Altıgünlük müharibə üçün mənbəyə bax

{{Seçilmiş məqalə}}
{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə      = Altıgünlük müharibə
 |aiddir        = [[Ərəb-İsrail müharibələri]]
 |şəkil         = Six Day War Territories.svg
 |şəklin ölçüsü = 
 |şəklin izahı  = [[İsrail]]in müharibədən əvvəl sahib olduğu və müharibədən sonra əldə etdiyi ərazilər. [[Aqaba körfəzi]] ilə  və [[Qırmızı dəniz]]i birləşdirən [[Tiran boğazı]] qapadılmışdır.
 |tarixi        = 5 iyun 1967 – 10 iyun 1967
 |yeri          = [[Orta Şərq]]
 |səbəbi        = [[Ərəb]]-[[İsrail]] münasibətlərinin gərginləşməsi
 |vəziyyəti     = 
 |nəticəsi      = [[İsrail]]in qələbəsi
* [[Misir]]dən [[Qəzzə]] və [[Sinay yarımadası]]
* [[Suriya]]dan [[Qolan təpələri]]
* [[İordaniya]]dan [[Şərqi Qüds]] və [[Qərb sahili]]
[[İsrail]] tərəfindən işğal edildi
 |ərazi         = 
 |tərəf1        = {{Flaqifikasiya|İsrail}}
 |tərəf2        = {{Flaqifikasiya|Misir}} <br> {{Flaqifikasiya|Suriya}} <br> {{Flaqifikasiya|İordaniya}} <br> {{Flaqifikasiya|İraq}}<ref>{{cite news
  |title       = Prelude to the Six Days
  |author      = Charles Krauthammer
  |url         = http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/05/17/AR2007051701976.html
  |publisher   = www.washingtonpost.com
  |date        = 
  |accessdate  = 2007 18 may
  |language    = İngiliscə
  |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20141028085348/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/05/17/AR2007051701976.html
  |archivedate = 2014-10-28
  |url-status  = live
  }}</ref>
----
'''Hərbi dəstək:'''
{{Flaqifikasiya|Livan}}<ref>{{harvnb|Oren|2002|p=237}}</ref> <br> {{flagicon image|Flag of Palestine.svg}} [[Fələstin Azadlıq Təşkilatı]]
 |tərəf3        = 
 |tərəf4        = 
 |komandan1     = {{bayraq|İsrail}} [[Levi Eşkol]] <br> {{bayraq|İsrail}} [[Moşe Dayan]] <br> {{bayraq|İsrail}} [[İshaq Rabin]] <br> {{bayraq|İsrail}} [[Uzi Narkiss]] <br>  {{bayraq|İsrail}} [[Mordeçay Qur]]  <br>  {{bayraq|İsrail}} [[İsrail Tal]] <br> {{bayraq|İsrail}} [[Mordeçai Hod]] <br> {{bayraq|İsrail}} [[Yeşayahu Gaviş]]  <br> {{bayraq|İsrail}} [[Ariel Şaron]]  <br> {{bayraq|İsrail}} [[Ezer Veizman]]  <br> {{bayraq|İsrail}} [[Şlomo Erell]] <br> {{bayraq|İsrail}} [[David Elazar]]
 |komandan2     = {{bayraq|Misir}} [[Camal Əbdül Nasir]] <br> {{bayraq|Misir}} [[Əbdülkərim Əmir]] <br> {{bayraq|Misir}} [[Əbdül Munim Riad|Əbdül Riad]] <br> {{bayraq|İordaniya}} [[Kral Hüseyn]] <br> {{bayraq|İordaniya}} [[Zaid ibn Şakir]] <br> {{bayraq|İordaniya}} [[Əsəd Qhanma]] <br> {{bayraq|Suriya}} [[Hafiz Əsəd]] <br>{{bayraq|Suriya}} [[Salah Cədid]] <br> {{bayraq|Suriya}} [[Nurəddin əl-Atassi]] <br> {{bayraq|İraq}} [[Əbdül Rəhman Arif]]
 |komandan3     = 
 |komandan4     = 
 |qüvvə1        = 50.000 əsgər <br> 214.000 nəfərlik ehtiyat qüvvələr <br> 300 qırıcı <br> 800 tank  <br> '''Ümumi:'''264.000 nəfərlik ordu (100.000 nəfəri döyüşlərə cəlb edilmişdir)<ref name=":3" />
 |qüvvə2        = [[Misir]]: 240.000 əsgər <br> [[Suriya]], [[İordaniya]] və [[İraq]]: 307.000 əsgər <br> 957 təyyarə <br> 2.504 tank<ref name=":3" /> <br> [[Livan]]: 2 qırıcı<ref name=":4" />
 |qüvvə3        = 
 |qüvvə4        = 
 |itkilər1      = 776–983 ölü<ref name="Gawrych 2000 3">{{harvnb|Gawrych|2000|p=3}}</ref> <br> 4.517 yaralı <br> 15 əsir<ref name="Gawrych 2000 3">{{harvnb|Gawrych|2000|p=3}}</ref> <br> '''Texnika:''' <br> 46 təyyarə <br> 400 tank<ref>{{kitab3
  | müəllif   = Steven  Zaloga
  | başlıq    = Armour of the Middle East Wars 1948–78 (Vanguard)
  | link      = https://www.amazon.com/Armour-Middle-East-1948-78-Vanguard/dp/0850453887
  | cavabdeh  = 
  | yer       = 
  | nəşriyyat = Osprey Publishing
  | il        = 1981
  | cild      = 
  | səhifə    = 23
  | səhifələr = 
  | isbn      = 0-85045-388-7
  | doi       = 
  | ref       = 
  }}</ref>
 |itkilər2      = [[Misir]]: 10.000 – 15.000  ölü<ref>{{harvnb|El Gamasy|1993|p=79}}</ref><ref>{{harvnb|Herzog|1982|p=165}}</ref> və ya itkin  <br>  20.000 yaralı<ref>{{harvnb|Fahir Armaoğlu|1989|p=250}}</ref> <br> 5.500 əsir<ref>{{harvnb|Israel Ministry of Foreign Affairs|2004|p=}}</ref> <br> [[İordaniya]]: 696 nəfər ölü və ya itkin<ref name="tsdwb">{{cite book
   | url        = https://books.google.com/books?id=L1qICwAAQBAJ&pg=PT125
   | title      = The Six Day War 1967: Jordan and Syria
   | work       = Simon Dunstan
   | publisher  = Bloomsbury Publishing
   | date       = 20 fevral 2013
   | accessdate = 6 yanvar 2018
   | isbn       = 978-1-4728-0197-5
  }}</ref><ref>{{kitab3
  | müəllif   = Klaus Jürgen Gantzel, Torsten Schwinghammer 253
  | başlıq    = Warfare since the Second World War
  | link      = https://www.amazon.com/Warfare-since-Second-World-War/dp/1560004134
  | cavabdeh  = 
  | yer       = 
  | nəşriyyat = Transaction Publishers
  | il        = 2000
  | cild      = 
  | səhifə    = 253
  | səhifələr = 
  | isbn      = 978-1-56000-413-4
  | doi       = 
  | ref       = 
  }}</ref><ref>{{kitab3
  | müəllif   = Guy Arnold
  | başlıq    = Wars in the Third World since 1945
  | link      = 
  | cavabdeh  = 
  | yer       = Nyu-York
  | nəşriyyat = 
  | il        = 1991
  | cild      = 
  | səhifə    = 142
  | səhifələr = 
  | isbn      = 
  | doi       = 
  | ref       = 
  }}</ref> <br>  2.500 yaralı <br>  533 əsir <br> [[Suriya]]: 2.500 ölü<ref name="Tucker, 2010">{{cite book
   | last         = Tucker
   | first        = Spencer C.
   | title        = The Encyclopedia of Middle East Wars. The United States in the Persian Gulf, Afghanistan, and Iraq Conflicts
   | url          = https://books.google.com/?id=U05OvsOPeKMC&pg=PA1198&dq=The+war+cost+Syria+2,500+killed#v=onepage&q=The%20war%20cost%20Syria%202%2C500%20killed&f=false
   | publisher    = ABC-CLIO
   | year         = 2010
   | page         = 1198
   | isbn         = 978-1-85109-947-4
   | access-date  = 2019-03-15
   | archive-date = 2021-08-09
   | archive-url  = https://web.archive.org/web/20210809100244/https://books.google.com/books?id=U05OvsOPeKMC&pg=PA1198&dq=The+war+cost+Syria+2,500+killed&hl=en#v=onepage&q=The%20war%20cost%20Syria%202%2C500%20killed&f=false
   | url-status   = live
  }}</ref><ref name="Woolf">{{cite book
   | last      = Woolf
   | first     = Alex
   | title     = Arab–Israeli War Since 1948
   | url       = https://archive.org/details/arabisraeliwarsi0000wool_u2h5
   | publisher = Heinemann-Raintree
   | year      = 2012
   | page      = [https://archive.org/details/arabisraeliwarsi0000wool_u2h5/page/27 27]
   | isbn      = 978-1-4329-6004-9
  }}</ref><ref name="Sachar, 2013">{{cite book
   | last         = Sachar
   | first        = Howard M.
   | title        = A History of Israel: From the Rise of Zionism to Our Time
   | url          = https://books.google.com/?id=0X4BAAAAQBAJ&pg=PT1122&dq=they+had+lost+2,500+killed+and+5,000+wounded#v=onepage&q=they%20had%20lost%202%2C500%20killed%20and%205%2C000%20wounded&f=false
   | publisher    = Random House
   | year         = 2013
   | isbn         = 978-0-8041-5049-1
   | access-date  = 2019-03-15
   | archive-date = 2021-08-09
   | archive-url  = https://web.archive.org/web/20210809100245/https://books.google.com/books?id=0X4BAAAAQBAJ&pg=PT1122&dq=they+had+lost+2,500+killed+and+5,000+wounded&hl=en#v=onepage&q=they%20had%20lost%202%2C500%20killed%20and%205%2C000%20wounded&f=false
   | url-status   = live
  }}</ref> <br>  5000 yaralı <br> 591  <br>[[İraq]]: 10 ölü, 30 yaralı <br> [[Livan]]: 1 qırıcı<ref name=":4" />
----Yüzlərlə tank <br>452-dən çox  qırıcı
 |itkilər3      = 20 israilli mülki şəxs ölmüş<ref>{{harvnb|Oren|1982|p=185-187}}</ref> <br> 34 nəfər [[ABŞ dəniz piyadaları korpusu]], [[ABŞ Hərbi Donanması]] və  [[Milli Təhlükəsizlik Agentliyi]] əməkdaşı ölmüş<ref>{{kitab3
  | müəllif   = William D. Gerhard,  Henry W.Millington  (1981).
  | başlıq    = Attack on a SIGINT Collector, the USS Liberty
  | link      = 
  | cavabdeh  = 
  | yer       = 
  | nəşriyyat = NSA History Report, U.S. Cryptologic History series. National Security Agency
  | il        = 1981
  | cild      = 
  | səhifə    = 13
  | səhifələr = 
  | isbn      = 
  | doi       = 
  | ref       = 
  }}</ref> <br> İddia edilənə görə, 17 [[Sovet]] hərbi dənizçisi ölmüşdür.<ref>{{kitab3
  | müəllif   = Isabella Ginor, Gideon  Remez
  | başlıq    = The Soviet-Israeli War, 1967–1973: The USSR's Military Intervention in the Egyptian-Israeli Conflict
  | link      = https://www.amazon.com/Soviet-Israeli-War-1967-1973-Intervention-Egyptian-Israeli/dp/0190693487
  | cavabdeh  = 
  | yer       = 
  | nəşriyyat = Oxford University Press
  | il        = 2017
  | cild      = 
  | səhifə    = 23
  | səhifələr = 
  | isbn      = 978-0-19-069348-0
  | doi       = 
  | ref       = 
  }}</ref>
 |itkilər4      = 
 |ümumi itkilər = 
 |vikianbar     = 
}}

'''Altıgünlük müharibə''' ({{Dil-he|מלחמת ששת הימים}}, {{comment|translit.|transliterasiya|transliterasiya}} ''Milhemet Şeşet Ha Yamim''), '''Uğursuzluq''' ({{Dil-ar|النكسة}}, {{comment|translit.|transliterasiya|transliterasiya}} ''Əl-Nəksa''), '''1967-ci il müharibəsi''' ({{Dil-ar|حرب 1967}}, {{comment|translit.|transliterasiya|transliterasiya}} ''Hərb 1967''), '''İyun müharibəsi''', '''1967-ci il Ərəb-İsrail müharibəsi'''<ref>{{Cite web
 | first        = Elvin
 | last         = Məmmədov
 | url          = https://politicon.co/az/analytics/109/armenians-in-jerusalem
 | title        = Qüdsdə erməni problemi varmı?
 | date         = 28 iyul 2021
 | access-date  = 14 sentyabr 2021
 | language     = az
 | work         = Politicon.co
 | publisher    = Topçubaşov Mərkəzi
 | quote        = 1967-ci il İsrail-Ərəb müharibəsi nətiəsində Şərqi Qüds İsrail tərəfindən ələ keçirilir.
 | archive-date = 2022-03-23
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20220323151652/https://politicon.co/az/analytics/109/armenians-in-jerusalem
 | url-status   = live
}}</ref> və ya '''Üçüncü Ərəb-İsrail müharibəsi''' — 1967-ci ilin iyun ayının 5-dən 10-a qədər [[İsrail]] ilə qonşuları [[Misir]] – o dövrdəki rəsmi adı ilə [[Birləşmiş Ərəb Respublikası]], [[Suriya]] və [[İordaniya]] arasında baş vermiş hərbi münaqişə.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Adam Elaine P, William P. Lineberry (Eds)
 | başlıq    = Documents on American Foreign Relations
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Council on Foreign Relations – Simon and Schuster 1973
 | il        = 1970
 | cild      = 
 | səhifə    = 142
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = Adam Elaine P
 | başlıq    = American Foreign Relations, 1977 – A Documentary Record
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = New-York University Press
 | il        = 1979
 | cild      = 
 | səhifə    = 231
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = American Foreign Policy, 1950–1955 – Basic Documents
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Vaşinqton
 | nəşriyyat = Department of State Publication
 | il        = 1959
 | cild      = II
 | səhifə    = 451
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = Qulamhüseyn Məmmədov
 | başlıq    = ABŞ və İsrail XX əsrin 60-cı illərində
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Bakı
 | nəşriyyat = Bakı Dövlət Universiteti Nəşriyyatı
 | il        = 2018
 | cild      = 
 | səhifə    = 39
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = Arnold Toynbee
 | başlıq    = Survey of International Affairs
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Oxford University Press
 | il        = 1935
 | cild      = 
 | səhifə    = 231
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = Dan Tschirgi
 | başlıq    = The Politics of Indecision – origins and Implications of American Involvement with Palestine Problem
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Praeger Special Studies
 | il        = 1983
 | cild      = 
 | səhifə    = 653
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{harvnb|Fahir Armaoğlu|1989|p=209}}</ref> [[Ərəb-İsrail müharibəsi (1948)|Birinci Ərəb-İsrail müharibəsi]]ndən sonra qonşu dövlətlər arasında münasibətlər normallaşmadı. [[İsrail]] [[Misirin yeni paytaxtı|Misiri]]n 1950-ci ildən bağladığı [[Tiran boğazı]]nı yenidən öz gəmilərinin keçməsinə açmaq üçün [[Süveyş böhranı|1956-cı ildə Sinay yarımadasını işğal etdi]] ([[İngiltərə]] və [[Fransa]]nın yardımı ilə). Bir müddət keçdikdən sonra [[İsrail]] buradan qoşunlarını geri çəkməyə məcbur oldu, lakin bunun müqabilində Misirlə [[Tiran boğazı]]nın həmişə açıq saxlanılması barədə razılıq əldə edildi. Bölgəyə [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|BMT]]-nin Sülh Qüvvələri yerləşdirilsə də, silahsızlaşdırma barədə razılığa gəlmək mümkün olmadı.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Lawrence L. Whetten
 | başlıq    = The Arab-Isreli Dispute – Great Power Behaviour
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Adelphi Papers
 | il        = 1977
 | cild      = 
 | səhifə    = 547
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = Harold H. Saunders
 | başlıq    = The Other Walls – The Politics of the Arab-Isreli Peace Process
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Vaşinqton
 | nəşriyyat = American Enterprise Institute
 | il        = 1985
 | cild      = 
 | səhifə    = 342
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{harvnb|Parker|1996|p=19}}</ref><ref>{{harvnb|Green|1984|p=31}}</ref><ref>{{harvnb|Smith|1967|p=12}}</ref>
{{Bax|#Diplomatik münasibətlər|1}}
Müharibənin başlanmasına bir neçə ay qalmış münasibətlər xeyli gərginləşmişdi. [[Misir]]in [[Tiran boğazı]]nı bağlamaqla bağlı təhdidlərinə [[İsrail]] tərəfi 1956-cı ildəki mövqeyinin dəyişmədiyini bildirməklə cavab verdi, yəni [[Tiran boğazı]]nın bağlanılmasını [[İsrail]] özünə qarşı müharibə elanı kimi qəbul edəcəkdir (''a casus belli)''. May ayında [[Misir prezident seçkiləri (2014)|Misir prezidenti]] [[Camal Əbdül Nasir]] [[Tiran boğazı]]nın bağlanıldığını və qoşunlarını [[İsrail]]lə sərhədə cəmləşdiriləcəyini elan etdi. Bundan bir qədər sonra [[İsrail Hərbi Hava Qüvvələri]] [[Misir Hərbi Hava Qüvvələri]]nin və hava limanlarının əksəriyyətinin darmadağın edilməsi ilə nəticələnən hava hücumunu reallaşdırdı. [[İsrail]] tərəfi bu hücumun [[Misir]]in hücumunu qarşısını almaq üçün olduğunu bildirmişdi. Bu hadisə müharibə ilə bağlı ən çox müzakirə edilən hadisələrdən biridir.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Rishard N. Cooper
 | başlıq    = The Middle East and International System, Part II: Security and the Energy Crisis
 | link      = 
 | cavabdeh  = International Institute for Strategic Studies
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Adelphi Papers
 | il        = 1974
 | cild      = 
 | səhifə    = 
 | səhifələr = 436
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = Elie Kedourie və Sylvia G. Haim
 | başlıq    = Zionism and Arabism in Palestine and Israel
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Frank Cass
 | il        = 1978
 | cild      = 
 | səhifə    = 659
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>{{Bax|#Müharibənin səbəbləri|1}}
[[Misir Silahlı Qüvvələri]] hazırlıqsızlıq yaxalanmışdı. İsrailin ilk hücumu nəticəsində [[Misir Hərbi Hava Qüvvələri]]nin demək olar ki, bütün bölmələri və texnikası döyüş qabiliyyətindən məhrum edildi. Bunun ardınca yenə [[Ərəblər|misirlilər]]in gözləmədiyi halda İsrail qüvvələri [[Qəzzə]]yə və [[Sinay yarımadası|Sinay]]a qurudan hücuma keçdilər. Hazırlıqsız [[Misir]] qüvvələri geri çəkilməyə başladı və qısa müddət sonra [[Camal Əbdül Nasir]] [[Sinay yarımadası|Sinay]]ın boşaldılması barədə əmr verdi. [[İsrail]] bu döyüşlərdə az sayda itki versə də, [[Misir]] xeyli canlı qüvvə və zirehli texnika itirdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Sami Hadawi
 | başlıq    = Bitter Harvest – Palestine, 1914–1950
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = The New World Press
 | il        = 1967
 | cild      = 
 | səhifə    = 234
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{harvnb|Oren|2002|p=21}}</ref>{{Bax|#Sinay və Qəzzə cəbhəsi|1}}
Müharibənin başlanmasından bir həftə əvvəl [[Misir]] ilə [[İordaniya]] müdafiə pakti imzalamışdı. Bu razılaşmaya görə [[İordaniya]] müharibədə heç bir aktiv rola sahib olmayacaqdı və onun əsas vəzifəsi [[İsrail]]in bu regionda yeni torpaq qazanmasına mane olmaq idi. [[İordaniya Silahlı Qüvvələri|İordaniya Hərbi Qüvvələri]] [[Misir]] Baş Qərərgahına tabe edilmişdi. [[Misir]]ə ilk hücum reallaşdıqdan sonra [[İordaniya]] ordusunun misirli komandanı [[Qahirə]]dən dərhal [[İsrail]] üzərinə hücuma keçmək barədə əmr almışdı. [[İordaniyalılar]] [[Misir]]in hərbi qüvvələrin darmadağın edib geri dönən [[İsrail]] qırıcılarını [[İsrailin dövlət quruluşu|İsraili]]n hücumunu dəf edib, əks hücuma keçən [[Misir]] qırıcıları olduqlarını düşünmüşdülər.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Celal  tevfik Karasapan
 | başlıq    = Filistin ve Şark-ül Ürdün
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = İstanbul
 | nəşriyyat = Ahmed Ihsan Basımevi Ltd
 | il        = 1942
 | cild      = II
 | səhifə    = 239
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = Ömer Kürkçüoğlu
 | başlıq    = Türkiyenin Arab Orta Doğusuna Karşı Politikası, 1945–1970
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Ankara
 | nəşriyyat = Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını
 | il        = 1972
 | cild      = 
 | səhifə    = 126
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>{{Bax|#İordan çayının qərb cəbhəsi|1}}
[[İsrail]]in əks-hücumu nəticəsində [[Şərqi Qüds|Şərqi Yerusəlim]] də daxil olmaqla, [[İordan çayının qərb sahili]] o cümlədən, [[Qolan təpələri]] işğal edildi. 8 iyunda [[Misir]] və [[İordaniya]] atəşkəsə razılıq verdilər. 9 iyunda [[Suriya]] da atəşkəsə razılaşdı. 11 iyunda isə [[İsrail]] atəşkəsi imzaladı. Bu [[müharibə]] nəticəsində [[İsrail]] [[Misir]], [[İordaniya]] və [[Suriya]]nın hərbi sektoruna çox böyük zərbə vurdu. [[Ərəb]] dövlətləri ümumilikdə 20.000 canlı qüvvə itirdi, halbuki [[İsrail]]in itkisi cəmi 1000 nəfər olmuşdu. [[İsrail]]in bu qədər asan qələbə qazanmasının səbəbi güclü hərbi xadimlərə malik olması, möhtəşəm müharibə planı hazırlaması ilə yanaşı, [[Ərəb Dövlətləri Liqası|Ərəb dövlətlərinin]] hərbi xadimlərinin döyüş bacarığının zəif olması və müharibəyə yaxşı hazırlaşmaması ilə əlaqədar idi. Müharibə nəticəsində [[İsrail]] [[Misir]]dən [[Sinay yarımadası]]nı, [[Qəzzə]] keçidini, [[İordaniya]]dan [[Şərqi Yerusəlim]] də daxil olmaqla [[İordan çayının qərb sahili]]ni, [[Suriya]]dan isə [[Qolan təpələri]]ni ələ keçirdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Tom Hartman
 | başlıq    = A World Atlas of Military History, 1945–1984
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Hippocrene Books
 | il        = 1984
 | cild      = 
 | səhifə    = 231
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = George Kirk
 | başlıq    = The Middle East in the War
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Oxford University Press
 | il        = 1972
 | cild      = 
 | səhifə    = 342
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>{{Bax|#Nəticə|1}}
Müharibədə əldə edilən uğursuzluqdan sonra [[Camal Əbdül Nasir]] bütün məsuliyyəti öz üzərinə götürərək istefa verdi, lakin bütün ölkə boyunca [[Camal Əbdül Nasir|Nasir]] lehinə mitinqlər başladı və o, yenidən vəzifəsinə geri qayıtdı.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Anwar Abdelmalek
 | başlıq    = Egypt: Military Society
 | link      = https://www.worldcat.org/title/egypt-military-society-the-army-regime-the-left-and-social-change-under-nasser/oclc/314333504
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Random House
 | il        = 1968
 | cild      = 
 | səhifə    = 435
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>{{Bax|#Camal Əbdül Nasirin istefası|1}}
Altıgün müharibəsində [[İsrail]]in asanlıqla qələbəsi [[İsrail Silahlı Qüvvələri]]ndə həddindən artıq özünəinamın yaranmasına səbəb oldu. Bunun nəticəsində də, [[Yom Kippur müharibəsi]]nin ilk günlərində [[İsrail]] anidən məğlub oldu, lakin bir müddət keçdikdən sonra [[İsrail]] qüvvələri yenidən üstünlüyü ələ ala bildilər.<ref>{{cite book
 | last      = Herzog
 | title     = The War of Atonement
 | url       = https://archive.org/details/warofatonementoc00herz
 | publisher = Little, Brown and Company
 | year      = 1975
}}. Foreword.</ref><ref>{{cite journal
 | first       = Charles
 | last        = Liebman
 | url         = http://www.policyarchive.org/handle/10207/bitstreams/10011.pdf
 | format      = PDF
 | title       = The Myth of Defeat: The Memory of the Yom Kippur war in Israeli Society
 | journal     = Middle Eastern Studies
 | volume      = 29
 | date        = 1993
 | publisher   = Frank Cass
 | place       = London
 | page        = 411
 | issue       = 3
 | deadurl     = yes
 | archiveurl  = https://web.archive.org/web/20130507055718/http://www.policyarchive.org/handle/10207/bitstreams/10011.pdf
 | archivedate = 7 may 2013
}}</ref>
Müharibənin yaratdığı ən böyük problemlərdən biri də qaçqınlar məsələsi olmuşdur. Müharibə nəticəsində 300.000 [[fələstinli]] [[İordan çayının qərb sahili]]ndən, təxminən 100.000 [[Suriyalılar|suriyalı]] isə [[Qolan təpələri]]ndən köçməyə məcbur oldu.<ref>{{cite web
 | url          = https://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/3464.htm
 | title        = US State Department
 | access-date  = 2019-02-26
 | archive-date = 2018-09-04
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20180904113845/https://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/3464.htm
 | url-status   = live
}}</ref><ref>{{cite news
 | url          = http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/3629923.stm
 | title        = Right of return: Palestinian dream
 | publisher    = BBC News
 | place        = UK
 | date         = 15 April 2004
 | access-date  = 26 February 2019
 | archive-date = 12 May 2011
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20110512172604/http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/3629923.stm
 | url-status   = live
}}.</ref><ref>{{cite web
 | url         = http://www.thejerusalemfund.org/www.thejerusalemfund.org/carryover/stats/dist_pop_67.html
 | title       = Distribution of the Palestinian Population And Jewish Settlers In the West Bank and Gaza Since 1967
 | accessdate  = 17 July 2010
 | deadurl     = yes
 | archiveurl  = https://web.archive.org/web/20100514174927/http://www.thejerusalemfund.org/www.thejerusalemfund.org/carryover/stats/dist_pop_67.html
 | archivedate = 14 May 2010
 | df          = 
}}</ref> [[Ərəb Dövlətləri Liqası|Ərəb dövlətlərind]]ə yaşayan [[yəhudilər]] ya ölkədən qovuldular, ya da ölkəni tərk etməyə məcbur edildilər. Köçənlər daha çox [[İsrail]]ə və [[Avropa]]ya köçmüşdür.<ref name="ipn238">[http://www.ipn.gov.pl/portal/en/2/238/Communiqu_Investigation_regarding_communist_state_officers_who_publicly_incited_.html Communiqué: Investigation regarding communist state officers who publicly incited hatred towards people of different nationality.] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20121028060145/http://ipn.gov.pl/portal/en/2/238/Communiqu_Investigation_regarding_communist_state_officers_who_publicly_incited_.html
 | date = 2012-10-28
}} ''Institute of National Remembrance'', Warsaw. Publication on Polish site of IPN: 25 July 2007.</ref><ref>{{harvnb|Podeh|2004|p=15}}</ref>{{Bax|#Qaçqınlar məsələsi|1}}
[[Ərəb]] dövlətlərindən [[Misir]], [[Suriya]], [[İordaniya]] müharibədə birbaşa iştirak etsə də, onlara [[İraq]] və [[Livan]] hərbi yardım göstərmiş, demək olar ki, yerdə qalan digər bütün [[Ərəb Dövlətləri Liqası|Ərəb dövlətləri]] iqtisadi və siyasi dəstək vermişdilər.<ref>{{cite web
 |url         = http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/05/17/AR2007051701976.html?noredirect=on
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20210809100322/https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/05/17/AR2007051701976.html?noredirect=on
 |archivedate = 2021-08-09
 |title       = Prelude to the Six Days
 |author      = Charles Krauthammer
 |date        = 2007
 |publisher   = www.washingtonpost.com
 |accessdate  = 2019-02-03
 |language    = [[İngiliscə]]
 |url-status  = live
}}</ref>{{Bax|#Ərəb dövlətlərinin münasibəti|1}}

