsrlərdə müsəlman səyyahların coğrafi kordinatları Əbcəd hesabı ilə verdiyinin şahidi oluruq. Məsələn: Hacı Zeynalabdin Şirvani özünün Riyaz əs-siyahət əsərində Səmərqənd, Konya, Qeysəriyyə və s. şəhərlərin coğrafi kordinatlarını verərkən Əbcəd hesabından istifadə etmişdir.[1] Əbcəd hesabında Ərəb əlifbasının hər hərfi konkret say bildirir; Məsələn, Əlifin (ا) qiyməti 1-dir, Nunun (ن) qiyməti 50-dir:[2]
| Əlif ا | 1 | Ha ح | 8 | Sin س | 60 | Tə ت | 400 |
| Bə ب | 2 | Ta ط | 9 | `Ayn ع | 70 | Sə ث | 500 |
| Cim ج | 3 | Yə ي | 10 | Fə ف | 80 | Xa خ | 600 |
| Dəl د | 4 | Kəf ك | 20 | Sad ص | 90 | Zəl ذ | 700 |
| Hə ه | 5 | Ləm ل | 30 | Qaf ق | 100 | Dad ض | 800 |
| Vəv و | 6 | Mim م | 40 | Ra ر | 200 | Za ظ | 900 |
| Zə ز | 7 | Nun ن | 50 | Şin ش | 300 | Ğayn غ | 1000 |
Mənbə
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ ""Hacı Zeynalabdin Şirvaninin "Riyaz əs-Siyahət" Əsərində Əbcəd Hesabı"". 2020-05-03 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2025-03-03.
- ↑ ""Əbcəd Hesabı və Cəfr Elmi"". 2020-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-27.