Alp qarağatı
| Alp qarağatı | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ribes alpinum | |||||||||||||||||
.jpg) | |||||||||||||||||
| Elmi təsnifat | |||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Elmi adı | |||||||||||||||||
| Ribes alpinum L. | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Alp qarağatı (lat. Ribes alpinum) — motmotukimilər fəsiləsinin qarağat cinsinə aid bitki növü.
Təbii yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bütün Avropa üzrə, Qafqazda, Qərbi Türkiyədə, Şimali Afrikada və Mərakeşdə yayılmışdır.
Botaniki təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hündürlüyü təxminən 1,5 m-ə çatan, möhkəm yarpaqlı, sıx yerləşmiş budaqları olan alçaqboylu koldur. Yarpaqları üç qanadlı, tünd yaşıl, parlaq, eni 4 sm-dək, üstü cod, vəzicikli tükcüklərlə örtülmüşdür. Yarpağın əks tərəfi açıq hamar, çılpaqdır. Çiçəkləri yaşılımtıl, sarı rənglidir. Çiçək saplaqlarında vəzicikli tükcükləri vardır. Çiçək qrupları 15-30 ədəd erkək çiçəklərdən və ya 1-5 ədəd dişi çiçəklərdən ibarətdir, sallaq olmayan salxımlar əmələ gətirir. Meyvələri dadına görə şirin, unlu, ölçüsü 6-8 mm olan çəhrayı giləmeyvədir. Maydan iyuna qədər çiçəkləyir. Meyvəsi iyul-avqust aylarında yetişir.
Ekologiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çayların sahillərində, işıqlı yerlərdə, meşə kənarlarında, çəmənlərdə, qarışıq meşələrdə bitir.
Azərbaycanda yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Zaqatala, Balakən rayonlarında rast gəlinir.
İstifadəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Giləmeyvələri qida üçün yararlıdır. Dekorativ bitki kimi becərilir.
Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.