== Arxa plan ==
[[Fayl:Nasser and Egyptian pilots pre-1967.gif|thumb|1967-ci ilin 22 mayı, [[Misir]] prezidenti [[Camal Əbdül Nasir|Nasir]] [[Sinay]]dakı Qifqafa bazasında Misir pilotlarına deyir: "[[Yəhudilər]] bizi müharibə ilə qorxudur. Biz isə onlara deyirik – [[wikt:أهلا وسهلا|əhlən və-səhlən]]<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Ami Gluska
 | başlıq    = The Israeli Military and the Origins of the 1967 War: Government, Armed Forces and Defence Policy 1963–67
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = Routledge
 | il        = 2007
 | cild      = 
 | səhifə    = 152
 | səhifələr = 
 | isbn      = ISBN 978-1-134-16377-9
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>]]

=== Diplomatik münasibətlər ===
[[Ərəb-İsrail müharibəsi (1948)|1948–1949 Ərəb-İsrail müharibəsi]] [[İsrail]]in quruluş müharibəsi idi. [[Süveyş böhranı|1956-cı il Süveyş böhranı]] isə Misir ilə Qərbi qarşı-qarşıya gətirən müharibə olmuş və İsrail bu müharibədə bir növ "yan qüvvə" rolunu oynamışdır. 1967-ci ildəki Ərəb-İsrail müharibəsi isə İsrail ilə bütün Ərəb dünyasını qarşı-qarşıya gətirən və nəticələri baxımından da [[Orta Şərq]]də təsirlərini indiki dövrə qədər davam etdirəcək yeni bir dövr açmışdır.<ref>{{cite book
 | first        = 
 | last         = Richard P. Stebbins
 | authorlink   = 
 | title        = The United States in World Affairs 1957, s.432
 | year         = 1958
 | location     = Nyu-York
 | publisher    = Harper & Brothers
 | url          = https://www.cambridge.org/core/journals/american-journal-of-international-law/article/united-states-in-world-affairs-1957-by-stebbins-richard-p-and-the-research-staff-of-the-council-on-foreign-relations-new-york-harper-brothers-1958-pp-xi-411-index-550/17DFA7F6FB541D2C801628D2EE5724EA
 | ref          = harv
 | access-date  = 2019-02-18
 | archive-date = 2021-08-09
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20210809100313/https://www.cambridge.org/core/journals/american-journal-of-international-law/article/abs/united-states-in-world-affairs-1957-by-stebbins-richard-p-and-the-research-staff-of-the-council-on-foreign-relations-new-york-harper-brothers-1958-pp-xi-411-index-550/17DFA7F6FB541D2C801628D2EE5724EA
 | url-status   = live
}}</ref><ref>{{cite news
 | title        = The statement of the Arab Baath Socialist Party of Egyptian on the aggression against Syria
 | url          = http://www.aladhwaa.net/?ac=3&no=6445&d_f=10&t_f=0&t=5&lang_in=Ar
 | newspaper    = Aladhwaa
 | date         = 7 May 2013
 | accessdate   = 5 iyul 2013
 | archive-date = 16 December 2014
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20141216203242/http://www.aladhwaa.net/?ac=3&no=6445&d_f=10&t_f=0&t=5&lang_in=Ar
 | url-status   = live
}}</ref>
Süveyş böhranınıdan Altıgünlük müharibəyə qədərki dövrdə regionda xeyli diplomatik hadisələr baş vermiş və bunların nəticəsi də müharibəyə gətirib çıxarmışdır. Dünyada [[Soyuq müharibə]]nin gərginləşməsi Orta və Yaxın Şərq regionuna da təsirsiz ötüşmədi. [[Kuba inqilabı|Kuba böhranı]] və Pekin-Moskva toqquşmaları da Ərəb-İsrail münaqişəsinə öz təsirini göstərmişdi.<ref>{{cite book
 | first        = 
 | last         = Robert R. Bowie
 | authorlink   = 
 | title        = aging Peace: How Eisenhower Shaped an Enduring Cold War Strategy, s.435
 | year         = 1962
 | location     = 
 | publisher    = 
 | url          = https://www.amazon.com/Waging-Peace-Eisenhower-Enduring-Strategy/dp/0195140486
 | ref          = harv
 | access-date  = 2019-02-18
 | archive-date = 2020-11-30
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20201130163638/http://www.amazon.com/Waging-Peace-Eisenhower-Enduring-Strategy/dp/0195140486
 | url-status   = live
}}</ref>
Bundan əlavə [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]] [[Orta Şərq]] məsələsində [[Süveyş böhranı]] zamanı qazandığı siyasi və diplomatik üstünlüyü itirməmək üçün [[Ərəb-İsrail müharibələri|Ərəb-İsrail toqquşmaları]]nda [[Misir]]dən və ümumilikdə [[Ərəblər|Ərəb]] dünyası tərəfdən çıxış etmişdir.<ref>{{cite book
 | first        = 
 | last         = D.F Fleming
 | authorlink   = 
 | title        = The cold war and its origins, s.465
 | year         = 1961
 | location     = Nyu-York
 | publisher    = Garden City: Double-day and Company, s.324
 | url          = https://academic.oup.com/jah/article-abstract/48/4/755/701406?redirectedFrom=fulltext
 | ref          = harv
 | access-date  = 2019-02-18
 | archive-date = 2018-06-04
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20180604074655/https://academic.oup.com/jah/article-abstract/48/4/755/701406?redirectedFrom=fulltext
 | url-status   = live
}}</ref>
[[Süveyş böhranı]] və [[Eyzenhauer doktrinası|Eyzanhauer doktrinası]]ndan sonra [[Orta Şərq]]in ənənəvi üstün dövlətləri olan [[İngiltərə]] və [[Fransa]] [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] və [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] tərəfindən sıxışdırılaraq regiondan çxarıldılar.<ref>{{cite book
 | last       = Mickolus
 | first      = Edward F.
 | title      = The Terrorist List: The Middle East, Volume 1 A-K
 | url        = https://books.google.com/?id=dj_UiuHRT1IC&pg=PA405&dq=afifi+matar#v=onepage&q=afifi%20matar&f=false Edward Mickolus, 2009
 | accessdate = 
 | year       = 2009
 | publisher  = ABC-CLIO
 | location   = 
 | isbn       = 
 | page       = 405
}}{{Dead link
 | date = September 2021
 | bot  = InternetArchiveBot
}}</ref> Bu baxımdan müharibənin baş verməsində [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] və [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] arasında gedən Soyuq müharibə də əsas amillərdən olmuşdur.<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = Ralph H. Magnus
 | authorlink = 
 | title      = Documents on the Middle East,s.231
 | year       = 
 | location   = 
 | publisher  = 
 | url        = 
 | ref        = harv
}}</ref><ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = Ruhl J. Bartlet
 | authorlink = 
 | title      = The Record of American Diplomacy (Documents and readings), s.327
 | year       = 1969
 | location   = Nyu-York
 | publisher  = 
 | url        = 
 | ref        = harv
}}</ref>

==== Eyzenhauer doktrinası ====
{{Əsas|Eyzenhauer doktrinası}}
1956-cı il [[Süveyş böhranı]]ndan sonra [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] [[Yaxın Şərq]]də daha da fəallaşdı. 1957-ci ilin yanvarın 5-də [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] prezidenti [[Duayt Eyzenhauer|D. Eyzenhauer]] Yaxın və Orta Şərq ölkələrində Birləşmiş Ştatların siyasəti haqqında xüsusi məktubla konqresə müraciət etdi.<ref>{{cite web
 |url         = https://history.state.gov/milestones/1953-1960/eisenhower-doctrine
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20181230012100/https://history.state.gov/milestones/1953-1960/eisenhower-doctrine
 |archivedate = 2018-12-30
 |title       = The Eisenhower Doctrine, 1957
 |author      = Office of the Historian, Bureau of Public Affairs
 |date        = 2008
 |publisher   = history.state.gov
 |accessdate  = 2019-02-03
 |language    = [[İngiliscə]]
 |url-status  = live
}}</ref> Eyzenhauerin bu məktubu [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet İttifaqı]]nın və beynəlxalq [[kommunizm]]in təcavüzünə qarşı yönəldilmişdi. O, regionda böhranlı vəziyyətin hökm sürdüyünü, həmin dövrdə dünyada [[neft]] ehtiyatlarının 2/3-sinin burada cəmləşdiyini və [[Yaxın Şərq]]in [[Avropa]], [[Asiya]] və [[Afrika]] arasında qapı rolu oynamasını və üç səmavi dinin yarandığı yer olduğunu bildirərək, lazım olduğu təqdirdə [[Orta Şərq|Yaxın və Orta Şərq]]də [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] hərbi qüvvələrini tətbiq etməyə icazə verilməsini konqresdən xahiş etdi.<ref>{{cite web
 |url         = http://www.grinchevskiy.ru/1945-1990/doktrina-eyzenhauera.php
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20190111073302/http://www.grinchevskiy.ru/1945-1990/doktrina-eyzenhauera.php
 |archivedate = 2019-01-11
 |title       = ДОКТРИНА ЭЙЗЕНХАУЕРА
 |author      = История США в документах
 |date        = 2006
 |publisher   = www.grinchevskiy.ru
 |accessdate  = 2019-02-03
 |language    = [[Rusca]]
 |url-status  = live
}}</ref> Prezident doktrinanın məzmununu konqresə göndərdiyi məktubda izah edirdi:
{{cquote|''Hər hansı bir ölkə digər dövlət tərəfindən hər hansı bir təcavüzə məruz qalarsa, o [[ABŞ]]–ın iqtisadi və hərbi köməyindən istifadə edə bilər.<ref>{{cite book
   | first      = 
   | last       = 
   | authorlink = 
   | title      = Documents on American Foreign Relations, s.675
   | year       = 1957
   | location   = 
   | publisher  = 
   | url        = 
   | ref        = harv
  }}</ref>''}}
Eyzenhauer öz doktrinasında [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet]] təhlükəsini xüsusilə qeyd edirdi. O, göstərirdi ki beynəlxalq kommunizmin təhdid etdiyi istənilən millət öz ərazi bütövlüyünü və siyasi müstəqilliyini təmin etmək üçün hərbi yardıma ehtiyac hiss edərsə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] onlara kömək etməyə hazırdır. Qlobal siyasi səpkidə doktrina irimiqyaslı hərbi münaqişələrə cavab olaraq irəli sürülmüş və [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]–nin [[Süveyş böhranı]] ilə əlaqədar olaraq [[Misir]]ə soxulmaq cəhdinin qarşısının alınmasına yönəldilmişdi. [[Böyük Britaniya]] və [[Fransa]]nın uğursuzluğu nəticəsində regiondakı [[qüvvələr balansı]]nda boşluq yaranmışdı. Ona görə də prezident regionda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-nin təsirinin gücləndirilməsini vacib hesab edirdi. Vəziyyəti mürəkkəbləşdirən amillərdən bir[[Misir|i Misir]] lideri [[Camal Əbdül Nasir]]in [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] ilə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-nin maraqlarının toqquşmasına imkan yaradan mövqeyi idi. [[Camal Əbdül Nasir]] bu dövrdə kömək aldığı üçün "müsbət bitərəf" mövqedə dururdu.<ref name=":0" /> [[Duayt Eyzenhauer|Eyzenhauer]] Konqresə göndərdiyi məktubda yazırdı:
{{cquote|''...mən məktubumda ölkədəki vəziyyət haqqında ümumi beynəlxalq şəraitin xülasəsini verirəm. Bütün dünya ümid bəsləyir ki, biz azadlığı təmin etməyi ilk növbədə öz şəxsi işimiz hesab etməliyik. [[Orta Şərq]]də vəziyyətin xeyli mürəkkəbləşdiyini ilk növbədə mən sizə izah etmək istəyirəm. İlk növbədə xatırlatmaq istəyirəm ki, bizim əsas milli məqsədimiz beynəlxalq işlərdə bütün dünyada sülhü təmin etməkdir. Bu sülh hüquqa əsaslanmalıdır. Bu sülh dünyanın bütün xalqlarını əhatə etməli və möhkəm olmalıdır. Həm də bu böyük və ya kiçikliyindən asılı olmayaraq dünyanın bütün dövlətlərinə aid edilməlidir. Sülh proqramının əsas hissələrindən biri dövlətlərin bir-birinə inamı və qarşılıqlı etibarıdır. Bu inam bahalı silahlarla yaradılmış hamiləlikdən qurtarmağın əsas yoludur. Bizim hökumətimiz bu məqsədə çatmaq üçün yorulmaz iş aparır, lakin biz o zaman müvəffəqiyyət qazana biləcəyik ki, bütün dövlətlərdə sülhün mövcudluğu ilə bizim səylərimizin birləşməsi təmin edilsin. [[Orta Şərq]]də vəziyyət öz mürəkkəb və uzun tarixində ən kəskin nöqtəsinə çatmışdır. Son onilliklərdə əksər dövlətlər burada tam öz idarələrini təmin etməyi bacarmamışlar. Başqa dövlətlər regionda əhəmiyyətli nüfuz qazansalar da, ancaq onların təhlükəsizliyi ilk növbədə güclərin nə dərəcədə olması ilə müəyyən edilirdi. [[Birinci Dünya müharibəsi]]ndən sonra bu ölkələrdə özünüidarəyə və müstəqilliyə doğru inkişaf müşahidə edilməyə başladı. Hadisələrin belə gedişini [[ABŞ]] alqışladı. Bizim ölkəmiz Orta Şərqin bütün dövlətlərinin tam suverenliyini, müstəqilliyini dəstəkləyir. Müstəqilliyə təkamül yolu ilə nail olmaq sülh prosesinin əsasında dayanır. Ancaq regionda tez-tez həyəcanlar baş verir. Daim qarşılıqlı etimadsızlıq və qorxu sərhədlərin pozulması ilə müşahidə olunur. Bu isə gərginliyi artırır. Orta Şərqin müəyyən ərazilərində qeyri-sabit şərait yaradır. Tamamilə bu yaxınlarda orada hərbi əməliyyatlar başlamış, [[Qərbi Avropa]] dövlətlərinin işə qarışması ilə nəticələnmişdir. Həmin [[Avropa]] dövlətlərinin regionda təsiri güclü olsa da, hadisələrin gedişi indi onların nüfuzunun bu regionda aşağı düşdüyünü göstərdi...<ref>{{cite book
   | first      = 
   | last       = Fahir Armaoğlu
   | authorlink = 
   | title      = Filistin meselesi ve Arab-İsrail savaşları, s.314
   | year       = 
   | location   = İstanbul
   | publisher  = Kronik
   | url        = 
   | ref        = harv
  }}</ref>''}}
Eyzenhauerə görə iki şey edilməli idi: birincisi bölgə dövlətlərinin iqtisadi çətinliklərinin aradan qaldırılmasına yardım etmək, ikincisi isə [[kommunizm]] təhlükəsinin nələrə yol açacağını onlara başa salmaq, nəticədə bu ölkələri [[kommunizm]]ə əks mövqeyə gətirmək.

Bu hədəfləri əsas götürən Eyzenhauer 5 yanvar 1957-ci ildə Konqresə göndərdiyi və Eyzenhauer doktrinası adını alan məktubunda bütün bunları açıqladıqdan sonra, Konqresdən aşağıdakı məsələlərdə ona səlahiyyət verməsini xahiş edirdi:

* Müstəqilliklərini qorumaq üçün iqtisadi inkişaf etməkdə olan [[Orta Şərq]] ölkələrinə iqtisadi yardımlar etmək.
* Bu ölkələr arasından müraciət edən ölkəyə hərbi yardımlar etmək.
* Beynəlxalq [[kommunizm]]in nəzarəti altında olan hər hansı bir dövlətdən gələcək açıq silahlı hücuma qarşı bölgə dövlətləri istədiyi təqdirdə, [[ABŞ Silahlı Qüvvələri]]nin istifadəsi.

Bu məqsədləri reallaşdırmaq üçün prezident Eyzenhauer 3 il müddətinə, hər il üçün 200 milyon dollar vəsait istəyirdi. Doktrinanın [[Orta Şərq]]də [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] ordusundan istifadə bəndi Senatda böyük mübahisələrə səbəb oldu. Buna baxmayaraq, Eyzenhauer istədiyi səlahiyyətləri ala bildi və "Joint Resolution to Promete Peace and Stability in the Middle East" adını alan Konqres qərarı 9 martda qüvvəyə mindi.

[[Doktrina]]nın [[İsrail]] parlamentində qəbulu xeyli çətinliklərlə üzləşdi, lakin uzun sürən mübahisələrdən sonra [[Ben-Qurion Universiteti|Ben Qurion]] doktrinanın müharibə şəraitində [[İsrail]]in təhlükəsizliyini tam olaraq təmin etmədiyini etiraf etdi, buna baxmayaraq, müharibənin qarşısının alınmasına kömək edəcək bir faktor olduğunu bildirdi. [[İsrail]]in doktrinanı qəbul etməsi ilə [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] tərəfindən dəstəklənən [[Ərəblər|Ərəb]] dövlətlərinə qarşı artıq tək olmayacağını söylədi. 1957-ci ilin 4 iyununda İsrail parlamenti [[Eyzenhauer]] doktrinasını 39 bitərəf, 5 əleyhinə, 59 nəfər lehinə olmaqla qəbul etdi. 5 əleyhinə səs [[İsrail Kommunist partiyası]]nın deputatlarından gəldi. Bitərəf səsləri isə sağçı Herut, mərkəzçi Ümumi Sionistlər, Axdut və Mapam partiyaları vermişdi.

