Əlavə dalaq
| Əlavə dalaq | |
|---|---|
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Əlavə dalaq — dalağın əsas gövdəsindən ayrı olan dalaq toxumasının kiçik bir düyünü. Əlavə dalaqlar əhalinin təxminən 10%-də[1] rast gəlinir və adətən diametri təxminən 1 sm. olur. Onlar limfa düyünlərinə və ya kiçik dalağa bənzəyirlər. Əlavə dalaq ya inkişaf anomaliyaları ya da travma nəticəsində əmələ gəlir[2] və tibbi əhəmiyyət kəsb edir, çünki o, diaqnostik təsvirin yanlış təfsirinə[2] və ya terapevtik splenektomiyadan sonra simptomların qalmasına səbəb ola bilər.[1]
Polispleniya bir normal dalağın deyil, bir neçə əlavə dalağın olmasıdır.
Səbəbləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əlavə qalaq embrional inkişaf zamanı inkişaf edən dalağın bəzi hüceyrələri dalağın əmələ gəldiyi orta xəttdən qarın boşluğunun sol tərəfində 9–11-ci qabırğalardakı son yerə qədər olan yol boyunca yerləşdirildikdə əmələ gələ bilər. Əlavə dalağın ən çox yayıldığı yerlər dalağın hilum hissəsi və mədəaltı vəzinin ucudur. Əlavə dalaq damarlarının hər hansı bir yerində — qastrosplenik bağda, dalaq bağında, mədə və ya bağırsaq divarlarında,[3][4] mədəaltı vəzi ucunda[5][6] olur. Tipik ölçü təxminən 1 sm-dir, lakin bir neçə ml-dən 2–3 sm-ə qədər olan ölçülər də rast gəlinir.[2]
İnkişaf edən dalaq sidik-cinsiyyət orqanının yaxınlığında formalaşır, ondan cinsi vəzilər əmələ gəlir. Cinsi vəzilər dalaqdan bəzi toxuma götürə bilər və inkişaf zamanı qarın boşluğundan aşağı düşdükdə, çökmüş dalaq toxumasının davamlı və ya qırıq xəttini əmələ gətirə bilərlər.[7]
Splenoz — əksər hallarda fiziki travma və ya splenektomiyadan sonra dalaq toxumasının ocaqlarının autotransplantasiyaya məruz qaldığı bir vəziyyətdir. Köçürülən toxuma hissələri qarın boşluğunda yüksək vaskulyarlaşmış səthlərə və ya diafraqma maneəsi pozulduğu halda döş qəfəsinə implantasiya edilə bilər.[8][9]
-
Əlavə dalağın makroskopik patologiyası -
Əlavə dalağın histoloji kəsiyi -
Əlavə dalağın Ultrasəs müayinəsi.
_photomicrograph.JPG)
Əhəmiyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tibbi görüntüləmə zamanı əlavə dalaq genişlənmiş limfa düyünləri və ya mədəaltı vəzinin,[5] mədə-bağırsaq traktının, böyrəküstü və ya cinsi vəzlərin ucunda neoplastik böyümə ilə qarışdırıla bilər.[2]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 Moore, Keith L. Moore. Clinically Oriented Anatomy (3rd). Baltimore: Williams & Wilkins. 1992. səh. 187. ISBN 978-0-683-06133-8.
- ↑ 1 2 3 4 Gayer G; Zissin R; Apter S; Atar E; Portnoy O; Itzchak Y. "CT findings in congenital anomalies of the spleen". British Journal of Radiology. 74 (884). August 2001: 767–772. doi:10.1259/bjr.74.884.740767. PMID 11511506.
- ↑ Wang G, Chen P, Zong L. "Accessory spleen arising from the gastric fundus mimicking gastrointestinal stromal tumor following splenectomy: A case report". Exp Ther Med. 7 (2). February 2014: 349–351. doi:10.3892/etm.2013.1415. PMC 3881060. PMID 24396402.
- ↑ Almazeedi S, Alhaddad E, Al-Khithr T, Alhunaidi M. "Incidental gastric accessory spleen during laparoscopic sleeve gastrectomy". Int J Surg Case Rep. 36. 2017: 119–121. doi:10.1016/j.ijscr.2017.05.022. PMC 5447567. PMID 28558346.
- ↑ Kim SH; Lee JM; Han JK; Lee JY; Kim KW; Cho KC; Choi BI. "Intrapancreatic Accessory Spleen: Findings on MR Imaging, CT, US and Scintigraphy, and the Pathologic Analysis". Korean J Radiol. 9 (2). March–April 2008: 162–174. doi:10.3348/kjr.2008.9.2.162. PMC 2627219. PMID 18385564.
- ↑ Bostancı EB, Oter V, Okten S, Küçük NO, Soydal C, Turhan N, Akoglu M. "Intra-pancreatic Accessory Spleen Mimicking Pancreatic Neuroendocrine Tumor on 68-Ga-Dotatate PET/CT". Arch Iran Med. 19 (11). November 2016: 816–819. PMID 27845553.
- ↑ Chen S–L; Kao Y–L; Sun H–S; Lin W–L. "Splenogonadal Fusion". Journal of the Formosan Medical Association. 107 (11). November 2008: 892–5. doi:10.1016/S0929-6646(08)60206-5. ISSN 0929-6646. PMID 18971159.
- ↑ Abu Hilal M; Harb A; Zeidan B; Steadman B; Primrose JN; Pearce NW. "Hepatic splenosis mimicking HCC in a patient with hepatitis C liver cirrhosis and mildly raised alpha feto protein; the important role of explorative laparoscopy". World Journal of Surgical Oncology. 7 (1). January 5, 2009: 1. doi:10.1186/1477-7819-7-1. PMC 2630926. PMID 19123935.
- ↑ Madjar S; Weissberg D. "Thoracic splenosis". Thorax. 49 (10). October 1994: 1020–1022. doi:10.1136/thx.49.10.1020. ISSN 0040-6376. PMC 475241. PMID 7974296.
