Ağır atletika
| Ağır atletika | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| İcraçı qurum | Beynəlxalq Ağır Atletika Federasiyası |
| İlk oyun | Qədim Yunanıstan, Misir, Çin, Hindistan |
| Xüsusiyyətləri | |
| Tipi | Dünya miqyasında |
| Cinsiyyətə görə | kişilər, qadınlar |
| Beynəlxalq arenada | |
| Olimpiya oyunları |
Kişilər: 1896, 1904, 1920 - indiyədək; Qadınlar: 2000 - indiyədək |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ağır atletika — ağır atletika və ya ağırlığın qaldırılması Olimpiya oyunları proqramına daxil edilmiş idman növüdür.
Yarışlar zamanı atletlər növbə ilə ştanqın üstünə quraşdırılmış ağırlığı yerdən qaldıraraq başları üzərində müəyyən müddət saxlayırlar. Ağır atletlər boksçular kimi çəki kateqoriyalarına ayrılırlar. Ağır çəki kateqoriyasından olan çempionlar 250 kq-a qədər ağırlığı olan ştanqı qaldırmaq qabiliyyətindədirlər.
Tarix
[redaktə | vikimətni redaktə et]Ağır atletika Olimpiya Oyunlarına ilk dəfə 1896-cı ildə daxil edilmişdir. Ancaq o vaxtlar yarışlar başqa qaydalar üzrə keçirilmişdir. Qalib gəlmək üçün idmançı ştanqı bir, sonra isə iki əli ilə qaldırmalı idi. Maraqlısı budur ki, çıxış edənlərin hamısı eyni çəkidə yarışmışdı. İllər keçəndən sonra qanunlar indiki hala salınıb. Ağırlıqların qaldırılması idmanın digər növlərində çıxış edən idmançıların (məsələn, üzgüçülərin və ya futbolçuların) hazırlıq-məşq proqramına daxildir. Bu əzələ aparatının möhkəmləndirilməsi və ağciyərlərinin inkişafı üçün vacibdir.[1]
Növləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Ağır atletika yarışlarında ağırlığın qaldırılmasının iki növü var: sürət, müvazinət və elastiklik tələb edən birdən qaldırma və daha böyük güc tələb edən təkanla qaldırma. Yarışlarda qaliblər iki hərəkətin cəmində toplam nəticəyə uyğun — ən çox qaldırandan ən aza doğru müəyyən edilir.
Qaydaları
[redaktə | vikimətni redaktə et]Ağır atletikada kişilər və qadınlar hərəsi səkkiz çəki dərəcəsində mübarizə aparır. Bu, qadınlarda 48, 53, 58, 63, 69, 75, 90 və +90 kq, kişilərdə isə 56, 62, 69, 77, 85, 94, 105 və +105 kq çəki dərəcələridir. Qadın və kişilərin çəki dərəcəsinin sayları 2017-ci ilin yanvarın 1-dən bərabərləşib. Ağır atletikada idmançılar iki proqram üzrə çıxış edirlər. Bu, tədricən və təkanla qaldırmaqdır. Birinci proqramda idmançı ştanqı əvvəlcə yerdən yuxarı qaldırır, sonra qollarını açaraq ağırlığı başı üzərinə qaldırır. Bütün bunları o, yalnız əzələlərinin gücü ilə etməlidir. Bu zaman idmançı azca çöməlib, bədəni ilə yorulmuş qollarına kömək edərsə, hakimlər işıq yandırıb, bu hərəkəti hesaba almayacaqlar.[2]
Ağır atletika platforması
[redaktə | vikimətni redaktə et]Adətən hər tərəfi 4m olan kvadratşəkillidir. Aydın şəkildə fərqlənməsi üçün kənarları parlaq rəngə boyanır. Sürüşkən olmaması üçün xüsusi təbəqə ilə örtülür. Onun hündürlüyü 5-15sm arası dəyişir. Baş hakim birbaşa platformanın qarşısındadır. Köməkçiləri platformanın bir və o biri tərəfində dayanır. Hər bir hakimin ağ və qırmızı rəngi var.[3]
Standart şərtlər
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Anaboliq - qeyri- qanuni dərman
- Bandaj - xüsusi dəstək üçün
- Ağ işıq - idmançıya hakimin verdiyi siqnal
- Çəkinin götürülməsi - hakimin qərarı ilə
- Qırmızı işıq - uğursuz cəhd zamanı hakimin siqnalı
Azərbaycan Ağır Atletika Federasiyası
[redaktə | vikimətni redaktə et]AAAF-ın əsas vəzifələri aşağıdakılardan ibarətdir: Ağır atletika idman növünün ölkədə inkişaf etdirilməsi. Əhalinin sağlamlığının möhkəmləndirilməsi, bədən tərbiyəsi və hərtərəfli harmonik inkişaf təsirinin gücləndirilməsi. Yüksək səviyyəli idmançıların hazırlığı sisteminin təkmilləşdirilməsi, ehtiyat qüvvələrin hazırlanması. Azərbaycan yığma komandasının Olimpiya Oyunlarında, Dünya və Avropa çempionatlarında, həmçinin digər beynəlxalq yarışlarda müvəffəqiyyətli çıxışlarının təmin edilməsi.
Həmçinin bax
[redaktə | vikimətni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ "Ağır atletika". portal.azertag.az. 11 İyun 2023 09:55:02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyun 2023.
- ↑ . www.azerbaijans.com https://www.azerbaijans.com/content_668_az.html (#bare_url_missing_title). 2023-01-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 iyun 2023.
- ↑ "Azerbaycan Ağır Atletika Federasiyası". mys.gov.az. 11 iyun 2023-cü il 10:12:36 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyun 2023.