Doktrina [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-yə hərbi təzyiq göstərmək və Dalles diplomatiyasının əsasını təşkil edən "mühasirə"{{efn|Bu diplomatiya [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-nin sərhədlərinə yaxın ərazilərdə ona qarşı hərbi bloklar yaratmağı nəzərdə tuturdu}} siyasətini reallaşdırmaq üçün bir vasitə idi. Bundan əlavə bəhs olunan regionda [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-nin siyasətinə maneə olan "neytralizm baryeri"ni aradan qaldırmaq öhdəçiliyini də öz üzərinə götürmüşdü.<ref>Buescher, John. [http://teachinghistory.org/history-content/ask-a-historian/23930 "The U. S. and Egypt in the 1950s"] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20210128130356/https://teachinghistory.org/history-content/ask-a-historian/23930
 | date = 2021-01-28
}}, [http://www.teachinghistory.org/ Teachinghistory.org] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20180926205612/https://teachinghistory.org/history-content/ask-a-historian/24484
 | date = 2018-09-26
}}, accessed 20 avqust, 2011. s.213</ref> [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] konqresi Eyzenhauerin məktubunu müzakirə etdikdən sonra 1957-ci ilin mart ayında məktubda öz əksini tapan məsələləri yerinə yetirmək üçün dövlət büdcəsindən 200 milyon dollar vəsait ayırdı. Bu vəsait əsasən bu regionda sosial inkişafa və təcavüzkarlara qarşı ([[İngiltərə]], [[Fransa]] və [[İsrail]]) başlayan milli hərəkatlara qarşı yönəldilmişdi. [[Eyzenhauer]]in bu məktubu sonra onu göndərənin adı ilə adlanaraq rəsmi ədəbiyyatlarda "Eyzenhauer doktrinası" kimi tanındı, lakin doktrina regionda xoş qarşılanmadı. Buna ilk etiraz edən Orta Şərq ölkələrindən [[Misir]] və [[Suriya]] oldu. ABŞ hökuməti hələ 1955-ci ildə [[Suriya]]da baş verən hərbi çevrilişlər seriyasında özünü [[BƏƏS|Ərəb Sosialist İntibah Partiyası]] adlandıran (BƏƏS partiyası) hakimiyyətə gələcəyini bilirdi. Bu partiyanın təşkil etdiyi hökumətə kommunistlər də daxil olmuşdu. Misirə qarşı üçlər ittifaqının müdaxiləsi zamanı isə Suriya üç dövlətlə (Fransa, İngiltərə, İsrail) diplomatik əlaqələri kəsib elan etmişdi ki, o [[Misir]]ə könüllü dəstələr göndərməklə köməklik göstərəcəkdir.<ref>{{cite book
 | first        = 
 | last         = Ray Takeyh
 | authorlink   = 
 | title        = The Origins of the Eisenhower Doctrine: The US, Britain and Nasser's Egypt, s.365
 | year         = 2000
 | location     = Berkeley
 | publisher    = algrave Macmillan
 | url          = https://www.amazon.com/Origins-Eisenhower-Doctrine-Britain-Nassers/dp/0312230850
 | ref          = harv
 | access-date  = 2019-03-13
 | archive-date = 2007-12-10
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20071210113823/http://www.amazon.com/Origins-Eisenhower-Doctrine-Britain-Nassers/dp/0312230850
 | url-status   = live
}}</ref> ABŞ isə bunun qarşılığında Suriyanı "beynəlxalq kommunizmin bazası" adlandırdı. [[ABŞ]] 1957-ci ilin avqustunda yerli amerikanpərəst qüvvələrdən istifadə edərək [[Dəməşq]]də siyasi çevriliş etməyə cəhd etdi, lakin bu çevriliş baş tutmadı. Belə olan təqdirdə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] Suriyanın timsalında regiona hərbi müdaxilə təşkil etməyə çalışdı. Hücuma dəstək vermək üçün isə ABŞ-nin [[Aralıq dənizi]]ndə olan 6-cı hərbi donanması [[Suriya]] sahillərinə doğru hərəkət etdirildi. Müdaxilə təhlükəsi [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]-nin məsələyə qarışması nəticəsində aradan qalxdı. 1957-ci ilin oktyabrın 19-da SSRİ elan etdi ki, [[Suriya]]ya hər hansı bir müdaxilə təşkil edilərsə, o, [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|BMT]]-nin bəyannaməsi və özünün təhlükəsizliyini təmin etmək prizmasından çıxış edərək təcavüzün qurbanına hərtərəfli yardım etmək üçün lazımı tədbirlər görəcəkdir. [[Moskva]] artıq rəsmi şəkildə [[Türkiyə]]nin [[Suriya]]ya qoşun yeritməsinə cavab olaraq Suriyaya yardım edəcəyini bildirdi. Bununla bərabər SSRİ öz ordusunu [[Qafqaz]] sərhədi boyu cəmləmişdi. Bundan sonra [[Türkiyə]] ordusunu sərhəddən çəkdi. Suriyaya qarşı olan bu təhlükə onu [[Misir]] ilə yaxınlaşdırdı.<ref name=":0">Peter L. Hahn, "Securing the Middle East: The Eisenhower Doctrine of 1957." ''Presidential Studies Quarterly'' 36.1 (2006): 38–47.</ref> 1958-ci ilin fevralın 1-də Suriya və Misiri birləşdirən [[Birləşmiş Ərəb Respublikası]] yaradıldı və onun ilk prezidenti Misir prezidenti [[Camal Əbdül Nasir]] oldu.<ref name=":0" /> Bu respublikaya [[Misir]] və [[Suriya]]nın torpaqları daxil idi. Məhz bundan sonra bütün [[Ərəblər|Ərəb ölkələrind]]ə milli-azadlıq hərəkatları güclənməyə başladı.<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = Salim Yaqub
 | authorlink = 
 | title      = Containing Arab nationalism: the Eisenhower doctrine and the Middle East, s.231
 | year       = 2004
 | location   = 
 | publisher  = University of North Carolina Press
 | url        = https://archive.org/details/containingarabna0000yaqu
 | ref        = harv
}}</ref> [[Livan]]da "Eyzenhauer doktrinası"nı qəbul etmiş prezident Şumana qarşı etiraz dalğaları başlandı. Ən mühüm tarixi hadisə isə 1958-ci ilin iyulun 14-də [[İraq]]da olmuş inqilab idi. Başda 44 yaşlı briqada generalı [[Əbdül Kərim Qasım]] olmaqla vətənpərvər zabitlərdən ibarət olan "azad zabitlər" xalqın köməkliyi ilə hərbi çevriliş edərək ölkədəki monarxiyanı devirdi. [[II Feysəl|Kral II Feysəl]] və ingilis agenti olan baş nazir [[Nuri Səid]] öldürüldü. [[İraq]] [[respublika]] elan olundu və onun ilk prezidenti elə general Qasım oldu. Qasım prezident seçildikdən sonra İraqın [[Bağdad paktı]]ndan çıxdığını elan etdi. Ölkədən [[ingilis]] qoşunlarını çıxardıqdan sonra [[SSRİ]] ilə dostluq və qarşılıqlı əməkdaşlıq haqqında müqavilə bağladı. Bu isə Qərbin İraqda eləcə də Yaxın Şərq regionunda həm siyasi nüfuzuna, həm də neft sahəsində olan monopoliyaya qarşı böyük təhlükə törədirdi. Buna cavab olaraq, [[ABŞ]] [[İngiltərə]] ilə birgə Orta Şərqə hərbi müdaxilə etməyə qərar verdilər. 1958-ci ilin iyulun 15-də [[Livan]] sahillərinə ABŞ-nin 6-cı hərbi donanmasının gəmiləri yaxınlaşdılar və quruya hərbi-dəniz süvari ordusu çıxarıldı. Həmin ilin iyulun 17-də isə ingilis hava desant qüvvələri [[İordaniya]]nın paytaxtı olan [[Amman]] şəhərini tutdu. İngilis-amerikan təcavüzkar bloku Livan və İordaniya ərazisindən İraqa müdaxilə etmək üçün istifadə etmək niyyətində idi, lakin SSRİ-nin yenidən məsələyə müdaxilə etməsi onlara [[İraq]]da inqilabı devirməyə və [[Suriya]]da amerikansayağı hakimiyyət təşkil etməyə imkan vermədi. Hələ, iyulun 16-da [[SSRİ]] rəsmi şəkildə İraq respublikasını tanıdığını elan etmişdi. Sovet İttifaqı dərhal Livandan ABŞ ordusunun və İordaniyadan ingilis ordusunun çıxarılmasını tələb etməklə bərabər, [[SSRİ]], [[ABŞ]], [[İngiltərə]], [[Fransa]] və [[Hindistan]]ın iştirakı ilə Orta Şərq məsələsinin tənzimlənməsinə dair konfransın çağrılmasının təklif etdi.<ref>{{cite book
 | first        = 
 | last         = Heiko Meiertöns
 | authorlink   = 
 | title        = The Doctrines of US Security Policy – An Evaluation under International Law, s.219
 | year         = 2010
 | location     = [[Kembric|Kembrij]]
 | publisher    = Cambridge University Press
 | url          = https://www.amazon.com/Doctrines-Security-Policy-Evaluation-International/dp/0521766486
 | ref          = harv
 | access-date  = 2019-03-13
 | archive-date = 2021-08-09
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20210809100245/https://www.amazon.com/Doctrines-Security-Policy-Evaluation-International/dp/0521766486
 | url-status   = live
}}</ref>
[[Türkiyə]] baş verən hadisələrlə əlaqədar olaraq [[Suriya]] sərhədində yenidən öz ordusunu cəmləşdirdi, lakin [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] Türkiyəyə ciddi şəkildə xəbərdarlıq etdikdən sonra Türkiyə öz fikrindən əl çəkdi. ABŞ tərəfi SSRİ-nin bu təklifini qəbul etmədi. Belə olduqda [[SSRİ]]-nin müraciəti əsasında [[BMT]]-nin Baş Məclisinin fövqəladə sessiyası çağırıldı. Məclis [[Orta Şərq]]də baş verən prosesləri müzakirə edərək yekunda [[Livan]] və [[İordaniya]]dan tez bir zamanda ingilis və amerikan ordusunun çıxarılması haqqında qərar qəbul etdi. ABŞ və İngiltərə uzun müddət konfransın işini uzatsalar da, sonda öz hərbi qüvvələrini regiondan çıxarmağa başladılar. Bundan sonra Livan hökuməti "Eyzenhauer doktrinası" na qoşulmaqdan imtina etdiyini bildirdi və [[SSRİ]] ilə yaxınlaşdı. Məhz [[SSRİ]]-nin maddi və mənəvi dayağı nəticəsində ABŞ buna qarşı hər hansı tədbir görmədi. Livanın ardınca İraq da bu doktrinadan imtina etdiyini rəsmi şəkildə bildirdi. Beləliklə, [[Misir]]ə "3-lər təcavüzü" kimi bu doktrina da müvəffəqiyyətsizliyə düçar oldu, lakin ABŞ özünün Yaxın Şərq siyasətindən əl çəkmirdi. 1959-cu il martın 24-də İraq [[Bağdad paktı]]ndan çıxdığını elan etdi. Paktın digər üzvləri olan [[İngiltərə]], [[Türkiyə]], [[Pakistan]] və [[İran]] 1959-cu ilin iyulun 25-də [[SENTO]] 152 (Mərkəzi Müqavilə Təşkilatı) adlanan hərbi blok təşkil etdilər. Onun baş qərargahı [[Bağdad]]dan [[Ankara]]ya köçürüldü. Bu hərbi blok vasitəsilə [[ABŞ]] bloka daxil olan ölkələrin ərazisində gələcəkdə, lazım gələrsə, hərbi-strateji tədbirlər planı həyata keçirməyi və bu ərazilərdən "soyuq müharibə" və Orta Şərq siyasəti ilə əlaqədar olaraq bir plasdarm (meydan) kimi istifadə etməyi planlaşdırırdı.<ref>{{cite web
 |url         = https://www.salon.com/news/opinion/feature/2007/06/04/six_day_war
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20110629105727/http://www.salon.com/news/opinion/feature/2007/06/04/six_day_war
 |archivedate = 2011-06-29
 |title       = Rethinking Israel's David-and-Goliath past
 |author      = Sandy Tolan
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = www.salon.com
 |accessdate  = 
 |language    = İngiliscə
 |url-status  = live
}}</ref>

=== Orta Şərqdə BƏƏS faktoru ===
[[Fayl:King Hussein I of Jordan with Prince Hassan bin Talal (1960).jpg|thumb|[[İordaniya]] kralı Kral Hüseyn (solda)]]
1960-cı illərin əvvəllərindən etibarən [[Orta Şərq]] regionunun daxili hadisələrində və xarici siyasətində yeni bir ünsür aktiv olaraq rol oynamağa başlamışdır- [[BƏƏS]].<ref>{{cite book
 | author    = Metz, Helen Chapin
 | pages     = [https://books.google.com/books?id=X4bt8oiR_50C&pg=PA191 191–192]
 | title     = Iraq: A Country Study
 | location  = 
 | publisher = [[Kessinger Publishing]]
 | year      = 2004
 | isbn      = 1-4191-2671-7
}}</ref> [[BƏƏS|Ərəb BƏƏS Sosialist partiyası]] birinci planda [[Suriya]] və [[İraq]]ın daxili siyasətində hakim olmuş, bunun nəticəsi olaraq da, [[Camal Əbdül Nasir|Nasirin]] [[Ərəb]] dünyasındakı fəaliyyətinə də bəzən güclü təsir göstərə bilmişdir.<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = John Devlin
 | authorlink = 
 | title      = The Ba'th Party: A history from Its Origins to 1966
 | year       = 
 | location   = 
 | publisher  = 
 | url        = 
 | ref        = harv
}}</ref> [[BƏƏS]] partiyasının [[İraq]] və [[Suriya]]dakı fəaliyyətinin bir-birindən böyük fərqləri vardır.<ref name=":1">{{cite book
 | first      = 
 | last       = Kemal Abu Jaber
 | authorlink = 
 | title      = The Arab Ba'th Socialist Party – Ideology and Organization
 | year       = 1966
 | location   = [[Sirakuz]]
 | publisher  = Syracuse Universty Press
 | url        = 
 | ref        = harv
}}</ref>

[[BƏƏS]] partiyası 1943-cü ildə [[Salah Bitar]] və [[Mişel Əflak|Mişel Əflaq]]ın aktiv iştirakı ilə [[Suriya]]da yaradılmışdır. 1943-cü ildə partiyanı quranlar bunlardır: Mişel Əflaq, Salah Bitar, Mithət Bitar, Dr. Razzaz, Dr. Əli Cabir, Dr. Abdullah Aldüldaim, Dr. Vəhib əl-Qanim, Dr. Camal əl-Atassi, Dr. Musa Rizik, Bədii əl-Qasım, Sami əd-Drubi və Əbdül Birr İyun əs-Sud. BƏƏS partiyasının bütün ideologiyası Mişel Əflaq və Salah Bitar tərəfindən yaradılmışdır. Mənası Renesans və ya İntibahdır. Partiya yarandığı gündən Suriya millətçiliyini yox, Ərəb millətçiliyini müdafiə etmişdir.<ref>{{cite book
 | author    = Ali, Tariq
 | page      = [https://books.google.com/books?id=GKwJ7RhON3sC&pg=PA106 106]
 | title     = Bush in Babylon: The Recolonisation of Iraq
 | volume    = 
 | publisher = [[Verso Paper|Verso]]
 | year      = 2004
 | isbn      = 1-84467-512-2
}}</ref>

Partiyanın ilk konqresi 1947-ci ildə keçirilmişdir. Bu konqresdə partiyanın nizamnaməsi və proqramı qəbul edilmişdir.{{Efn|[[BƏƏS]] partiyasının proqramında din mövzusunda heç nə deyilməmişdir. Buna görə də partiya [[Sekulyarizm|sekulyar]] olmuşdur. Lakin partiya [[Suriya]]da hakimiyyətə gəldikdən sonra [[Suriya]] xalqından gələn dinsizlik ittihamlarına görə 1964-cü il konstitutsiyasında [[İslam]] dövlət dini elan edilmiş və bütün qanunların [[şəriət]]ə uyğun olacağı bildirilirdi. [[Hafiz Əsəd|General Hafiz Əsədin]] 1973-cü ildə hazırlatdığı konstitutsiyayada yenə din barədə heç nə deyilmirdi. Xalqın etirazından sonra konstitutsiyanın III maddəsində bütün qanunların əsasının [[Fiqh|İslam fiqhi]] olduğu bildirilirdi, həmçinin müsəlman olmayan prezident də ola bilməzdi. Lakin 35-ci maddədə bütün vətəndaşların din azadlığının təmin edildiyi bildirilirdi.}} Qəbul edilən proqrama görə, BƏƏS partiyası Ərəb partiyası olmaqla yanaşı, milli, sosialist, xalqçı və inqilabçıdır. VII maddəyə görə ''[[Ərəblər]]in vətəni [[Toros]] dağlarından [[Bəsrə mühafəzası|Bəsrə körfəzi]]nə, Ərəb okeanına (Hind okeanı), [[Efiopiya]] dağlarına, Böyük Səhraya, [[Atlantik okean]]ına və [[Aralıq dənizi]]nə qədər uzanan torpaqlardır.'' Proqram tək bir Ərəb milləti və tək bir Ərəb dövlətindən bəhs edir.<ref>{{cite book
 | author    = Kostiner, Joseph
 | title     = Conflict and Cooperation in the Gulf Region
 | publisher = VS Verlag
 | year      = 1998
 | isbn      = 3-531-16205-5
 | page      = [https://books.google.com/books?id=YQb1Ilj2U7EC&pg=PA36 36]
}}</ref> Partiyanın xarici siyasətinin təməli [[Ərəb millətçiliyi]] olmuşdur. Partiya proqramına görə sosial xidmətlər, təbii qaynaqlar, böyük sənaye müəssisələri, nəqliyyat millətin malıdır və dövlət tərəfindən idarə edilməlidir. Evlənmə milli vəzifədir, təhsil Ərəb millətinin birliyinə inanmış yeni nəslin yaradılması məqasədini həyata keçirəcəkdir.<ref>{{cite book
 | title     = Historical Dictionary of Iraq
 | first1    = Edmund A.
 | last1     = Ghareeb
 | first2    = Beth K.
 | last2     = Dougherty
 | publisher = The Scarecrow Press, Ltd
 | year      = 2004
 | page      = [https://books.google.com/books?id=RIB5qT9sGnwC&pg=PA192 192]
 | isbn      = 978-0-8108-4330-1
}}</ref>

[[Ərəb-İsrail müharibəsi (1948)|I Ərəb-İsrail müharibəsind]]ən sonra BƏƏS partiyası yaranmış əlverişli şəraitdən istifadə edərək, demək olar ki, bütün [[Ərəb]] dövlətlərində şöbələr açdı. 1958-ci ildə [[Suriya]] və [[Misir]] birləşdiyi zaman onun hökumət kabinetində 4 BƏƏS üzvü nazir və 1 prezident köməkçisi olmuşdur.<ref name="books.google.lv">{{cite book
 | author       = James P. Jankowski
 | url          = https://books.google.com/books?id=0yN_dBBIxAwC
 | title        = Nasser's Egypt, Arab Nationalism, and the United Arab Republic
 | publisher    = Lynne Rienner Publishers
 | year         = 2002
 | isbn         = 978-1-58826-034-5
 | access-date  = 2019-02-07
 | archive-date = 2017-10-10
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20171010035402/https://books.google.com/books?id=0yN_dBBIxAwC
 | url-status   = live
}}</ref><ref name=brti>{{cite web
 | url          = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/615447/United-Arab-Republic-UAR
 | title        = United Arab Republic (U.A.R.)
 | work         = Encyclopædia Britannica
 | access-date  = 2019-02-07
 | archive-date = 2012-08-14
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20120814103230/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/615447/United-Arab-Republic-UAR
 | url-status   = live
}}</ref>

Lakin [[Camal Əbdül Nasir]] ilə BƏƏS partiyasının birliyi çox da uzun çəkmədi.<ref>{{Harvnb|Podeh|1999|pp=49}}</ref> BƏƏS-in daha çox demokratik bir dövlət düşünməsi, Nasirin isə qatı mərkəziyyətçi olması əsas problem idi.<ref>{{cite book
 | author    = Moubayed, Sami M.
 | page      = [https://books.google.com/books?id=sC–xU8QHSooC&pg=PA347 347]
 | title     = Steel & Silk: Men and Women who shaped Syria 1900–2000
 | publisher = Cune Press
 | year      = 2006
 | isbn      = 978-1-885942-40-1
}}</ref> Nəticədə hökumət kabinetindəki [[BƏƏS]]-çilərin sayı tədricən azaldı.<ref name=":1" />

Nəhayət, 28 sentyabr 1961-ci ildə zabitlər və bir qisim siyasətçilər birlikdə çevriliş edərək [[Birləşmiş Ərəb Respublikası|Birləşmiş Ərəb Cümhuriyyətin]]ə son verdilər. Bu zaman [[BƏƏS]]-in [[Suriya]] qolunun rəhbəri olan [[Əkrəm Hourani]] bu çevrilişi hərarətlə dəstəkləmişdir. Onlara görə Birləşmiş Ərəb Cümhuriyyəti Suriyanın misirləşdirilməsi cəhdi olmuşdur.<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = Lenczowski
 | authorlink = 
 | title      = The Middle East in World Affairs
 | year       = 1980
 | location   = 
 | publisher  = 
 | url        = https://archive.org/details/middleeastinworl00lenc
 | url-access = registration
 | ref        = harv
}}</ref>

BƏSS partiyasının əsasən vətəni [[Suriya]] olmuşdur.<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = Itamar Rabinovich
 | authorlink = 
 | title      = Syria under the BAAS
 | year1976   = 
 | location   = Stanford
 | publisher  = 
 | url        = 
 | ref        = harv
}}</ref> 28 sentyabr çevrilişini bu dəfə birbaşa hərbçilər tərəfindən edilən 28 mart 1962 çevrilişi izlədi. General Zəhrəddin liderliyindəki [[xunta]] bütün siyasi partiyaları qadağan etdi. Bundan sonra [[BƏƏS]]-in çox güclü olduğu [[Həma|Hama]], [[Hums]], [[Lazkiyə]] və [[Banyas]] kimi şəhərlərdə xalq etirazlara başladı.<ref name='Washington Post 2008-01-12'>{{cite news
 | first        = Amit R.
 | last         = Paley
 | author2      = Joshua Partlow
 | title        = Iraq's New Law on Ex-Baathists Could Bring Another Purge
 | date         = 23 January 2008
 | work         = [[The Washington Post]]
 | url          = https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/01/22/AR2008012203538.html
 | pages        = 
 | accessdate   = 26 November 2011
 | archive-date = 19 July 2018
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20180719113741/http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/01/22/AR2008012203538.html
 | url-status   = live
}}</ref> Bu vəziyyət qarşısında xunta geri addım atdı və mülki hökumətin qurulacağını, azadlıqların veriləcəyini bildirdi.<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = 
 | authorlink = 
 | title      = Keesing's Contemporary Archives, 1961–1962, s. 18663-18664
 | year       = 
 | location   = 
 | publisher  = 
 | url        = 
 | ref        = harv
}}</ref>

8 fevral 1963-cü ildə [[İraq]]da BƏƏS-çilərin etdiyi çevriliş [[Suriya]] BƏƏS-çilərini də cəsarətləndirdi və 8 mart 1963-cü ildə baş verən çevriliş ilə BƏƏS-çilər iqtidarı ələ aldılar. Salah Bitar baş nazir oldu, ümumiyyətlə ölkəni İnqilab Komandanlığı idarə edirdi.<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = 
 | authorlink = 
 | title      = Keesing's Contemporary Archives, 1963–1964 s. 19563-1964
 | year       = 
 | location   = 
 | publisher  = 
 | url        = 
 | ref        = harv
}}</ref>

BƏƏS-çilərin bu çevrilişi BƏƏS ilə Sosialist Birliyi, Ərəb Milli Hərəkatı, Birləşmiş Ərəb Cəbhəsi kimi Nasirçi partiyaların münasibətini son dərəcə kəskinləşdirdi. 8–11 may 1963-cü ildə [[Hələb]] və [[Dəməşq|Şamda]] baş verən qarışıqlıqların ardıyca, 18 iyulda Nasirçilər uğursuz çevriliş cəhdi etdilər. Çevriliş yatırılan zaman minlərlə mülki və hərbçi insan öldürüldü. [[Salah Bitar]]ın 4 avqustda qurduğu yeni hökumətdə artıq bir nəfər belə Nasirçi yox idi.

