Açıq mənbə kəşfiyyatı

Açıq mənbə kəşfiyyatı (ing. Open-source intelligence, OSINT) — açıq mənbələrdən toplanmış məlumatların (gizli mənbələr və ictimaiyyət üçün açıq olan məlumat) toplanması və təhlili, hərəkətə keçə bilən kəşfiyyat məlumatlarının hazırlanması. OSINT ilk növbədə milli təhlükəsizlik, hüquq-mühafizə və biznes kəşfiyyatı funksiyalarında istifadə olunur və əvvəlki kəşfiyyat fənləri üzrə məxfi, təsnifləşdirilməmiş və ya xüsusi kəşfiyyat tələblərinə cavab vermək üçün qeyri-həssas kəşfiyyatdan istifadə edən analitiklər üçün dəyərlidir.

Tərifi

Politoloq Cefri T. Riçelsonun fikrincə, "açıq mənbələrdən məlumat əldə etmək qanuni yolla əldə edilə bilən şifahi, yazılı və ya elektron şəkildə ötürülən materialların alınmasını nəzərdə tutur. İnternet vasitəsilə əldə edilən və ya insan mənbəyi tərəfindən təqdim edilən sənədlər və videolardan əlavə, digərləri ABŞ və ya müttəfiq qüvvələrin əvvəllər xarici hökumət və ya terror qruplaşması tərəfindən idarə olunan obyekt və ya sayta nəzarəti ələ keçirdikdən sonra əldə edilir".

Tarix

ABŞ-dəki OSINT öz mənşəyini 1941-ci ildə xarici yayımların monitorinqinə cavabdeh olan Xarici Yayımların Monitorinqi Xidmətinin (FBMS) yaradılması ilə bağlayır. Onların işinə misal olaraq Parisdə portağalların qiymətindəki dəyişikliklərin İkinci Dünya Müharibəsi zamanı dəmir yolu körpülərinin uğurlu bombalanması ilə əlaqəsi göstərilirdi.

Aspin-Brown Komissiyası 1996-cı ildə ABŞ-nin açıq mənbələrə çıxışının "ciddi çatışmazlıq" olduğunu və bunun həm maliyyələşdirmə, həm də DCI diqqəti üçün "əsas prioritet" olması lazım olduğunu bildirdi.

2004-cü ilin iyulunda, 11 sentyabr hücumlarından sonra, 11 Sentyabr Komissiyası açıq mənbəli kəşfiyyat agentliyinin yaradılmasını tövsiyə etdi. 2005-ci ilin mart ayında İraq Kəşfiyyat Komissiyası CIA-da açıq mənbəli bir idarənin yaradılmasını tövsiyə etdi.

Açıq mənbə kəşfiyyatı sahələri

• İnternet Araşdırmaları- İnternetdəki açıq mənbə məlumatlarını axtarmaq üçün istifadə olunan bir metod. Bu, web saytları, forumlar, bloqlar, xəbər saytları, sosial şəbəkələr və başqa digər internet resurslarından məlumat toplamağı əhatə edir.
• Sosial Şəbəkə Analizi (SOCMINT-Social media intelligence) - İnsanların sosial şəbəkələrdəki aktivlikləri, paylaşımları və əlaqələri əsasında məlumat toplamağı əhatə edir. Bu, şəxslərin, təşkilatların və ya digər qrupların davranışlarını və mövqeyini anlamağa kömək edir.
• Geoməkan kəşfiyyatı (GEOINT-Geospatial intelligence) - Coğrafi məlumatları (xəritələr, peyk görüntüləri, coğrafi koordinatlar) istifadə edərək yer əsaslı məlumatlar cəmləyən növ. Bu, yerli və ya beynəlxalq səviyyədə coğrafi obyektlərin və layihələrin izlənməsini əhatə edir.
• Maliyyə kəşfiyyatı (FININT-Financial intelligence) - Maliyyə mənbələrindən gələn məlumatları əhatə edir. Maliyyə hərəkətləri, maliyyə təhlükəsizliyi və iqtisadi göstəricilərin izlənməsini təmin edir.

Həmçinin bax

• Cisco
• Wireshark

Xarici keçidlər

• OSINT üçün əks axtarış sistemi