Ağ sirkən
| Ağ sirkən | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Atriplex cana Ledeb. | |||||||||||||||||
 Ağ sirkən | |||||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||||
| Atriplex cana Ledeb. | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Ağ sirkən
Təbii yayılması[redaktə | əsas redaktə]
Qafqaz, Avropa, Aşağı Volqaboyu, Krım, Qərbi Sibir, Orta Asiyada yayılmışdır. Baltikyanı zonada təsvir edilmişdir.
Botaniki təsviri[redaktə | əsas redaktə]
Hündürlüyü 20-50 sm,aşağı hissəsində çoxlu budağı olan yarım-kolcuqdur.Budaqları oduncaqlı,qonur-boz rəngli çatlamış qabıqla örtülmüşdür.Alt yarpaqları əyri-üzbəüz,qalıntəhər,uzunsov-ovaldan tərsinə-lansetvariyədəkdir.Yuxarı yarpaqları küt,çox vaxt batıq,kənarları bütövdür.Çiçəkləri yarpaqsız sünbül-süpürgəvari çiçək qrupunda yerləşir.Dişicik çiçəklərin çiçəkaltlıqlari oturaq,üstü enli,üçdişlidir.Kasayarpaqları yarıya qədər bitişik,üçdişlidir.Avqust ayında çiçəkləyir.Oktyabrda isə meyvə verir.Toxumları hamardır,uzunluğu 2-2,5 mm-dir.
Ekologiyası[redaktə | əsas redaktə]
Şoran torpaqlarda bitir.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | əsas redaktə]
Böyük Qafqazda,Ordubadda dağətəyi ərazilərdə rast gəlinir.
İstifadəsi[redaktə | əsas redaktə]
Tərkibində askorbin turşusu (120 mq%-ə qədər),karotin,saponinlər,efir yağları,yarpaqlarında çoxlu miqdarda protein vardır.Xalq təbabətində şirəsi baş,boğaz ağrısına qarşı və sakitləşdirici vasitə kimi istifadə edilir.Onlardan sıyıq,püre və salatlar hazırlanır.