=== Ərəblərin birləşmə cəhdləri ===
Sosialist [[BƏƏS]] partiyasının 8 fevral 1963-də [[İraq]]da, 8 mart 1963-də [[Suriya]]da hakimiyyətə gəlməsi və [[BƏƏS]] ideologiyasının ölkə fərqi olmadan bütün [[Ərəb]]ləri bir [[millət]] olaraq bir bayraq altına toplamağı məqsəd kimi qəbul etməsi bir müddətlik [[Ərəb]] birliyi təşəbbüslərini də ön plana çıxardı.

1963-cü ilin mart ayında [[Bağdad]], [[Dəməşq|Şam]] və [[Qahirə]] arasında bir sıra görüşlər keçirildi. [[Birləşmiş Ərəb Respublikası|Birləşmiş Ərəb Cümhuriyyətinin]] süqutunu hələ də qəbul edə bilməyən [[Camal Əbdül Nasir]], bu dəfə [[Suriya]] və [[İraq]]lıların birləşmə təkliflərinə o qədər də istəkli yanaşmadı,

lakin 7–17 aprel 1963-cü il görüşmələrindən sonra yaradılması planlanan dövlətin 13 maddəlik [[konstitutsiya]] layihəsi hazırlandı.<ref>{{cite book
 | first        = 
 | last         = Walter Laqueur
 | authorlink   = 
 | title        = The Israel-Arab Reader: A Documentary History of the Middle East Conflict, s.367
 | year         = 1976
 | location     = 
 | publisher    = Penguin
 | url          = https://www.amazon.com/Israel-Arab-Reader-Walter-Laqueur/dp/B009NFNGEK
 | ref          = harv
 | access-date  = 2019-02-20
 | archive-date = 2021-08-09
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20210809100310/https://www.amazon.com/Israel-Arab-Reader-Walter-Laqueur/dp/B009NFNGEK
 | url-status   = live
}}</ref> Bu layihəyə görə federasiyanın bir prezidenti olacaq, üzv dövlətlərin dövlət rəhbərləri isə prezident köməkçisi vəzifəsini daşıyacaqdılar. Federasiya rəhbəri hər üç dövlətin silahlı qüvvələrinin də baş komandanı olacaqdı. Beləliklə, bu 3 dövlət arasında hərbi ittifaqdan daha yuxarı səviyyəli olan hərbi bütünləşmə meydana gəlmiş olurdu.

[[Küveyt]] və [[İordaniya]] da bu federasiyaya maraq göstərsə də, 17 apreldə [[Qahirə]]də yayımlanan bəyanatda federasiyanın yalnız sosialist dövlətlər üçün olduğu bildirilirdi. Beləcə, kapitalist və monarxist [[Ərəb]] dövlətləri bu ittifaqdan kənarda saxlanılırdı. [[Fayl:6dayswar1.jpg|thumb|[[İsrail]] hərbçiləri vurulmuş [[Misir]] qırıcısının yanında]]

Lakin, [[Suriya]]dakı Sosialist Birliyi, [[Ərəb Milli Hərəkatı]], Birləşmiş Ərəb Cəbhəsi və Ərəb Sosialist Cəbhəsi kimi [[Nasirizm|Nasirçi]] partiyaların hökumətdə bərabər təmsil edilməyi istəmələri, [[BƏƏS]]-in isə buna razı olmaması, 1963-cü ildə [[Camal Əbdül Nasir]]in [[Suriya]]da baş verən çıxışlara dəstək verməsi və Nasirçilərin uğursuz çevriliş cəhdi<ref>{{cite book
 | first        = 
 | last         = 
 | authorlink   = 
 | title        = Keesing's Contemporary Archives, 1963–1964. s.19681-19683
 | year         = 
 | location     = London
 | publisher    = Keesing's Publications Limited
 | url          = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | ref          = harv
 | access-date  = 2019-02-20
 | archive-date = 2020-11-28
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20201128085746/https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | url-status   = live
}}</ref> [[Suriya]] və [[Misir]] arasındakı bütün əlaqələrin kəsilməsi ilə nəticələndi.<ref>{{cite book
 | first        = 
 | last         = Netanel Lorch
 | authorlink   = 
 | title        = One long War, s.321
 | year         = 1976
 | location     = 
 | publisher    = Keter Publishing
 | url          = https://www.amazon.com/one-long-war-versus-since/dp/B0014NFERG
 | ref          = harv
 | access-date  = 2019-02-20
 | archive-date = 2013-07-07
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20130707213652/http://www.amazon.com/one-long-war-versus-since/dp/B0014NFERG
 | url-status   = live
}}</ref>

[[Misir]] ilə [[Suriya]]nın münasibətləri kəsildikdən sonra [[İraq]]dakı [[BƏƏS]] hakimiyyəti devrildi.<ref>{{cite book
 | first        = 
 | last         = Marion Farouk-Sluggettt v' Peter Sluggett
 | authorlink   = 
 | title        = Iraq since 1958 – From Revolution to Dictatorship, s.259
 | year         = 
 | location     = 
 | publisher    = I. B. Tauris
 | url          = https://www.amazon.com/Iraq-Since-1958-Dictatorship-Farouk-Sluglett/dp/B01182AP76
 | ref          = harv
 | access-date  = 2019-02-20
 | archive-date = 2021-08-09
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20210809100304/https://www.amazon.com/Iraq-Since-1958-Dictatorship-Farouk-Sluglett/dp/B01182AP76
 | url-status   = live
}}</ref> Hakimiyyətə gələn General [[Əbdüssəlam Arif]]in [[Suriya]] ilə münasibətləri yaxşı olmadığı üçün [[Misir]] ilə yaxınlaşmağa başladı. [[Qahirə]] ziyarəti zamanı birləşmə prosesinin getdiyini bildirdi. Plana görə, bu iki dövlətin iştirakı ilə üst qurum formalaşdırılmalı, dövlət rəhbərləri ilə yanaşı hər dövlətdən 6 nümayəndə də bu qurumda iştirak etməli idi. 1964-cü ilin 26 mayında bu iki dövlət 48 ölkədə ortaq təmsilçilik qurulduğunu elan etdi. 1965-ci ilin may ayında baş tutmuş görüşlərdə General Arif ilə Camal Əbdül Nasir [[FAT]]-a maddi və mənəvi dəstək olacaqlarını bildirsələr də, artıq birləşmədən heçnə danışmadılar.<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = Hanna Batatu
 | authorlink = 
 | title      = The Old Social Classes and the Revolutionary Movements in Iraq, s.342
 | year       = 
 | location   = London
 | publisher  = Princeton University Press
 | url        = 
 | ref        = harv
}}</ref>

[[Əbdüssəlam Arif]]in [[Misir]] ilə yaxınlaşma siyasəti tamamilə [[İraq]]ın daxili siyasəti və [[BƏƏS]]-çilərdən qurtulma məqsədi daşıyırdı.<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = Majid Khadduri
 | authorlink = 
 | title      = Socialist Iraq
 | year       = 1978
 | location   = Va.inqton
 | publisher  = 
 | url        = https://archive.org/details/socialistiraqstu0000khad
 | url-access = registration
 | ref        = harv
}}</ref> Bundan əvvəlki təcrübələrə görə Nasirin də [[İraq]]la birləşməyə çox da həvəsli olmadığı bilinir. Çünki, [[İsrail]]ə qarşı mübarizədə [[Misir]]in üstünlük verdiyi ölkə [[İsrail]]lə sərhədi olmayan [[İraq]] yox, [[Suriya]] idi.<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = Yevgeni Primakov
 | authorlink = 
 | title      = Orta Doğu Rusların gözüyle, s.231
 | year       = 
 | location   = Moskva
 | publisher  = 
 | url        = 
 | ref        = harv
}}</ref>

Sonda, [[Camal Əbdül Nasir|Nasir]] [[Suriya]] ilə 4 noyabr 1966-cı ildə ittifaq mahiyyətində razılığa gəlməyə nail oldu. Bu razılaşmaya görə, tərəflərdən birinə edilən hücum hər iki tərəfə də edilmiş sayılacaq, tərəflər belə vəziyyətdə bütün gücləri ilə bir-birilərinə yardım edəcəklərdi. Bundan əlavə, hər iki Baş Qərərgah nümayəndələrindən ibarət olan Ortaq Komandanlıq yaradılırdı.<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = Tarik Aziz
 | authorlink = 
 | title      = The Revolution of the New Way, s.234
 | year       = 
 | location   = 
 | publisher  = 
 | url        = 
 | ref        = harv
}}</ref>

[[İraq]] prezidenti [[Abdürrəhman Arif]] 7 noyabrda verdiyi müsahibədə [[İraq]]ın hələlik bu müqaviləyə qoşulmayacağını, lakin bu müqavilənin [[Əlcəzair]] kimi proqressiv [[Ərəb]] ölkələrini də içinə almasının lazım olduğunu, [[Suriya]]ya qarşı hər hansı təhlükənin yaranması halında [[İraq]]ın da öz öhtəsinə düşən vəzifələri yerinə gətirəcəyini bildirdi.

[[Suriya]]-[[Misir]] müqaviləsi ratifikasiya edildikdən sonra 1967-ci ilin mart ayında qüvvəyə mindi.

1966-cı ilin 9 avqustunda [[İraq]]da hakimiyyətə [[Naci Talib]] gəldi. Naci Talib "Altıgünlük müharibə"nin başlanmasına az qalmış – 10 may 1967-ci ildə istefa etdi və [[Əbdürrəhman Arif]] baş nazirliyə gətirildi. Onun rəhbərliyi altında [[İraq]] "Altıgünlük müharibə"yə girdi.<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = Phebe Marr
 | authorlink = 
 | title      = The Modern History of Iraq
 | year       = 
 | location   = 
 | publisher  = 
 | url        = 
 | ref        = harv
}}</ref> Beləcə "Altıgünlük müharibə"də iştirak edəcək qüvvələr müəyyən edildi.

=== FAT faktoru ===
1967-ci il müharibəsindən əvvəl [[Ərəblər|Ərəb]] dünyasında meydana gələn ən mühüm hadisələrdən biri də, təsirini hal-hazırda da davam etdirən, [[Ərəb-İsrail müharibələri|Ərəb-İsrail mübarizəsi]]nin ən mühüm faktorlarından biri halına gələn və hal-hazırda [[Fələstin]] xalqının siyasi varlığının tək təmsilçisi sayılan [[Fələstin Azadlıq Təşkilatı]]nın (FAT) qurulmasıdır.<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = Avi Plascov
 | authorlink = 
 | title      = A Palestinian State? Examining the Alternatives
 | year       = 1981
 | location   = London
 | publisher  = 
 | url        = https://archive.org/details/palestinianstate0000plas
 | url-access = registration
 | page       = 234
 | ref        = harv
}}</ref><ref name="al -Madfai">Madiha Rashid al Madfai, ''Jordan, the United States and the Middle East Peace Process, 1974–1991'', Cambridge Middle East Library, Cambridge University Press (1993). {{ISBN|0-521-41523-3}}. s. 21:"On 28 October 1974, the seventh Arab summit conference held in Rabat designated the PLO as the sole legitimate representative of the Palestinian people and reaffirmed their right to establish an independent state of urgency."</ref><ref name="Geldenhuysp155">{{Cite book
 | title        = Isolated states: a comparative analysis
 | page         = 155
 | first1       = Deon
 | last1        = Geldenhuys
 | publisher    = Cambridge University Press
 | year         = 1990
 | isbn         = 0-521-40268-9
 | url          = https://books.google.com/books?id=dVmhhVHvTAMC&pg=PA155
 | quote        = The organisation has also been recognized as the sole legitimate representative of the Palestinian people by well over 100 states…
 | access-date  = 2019-02-08
 | archive-date = 2020-10-06
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20201006083721/https://books.google.com/books?id=dVmhhVHvTAMC&pg=PA155
 | url-status   = live
}}</ref>

[[Fələstin Azadlıq Təşkilatı|FAT]]-ın yaradılmasının əsası əl-Fətihin qurulması olmuşdur. Bəzi qaynaqlar əl-Fətihin [[Yasir Ərəfat|Yasir Ərafat]] tərəfindən 1958-ci ildə [[Küveyt]]də qurulduğunu bildirsə də{{Efn|Avi Plaskov [[əl-Fətih]] liderlərindən [[Salah Xələf]]ə (Əbu İyad) istanadən əl-Fətihin 1958-ci ildə [[Küveyt]]də qurulduğunu bildirmişdir.}}, bəzi [[Avropa]] tarixçiləri əl-Fətihin 1950-ci illərdə Qərbi [[Almaniya]]nın [[Ştuttqart]] şəhərində təhsil alan bəzi Fələstinli tələbələr tərəfindən qurulduğunu iddia edir<ref>.{{cite book
 | first      = 
 | last       = Netanel Lorch
 | authorlink = 
 | title      = One Long War
 | year       = 1976
 | location   = Yerusəlim
 | publisher  = 
 | url        = https://archive.org/details/onelongwararabve00lorc
 | url-access = registration
 | page       = [https://archive.org/details/onelongwararabve00lorc/page/231 231]
 | ref        = harv
}}</ref><ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = Washington, D.C., Congressional Quarterly Inc
 | authorlink = 
 | title      = The Middle East
 | year       = 1986
 | location   = 
 | publisher  = 
 | url        = 
 | page       = 
 | ref        = harv
}}</ref> Digər mənbələrə görə isə, [[Qəzzə]]nin İsrail tərəfindən işğalından sonra bəzi qəzzəli fələstinlilərin İsrailə qarşı necə mübarizə ediləcəyinə dair etdikləri müzakirələrdən sonra yaranmış və daha sonra rəhbərliyinə [[Yasir Ərəfat|Yasir Ərafat]] seçilmişdir.<ref name=":2">{{cite book
 | first      = 
 | last       = John Laffin
 | authorlink = 
 | title      = Fedayeen – The Arab-Israeli Dilemma
 | year       = 1973
 | location   = London
 | publisher  = 
 | url        = https://archive.org/details/fedayeenarabisra00laff
 | url-access = registration
 | page       = 256
 | ref        = harv
}}</ref>

Təşkilatdakı adı Əbu Əmmar olan Yasir Ərafat 1929-cu ildə [[Qəzzə]]də anadan olmuşdu. Əsl adı Əbdürrəhman Əbdülrauf Ərafat əl-Qudva əl-Hüseynidir. Ərafat [[Qüds]] müftisi Əmin əl-Hüseyni ilə yaxın qohum olduğu üçün əsl adını açıqlamaqdan həmişə qaçmışdır.

Ərafat 1951-ci ildə [[Qahirə]]də mühəndislik təhsili alırdı. 1953-cü ildə [[Süveyş kanalı]] üzərindəki ingilis qoşunlarına basqın edən tələbələrlə birgə olmuşdur. [[Müsəlman qardaşlar|Müsəlman Qardaşlar]]la münasibətləri olduğuna görə 1957-ci ildə [[Misir]]dən qaçmağa məcbur olmuş və 1968-ci ilə qədər qara siyahıda olduğuna görə geri dönə bilməmişdir.

[[Misir]]dən [[Küveyt]]ə keçən Yasir Ərafat buradakı fələstinli tələbə və biznesmenləri təşkilatlandırdı və [[Qərbi Almaniya]]da hücrələr yaratdı.

Yasir Ərafat və ətrafı özünü intiqam nəslinin üzvləri kimi görürdülər və onlara görə onlar artıq [[Fələstin]] mübarizəsini özlərindən əvvəlki məğlub nəslin əlindən almışdılar. Bunun səbəbi Ərəb dövlətlərinin – [[Misir]], [[İraq]], [[Suriya]] və [[İordaniya]]nın Fələstin məsələsindən öz mənafeləri üçün istifadə etmələri olmuşdur. [[Camal Əbdül Nasir]] ilk vaxtdan əl-Fətihə qarşı olmuşdur.

1961-ci ildə [[Əlcəzair]]in [[Fransa]]dan müstəqillik qazanması fələstinlilər üçün də ilham mənbəyi oldu. Fələstinli qaçqınların ilk konqresi 28 may – 3 iyun 1964-cü ildə [[Qüds]]ün [[Ərəblər]]ə aid hissəsində oldu. Bu konqresdə FAT-ın yaradılmasına qərar verildi və bu təşklatın konstitutsiyası mahiyyətində olması üçün 29 maddəlik Fələstin Milli Misaki (əl-Misak əl-Vatani əl-Filastani) qəbul edildi.{{Efn|Bu misakın mətni üçün bax: Laqueur, The Israel-Arab Reader}}<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = Moore
 | authorlink = 
 | title      = The Arab-Israeli Conflict. Vol. III
 | year       = 
 | location   = 
 | publisher  = 
 | url        = 
 | page       = 123
 | ref        = harv
}}</ref> Bu Misaka görə Fələstin [[İngilis dili|ingilis]] mandatı zamanındakı Fələstin torpaqlarıdır, bu torpaqlar [[Ərəblər|Ərəb]] vətənidir, Fələstin xalqı Ərəb birliyinə inanır və Ərəb birliyi ilə Fələstinin qurtuluşu bir-birini tamamlayan iki təməl hədəfdir. Misaka görə Fələstinin qurtuluşu qanuni müdafiə olub, bu baxımdan da, Fələstinin 1947-ci ildəki bölgüsü ilə, [[Balfur bəyanatı|Balfurun 1917-ci ildəki bəyanatı keçərsizdir.]]<ref>{{cite web
 | url          = https://www.elwatannews.com/news/details/3761652
 | title        = المجلس المركزي الفلسطيني يعلن تعليق الاعتراف بدولة إسرائيل
 | date         = 29 oktyabr 2018
 | publisher    = 
 | access-date  = 2019-02-08
 | archive-date = 2018-11-07
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20181107135130/https://www.elwatannews.com/news/details/3761652
 | url-status   = live
}}</ref>

FAT və təşkilatın katibi ilk gündən [[Misir]]in təsiri altına düşdü. Təşkilatın mərkəzi də [[Qahirə]]də idi. Əl-Fətih ilə FAT-ın bu rəqabəti 1967-ci il müharibəsinə qədər davam etmişdir. Bu müharibədən sonra əl-Fətihin üstünlük qazanması və baş katib Şükeyrinin 1967-ci ilin dekabr ayında istefasından sonra FAT-ın idarəsi əl-Fətihin əlinə keçmişdir. Bundan sonra FAT-ın 1964-cü il Misakı 1968-ci ildə əl-Fətihin istəyi ilə daha sərtləşdirilərək dəyişdirilmişdir. Bu Misakın I maddəsində [[Fələstin]], [[Fələstin Dövləti|Fələstin]] xalqının vətənidir deyilirkən, 1964-cü il Misakında olduğu kimi, bu misakın II maddəsində də Fələstin olaraq, [[İngilislər|ingilis]] mandatı altındakı Fələstin torpaqları qəbul edilirdi, dolayı yolla İsrailin varlığı rədd edilirdi.{{Efn|FAT-ın 33 maddəlik 1968-ci il misakının mətni üçün bax: Moore, The Arab-Israeli Conflict, Vol. I Readings, s. 5370543}}<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = U.S. House of Respresen tatives, Committee on Foreign Affairs
 | authorlink = 
 | title      = The Search for Peace in the Middle East – Documents and Statements, 1967–79
 | year       = 1979
 | location   = Vaşinqton
 | publisher  = 
 | url        = 
 | page       = 453
 | ref        = harv
}}</ref>

Bu misakın qəbul edilməsindən sonra [[Camal Əbdül Nasir|Nasiri]]n də dəstəyi ilə Ərafat 1969-cu ilin fevral ayında FAT-ın rəhbəri olmuşdur.

FAT-ın quruluşu əl-Fətihin fədayin fəaliyyətlərini 1965-ci ilin əvvəlindən etibarən birdən birə artırmasına səbəb olmuşdur. 1965-ci ilin ilk 3 ayında əl-Fətih 7-si [[İordaniya]] torpaqlarından, 3-ü [[Qəzzə]]dən olmaqla [[İsrail]]ə 10 sabotaj hücumu təşkil etmişdi. Bu ilin sonuna qədər ümumilikdə [[İsrail]]ə 35 belə hücum olmuşdur və bu hücumların 28-i [[İordaniya]] torpaqlarından olmuşdur. Həmin ərəfədə fələstinlilərin digər təşkilatı əl-Asifa (Fırtına) da qurulmuşdur.

Əl-Fətihin bu fəaliyyətlərinə Misir, Livan və İordaniya qarşı mıxırdı. Misirin müxalifətinin səbəbi Fələstin mübarizəsində öz üstünlüyünü itirmə qorxusu idisə, digər dövlətlər İsraillə müharibənin başlamasından qorxurdular. Yalnız Suriya 1966-cı il çevrilişindən sonra əl-Fətihə böyük dəstək vermiş və İsraillə münasibətlərini daha da sərtləşdirmişdi. Suriya prezidenti Dr. Atassi israilə qarşı sərhədsiz müharibədən bəhs edirdi.<ref name=":2" /> Onun müdafiə naziri və gələcək Suriya prezidenti Hafiz Əsəd isə deyirdi:
{{cquote|''Heç bir zaman sülh istəməyəcəyik və heç bir zaman sülhü qəbul etməyəcəyik. Sadəcə müharibəni və işğal edilən torpaqların verilməsini qəbul edəcəyik.<ref>{{cite book
   | first      = 
   | last       = Larry  L. Fabian, Ze'ev Schiff
   | authorlink = 
   | title      = Israelis Speak
   | year       = 1977
   | location   = Nyu-York
   | publisher  = 
   | url        = 
   | page       = 213
   | ref        = harv
  }}</ref>''}}

Suriyanın belə siyasəti iki nəticəni meydana çıxardı. Birincisi, İsrailin BMT Təhlükəsizlik Şurasına 16 may 1966-cı il tarixli şikayətində əl-Fətih və əl-Asifa təşkilatlarından ilk dəfə bəhs edilirdi.<ref>{{cite book
 | first        = 
 | last         = 
 | authorlink   = 
 | title        = Yearbook of the United Nations, 1966
 | year         = 1966
 | location     = 
 | publisher    = 
 | url          = https://unyearbook.un.org/
 | page         = 897
 | ref          = harv
 | access-date  = 2019-02-13
 | archive-date = 2019-03-14
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20190314180132/https://unyearbook.un.org/
 | url-status   = live
}}</ref> İkincisi isə, İsrailin bu iki təşkilara qarşı aktiv mübarizə aparmaması Misir, İordaniya və Livanı da cəsarətləndirdi və onlar da bu təşkilata yardımları artırmağa başladılar. 1966-cı il çevrilişindən sonra Suriya-Misir yaxınlaşması da müşahidə edilirdi. Bunun nəticəsində əl-Fətih İsrailə qarşı 1965-ci ildə 35, 1966-cı ildə 41 əməliyyat təşkil etmiş ikən, 1967-ci ilin ilk altı ayındaca 71 əməliyyatı həyata keçirmişdi. Bu əməliyyatlar Suriya, İordaniya və Livan ərazisindən reallaşdırılmışdı.<ref name=":2" />

== Ordular və silahlar ==

=== Ordular ===
[[Fayl:Hatzerim Mirage 20100129 1.jpg|thumb|Hava hücumunda istifadə olunmuş [[İsrail]] qırıcısı. [[İsrail Hava Qüvvələri Muzeyi]]ndə nümayiş etdirilir.]][[İsrail]]in quru qüvvələri 60.000-i daimi olmaqla, 250.000–265.000 qədər idi.<ref name=":3" /> [[Ərəb-İsrail müharibəsi (1948)|1948–1949-cu il müharibəsind]]ən sonra İsraildə kişilərin 49 yaşına qədər və qadınların 39 yaşına qədər hər il bir ay hərbi təlim görməsi məcburiyyəti gətirilmişdi. Buna görə də tərxis yerinə icazə deyimi istifadə olunurdu. Bu sistem sayəsində hücum edilərkən geridəki yaşayış məntəqələrinin əhalisinin həm ehtiyat qüvvələrini təşkil etməsi, həm də strateji müdafiəni təmin etməsi münkün olmuşdur. Cəbhədə birinci xətdə xidmət edəcək 24–26 hissədən mövcud idi. Arxada isə 14 hissəlik ehtiyat qüvvələri var idi.

