Əsmə
| Əsmə | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Əsmə |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Əsmə (lat. Anemone) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin qaymaqçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Bu bitkinin adı yunanca "anemonos" sözündən götürülmüşdür, mənası "külək" deməkdir. Şimal yarımkürəsinin mülayim iqlim zonalarında və rayonlarında bitən əsmənin 120 növü məlumdur. Bitkinin mədəni formalarının 50 növü yaşıllaşdırmada istifadə olunur. Taclı əsmə (A. coronaria) qalın, ətli kökümsovlu, düzgövdəli, kök üstündə olan yarpaqlı, rozetli və tək, iri çiçəklıri olan çoxillik bitkidir. Çiçəklərin rəngi müxtəlif: ağ, çəhrayı, qırmızı, mavi ya da bənövşəyi olur. Əkindən əvvəl əsmənin kök yumrularını isti suda 24 saat islatmaq lazımdır. Əsmənin kök yumrusunu bir neçə hissəyə bölməklə çoxaltmaq olar. Hər hissədə bir tumurcuq olmalıdır. Kəsiklərə döyülmüş kömür səpirlər. Toxumla çoxaltdıqda birinci il kök yumrularının yaxşı inkişaf etməsi məqsədilə qönçələri kəsmək lazımdır ki, bitki çiçəkləməsin. Azərbaycanda əsmə cinsinin 5 növü yayılmışdır. Zəhərli olmasına baxmayaraq, əksəriyyəti dekorativ bitkilərdir.
Sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Homotipik sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Anemanthus Fourr.
Heterotipik sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Abalemis Raf.
- Abelemis Raf. ex Britton
- Aiolon Lunell
- Anemonanthea Gray
- Anemonoides Mill.
- Arsenjevia Starod.
- Flammara Hill
- Hartiana Raf.
- Nemorosa Ruppius ex Nieuwl.
- Oriba Adans.
- Pulsatilloides (DC.) Starod.
- Tamuria Starod.
Növləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Anemone afghanica Podlech
- Anemone alaschanica (Schipcz.) Borodina
- Altay əsməsi (Anemone altaica Fisch. ex C.A.Mey.)
- Anemone amurensis (Korsh.) Kom.
- Anemone angustiloba H.Eichler
- Anemone apennina L.
- Anemone baissunensis Juz. ex M.M.Sharipova
- Anemone baizhishanica W.T.Wang
- Anemone baldensis L.
- Anemone banketovii Rukšāns
- Anemone baoxingensis W.T.Wang
- Anemone begoniifolia H.Lév. & Vaniot
- Anemone berlandieri Pritz.
- Anemone biflora DC.
- Anemone blanda Schott & Kotschy
- Anemone bomiensis W.T.Wang
- Anemone brachystema W.T.Wang
- Anemone × brecklei Rech.f.
- Anemone brevistyla C.C.Chang ex W.T.Wang
- Anemone bucharica (Regel) Juz.
- Anemone caerulea DC.
- Anemone caroliniana Walter
- Anemone cathayensis Kitag. ex Tamura
- Qafqaz əsməsi (Anemone caucasica Willd. ex Rupr.)
- Çələng əsməsi (Anemone coronaria L.)
- Anemone cylindrica A.Gray
- Anemone daofuensis W.T.Wang
- Anemone davidii Franch.
- Anemone debilis Fisch. ex Turcz.
- Anemone decapetala Ard.
- Anemone delavayi Franch.
- Anemone drummondii S.Watson
- Anemone edwardsiana Tharp
- Anemone exigua Maxim.
- Anemone filisecta C.Y.Wu & W.T.Wang
- Anemone flexuosissima Rech.f.
- Anemone fugongensis W.T.Wang
- Anemone fulingensis W.T.Wang & Z.Y.Liu
- Anemone fuscopurpurea H.Hara
- Anemone galonglashanica W.T.Wang
- Anemone glazioviana Urb.
- Anemone × gokayamensis M.Sugim., Tak.Sato & Naruh.
- Anemone gonggaensis W.T.Wang
- Anemone grayi Behr & Kellogg
- Anemone griffithii Hook.f. & Thomson
- Anemone hokouensis C.Y.Wu ex W.T.Wang
- Anemone hortensis L.
- Anemone howellii Jeffrey & W.W.Sm.
- Anemone imperialis Kadota
- Anemone irinae Stepanov
- Anemone jenisseensis (Korsh.) Krylov & Steinb.
- Anemone juzepczukii Starod.
- Anemone koraiensis Nakai
- Anemone × korzchinskyi E.G.Camus
- Anemone lacerata (Y.L.Xu) Luferov
- Anemone laceratoincisa W.T.Wang
- Anemone lancifolia Pursh
- Anemone liangshanica W.T.Wang
- Anemone × lipsiensis Beck
- Anemone lithophila Rydb.
- Anemone ludingensis W.T.Wang
- Anemone lutienensis W.T.Wang
- Anemone milinensis W.T.Wang
- Anemone minima DC.
- Anemone motuoensis W.T.Wang
- Anemone multifida Poir.
- Anemone nemorosa L.
- Anemone nikoensis Maxim.
- Anemone nutantiflora W.T.Wang & L.Q.Li
- Anemone ochotensis (Fisch. ex Pritz.) Debroe
- Anemone okennonii Keener & B.E.Dutton
- Anemone oregana A.Gray
- Anemone orthocarpa Hand.-Mazz.
- Anemone palmata L.
- Anemone parviflora Michx.
- Anemone pavoniana Boiss.
- Anemone pendulisepala Y.N.Lee
- Anemone petiolulosa Juz.
- Anemone piperi Rydb.
- Anemone × pittonii Głow.
- Anemone poilanei Gagnep.
- Anemone pseudoaltaica H.Hara
- Anemone quinquefolia L.
- Radde əsməsi (Anemone raddeana Regel)
- Qaymaqçiçəyinəbənzər əsmə (Anemone ranunculoides L.)
- Anemone raui Goel & U.C.Bhattach.
- Anemone reflexa Stephan ex Willd.
- Anemone robusta W.T.Wang
- Anemone robustostylosa R.H.Miao
- Anemone scabriuscula W.T.Wang
- Anemone seravschanica Kom.
- Anemone somaliensis Hepper
- Anemone souliei Franch.
- Anemone soyensis H.Boissieu
- Anemone stenosepala W.T.Wang
- Anemone stolonifera Maxim.
- Anemone sumatrana de Vriese
- Meşəlik əsməsi (Anemone sylvestris L.)
- Anemone taipaiensis W.T.Wang
- Anemone tamarae Kharkev.
- Anemone thomsonii Oliv.
- Anemone tibetica W.T.Wang
- Anemone trifolia L.
- Anemone trifoliolata W.T.Wang
- Anemone triternata Vahl
- Anemone truncata (H.F.Comber) Luferov
- Anemone tschernaewii Regel
- Anemone tuberosa Rydb.
- Anemone udensis Trautv. & C.A.Mey.
- Anemone umbrosa C.A.Mey.
- Anemone uralensis Fisch. ex DC.
- Anemone virginiana L.
- Anemone × volgensis Luferov
- Anemone xingyiensis Q.Yuan & Q.E.Yang
- Anemone zheduoshanica W.T.Wang
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 241. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- ↑ Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 538.