Əməgen
Əməgən - türk, altay, qafqaz və nart əfsanələrində nəhəng. İmegen də deyilir. Çirkin, zaman-zaman birdən çox başı olan nəhəng varlıqlar olaraq təsvir edilər. Nart əfsanələrində ədədləri olduqca çoxdur və hər üç ayda bir ad etdikləri deyilər. Hər doğumda görə çox uşaq dünyaya gətirirlər. Nart qəhrəmanları davamlı emegenlerle vuruşub və gücləriylə, zəkalarıyla onları hər vaxt yenmeyi bacararlar. Lakin onlardan çox qorxar və çəkinirlər. Çünki Əməgenlər, tutduqları zaman insanları yerlər. Nart destanlarına görə dünyadakı bütün pisliklərin qaynağı Əməgenlerdir. Əgər onlar olmasaydı dünyada heç bir pislik olmazdı. Tanrılar, yer üzünü onların pisliyindən qorumaq üçün Nartları yaratmışdır və onlar da davamlı döyüşüb dayanmaqdadırlar. Əməgenlərin iştirak etmədiyi heç bir Nart dastanı yoxdur.
Etimologiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
(Em/Əm) kökündən törəmişdir. Əmək (biryerde olmaq, güc istehlak etmək, iş etmək) feli əlaqəlidir. "Əmən" ruh, can deməkdir, həmçinin ağac tikmək üçün açılan çuxuru da ifadə edir. Kafkasyadaki digər xalqların dilləri ilə də əlaqəsi olduğu şübhəsizdir.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)