O dövr üçün [[Misir]]in hərbi gücü haqqında verilən rəqəmlər 300.000–310.000-dir.<ref name=":3">{{harvnb|Tucker|2004|p=176}}</ref> Bunun 120.000-ə qədərini Milli Mühafizəçilər və ehtiyat qüvvələr təşkil etməkdə idi.<ref name=":4">{{harvnb|Griffin|2006|p=336}}</ref> Yerdə qalan hissə isə əsl döyüşə biləcək qüvvə idi, lakin bunun da 30.000-ə qədəri [[Yəmən]]də idi. Müharibə başlanan zaman [[Misir]]də 400–500 [[Sovet]] hərbi mütəxəsisi var idi.

[[İordaniya]] silahlı qüvvələri 2-i ədəd zirehli hissə olmaqla, 11 hissə olub, ümumilikdə 50.000–55.000 qədər idi.<ref name=":3" /> Ehtiyat hissələr isə 20.000–25.000 nəfərdən ibarət idi.

1967-ci ildə [[Suriya]] silahlı qüvvələri 60.000–70.000 nəfər-i daimi, 40.000–45.000 nəfər ehtiyat qüvvədən ibarət idi.<ref name=":3" />

=== Silahlar ===
[[İsrail Silahlı Qüvvələri|İsrail silahlı qüvvələrinin]] zirehli qüvvələri 900 ədəd orta, 150 yüngül [[tank]]dan və 700–800 ədəd hərbi daşıyıcı texnikadan ibarət idi.<ref name=":4" /> Bundan başqa İsrail tank əleyhinə raketlərə də sahib idi. [[Tank]]lar [[ABŞ]] istehsalı Patton, Şerman və [[İngiltərə]] istehsalı Senturion tankları idi. Hava qüvvələri isə ən az yarısı Mirage, Mystere və səsdən sürətli Super-Mystere (24 ədəd) olmaqla, 300 təyyarədən ibarət idi.

[[Misir Silahlı Qüvvələri|Misir silahlı qüvvələrinin]] zirehli qüvvələri, əsas etibarilə [[Sovet]] istehsalı ([[T-34]], [[T-54]] VƏ [[T-54B]] kimi) 1.300-ə qədər tankdan ibarət idi. Hərbi Hava qüvvələri isə 100 ədədi ovçu-bombardmançı olmaqla 360-a qədər təyyarədən ibarət idi. Bu təyyarələrin 55 ədəd Sukhoi-7, 163 dənəsi MİG-21, 40 dənəsi MİG-19 idi ki, bunların hamısı səsli təyyarələr idi.<ref name=":3" />

[[İordaniya Silahlı Qüvvələri|İordaniya silahlı qüvvələrinin]] zirehli texnikaları 70–80 ədəd Senturion, yerdə qalanı M-48 Patton tankları olmaqla 200 ədəd tankdan ibarət idi. Hərbi hava qüvvələri isə 20 ədəd [[İngiltərə]] istehsalı Havker-Hunter təyyarəsindən ibarət idi.

[[Suriya Silahlı Qüvvələri|Suriya silahlı qüvvələrinin]] zirehli qüvvələri 400-ə qədər T-34 və T-54 [[Sovet]] istehsalı tankdan ibarət idi. 200-ə qədər də canlı qüvvə daşımaq üçün texnikası var idi. Hava qüvvələri isə 26 ədədi MİG-21F və 48 ədədi MİG-17 ovçu təyyarəsi olan 130 təyyarədən ibarət idi.<ref name=":3" />
{| class="wikitable"
|-
!width=10% | Növ
!width=40% | Ərəb orduları
!width=40% | İsrail
|-
! Zirehli döyüş texnikası
| Misir, Suriya və İraq [[T-34/85]], [[T-54]], [[T-55]], [[PT-76]] və [[SU-100]]/[[ISU-152|152]] kimi II Dünya müharibəsi dövründən qalma özüyeriyən texnikalardan istifadə edirdi. İordaniya [[M47 Patton|M-47]], [[M48 Patton|M-48]] və M-48A1 Patton tanklarından istifadə edirdi. Suriya həmçinin, [[Panzer IV]] tanklarından da istifadə edirdi.<ref>de Mazarrasa, Javier (1994) (in Spanish). Blindados en España 2ª Parte: La Dificil Postguerra 1939–1960. Valladolid, Spain: Quiron Ediciones. p. 50. {{ISBN|84-87314-10-4}}</ref><ref>Perrett, Bryan (1999). ''Panzerkampfwagen IV medium tank: 1936–1945''. Oxford, United Kingdom: Osprey. p. 44. {{ISBN|978-1-85532-843-3}}</ref>
|| [[M50/51 Super Sherman]] və [[Şerman M-51]], [[M48 Patton|M48A3 Patton]], [[Senturion tank|Senturion]], [[AMX-13]]. Senturionlara müharibədən əvvəl İngiltərə istehsalı Royal Ordnance L7 quraşdıırlmışdı. Bundan əlavə, Şerman tankarı da əsaslı şəkildə inkişaf etdirilmişdi.
|-
! [[Zirehli transportyor]]/[[Piyadanın döyüş maşını]]
| BTR-40, BTR-152, BTR-50, BTR-60 APCs
||M2, M3 Half-track]], Panhard AML
|-
! Artilleriya
| M1937 Hovitzer, BM-21, D-30 (2A18) Howitzer, M1954 field gun, M-52 (hovitzerlə təkmilləşdirilmiş versiyasi [[İordaniya]] tərəfindən istifadə olunmuşdur).
|| M50 ([[haubitsa]]larla gücləndirilmiş), Makmat 160&nbsp;mm (mortarla gücləndirilmiş) Obusier de 155&nbsp;mm Modèle 50, AMX 105&nbsp;mm (hovitzerlə gücləndirilmiş).
|-
! Hərbi hava qüvvələri
| [[MiQ-21]], [[MiQ-19]], [[MiQ-17]], [[Su-7B]], Tupolev Tu-16, Il-28, Il-18]], Il-14]], An-12]], [[Havker Hunter]]
|| Dassault Mirage III, Dassault Super Mystère, Sud Aviation Vautour, Mystere IV, Dassault Ouragan, Fouga Magister – hücumlar üçün, Nord 2501IS – hərbi yükün daşınması üçün.
|-
! Helikopterlər
| Mi-6]], Mi-4
|| Super Frelon, Sikorsky S-58
|-
! Hava hücumundan müdafiə
| SA-2 Guideline, ZSU-57–2 mobil hava hücumundan müdafiə topları
|| MIM-23 Hawk, Bofors 40&nbsp;mm
|-
! Piyada silahları
| Port Said submachine gun, [[AK-47]], [[RPK]], RPD, [[DŞK|DShK]] HMG, B-10 və B-11
||Uzi, FN FAL, FN MAG, [[AK-47]], [[M2 Browning]], Kobra, Nord SS.10, RL-83 Blindicide anti-tank piyada silahları, M40
|}

== Müharibənin səbəbləri ==
Reallıq bu idi ki, 1967-ci ilin may ayında nə [[Misir]], nə də [[İsrail]] müharibə barədə düşünmürdü. [[Camal Əbdül Nasir|Nasir]], [[Süveyş böhranı|1956-cı il müharibəsind]]ən sonra [[İsrail]]lə hələ müharibə etməmək fikrində qəti idi. O, yaxşı hazırlanmadan, beynəlxalq atmosfer uyğun hala gəlmədən İsrail ilə müharibə etməməyə çox diqqət edirdi.<ref name=":5" /> Müharibədən 5 həftə əvvəl, 7 apreldə İsrail təyyarələri [[Qolan təpələri]]ndəki [[Suriya]] mövqelərini bombaladığı və 6 [[Suriya]] təyyarəsini vurduğu zaman [[Misir]] heç bir reaksiya göstərməmişdi.<ref name=":5">{{kitab3
 | müəllif   = Nadav Safran
 | başlıq    = From War – The Arab-Israeli Confrontation, 1948–1967
 | link      = https://academic.oup.com/ahr/article-abstract/75/4/1163/107557?redirectedFrom=fulltext
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Pegasus
 | il        = 1969
 | cild      = 
 | səhifə    = 273
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> Həmçinin, bu zaman [[Misir Silahlı Qüvvələri|Misir ordusunun]] böyük bir hissəsi [[Yəmən]]də idi.

[[İsrail]] Xarici İşlər Naziri Abba Ebanın 1966-cı ildə etdiyi təxminə görə, 1967-ci il nə sülh, nə də müharibə ili olacaqdı.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Netanel Lorch
 | başlıq    = One Long War – Arab versus Jew since 1920
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Yerusəlim
 | nəşriyyat = Keter Publishing
 | il        = 1976
 | cild      = 
 | səhifə    = 113
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> Müharibə yaxınlaşdığı zaman, [[İsrail]] [[Suriya]] ilə müharibə başlayacağı halda belə [[Misir]]in bu müharibəyə girməyəcəyini düşünürdü.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Nadav Safran
 | başlıq    = From War to War
 | link      = https://academic.oup.com/ahr/article-abstract/75/4/1163/107557?redirectedFrom=fulltext
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Pegasus
 | il        = 1978
 | cild      = 
 | səhifə    = 306
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

Lakin [[Suriya]] məsələsi müharibəni başladan qığılcım oldu və 13 maydan etibarən hadisələr tam bir gərginlik halında, böyük sürətlə müharibəyə doğru getməyə başladı. 13 may günü [[Qahirə]]yə gələn [[Sovet]] nümayəndə heyəti Nasirə İsrailin Suriya sərhədlərinə 11–13 korpusluq qüvvə yığdığını demişdi. Sovetlər bu məlumatları çox güman ki, [[suriyalılar]]a da demişdilər. Çünki, suriyalılar da Nasira verdiyi məlumatda bunu qeyd etmişdilər. Çox güman ki, Nasir də verilən bu məlumatlara inanmış və mövqeyini dəyişdirmişdir.{{Efn|Bu mövzu haqqənda daha ətraflı oxumaq üçün bax: Lorch, ''One Long War – Arab versus Jew since 1920'' və Nadav Safran,  ''From War to War''. Nadav Safranın bildirdiyinə görə, 1967-ci ildə [[Misir]] Müdafiə Naziri olan [[Şəmsəddin Bədran]] Nasiri devirmək üçün hərbi qiyama cəhd etməkdə ittiham edilərək məhkəməyə verildiyi zaman, 1968-ci ilin fevralındakı məhkəməsində [[İsrail]]in [[Suriya]] sərhədinə qüvvə toplaması haqqında [[Sovet]] kəşfiyyatının məlumat verməsindən sonra o dövrki Baş Qərərgah Rəisi General Fevzinin bu xəbəri yoxlamaq və [[Suriya]] dövləti ilə ortaq hazırlıq üçün Dəməşqə getdiyi zaman heç bir [[İsrail]] qüvvəsinin olmadığını və [[SSRİ]]-nin "xəyal" gördüyünü bildirmişdir.}}

14 mayda [[Misir Silahlı Qüvvələri|Misir silahlı qüvvələri]] ən yüksək həyəcan vəziyyətinə gətirildi və [[Sinay yarımadası]]na hərbi qüvvələr göndərilməsinə başlandı. [[Misir]] mətbuatı da bu tədbirlərin İsrailin Suriyaya hücum edəcəyinə dair inanılır informasiyaların alındığını yazırdılar. Onlar [[Sinay yarımadası|Sinaya]] qüvvə göndərilməsinin İsrailə siqnal olmasını bildirirdilər.

16 mayda [[Misir]] və [[Suriya]]da fövqəladə vəziyyət elan edildi. [[Qahirə]] radiosu bütün silahlı qüvvələrin müharibə üçün tam hazırlıq vəziyyətinə gətirildiyini bildirərkən, Suriyada da [[tank]] və [[topçu]] birliklərinin İsrail sərhədlərindəki müdafiə mövqelərinə doğru hərəkət etdikləri açıqlanırdı. [[İordaniya]]da da səfərbərlik elan edildi. BMT Baş Katibi vəziyyəti "çox qorxulu" olaraq ifadə etmişdi. 18 mayda Misir müharibəyə doğru ikinci və çox mühüm bir addım atdı. Misir hökuməti, [[BMT]] Baş Katibinə 18 may günü göndərdiyi teleqramda Misir-İsrail sərhədində olan və Misirin istəyi ilə yerləşdirilmiş [[BMT Sülh Gücü Qüvvələri]]nin dərhal geri çağırılmasını istədi.<ref name="history.state.gov">{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = American Foreign Policy...1967
 | link      = https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v05
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = 
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 480-487
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>{{Efn|Qısa fromada UNEF deyilən bu qüvvələr [[BMT Baş Məclisi]]nin 4 noyabr 1956-cı il tarixli və 998 saylı qərarı ilə təşkil edilmişdi.}} 117 millik sərhəddə 3.393 nəfərlik [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|BMT]] qüvvəsi xidmət edirdi. 19 mayda bu qüvvələr tamamilə çıxarıldı və boşaldılan ərazilərə Misir ordusu yerləşdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Steven L. Spiegel
 | başlıq    = The Other Arab-Israeli Conflict
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Çikaqo
 | nəşriyyat = University of Chicago Press
 | il        = 1985
 | cild      = 
 | səhifə    = 137
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

[[Fayl:1967-06-06 Mid-East.ogv|thumb|thumbtime=0:56|"Newsreel"-in Misir-İsrail döyüşləri barədə hazırladığı video.]]

[[Misir]], [[Suriya]], [[İordaniya]]nın ardıyca [[İraq]] və [[Küveyt]] də səfərbərlik elan etdi. Misir Din İşləri Komitəsi din adamlarına cihad fətvası verməyi əmr etdi. 22 mayda İsrail Baş Naziri Eşkol Knessetdə etdiyi çıxışında son günlərdə Misirin Sinayda hərbi qüvvələrini 35 mindən 80 minə çıxardığını, bu halda İsrailin də buna cavab verəcəyini bildirdi. Həmçinin Misirin əgər Sinayda yerləşən hərbi qüvvələrini azaldarsa, İsrailin də eyni hərəkəti edəcəyini bildirdi. Bu nitq ilə təxminən eyni zamanda Qafqafa hərbi bazasında etdiyi çıxışında Nasir İsrailin [[Qırmızı dəniz]]ə çıxışını təmin edən [[Tiran boğazı]]nı qapadığını elan etdi. Misir hökumətinin əvvəlcə də [[Süveyş kanalı]]nı İsrailə qapadığını nəzərə alsaq, [[İsrail]]in [[Qırmızı dəniz]]ə girişi mümkün olmurdu.

Nasirin beynəlxalq su yolu sayılan [[Tiran boğazı]]nı qapaması İsrail başda olmaqla bütün qərb dünyasında narazılıqla qarşılandı.{{Efn|[[Akabe körfəzi]] 100 mil uzunluqda olub, genişliyi 10-30 mil arasında dəyişməkdədir. Körfəzin şimalında [[İsrail]] və [[İordaniya]] 6 millik sərhədə sahibdirlər. Körfəzin şərq sahilləri [[Səudiyyə Ərəbistanı]]na, qərb sahilləri isə [[Sinay yarımadası]]yla sərhəddir və [[Misir]]in tabeçiliyindədir. Akabe körfəzi [[Tiran boğazı|Tirana boğazı]] vasitəsilə [[Qırmızı dəniz]]ə birləşmişdir. Boğazda Tiran və Sanafir adlı iki ada mövcuddur.}} İsrail Baş Naziri Eşkol, 23 may günü Knessetdə etdiyi çıxışda Tiran boğazının qapadılmasını İsrailə qarşı hücum kimi qəbul etdiyini bildirirdi.<ref>{{cite book
 | last         = Safran
 | first        = Nadav
 | title        = American Foreign Policy...1967
 | url          = https://books.google.com/books?id=7ydCAAAAIAAJ&pg=PA493
 | page         = 493
 | access-date  = 2019-02-13
 | archive-date = 2022-03-24
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20220324130158/https://books.google.com/books?id=7ydCAAAAIAAJ&pg=PA493
 | url-status   = live
}}</ref> Nasirin bu sərtliyinin arxasında [[Sovet]] faktorunun olduğunu düşünən İsrail zabitləri, ona eyni sərtliklə cavab verilməsini istəyirdilər, lakin hökumətin qərarına əsasən böhranın diplomatik yolla həlli üçün Xarici işlər Naziri [[Abba Eban]] qərb ölkələrinə səfərə göndərildi.<ref>{{cite book
 | last         = Safran
 | first        = Nadav
 | title        = American Foreign Policy...1967
 | url          = https://books.google.com/books?id=7ydCAAAAIAAJ&pg=PA493
 | page         = 307-309
 | access-date  = 2019-02-13
 | archive-date = 2022-03-24
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20220324130158/https://books.google.com/books?id=7ydCAAAAIAAJ&pg=PA493
 | url-status   = live
}}</ref> Abba Eban Akabe körfəzində sərbəst səfər etməylə bağlı [[ABŞ]] və [[İngiltərə]]nin dəstəyini almaqla yanaşı, [[Fransa]] prezidenti [[Şarl de Qoll|De Qol]], Fransaya güvənmələrini və müharibəyə başlamamağı məsləhət gördü.{{Efn|[[Şarl de Qoll|De Qoll]] [[Abba Eban]]a belə demişdi: Müharibə etməyin. Çünki, bütün dünya və mənim tərəfimdən işğalçı sayılacaqsınız. [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|Sovet Rusiyasın]]ın [[Orta Şərq]]ə daha dərin formada girməsinə səbəb olacaqsınız və bunun acısını da siz çəkəcəksiniz. Fələstin millətçiliyini təhrik edəcəksiniz və bu [[millətçilik]]dən heç bir zaman yaxanızı qurtara bilməyəcəksiniz.}}<ref>{{cite book|lastEdward R.F. Sheehane
 | first = John
 | title = Arabs, Israels and Kissinger – A secret History of American Diplomacy in the Middle East
 | url   = {{Google books|
   | page     = 
   | plainurl = yes
  }}
 | page  = 31
}}</ref>

[[ABŞ prezidenti]] [[Lindon Conson|Conson]] 23 may günü [[Amerikan]] xalqına etdiyi müraciətdə, [[Amerika]]nın Akabeyi beynəlxalq su yolu hesab etdiyini, bu su yolunun qapadılmasının hüquqa zidd və sülh üçün vahiməli vəziyyət olacağını bildirərək, Amerikanın bölgədəki bütün dövlətlərin müstəqillik və ərazi bütövlüyünü qorumağa qərarlı olduğunu dedi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = American Foreign Policy – Current Documents, 1967
 | link      = https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v05
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Vaşinqton
 | nəşriyyat = Government Printing House
 | il        = 1969
 | cild      = 
 | səhifə    = 488-490
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> Təbii ki, son cümlə ilə prezident Conson Amerikanın, İsrailin müstəqillik və ərazi bütövlüyünü sona qədər dəstəkləyəcəyini bildirmək istəyirdi.

[[Sovet]] hökumətinin etdiyi açıqlamada isə, Sovetlər açıq-aşkar [[Ərəblər]]i dəstəklədiyini elan etdi və bütün olanlarda yalnız İsrailin məsuliyyət daşıdığını bildirdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = American Foreign Policy...1967
 | link      = https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v05
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Washington
 | nəşriyyat = United States Government Printing Office
 | il        = 2002
 | cild      = V cild
 | səhifə    = 493-494
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> [[İngiltərə]] hökuməti [[Aralıq dənizi]] donanmasını həyəcan vəziyyətinə keçirdi. 3-ü təyyarə daşıyan gəmi olmaqla, 50 gəmidən ibarət [[ABŞ]] donanması diplomatik danışıqlara kömək etmək məqsədilə Şərqi Aralıq dənizi hövzəsinə göndərildi. Digər tərəfdən, 24 mayda [[İordaniya]] hökumətinin etdiyi açıqlamada, İraq və Səudiyyə Ərəbistanının hərbi qüvvələrinin İordaniya torpaqlarına girməsinə icazə verildiyini və artıq 20 minlik [[Səudiyyə Ərəbistanı|Səud]] qoşununun [[İordaniya]]da yerləşdirildiyi bildirilirdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives, 1967–1968
 | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
 | il        = 
 | cild      = XVI
 | səhifə    = 22067
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>
[[Kanada]] və [[Danimarka]]nın səyi nəticəsində toplanan Təhlükəsizlik Şurası, böhranı həll etmək üçün uzun müzakirələr aparsa da, sonda nəticə əldə etmək mümkün olmadı. [[ABŞ]], [[İngiltərə]], [[Yaponiya]] qərar layihəsini dəstəklədiyi halda, [[SSRİ]] və [[Bolqarıstan]] buna qarşı çıxdılar, beləliklə layihə rədd edildi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Yearbook of The United Nations, 1967
 | link      = https://unyearbook.un.org/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = 
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 165-174
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives,  1967–1968
 | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
 | il        = 
 | cild      = XVI
 | səhifə    = 22067-22068
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

Getdikcə artan gərginliyi sakitləşdirmək üçün 23–25 mayda [[Qahirə]]yə səfər edən [[U Thant]] Nasirin mövqeyini dəyişdirə bilmədi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Yearbook of The United Nations, 1967
 | link      = https://unyearbook.un.org/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = 
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 167-174
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> 26 mayda etdiyi açıqlama da, müharibənin olacağı təqdirdə məqsədinin [[İsrail]]i məhv etmək olduğunu bildirdi və "bu dəfə 1956-dakı kimi olmayacaqdır" dedi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives,  1967–1968
 | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
 | il        = 
 | cild      = XVI
 | səhifə    = 22068
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = American Foreign Policy...1967
 | link      = https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v05
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Washington
 | nəşriyyat = United States Government Printing Office
 | il        = 2002
 | cild      = VI cild
 | səhifə    = 497
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

Misir Müdafiə Naziri [[Şəmsəddin Badran]] da 10 nəfərlik bir heyətlə 26–28 may günlərində [[Moskva]]nı ziyarət edərkən, Nasir də 29 may günü özünü ziyarət edən bir parlament heyətinə etdiyi nitqdə, [[SSRİ]]-dən şövqlə bəhs edərək [[SSRİ]]-nin indiyə qədər Misirdən heç bir şey istəmədiyini, lakin Misirin [[SSRİ]]-dən çox şey istədiyini, SSRİ-nin Misirin əsl dostuu olduğunu deyirdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives,  1967–1968
 | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
 | il        = 
 | cild      = XVI
 | səhifə    = 22070
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

Yenə 29 may günü, [[Suriya prezidenti]] Atassi ilə Xarici İşlər Naziri Makhus [[Moskva]]ya gəldi. Müharibənin başlamasına bir həftə qalmış Moskva bəzi [[Ərəb Dövlətləri Liqası|Ərəb ölkələrinin]] istinad nöqtəsi olmuşdu. [[Türkiyə]] hökuməti 30 mayda etdiyi açıqlamada, [[Motro Boğazlar müqaviləsi]] əsasında, 10 Sovet döyüş gəmisinin boğazlardan Aralıq dənizinə keçişi üçün özünə məlumat verildiyini açıqlayırdı.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Ömər Kürkçüoğlu
 | başlıq    = Türkiyənin Arap Orta Doğusuna Karşı Politikası, 1945–1970
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Ankara
 | nəşriyyat = Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını
 | il        = 1972
 | cild      = 
 | səhifə    = 341
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> Həmin gün [[Vaşinqton şəhəri|Vaşinqtonda]] edilən açıqlamada Amerikan VI Donanmasının Yunanıstan ilə [[Krit adası]]/ arasında toplanmaqda olduğu və iki Sovet döyüş gəmisinin də amerikan donanmasını müşahidə etməkdə olduğu bildirilirdi.

30 may günü [[İordaniya kralı]] [[Kral Hüseyn|Hüseyn]] də [[Qahirə]]yə gəldi və 6 saat davam edən ziyarət əsnasında Misir ilə hərbi ittifaq bağladı. 5 il müddətinə nəzərdə tutulmuş bu ittifaqa 4 iyunda [[İraq]] da qoşuldu. [[Qahirə]] radiosu Kral hüseyn əleyhinə olan kampaniyasını dayandırdı.

[[İngiltərə]]də olanları müzakirə edərkən, həm müxalifət, həm də iqtidar [[İsrail]]i dəstəklədiyini elan etdi. Fəhlə partiyasından Xarici İşlər Naziri [[Corc Braun]] [[Aqaba körfəzi|Akabe körfəzin]]in Misir tərəfindən qapadılmasını müharibə hərəkəti olaraq gördüyün elan etdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = B.J. Odeh (tərcümə:Yavuz Aloğan)
 | başlıq    = Lübnanda İç Savaş – Çağdaş Bir Siyasal Tarih
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = İstanbul
 | nəşriyyat = Belge nəşriyyatı
 | il        = 1986
 | cild      = 
 | səhifə    = 345
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

İsrail Xarici İşlər Naziri [[Abba Eban]]ın səfərində, prezident [[Lindon Conson|Conson]] ona [[ABŞ]]-nin [[İsrail]]in müstəqillik və ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini, Nasiri qərarından çəkindirməyə qərarlı olduğunu, lakin İsrailin də səbirli olmasının lazım olduğunu bildirdi. Abba Eban geri dönəndən sonra səbir məsələsi mübahisələrə səbəb oldu. Hərbçilər, Baş Nazir [[Levi Eşkol|Lev Eşkol]] və bəzi nazirlər vaxtın [[Misir]]in lehinə işlədiyini və vaxt itirmədən müharibəyə başlanmasının lazım olduğunu bildirdilər, lakin son nəticə olaraq qərar qəbul etmək mümkün olmadı. 31 may günü, kommunistlər xaric bütün partiyalar "divardan divara" adlı koalisyon hökumətdə birləşdi. Süveyş böhranının qəhrəmanı [[Moşe Dayan]] Müdafiə Naziri təyin olundu. Dayan vaxt itirmədən hərəkətə keçilməsinə tərəfdar idi. 3 iyunda hökumət [[Moşe Dayan|Dayandan]] hərbi vəziyyət ilə bağlı məruzəyə qulaq asdıqdan sonra, ona hərəkətə keçə bilmə səlahiyyəti verdi. Dayan hərəkətə keçmə vaxtı kimi 5 iyunu seçmişdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Lee O'Brien
 | başlıq    = American Jewish Organizations and Israel
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Vaşinqton
 | nəşriyyat = 
 | il        = 1986
 | cild      = 
 | səhifə    = 234
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

=== Milli Su Şəbəkəsi layihəsi ===
1964-cü ilin [[Ərəb]]-[[İsrail]] münasibətlərinə ən çox təsir edən hadisə [[İsrail]]in [[İordan çayının qərb sahili|İordan çayın]]ın sularından istifadə edə bilməsi üçün hazırlanan Mili Su Şəbəkəsi ({{dil-en|National Water Carrier}}) layihəsidir.<ref>{{harvnb|Fahir Armaoğlu|1989|p=231}}</ref>

İordan çayının 77 faizi [[Ərəb]] torpaqlarından, 23 faizi isə [[İsrail]] torpaqlarından keçirdi. Su problemi yarandıqdan sonra [[İsrail]] bu çayın sularının yalnız 1/7 hissəsindən istifadə edə bilirdi. İordan çayından ortaq istifadə üçün əvvəllər dəfələrlə layihələr hazırlanmışdı. Bunlardan ən məşhuru [[Eyzenhauer]]in şəxsi köməkçisi [[Erik Conston]] tərəfindən, 1953-cü ildə ortaya atılan və xərcləri [[ABŞ]]-nin qarşılayacağı İsrail-Ərəb İordan Ortaq Layihəsi idi, lakin anlaşmazlıqlara görə bu layihəni həyata keçirmək mümkün olmadı.

Bu layihə Təbəriyyə-Neqev su kanalı layihəsi olub, bunun 50 millik qismi boru xətti, 25 millik qismi açıq su kanalı və 5 millik qismi də torpaq altı tuneli olub, arada rezervlər və motor stansiyalarından meydana gəlməkdə idi. Bu layihə ilə [[İsrail]] [[İordan çayı]]ndan ildə 400 milyon m³ su çəkəcəkdi. Bu miqdar Conston layihəsində [[İsrail]] üçün nəzərdə tutulmuş miqdarla eyni idi və [[İordan çayı]]nın 40 faizini təşkil etməkdə idi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives, 1967–1968
 | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1963-1964/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
 | il        = 
 | cild      = XVI
 | səhifə    = 19975
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

[[İsrail]]in bu layihəsi [[Ərəb]] ölkələrində böyük narazılıqlarla qarşılandı. 1964-cü ildəki I Ərəb Zirvəsi sonunda yayımlanan bəyanatda [[İsrail]]in bu layihəsinin [[Sionizm|Sionist]] bir işğalçılıq və yeni bir hücum olduğu bildirilir və bu layihənin [[Ərəb]] dövlətlərinin təhlükəsizlik və inkişafı ilə birlikdə, dünya sülhünə də bir hücum olduğu bəyan edilirdi. [[Ərəb Birliyi]] katibi [[Əbdülxaliq Hassuna]] tərəfindən 17 yanvarda təşkil edilən mətbuat toplantısında, [[Ərəb]] ölkələrinin də 18 ayda tamamlanmaqla və 160 milyon dollara başa gələcək Ərəb İordan layihəsini reallaşdırma qərarı aldığı açıqlandı.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = American Foreign Policy- Current Documents, 1964
 | link      = https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v05
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Washington
 | nəşriyyat = United States Government Printing Office
 | il        = 2002
 | cild      = V cild
 | səhifə    = 676
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

Bundan sonra [[İsrail]] Baş Naziri Lev Eşkol da 20 yanvar 1964-cü ildə parlamentdə etdiyi çıxışında, 11 əvvəlki Conston Planını nəzərdə tutaraq, [[Ərəb]] dövlətlərinin etiraz etmədiklərini, bu səbəblə də [[İsrail]]in bu planda özünə ayrılan miqdarda su alacağını, bu suyu əsas etibarilə [[Təbəriyyə gölü]]ndən çəkəcəyini bildirdikdən demişdi:
{{cquote|''[[İsrail]], [[Ərəb]] dövlətlərinin özünə qarşı alacağı illeqal tədbirlərə qarşı çıxacaq və həyati mənfətlərini qorumaq üçün hərəkətə keçəcəkdir.<ref>{{harvnb|Fahir Armaoğlu|1989|p=233}}</ref><ref>{{kitab3
  | müəllif   = 
  | başlıq    = American Foreign Policy- Current Documents, 1964
  | link      = https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v05
  | cavabdeh  = 
  | yer       = Washington
  | nəşriyyat = United States Government Printing Office
  | il        = 2002
  | cild      = V cild
  | səhifə    = 701-702
  | səhifələr = 
  | isbn      = 
  | doi       = 
  | ref       = 
  }}</ref> ''}}

[[İsrail]] ilk suyun axmağa və su şəbəkəsinin sınağının başladığını 1964-cü ilin 5 mayında elan etdi. [[İsrail]]in bu açıqlaması ərəblər tərəfindən etirazlarla qarşılansa da və bu zaman [[Misir]]də olan [[SSRİ]] rəhbəri [[Nikita Xruşşov|Xruşşovun]] [[Misir]] parlamentində çıxışı zamanı bu su kanalının [[Ərəblər]]in haqlarını tapdayan imperialist bir plan olduğunu desə də, sonda heç nə dəyişmədi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = American Foreign Policy- Current Documents, 1964
 | link      = https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v05
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Washington
 | nəşriyyat = United States Government Printing Office
 | il        = 2002
 | cild      = V cild
 | səhifə    = 685-686
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

5–11 sentyabr, 1964-cü ildə İkinci Ərəb Zirvəsi sonunda yayımlanan bəyannamədə isə [[İsrail]]in Milli Su Şəbəkəsi layihəsinə ad heç bir maddə yoxdur. Buna qarşılıq, qeyri-rəsmi olaraq açıqlandığına görə toplantıda Hasbani, Banyas, Dan və Yarmuk çayları mövzusunda ortaq bir layihə yaradılması məsələsində [[Livan]], [[Suriya]] və [[İordaniya]] razılığa gələ bilməmişdilər.

Bu dövrdə [[Suriya]]dakı [[BƏƏS]] rejimi ilə [[Camal Əbdül Nasir|Nasirin]] münasibətləri yaxşı olmadığı kimi, [[İsrail]] münasibətlərində də fikir ayrılıqları var idi. [[İsrail]]in Milli Su Şəbəkəsi layihəsinə [[Suriya]] daha da sərt münasibət göstərilməsi və Şeria sularının çevrilərək [[İsrail]]ə gedəcək suyun azaldılması fikrini müdafi edərkən, [[Camal Əbdül Nasir|Nasir]] buna qarşı çıxmışdır. Çünki, [[Camal Əbdül Nasir|Nasirin]] bu dövrdəki siyasəti [[İsrail]]i müharibəyə təhrik etməmək idi. [[Camal Əbdül Nasir|Nasir]] 1956-cı il müharibəsindən aldığı dərslə, yaxşıca hazırlanmadan və beynəlxalq atmosfer uyğun hala gəlmədən İsrail ilə müharibə etmək istəmirdi. Bu barədə ona sual verilərkən demişdi:
{{cquote|''Müsəlmanlar xristianları Fələstindən qovmaq üçün 70 il gözləmişdilər.<ref>{{harvnb|Fahir Armaoğlu|1989|p=128}}</ref><ref>{{kitab3
  | müəllif   = Nadav Safran
  | başlıq    = From War – The Arab-Israeli Confrontation, 1948–1967
  | link      = https://academic.oup.com/ahr/article-abstract/75/4/1163/107557?redirectedFrom=fulltext
  | cavabdeh  = 
  | yer       = Nyu-York
  | nəşriyyat = Pegasus
  | il        = 1969
  | cild      = 
  | səhifə    = 279
  | səhifələr = 
  | isbn      = 
  | doi       = 
  | ref       = 
  }}</ref>''}}
[[Fayl:Egypt propaganga 1967 8.jpg|thumb|"Dənizdəki Sionist". ''Al-Arabiya Al-Jamahir'', [[Bağdad]], 1967 8 iyun.]]

=== Samu hadisəsi ===
13 noyabrda [[İsrail]]in etdiyi Samu hücumu bütün [[Orta Şərq]]də gərginliyin pik həddə çatmasına səbəb oldu. 12 noyabr, 1966-cı ildə [[İsrail]] zirehli maşını minaya toxunmuş, nəticədə 3 İsrail əsgəri ölmüşdü. Yola [[Mina (partlayıcı qurğu)|mina]] yerləşdirmə işinin [[İordaniya]] torpaqlarındakı Samu qəsəbəsində yerləşən Əl-Fəth tərəfindən edildiyinə inanan [[İsrail]], [[İordaniya]] tərəfinin bildirdiyinə görə, 13 noyabrda havadan Miraj qırıcı təyyarəsi, qurudan 20 tank tərəfindən dəstəklənən bir taborluq heyətlə 4 min nəfərlik Samu qəsəbəsinə hücum etmişdir. [[BMT Baş Katibi]]nin məruzəsinə görə, [[İsrail Silahlı Qüvvələri|İsrail qüvvələri]] 135 evi, bir məktəbi və bir klinikanı yerlə bir etmişdı. Digər bir kənddə isə 15 ev dağıdılmışdı. [[İordaniya]] tərəfindən 37 hərbçi və 17 mülki şəxs öldürülmüşdü.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives, 1966
 | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
 | il        = 
 | cild      = XVI
 | səhifə    = 172-173
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

Samu hadisəsi bütün [[Ərəb]] dünyasında böyük səs-küylə qarşılanarkən, [[BMT Təhlükəsizlik Şurası|Təhlükəsizlik Şurası]] [[İordaniya]] məsələsini 9 iclasda müzakirə etdi. 24 noyabrda [[Nigeriya]] və [[Mali]]nin hazırladığı və İsraili ağır şəkildə günahlandıran qərar layihəsi, 1 bitərəf ([[Yeni Zelandiya]]) və 10 lehinə səslə qəbul edildi. [[Təhlükəsizlik Şurası]]nın 228 saylı bu qərarı [[İsrail]]in bu geniş çaplı hərbi müdaxiləsi ilə həm BMT müqaviləsini, həm də razılaşma şərtlərini pozduğunu bildirir, belə halların xoş qarşılanmayacağını elan edirdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Yearbook of the U.N.,1966
 | link      = https://unyearbook.un.org/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = 
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 173-175
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

Samu hadisəsinin [[Ərəb]] dünyasına təsirinə gəlincə, [[Suriya]] xaric, bütün [[Ərəb]] dövlətləri [[İordaniya]]nı müdafiə etdilər və bir toqquşma halında [[İordaniya]]nı dəstəkləyəcəklərini bildirdilər. [[Suriya]]ya görə isə Samu hadisəsi [[İsrail]]in [[Suriya]]ya qarşı planladığı hücumdan diqqətləri başqa yerə çəkmək üçün təşkil edilmiş bir oyun idi.

Digər tərəfdən Samu hadisəsi qarşısında [[Ərəb]] dünyasının [[İordaniya]] ilə birliyi çox qısa ömürlü oldu və qısa müddətə [[Ərəb]] dünyasını yenı mühafizəkar-modernist qütblərə bölünməsinə səbəb oldu. Belə ki, hadisədə ölənlərin 19 noyabrda edilən cənazə mərasimləri, [[Nablus]]dan başlayaraq [[İordaniya]]nınn Hebron, Yericho, Cenin, Beytüllahim və Tulkarim kimi şəhərlərində [[fələstinli]]lərin izdihamlı mitinqləri ilə müşayət olundu. İsrail əleyhinə başlayan bu mitinqlər qısa müddətdən sonra Kral Hüseyn əleyhdarı mitinqlərə çevrildi. [[FAT]] ilə Kral Hüseyn yenidən qarşı-qarşıya gəldilər. Bu qarışıqlıq [[Dəməşq]] və [[Qahirə]] radioları tərəfindən daha da qızışdırılırdı. [[FAT]] lideri Şukeyri, 22 noyabrdakı çıxışında [[Qahirə]] radiosundan etdiyi çıxışında [[İordaniya]]nın [[İsrail]] ilə sərhədinin müdafiəsini [[FAT]]-a verməsini tələb edirdi. Kral Hüseynin buna cavabı "başımı cəllada təslim etmək üçün bir səbəb görmürəm" şəklində oldu. Bundan sonra Şükeyri yenə [[Qahirə]] radiosundan etdiyi çıxışında Kral Hüseyn barədə qatil, [[imperializm]]in köləsi, kafir, [[İslam]]ın və [[ərəb]]liyin düşməni ifadələrini işlətdi. Bundan qısa müddət sonra Şukeyri Kral Hüseynin razılığı olmasa belə [[FAT]] qüvvələrinin [[İordaniya]]ya girəcəyini bildirdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = American Foreign Policy...1967
 | link      = https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v05
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Washington
 | nəşriyyat = United States Government Printing Office
 | il        = 2002
 | cild      = VII cild
 | səhifə    = 536-537
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

[[İordaniya]]nın [[Misir]] və [[Suriya]] tərəfindən sıxışdırılmasına cavab olaraq, [[ABŞ]] Xarici İşlər Nazirliyi 22 noyabrdakı açıqlamasında [[İordaniya]]ya 36 ədəd F-104 hərbi təyyarəsi də daxil olmaqla hərbi yardım ediləcəyini bildirərkən, [[Səudiyyə Ərəbistanı]] da lazım olduqda kömək edə bilmək üçün [[İordaniya]] ilə sərhəd ərazisi olan Tabuk bölgəsinə 20 minlik hərbi qüvvə topladı.

Buna baxmayaraq, dekabr ayından etibarən [[İordaniya]]-[[Suriya]] münasibətləri daha da gərginləşdi və sərhəddə toqquşmalar başladı. Hər iki tərəfin radioları bir-birləri əleyhinə kampaniyaya başladı, lakin 1967-ci ilin yanvar ayından etibarən [[İsrail]]-[[Suriya]] sərhədində toqquşmaların artması diqqətləri o tərəfə yönəltdi.

1967-ci ilin yanvar ayının 1, 2, 3, 6, 8, 9, 10 və 11-də [[Təbəriyyə gölü]]nün şimal və cənub hissələrində [[İsrail]] və [[Suriya]] əsgərləri arasında toqquşmalar oldu. [[İsrail]] [[BMT]]-yə şikayət məktubu göndərdi. Bunun ardıyca [[Suriya]] tərəfi də şikayət etdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Steven L. Spiegel
 | başlıq    = The Other Arab-Isreli Conflict
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Chicago, London
 | nəşriyyat = University of Chicago Press
 | il        = 1985
 | cild      = 
 | səhifə    = 231
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

Bu gərginlik getdikcə daha da artdı. [[Suriya]] hökuməti 10 yanvar, 1967-ci ildə etdiyi açıqlamada [[İsrail]] hücumu olacağı təqdirdə, [[Misir-Suriya Müdafiə Paktı]]nın qüvvəyə minəcəyini bildirərkən, [[Misir]] mətbuatı da Misirin bu paktla öhdəliyini yerinə yetirəcəyini yazırdı. [[İraq]] mətbuatı və Bağdad radiosu da [[Fələstin]] vətəninin qurtuluş savaşında [[Suriya]]nın yanında olmağa tam hazır olduqlarını bəyan etdilər.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Phebe Marr
 | başlıq    = Modern History of Iraq
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Kolorado
 | nəşriyyat = Westview Press
 | il        = 1985
 | cild      = 
 | səhifə    = 436
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

[[İsrail]]-[[Suriya]] sərhədlərindəki gərginliyin ciddi olduğu və razılaşma sərhədlərinin hər iki tərəfində böyük qüvvələrin toplanıldığı [[BMT]] Razılaşma Müşahidə Təşkilatı tərəfindən də təsdiq olununca, Baş Katib U Thant, 15 yanvarda hər iki tərəfə müraciət edərək, silahlı mübarizədən qaçmalarını istədi. Bundan sonra qısa müddətə də olsa, toqquşmalar bir müddətlik də olsa sakitləşdi, lakin 7 aprel, 1967-ci ildə olan [[İsrail]]-[[Suriya]] toqquşması, 1956-cı ildən bəri olan ən böyük və ciddi toqquma idi. Çünki bu toqquşmada hərbi hava qüvvələrindən istifadə olunmuşdu.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Alfred M. Lilienthal
 | başlıq    = The Zionist Connection II – What Price Peace
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = New Brunswick
 | nəşriyyat = North American Inc
 | il        = 1982
 | cild      = 
 | səhifə    = 219
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

== Gedişatı ==
İyun ayının ilk günlərində [[İsrail]]in qonşusu olan [[Ərəb]] ölkələrində tamamilə müharibə əhvali-ruhiyyəsi hakim idi. Həmçinin ərəblər ilk hücumun İsrailin etməsini gözləyirdilər, beləcə, [[İsrail]] yenidən işğalçı kimi təqdim ediləcəkdi. İsrailin qarşılaşdığı ilk məsələ ölkənin kiçik, sərhədlərinin düz ərazidə olması və bunun da strateji müdafiəyə imkan verməməsi idi. Bu səbəblə müdafiə deyil, hücum taktikası seçilmişdi. Hücumun təməl ünsürləri isə hücumun zirehli qüvvələrlə və sürətlə edilməsi, ikincisi bu hücuma hava dəstəyinin təmin edilə bilməsi üçün hava üstünlüyünün əldə tutulması idi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Joan Peters
 | başlıq    = From Time Immemorial – The Origins of the Arab-Israel Conflict over Palestine
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Harper and Row
 | il        = 1984
 | cild      = 
 | səhifə    = 
 | səhifələr = 238
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

=== Hava hücumu ===
1967-ci il Ərəb-İsrail müharibəsi 5 iyun sabahı [[İsrail]] təyyarələrinin Misir hava limanlarına etdiyi gözlənilməz basqın ilə başladı. Gözlənilməz idi çünki, normalda hava hücumları gün aydınlanarkən edildiyi halda, İsrailin hava hücumu Qahirə saatı ilə səhər 08:45-də başlamışdır. Bunun da səbəbi [[Misir]] radarlarının bu saatlarda artıq bir basqın gözləməyərək ehtiyatsızlıq etmələrinin təsbit edilmiş olması idi.{{Efn|Tarixçi [[Fahir Armaoğlu]] [[İsrail]]i ziyarət etməsi zaman İsrailli [[polkovnik]] bu barədə demişdi:"Əsasən [[Misir]]lilər daima [[İsrail]]dən hava hücumu gözləyirdilər, lakin 1956-ci ildən etibarən 11 il müddətinə apardığımız kəşfiyyata görə təsbit etdik ki, [[Misir]] radarları saat 9:00-dan etibarən hava hücumunu münkün hesab etmədiklərinə görə öz radarlarına nəzarət etmirlər. Buna görə də 5 iyundakı hava hücumumuzu bu saata təyin etdik."}}<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Fahir Armaoğlu
 | başlıq    = Filistin meselesi ve Arab-İsrail svaşları (1948–1988)
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = İstanbul
 | nəşriyyat = Kronik
 | il        = 1988
 | cild      = 
 | səhifə    = 247
 | səhifələr = 
 | isbn      = 978-975-2430-09-9
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>[[Misir]] [[İsrail]]in hava hücumlarını daima ya şərqdən [[İsrail]] tərəfdən, ya da Şimaldan [[Aralıq dənizi]] istiqamətindən gözləmişdir, halbuki hücum qərbdən, səhra istiqamətindən gəlmişdir. Bu da bu formada reallaşmışdır: Təyyarələr [[İsrail]] hava limanından qalxdıqdan sonra qərbə Aralıq dənizi istiqamətinə yönəlmişlər və sonra radio danışıqları tamamilə kəsərək dənizdən 50 metr hündürlükdə uçmuşlar. Bununda səbəbi 16 ədədi Sinayda olan 26 Misir radarı ilə, İordaniyanın çox qüvvətli olan Markoni 247 radar stansiyasına, Kiprdəki [[İngilis]] radarlarına və ABŞ VI Donanmasının radarlarına yaxalanmamaq idi.

Təyyarələr [[Misir]]in qərbinə keçdikdən sonra, səhra tərəfə enərək, Misirə daxil olmuşlar. [[İsrail Silahlı Qüvvələri|İsrail ordusunun]] Baş Qərərgahı bu hücumu belə planlamışdı: Bir qırıcının [[Süveyş kanalı]] üzərindəki hava limanını bombalayıb öz yerinə qayıtması bir saatdan uzun çəkməməli idi. Bir saatlıq hücum da belə planlanmışdı: 22.5 dəqiqə qalxlşdan hədəfə çatmağa qədər lazım olan vaxt, 8 dəqiqə hədəfə hücum və 20 dəqiqə geri dönmək üçün lazım olan vaxt. Qırıcılar hücum zamanı bütün bombalarını atacaqlarına görə yüngülləşəcəkdilər və geri dönüş vaxtı buna görə qısalacaqdı. Öz yerinə döndükdən onra 7.5 dəqiqə ərzində qırıcılara benzin və silah yüklənəcəkdi. 2 dəqiqə də ehtiyatüçün saxlanılırdı. Bu plan hücum zamanı heç bir əskiklik olmadan tədbiq edilmişdi.{{Efn|5 iyun hücumu zamanı bir [[İsrail]] qırıcısı 5-6 hücum həyata keçirmişdi. Müqayisə üçün qeyd etmək lazımdır ki, [[Vyetnam müharibəsi]]ndə bir [[ABŞ]] qırıcısı ən çox 2 hücum reallaşdıra bilirdi.}}

[[Misir Silahlı Qüvvələri|Misir Baş Qərərgahın]]ın 6 iyun günü yayımladığı bəyanatda deyilridi ki, bir gün əvvəl baş vermiş hücum zamanı [[İsrail]] hücumlarını [[ABŞ]] və [[İngiltərə]] gəmilərindən qalxan qırıcılar da dəstəkləmişdir. Bunu əsas gətirərək, [[Misir]] [[ABŞ]] və [[İngiltərə]]nin ona hücum etdiyin bildirmiş və [[Süveyş kanalı]]nın qapadıldığını elan etmişdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = American Foreign Policy...1967
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = 
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 506-507
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> Ertəsi günü [[Misir]] Xarici İşlər Nazirliyinin də bu məzmunda bəyanat verməsindən sonra [[ABŞ]] Xarici İşlər Nazirliyi bu iddianı yalan olduğunu bildirmişdir.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = American Foreign Policy...1967
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = 
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 507-508
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> Cavab olaraq isə, [[Misir]] [[ABŞ]] və [[İngiltərə]] ilə diplomatik münasibətlərin kəsildiyini bildirmişdir. [[İsrail]] hökuməti 8 iyundakı açıqlamasında 6 iyun günü Nasir ilə [[Kral Hüseyn]] arasındakı telefon danışığında bu yalan iddianın planlandığını, bu danışığın İsrail kəşfiyyatı tərəfindən qeydə alındığını bildirmiş və qeydə aldığı yazını yayımlamışdır.<ref name="abebooks.co.uk">{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives, 1967–1968
 | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
 | il        = 
 | cild      = XVI
 | səhifə    = 22103
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> Daha sonra [[Misir]] bu bəyanatlarını geri çəkmiş və [[İsrail]]in tək hərəkət etdiyini boynuna almışdır.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Nadav Safran
 | başlıq    = From War to War
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Pegasus
 | il        = 1978
 | cild      = 
 | səhifə    = 327
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{cite news
 |title       = Misirin bəyanatı
 |author      = 
 |url         = http://www.ahram.org.eg/
 |publisher   = الرئيسية - الأهرام اليومي
 |date        = 
 |accessdate  = 
 |language    = [[Ərəbcə]]
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20190522074149/http://www.ahram.org.eg/
 |archivedate = 2019-05-22
 |url-status  = live
}}</ref>

Hücum nəticəsində Misir 16 mühüm hava limanından və hərbi hava qüvvələri bazasından 10-u bombardman edilmişdir. 280 Misir hərbi təyyarəsi elə yerdəcə, havalanabilən 20 təyyarə isə havada vurularaq, düşürülmüşdür. Həmin taktika ilə 50 Suriya təyyarəsi və 20 İordaniya təyyarəsi vurulmuşdur. Bütün bunları edərkən [[İsrail]] sadəcə 19 təyyarə itirmişdir.<ref name="abebooks.co.uk" />

Beləliklə elə müharibənin ilk günündəcə [[Ərəb]] dövlətlərinin hərbi hava qüvvələri tamamilə məhv edilmiş, havada mütləq üstünlük qazanan İsrail dövləti bu üstünlük sayəsində quruda da üstün ola bilmişdir.
[[Fayl:1967 Six Day War - conquest of Sinai 5-6 June.jpg|thumb|[[Sinay yarımadası]]ndakı hərbi əməliyyatların sxemi (5–6 iyun).]]

=== Sinay və Qəzzə cəbhəsi ===
[[Sinay yarımadası|Sinay]] cəbhəsində [[Misir]] qüvvələri bu yarımadanın [[topoqrafiya]]sına görə yayılmışdı. Sinayda [[İsrail]] sərhədləri ilə [[Süveyş kanalı]] arasında 3 əsas yol var idi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Fahir Armaoğlu
 | başlıq    = Filistin meselesi ve Arab-İsrail Savaşları (1948–1988)
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = Kronik
 | il        = 1988
 | cild      = 
 | səhifə    = 246
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 978-975-2430-09-9
 | ref       = 
}}</ref> Bunlar:
* Ən şimalda, köhnə [[Fələstin]] sərhədindəki Refahı, [[Aralıq dənizi]] sahilindəki əl-Ariş vasitəsilə [[Süveyş kanalı]]nın şimalında və şərq sahilində olan Kantaraya bağlayan yol,
* Bu yolun cənubunda, ortada, [[İsrail]] torpaqları içindəki Nitzanadan başlayıb, Əbu Agheila, Cebel Libni, Bir Hama və Bir Qafqafadan keçib, kanalın şərq sahilinin düz ortasındakı İsmailiyyəyə çatan yol,
* [[İsrail]]-[[Misir]] sərhədinin cənub qismində və Misir torpaqları içində olan Kuntilla ilə, daha cənubda Reysül-Naqabda başlayan iki ayrı yolun Thamad ətrafında birləşərək, Nakhldan və Mitla keçidindən keçib, kanalın cənubundakı Süveyşə çatan yol.

[[Fayl:1967 Six Day War - conquest of Sinai 7-8 June He.jpg|thumb|Sinay yarımadasındakı hərbi əməliyyatların sxemi (7–8 iyun).]]
[[Misir Silahlı Qüvvələri|Misir ordusu]] [[Sinay yarımadası|Sinayda]] əsas etibarilə bu üç əsas yolu nəzarət altında tutmaqla və dərinləməsinə müdafiə sistemi [[İsrail]]in ilk zərbələrini qarşılayacağı kimi, ardıyca da hücuma da keçə biləcəkdi. [[İsrail]] isə atəşkəs üçün beynəlxalq təzyiqin tez müddətə gələcəyini bildiyindən, hücum planlarını sürət ünsürünə dayandırmışlar və [[Sinay yarımadası|Sinay]]ın üç əsas yolunu ələ keçirməyi planlamışlar. [[İsrail]] hücumu 5 iyunun səhəri, [[Qəzzə]] keçidinin cənubundakı Xan Yunisə hücumla başladı. Xan Yunis ələ keçirildikdən sonra cəbhə komandanı General Tal qüvvələrinin bir qismini [[Qəzzə]]yə göndərərkən, bir qismini də Refah üzərinə göndərdi. [[Qəzzə]] döyüşləri çox çətin keçdi. [[Qəzzə]] ancaq 6 iyun, çox şiddətli küçə və tank müharibələrindən sonra [[İsrail]] qüvvələrinin əlinə keçdi. Refah döyüşləri də çox şiddətli keçdi. Misir qüvvələri Refahda çox güclü müqavimət göstərdi, lakin 5 iyunda, gecə vaxtı şəhər tutuldu. [[Misir]] cəbhəsinin şimal hissəsi 5 iyunda demək olar ki, çökdürüldü. 20 mil cənubda isə bir başqa [[İsrail]] qüvvəsi də Bir Lahfanı ələ keçirmək üçün hərəkətə başladı. Çünki Bir Lafhan, el-Arişe, Əbu Agheliaya gedən yolların qovşaq nöqtəsi idi. Güclü müqavimətə baxmayaraq, 6 iyunda şəhər tutuldu. Daha cənubda isə General Şaron komandanlığındakı [[İsrail Silahlı Qüvvələri|İsrail qüvvələri]] 5 iyun səhəri Nitzanadan hərəkətlə Abu Agheliaya yönəldi. Gecə hücum başladı. 20 saat davam edən toqquşmalardan sonra, şəhər [[İsrail ordusu]] tərəfindən tutuldu. Bununla da [[Misir]] müdafiəsini demək olar ki, dağıldı.<ref name="ahram1">{{cite web
 | url          = http://weekly.ahram.org.eg/Archive/2007/848/sc1.htm
 | title        = The road to Naksa
 | work         = Al-Ahram
 | author       = Mubasher, Abdou
 | date         = 7–13 iyun 2007
 | accessdate   = 24 May 2017
 | archive-date = 24 May 2017
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20170524214942/http://weekly.ahram.org.eg/Archive/2007/848/sc1.htm
 | url-status   = dead
}}</ref>

[[Sinay yarımadası|Sinay]] cəbhəsində, şimaldakı General Tal qüvvələrinin bir hissəsi [[Qəzzə]]ni nəzarət altına alarkən, General Tal əsas qüvvələrini ikiyə ayırdı. Birinci kalon [[Aralıq dənizi]] sahili boyunca irəliləməyə davam edərək, əl-Arişi aldıqdan sonra, [[Süveyş kanalı]] sahilindəki Kantaraya doğru irəliləməyə başladı. Bu qüvvələr bir gündə Kantara yolunun yarısını keçdilər. General Tal qüvvələrinin böyük bir qismi Bir Lafhana dönərək, digər İsrail qüvvələri ilə birləşdi və buranı aldı. Sonra da cənuba, Cəbəl Libniyə yönəldi. General Şaron qüvvətləri də 6 iyunda Əbu Aghelianı aldıqdan sonra, daha cənubda Kusseimaya yönələrək Misir mövqelərinə hücuma keçdi. Bütün bu döyüşlər güclü hava dəstəyi ilə edilmişdir.<ref>Simon Dunstan,[https://books.google.com/books?id=ESv1lwg537AC&pg=PT125 ''The Six Day War 1967: Sinai''] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20160101175251/https://books.google.com/books?id=ESv1lwg537AC&pg=PT125
 | date = 2016-01-01
}}, Osprey Publishing, 2012, s. 125</ref>

[[Sinay yarımadası|Sinaydak]]ı [[İsrail]] qüvvələri 7 iyunda da irəliləməyə sürətlə davam etmişdilər. General Yaffe komandanlığındakı qüvvələr 7 iyun günü Cəbəl Libnini aldıqdan sonra, Misir müdafiəsinin ikinci xəttinin son qüvvətli mərkəzi olan Bir Hassanaya yönəldilər, lakin [[misir]]lilərin buranı əvvəlcədən boşaltmış olduqlarına görə bura asanlıqla ələ keçirildi.

Cəbəl Libni və Bir Hassananı ələ keçirən İsrail qüvvələri 7 iyun günü ikiyə ayrılaraq qərb istiqamətində, biri Bir [[Qafqaf]]a, digəri də [[Mitla keçidi]]nə doğru irəliləməyə başladı. Bu keçidlər [[Misir]] müdafiəsinin üçüncü xəttini təşkil edirdi. General Talın qüvvələri 18 saatlıq bir yürüyüşlə və yolda da Bir Hamanı ələ keçirərək, Bir Qafqafaya çatdılar. 6 saatlıq döyüşdən sonra Qafqafa ələ keçirildi.<ref>Leslie Stein,[https://books.google.com/books?id=nWkYAAAAQBAJ&pg=PT181 ''The Making of Modern Israel: 1948–1967''] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20160101175251/https://books.google.com/books?id=nWkYAAAAQBAJ&pg=PT181
 | date = 2016-01-01
}}, Polity Press, 2013 s. 181.</ref>

General Yaffe komandanlığındakı ikinci qism qüvvələr də Bir Thamadanı aldıqdan sonra Gidi və Mitla keçidlərinə çatdılar. Mitla keçidi [[Süveyş kanalı]]na 30 mil uzaqlıqda idi. 15 mil uzunluğundakı Gidi keçidi 7 iyunda ələ keçirildi.

7 iyunun sonlarına doğru, artıq demək olar ki, [[İsrail]] qüvvələri 3 əsas yola da tam nəzarət edirdilər. Kuntilladan hərəkət edən bir başqa İsrail ordusu isə Şarm-əl Şeyxə irəliləyərək, paraşütçü hissələrin köməkliyi ilə şəhəri tutudular. Beləcə Tiran boğazı rahatlıqla İsrailin nəzarətinə keçmiş oldu.<ref name="iweapons">{{cite web
 | url          = http://www.israeli-weapons.com/history/six_day_war/SixDayWar.html
 | title        = Six Day War
 | publisher    = Israeli-weapons
 | accessdate   = 1 fevral 2012
 | archive-date = 2012-02-06
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20120206185516/http://www.israeli-weapons.com/history/six_day_war/SixDayWar.html
 | url-status   = live
}}</ref>

[[Sinay yarımadası|Sinay]] cəbhəsinin 8 iyun günü ən mühüm döyüşü [[Misir]] generalı Şazlı ilə General Şaron arasında Naxlda baş verdi. Misir qüvvələri əsasən Gidi və Mitla keçidlərinə yığıldığı üçün və Gidi keçidi ələ keçirildikdən sonra ən mühüm nöqtə Mitla keçidi olduğundan Kusseimadakı Şaron qüvvələrinin Mitla keçidinə gəlməsi istəndi, lakin arada olan [[Naxl]]da General Şazlı komandanlığında mühüm [[Misir Silahlı Qüvvələri|Misir ordusu]] var idi. Döyüş 8 iyun günü 10:00-da başladı və [[İsrail Hərbi Hava Qüvvələri|İsrail hərbi hava qüvvələrinin]] Misir mövqelərinə atəş etdiyi döyüş 4 saat davam etdi. Nəticədə Naxl İsrail qüvvələri tərəfindən işğal edildi, Misir ordusu 50 [[tank]], iki [[topçu]] [[alay]]ı, 300 texnika və 1000 nəfər canlı qüvvə itirdi.{{Efn|General Şaron sonradan bu döyüş barədə bunları demişdir:"Mən bu döyüşdən qocalaraq çıxdım". Həmçinin döyüşün baş verdiyi yerə "Ölüm vadisi" demişdir.}}<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Nadav Safran
 | başlıq    = From War to War: The Arab-Israeli Confrontation, 1948–1967. A Study of the Conflict from the Perspective of Coercion in the Context of Inter-Arab and Big Power Relations
 | link      = https://academic.oup.com/ahr/article-abstract/75/4/1163/107557?redirectedFrom=fulltext
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Pegasus
 | il        = 1978
 | cild      = 
 | səhifə    = 348
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

Naxldan sonra Şaron Mitla keçidində General Yaffenin qüvvələri ilə birləşdi. 8 iyun günü Mitla keçidinə doğru hərəkət edildiyi zaman keçidin 30 [[Misir]] [[tank]]ı tərəfindən qapadıldığı göründü. 3 saatlıq döyüşdən sonra Mitla keçidi də [[İsrail ordusu]] tərəfindən tutuldu.

Şimaldakı [[İsrail]] qüvvələrinin də Kantaraya çatdığı da nəzərə alınardısa, [[Süveyş kanalı]]na gedən bütün yollar və keçidlər [[İsrail]] qüvvələrinə açılması demək idi. Demək olar ki, bütün [[Sinay yarımadası]] [[İsrail]]in əlində idi. Artıq Misirin edəcəyi bir şey demək olar ki, qalmamışdı. Buna görə də, [[Misir]] [[BMT]]-yə müraciət edərək [[İsrail]]in də qəbul edəcəyi halda, atəşkəsə razı olduğunu bildirdi. 8 iyun axşamı [[Sinay yarımadası|Sinay]] cəbhəsində atəşkəs qüvvəyə mindi.

[[Misir prezidenti]] [[Camal Əbdül Nasir]]in 23 noyabr 1967-ci ildə etdiyi çıxışa görə, [[Misir]] ordusu Sinayda silah və təchizatının 80 faizini itirmişdir ki, bunun da 1/3 hissəsi istifadəyə yararlı halda [[İsrail]]in əlinə keçmişdir. [[Sinay yarımadası|Sinayda]] 10000 əsgər və 1500 zabit olmuş, 5000 əsgər və 500 zabit də əsir düşmüşdür.{{Efn|11 iyun günü [[Təl Əviv]]dən edilən açıqlamada isə İsrailin əlində 3 min [[Misir]]li əsirinin olduğu və Misirin 700 [[tank]] itirdiyi bildirilmişdir.}}<ref name="ReferenceA">{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives, 1967–1968
 | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
 | il        = 
 | cild      = XVI
 | səhifə    = 22102
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

[[İsrail]] tərəfində isə 275 əsgər və zabit ölmüş, 800 nəfər də yaralanmışdır. [[İsrail]] 61 [[tank]] itkisi vermişdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives, 1967–1968
 | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
 | il        = 
 | cild      = XVI
 | səhifə    = 22101
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = Nadav Safran
 | başlıq    = From War – The Arab-Israeli Confrontation, 1948–1967
 | link      = https://academic.oup.com/ahr/article-abstract/75/4/1163/107557?redirectedFrom=fulltext
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Pegasus
 | il        = 1969
 | cild      = 
 | səhifə    = 350
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>
[[Fayl:1967 Six Day War - The Jordan salient.jpg|thumb|[[İordaniya]] cəbhəsi]]

=== İordan çayının qərb cəbhəsi ===
[[İordaniya]] cəbhəsində isə [[İsrail]] 5 iyun günü [[İordaniya]]ya xəbər göndərib, onların torpaqlarında gözü olmadığını bildirdi. İordaniyanın bitərəf qalacağı təqdirdə, ona heç bir ziyan verilməyəcəyini bildirdi, lakin [[Kral Hüseyn]] bunu rədd edərək, İsrail yaşayış məskənlərini top atəşinə tutdu.<ref>Shlaim; Louis (2012) s. 113</ref>

[[Kral Hüseyn]]in özünün daha sonra dediyinə görə, [[İsrail]] təyyaarələrinin [[Misir]] hücumuna aid xəbərlərə İsrail hökuməti qarartma tədbiq etdiyindən, [[Misir Silahlı Qüvvələri|Misir Baş Komandanlığın]]ın ona göndərdiyi mesajda İsrailin hücum etdiyi, lakin Misir təyyarələrinin İsrail hava qüvvələrinin 75 faizini məhv etdiyi, İsrail hava bazalarına hücumlara davam edildiyi və Misir qüvvələrinin İsrail torpaqlarına girdiyi şəklində xəbərlərə inanmışdır. Bundan başqa, İordaniya radarları Misir hücumundan geri dönən İsrail təyyarələrini müəyyən etdikdə, Misir Baş Komandanlığının danışdığımız mesajı sayəsində, bunların [[İsrail]]ə hücum edən Misir təyyarələri olduğu düşünülmüşdür.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Netanel Lorch
 | başlıq    = 
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Herzl Pr
 | il        = 1976
 | cild      = 
 | səhifə    = 119-121
 | səhifələr = 
 | isbn      = 0-7065-1545-5
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> 5 iyun boyunca İsrail-İordaniya toqquşmaları [[Qüds]]də davam etmişdir.

İordaniya cəbhəsində isə [[Qüds]] döyüşləri 6 iyun boyunca da davam etdi. Yalnız bu arada [[Qüds]]ün şimalındakı [[Latrun]] və [[Ramallah]]ı ələ keçirərək, şimala, Qərbi Şerianın mərkəzinə doğru irəliləməyə başladılar. İsrail Şimal Komandanlığına aid qüvvələr də şərq istiqamətində hərəkətə keçərək Tulkarim, Kalkilya ilə Cenini aldılar və Nablusa yönəldilər. Cenin döyüşlərində İsrail qüvvələri İordaniya qüvvələri qarşısında çox pis vəziyyətə düşsə də, güclü hava bombardımanından sonra yenidən üstünlüyü ələ aldılar.

İordaniya cəbhəsində isə şiddətli toqquşmalardan sonra İsrail qüvvələri 7 iyun günü [[Şərqi Qüds]]ü almağa nail oldu. Beləcə Qüds tamamilə İsrailin nəzarətinə keçdi. İki min ildən sonra [[yəhudilər]] yenidən Qüdsə sahib oldular.<ref name="Washington Institute for Near East Policy 2002">"On June 5, Israel sent a message to Hussein urging him not to open fire. Despite shelling into West Jerusalem, Netanya, and the outskirts of Tel Aviv, Israel did nothing." [http://www.washingtoninstitute.org/templateC05.php?CID=2080 The Six Day War and Its Enduring Legacy] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20060216005405/http://www.washingtoninstitute.org/templateC05.php?CID=2080
 | date = 2006-02-16
}}. Summary of remarks by Michael Oren at the Washington Institute for Near East Policy, 29 may 2002.</ref>

Nablus uğrunda çox şiddətli döyüşlər oldu. [[İordaniya]] qüvvələri Nablusu verməmək üçün çox qüvvətli müqavimət göstərdilər. Ancaq [[İsrail]] hava qüvvələrinin işə qarışmasından sonra İordaniya ordusu Nablusu boşaltdı.{{Efn|[[İsrail Silahlı Qüvvələri|İsrail ordusu]] [[Nablus]]a girərkən xalq tərəfindən böyük təmtəraqla qarşılanmışdır. Bir az sonra başa düşülmüşdür ki, insanlar yanlış olaraq, Şəria vadisindıki [[İran Silahlı Qüvvələri|İraq ordusunun]] [[İordaniya]] ordusuna yardıma gəldiyini düşünmüşdür.}} Beləcə Qüdsün ardıyca bütün Qərbi Şəria da İsrailin əlinə keçdi. Bundan sonra İordaniya [[BMT]]-nin atəşkəs çağırışını qəbul etdi və 7 iyun axşamı, saat 20:00-dan etibarən İordaniya cəbhəsində atəşkəs qüvvəyə mindi. Üç günlük müharibədə [[İordaniya]] 700-ə yaxın itki verdi.
[[Fayl:1967 Six Day War - Battle of Golan Heights.svg|thumb|[[Qolan təpələri|Qolan]] cəbhəsindəki hərbi əməliyyatların sxemi.]]

=== Qolan (Suriya) cəbhəsi ===
[[İsrail]]ın planlarında əsas yer [[Sinay yarımadası|Sinaya]] verildiyindən və [[İordaniya]] cəbhəsi ikinci olduğundan, 5 iyun günü [[Suriya]]ya qarşı heç bir tədbir görülməmişdir. Beləliklə [[Qolan təpələri]]nə yerləşdirilmiş olan [[Suriya]] topları da sərhəddəki [[İsrail]] məskənlərinə atəş açmaqdan başqa heçnə etməmişdir.{{sfn|Mutawi|2002
 |p  = 182
 |ps = : “When it came to war, Syria stood aside despite its defence pact with Egypt, while Israel overran Gaza, Sinai and the West Bank. Throughout the critical days between 5 and 8 June 1967 the Egyptian political and military leadership begged Syria to fulfil its commitments and to support Jordan's efforts, but it refused to respond even though Jordan had entered the war in the belief that it would be supported by Syria and Egypt.”
}}

40 millik [[Suriya]] sərhədində isə, 6 iyun günü çox da fəaliyyət olmadı. [[Suriya]] qüvvələri bəzi yəhudi yaşayış nöqtələrinə kiçik qüvvələr və az miqdarda tankarla hücum etdilər, lakin [[yəhudi]] könüllü milisləri tərəfindən geri çəkilməyə məcbur edildilər.

7 iyunda da [[Suriya]] cəbhəsində böyük dəyişiklik baş verməmişdi. Suriya hələ də topçu atəşləri edirdi. Yalnız Dəməşq radiosu yalandan İngilis təyyarələrinin Suriya mövqelərini bombaladığını, buna baxmayaraq [[Suriya Silahlı Qüvvələri|Suriya ordusunun]] İsrailin şimalındakı Huleh yaylağını nəzarəti altına aldıqdan sonra, Safad və Nazarethə doğru irəliləməkdə olduğunu bildirirdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives, 1967–1968
 | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
 | il        = 
 | cild      = XVI
 | səhifə    = 22100
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

[[Suriya]] cəbhəsində topçu atışı 8 iyun günü də davam edirdi. [[Misir]]in atəşkəs istəməsi Suriya tərəfindən gözlənilmirdi. Buna cavab olaraq, [[Dəməşq]] radiosu etdiyi yayımda Suriyanın İsrail ortadan qaldırılana qədər mübarizəsini davam etdirəcəyini bildirdi.<ref name="ReferenceA" />[[İsrail Hərbi Hava Qüvvələri|İsrail hava qüvvələri]] isə ertəsi günü Suriya cəbhəsində hücuma hazırlıq üçün seçilmiş yerləri güclü bombardman etdi. Bununla o həm də Suriyanın hər hansı atəşkəs cəhdinə də mane olmaq istəyirdi.

9 iyunda artıq [[Misir]] və [[İordaniya]] atəşkəsi qəbul etmişdi. Artıq indi İsrail hərbi hava qüvvələri və quru qüvvələri tam gücü ilə Suriya cəbhəsinə yüklənə bilərdi,

lakin Suriya hələki quru aktiv quru əməliyyatlarına qatılmadığı üçün öz gücünü saxlamışdı. İsrail qüvvələri isə xeyli yorğun idi. Buna görə də, İsrail hücumu çox güclü, həm də sürətli olmalı idi. Həmçinin, İsrail Suriya ilə müharibənin uzanacağı halda [[SSRİ]]-nin öz müttəfiqinə yardım edəcəyindən qorxurdu.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Nadav Safran
 | başlıq    = From War to War
 | link      = https://academic.oup.com/ahr/article-abstract/75/4/1163/107557?redirectedFrom=fulltext
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Pegasus
 | il        = 1978
 | cild      = 
 | səhifə    = 375
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = Netanel Lorch
 | başlıq    = One Long War – Arab versus Jew since 1920
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Yerusəlim
 | nəşriyyat = Keter Publishing
 | il        = 1976
 | cild      = 
 | səhifə    = 127
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

[[İsrail]] ordusu Suriya cəbhəsinin şimal qismində 9 iyun sabahı 07:00-dan etibarən 5 kalon halında hücuma keçdilər. Hücum [[Suriya]]nın atəşkəsi qəbul etməsindən 4 saat sonra baş vermişdi. İsrail hücumunda əsasən zirehli texnika və hava qüvvələri iştirak edirdi. Döyüşlər şiddətli keçirdi. [[Suriyalılar]] topçu mövqelərini xüsusilə möhkəmləndirmişdi. Döyüşlərin ən şiddətlisi Suriyanın ən güclü 13 mövqeyindən biri olan və [[Kuneitraya]] 3 mil məsafədəki Zaura ilə Tel Fakfərdə oldu. Zaura günortadan sonra, 3 saatlıq döyüşün sonunda israillilər tərəfindən tutuldu. Tel Fakhər isə 7 saatlıq vuruşmadan sonra İsrail ordusu tərəfindən tutuldu. Artıq 9 iyun axşamı [[Suriya]] cəbhəsində bir çox boşluqlar açılmışdı.

10 iyun günü [[İsrail ordusu]] sabah tezdən etibarən və bilbaşa Kuneitra istiqamətində hücumlara davam etdilər. Hələ də bilinməyən səbəbdən [[Dəməşq]] radiosu sabah 08:45-də Kuneitranın işğal edildiyini elan etdi, halbuki [[İsrail ordusu]] Kuneitradan bir xeyli aralı idi. Bunu eşidən Kuneitradakı Suriya ordusu hissələri [[Dəməşq]]dən yardım gəlməyəcəyini düşünərək şəhəri boşaltdılar. Beləliklə də, [[İsrail ordusu]] heç bir güllə atmadan şəhəri tuta bildi.<ref>[https://books.google.co.il/books?id=8Vy1CwAAQBAJ&pg=PA17&dq=%22syrian+artillery%22+six-day&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjcs5eI75nfAhWpmIsKHbsHBhkQ6AEIKTAA#v=onepage&q=%22syrian%20artillery%22&f=false The Six Day War 1967: Jordan and Syria] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20181215223805/https://books.google.co.il/books?id=8Vy1CwAAQBAJ&pg=PA17&dq=%22syrian+artillery%22+six-day&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjcs5eI75nfAhWpmIsKHbsHBhkQ6AEIKTAA#v=onepage&q=%22syrian%20artillery%22&f=false
 | date = 2018-12-15
}}, Simon Dunstan, s. 65</ref>
[[Fayl:Israeli tanks advancing on the Golan Heights. June 1967. D327-098.jpg|thumb|[[İsrail]] tanklarının [[Qolan təpələri]]nə hücumu]]
Dəməşq şəhərinə 40 mil məsafədə olan Kuneitranın tutulması ilə İsrail Suriya torpaqlarının 12 mil içinə girmiş və bütün [[Qolan təpələri]]ni işğal etmiş olurdu. Qolan təpələrindəki Suriya topçuları 1956-cı ildən etibarən İsrail şəhərlərini topa tuturdu. Artıq bu təklükə aradan qaldırılmışdı.

[[İsrail]]in onun tələblərinə baxmayaraq, [[Suriya]]nın torpaqlarını işğal etməsi SSRİ-nin İsraillə bütün münasibətləri kəsməsi ilə nəticələndi. Beləliklə, 10 iyun günü saat 16:30-da Suriya cəbhəsində də Altıgünlük müharibə sonlandı.

Suriyanın rəsmi açıqlamasına görə, iki günlük müharibəödə [[Suriya]]nın itkisi 145 ölü və 1645 yaralı idi, lakin daha sonra [[Dəməşq]]dən verilən məlumatlr ölü sayının 2500, yaralı sayının isə 5000 nəfər olduğunu göstərmişdir. [[İsrail]]in əlində 591 [[Suriyalılar|Suriyalı]] əsir var idi ki, bu əsirlər iki əsir İsrail pilotu ilə dəyişdirilmişdi. Bundan əlavə İsrail 80 Suriya tankını dağıtmış, 40 tankı da əsir almışdı. Suriyanın 18 topçu taborundan 15-i darmadağın edilmişdi. İsrailin itkisi isə 15 ölü və 306 yaralı idi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Nadav Safran
 | başlıq    = From War to War
 | link      = https://academic.oup.com/ahr/article-abstract/75/4/1163/107557?redirectedFrom=fulltext
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Pegasus
 | il        = 1978
 | cild      = 
 | səhifə    = 381
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

=== USS Liberty hadisəsi ===
8 iyun 1967-ci ildə [[ABŞ Hərbi Donanması]]na məxsus elektronik kəşfiyyat gəmisi USS Liberty [[Ariş şəhəri]]ndən 24&nbsp;km şimalda ([[Misir]] sularından az aralıda) [[İsrail]] qırıcı təyyarələri və torpedo gəmiləri tərəfindən təxminən 75 dəqiqə boyunca hücuma məruz qaldı. Gəmi demək olar ki, batırıldı. Hadisə nəticəsində 34 dənizçi öldü, 171 nəfər isə yaralandı.<ref>{{cite web
 |url         = http://www.gtr5.com/
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20111126202048/http://www.gtr5.com/
 |archivedate = 2011-11-26
 |title       = The Attack
 |author      = gtr5
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = 
 |accessdate  = 
 |language    = İngiliscə
 |url-status  = live
}}</ref>

Hadisədən dərhal sonra [[İsrail]] tərəfi hadisənin səhvən baş verdiyini, USS Liberty gəmisinin [[Misir]]in Əl-Quseyr gəmisi ilə səhv salındığını bildirdi. Səhvə görə [[İsrail]] tərəfindən hadisə qurbanlarına və onların ailələrinə təzminat verildi. [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-yə isə gəminin istifadəyə yararsız hala gətirildiyinə görə kompensensiya verildi.<ref>{{cite web
 |url         = http://www.coldwar.org/articles/60s/uss_liberty.asp
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20190307031602/http://www.coldwar.org/articles/60s/uss_liberty.asp
 |archivedate = 2019-03-07
 |title       = A NEW LOOK AT ISRAEL’S BOMBING OF THE USS LIBERTY
 |author      = The Cold War Museum
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = 
 |accessdate  = 
 |language    = İngiliscə
 |url-status  = dead
}}</ref>[[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] tərəfindən aparılan araşdırmadan sonra İsrailin verdiyi izahat qəbul edildi və hadisənin səhvən baş verdiyi elan edildi. Bu hadisə 1987-ci ildə qarşılıqlı notalarla bağlandı,

lakin [[ABŞ dövlət katibi|ABŞ Dövlət Katibi]] [[Dean Rask]]ın və Hərbi Dəniz Əməliyyatları komandanı [[Tomas Moorer]]in də daxil olduğu bəzi tanınmış şəxslər hadisə günki siqnalların transkriptləri ilə tanışlıqdan sonra hücumun səhvən baş verdiyi fikrini rədd etdilər. Bu şəxslərin bildirdiyinə görə, [[İsrail]] gəminin [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] gəmisi olduğunu bilə-bilə hücum etmişdi.<ref name=trib>{{cite news
 | url          = http://www.chicagotribune.com/news/nationworld/chi-liberty_tuesoct02,0,66005.story
 | title        = New revelations in attack on American spy ship
 | author       = John Crewdson
 | date         = 2 oktyabr 2007
 | work         = Chicago Tribune
 | access-date  = 2019-02-28
 | archive-date = 2007-10-11
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20071011020947/http://www.chicagotribune.com/news/nationworld/chi-liberty_tuesoct02,0,66005.story
 | url-status   = live
}}</ref><ref>Tim Fischer, [http://www.theage.com.au/news/opinion/six-days-of-war-40-years-of-secrecy/2007/05/26/1179601730257.html&rct=j&frm=1&q=&esrc=s 'Six days of war, 40 years of secrecy,'] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20171010074006/http://www.theage.com.au/news/opinion/six-days-of-war-40-years-of-secrecy/2007/05/26/1179601730257.html%26rct%3Dj%26frm%3D1%26q%3D%26esrc%3Ds
 | date = 2017-10-10
}} ''The Age'' 27 may 2007.</ref><ref>John Quigley, [https://books.google.com/books?id=0zEi3qGWLFIC&pg=PA93 ''The Six-Day War and Israeli Self-Defense: Questioning the Legal Basis for Preventive War''] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20160101175251/https://books.google.com/books?id=0zEi3qGWLFIC&pg=PA93
 | date = 2016-01-01
}}, Cambridge University Press 2013 s. 93. Cf Dean Rusk, ''As I Saw it: A Secretary of State's Memoirs'', W. W. Norton, 1990 səh. 386–88.</ref>

== Nəticə ==
Müharibənin sonunda [[İsrail]] 8,000&nbsp;km<sup>2 </sup> olan torpaqlarına 23, 622&nbsp;km<sup>2 </sup> [[Sinay yarımadası]], 0,444&nbsp;km<sup>2 </sup> [[Qolan təpələri]], 2,270&nbsp;km<sup>2 </sup> [[Qərbi Şəria]], 0,140&nbsp;km<sup>2 </sup> [[Qəzzə zolağı|Qəzzə keçidi]] olmaqla 26,475&nbsp;km<sup>2 </sup> torpaq qatmışdı. İşğal edilən bu torpaqlar İsrail sərhədləri daxilindəki 300 min Ərəbə 1 milyon daha qatmaqda idi. Bu dövrdə İsrail əhalisinin sayı 2,3 milyon nəfər idi, belə olan halda, [[Ərəblər]] [[İsrail əhalisi]]nin 63/37 nisbətini təşkil edirdi. Bu torpaqları tutmaq İsrailə 750 milyon dollara başa gəlmişdi.{{Efn| Netanel Lorcha görə müharibə [[İsrail]]ə 1 milyard [[dollar]]a başa gəlmişdir.}}<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = Walter Laqueur
 | authorlink = 
 | title      = Confrontation – The Middle East and World Politics
 | year       = 1974
 | location   = Nyu-York
 | publisher  = 
 | url        = https://archive.org/details/confrontationmid00laqu
 | url-access = registration
 | page       = 
 | ref        = harv
}}</ref>

=== İtkilər ===
Müharibədə İsrailin canlı qüvvə itkisi 776<ref name="Israel Ministry of Foreign Affairs">Israel Ministry of Foreign Affairs 2008.</ref> ilə 983 arasında göstərilir. İsrail ordusundan yaralananların sayı isə 4517 nəfər olmuşdu. 15 İsrail əsgəri isə əsir düşmüşdü. Misirin müharibədəki canlı qüvvə itkisi isə 9800<ref name="Gammasy s.79">El Gamasy 1993 s. 79.</ref> ilə 15000<ref name="Chaim Herzog 1982, s. 165">Herzog 1982, s. 165.</ref> nəfər arasında göstərilir. 4338 misirli hərbçi isə əsir düşmüşdü.<ref name="Israel Ministry 2004">Israel Ministry of Foreign Affairs, 2004</ref> İordaniya 700 canlı qüvvə itirmiş və 2500 nəfər də yaralanmışdır.<ref name="Gawrych 2000 3">{{harvnb|Gawrych|2000|p=3}}</ref><ref>{{cite book
 | first        = 
 | last         = Simon Dunstan
 | authorlink   = 
 | title        = The Six Day War 1967: Jordan and Syria
 | year         = 2013
 | location     = 
 | publisher    = Bloomsbury Publishing
 | url          = https://books.google.az/books?id=L1qICwAAQBAJ&pg=PT125&redir_esc=y
 | page         = 324
 | ref          = harv
 | access-date  = 2019-02-11
 | archive-date = 2021-08-09
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20210809100247/https://books.google.az/books?id=L1qICwAAQBAJ&pg=PT125&redir_esc=y
 | url-status   = live
}}</ref> Suriya ordusu isə 1000–2500 nəfər arasında canlı qüvvə itirmişdir.<ref name="Randolph Churchill 1967, s. 189">Churchill & Churchill 1967, s. 189</ref> 367<ref>Israel Ministry of Foreign Affairs 2004</ref>-591<ref>{{cite book
 | first      = 
 | last       = Alex Woolf
 | authorlink = 
 | title      = Arab–Israeli War Since 1948
 | year       = 
 | location   = 
 | publisher  = 
 | url        = 
 | page       = 216
 | ref        = harv
}}</ref> nəfər isə əsir götürülmüşdür.

=== Camal Əbdül Nasirin istefası ===
[[Fayl:Protests against Nassers resignation 1967.jpg|thumb|[[Misir]] əhalisinin [[Camal Əbdül Nasir]] lehinə mitinqi]]
[[Camal Əbdül Nasir|Prezident Nasir]] dörd gün ərzində ağır bir məğlubiyyətlə [[İsrail]] qarşısında bütün Sinay yarımadasını itirdi.<ref name="Stephens 23">{{Harvnb|Stephens|1972|p=23}}</ref> 9 İyun səhəri radiodan Misir xalqına xitabında bir tərəfdən istefasını açıqlayarkən, digər tərəfdən də, məğlubiyyətin bu üç sürprizin nəticəsi olduğunu ifadə edərək, qərbliləri günahlandırdı tutdu:

* Düşmən [[şərq]]dən və şimaldan gözlənilərkən, qərbdən gəlmişdir. Başqasının köməyi olmadan düşmən buna müvəffəq ola bilməzdi,
* Düşmən [[Misir]]dəki hərbi və mülki hava limanlarınına hücum etmiş və öz hava sahələrinin qorunmasını başqa dövlətlərin öhdəsinə buraxmışdır,
* [[İmperializm]] düşmənlə tam əməkdaşlıq etmiş. [[Amerikan]] və [[İngilis]] təyyarə daşıyan gəmiləri, düşmənin döyüş qabiliyyətinin artırılmasına kömək etmək üçün, düşmən sahillərinin yaxınlığına gətirilmişdir.

Bundan sonra [[Camal Əbdül Nasir|Nasir]] qəhrəmancasına döyüşdüklərinə görə [[İordaniya]] və [[İraq]] ilə, "böyük [[Suriya]] xalqına " və tutduqları mövqelərinə görə isə [[Sudan]], [[Küveyt]], [[Yəmən]], [[Livan]], [[Tunis]] və [[Mərakeş]] ([[Səudiyyə Ərəbistan]]ının adı keçmir) təşəkkür etdikdən sonra, bütün bunlara baxmayaraq məsuliyyəti üzərinə götürdüyünü, bu səbəblə də hər cür rəsmi vəzifədən, siyasi fəaliyyətdən tamamilə və yekun olaraq çəkildiyini və xalqın arasına qarışaraq bir vətəndaş kimi öz öhdəliklərini yerinə yetirəcəyini bildirdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Walter Laqueur
 | başlıq    = The Israel-Arab Reader: A Documentary History of the Middle East Conflict
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = Penguin Books
 | il        = 2008
 | cild      = 
 | səhifə    = 459
 | səhifələr = 
 | isbn      = 978-0-14-311379-9
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> Nasir 1964 tarixli Müvəqqəti Misir konustitusiyasının 110-cu maddəsi çərçivəsində dövlət rəhbərliyini Zəkəriya Mühittinə verdi.

Nasirin istefasından sonra bütün [[Misir]]də Nasir lehinə mitinqlər keçirildi. Xalq "Nasir bizi tərk etmə" şüarları səsləndirirdi. Bundan sonra Nasir yenidən rəhbərliyə qayıtdı. Buna qarşılıq olaraq [[Misir Silahlı Qüvvələri|Misir silahlı qüvvələri]] komandanının müavini [[Əbdülhəkim Amr|Marşal Əbdülhəkim Amr]] 9 iyunda istefa verdi və onun yerinə general [[Mahmud Fevzi]] gətirildi. Bundan sonra da iyunun 11-də quru , hava və dəniz qüvvələri komandirləri də istefa verdilər.<ref name="history.state.gov" />

== Mübahisələr ==
[[Orta Şərq]]də və dünyada böyük dəyişikliyə səbəb olmuş Altıgünlük müharibədən sonra bütün dünyada müzakirə olunan bəzi mübahisəli məsələlər meydana çıxdı. Bu mübahsələrin əksəriyyəti öz aktuallığını hal-hazırda da, saxlamaqdadır. Bu mübahisə mövzularına misal olaraq misirli [[Hərbi qulluqçu|hərbçi]]lərə [[İsrail]] hakimiyyəti tərəfindən işğəncə edilməsi iddialarını, önləyici hücum və ya ədalətsiz hücum məsləsini, [[USS Liberty hadisəsi]]ni, döyüşən tərəflərə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]], [[Böyük Britaniya|Birləşmiş Krallıq]] və [[SSRİ]] tərəfindən hərbi dəstək məsələlərini göstərmək olar.

=== Önləyici vuruş və ya ədalətsiz hücum ===
Başlanğıcda həm [[Misir]], həm də [[İsrail]] tərəfi elan etdi ki, ölkələri digəri tərəfindən hücuma məruz qalmışdır. [[İsrail]]in [[BMT]]-dəki səfiri Qideon Rafael [[İsrail]] XİN-dən belə bir məktub aldı:
{{cquote|''Dərhal [[BMT Təhlükəsizlik Şurası]]nı [[Misir]]in [[İsrail]]ə qurudan və havadan hücumu barədə məlumatlandır.<ref>{{kitab3
  | müəllif   = Sydney Bailey,(1990).. London:  ISBN.
  | başlıq    = Four Arab-Israeli Wars and the Peace Process
  | link      = 
  | cavabdeh  = 
  | yer       = London
  | nəşriyyat = The MacMillan Press
  | il        = 1990
  | cild      = 
  | səhifə    = 225
  | səhifələr = 
  | isbn      = 0-312-04649-9
  | doi       = 
  | ref       = 
  }}</ref>''}}

3:10-da Qideon Rafael [[BMT Təhlükəsizlik Şurası]]nın iyun ayı üçün rəhbəri olan danimarkalı [[Hans Tabor]]u yuxudan oyatdı və ona [[Misir Silahlı Qüvvələri|Misir ordusunun]] [[İsrail]]ə hücum etdiyini, [[İsrail]]in [[Misir]]in bu qorxaq və xain hücumuna cavab verdiyini bildirdi. [[BMT Təhlükəsizlik Şurası]]nın 5 iyundakı iclasında [[Misir]] və [[İsrail]] tərəfləri bir-birlərini hücum etməkdə ittiham etdilər. İclas zamanı [[İsrail]] nümayəndələri Eban və Evron ilk atəşin misirlilər tərəfindən açıldığına and içdilər.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Michael B. Oren
 | başlıq    = The Revelations of 1967: New Research on the Six Day War and Its Lessons for the Contemporary Middle East
 | link      = http://muse.jhu.edu/article/183952/pdf
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = Israel studies
 | il        = 2006
 | cild      = X
 | səhifə    = 238
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>"Six Days of War: June 1967 and the Making of the Modern Middle East" by Michael B. Oren, 2002, s. 196</ref>

[[SSRİ]] tərəfindən dəstəklənən [[Misir]] 5 iyunda müharibənin [[İsrail]] tərəfindən başladıldığını bildirdi. İsrail isə ilk atəşin [[Misir]] tərəfindən açıldığını bildirirdi. İsrail nümayəndəsi BMT Təhlükəsizlik Şurasına bildirmişdi ki, "Bu sabahın erkən saatlarında (5 iyun) [[Misir Silahlı Qüvvələri|Misir ordusu]] kütləvi halda İsrail sərhədinə tərəf göndərilmişdir. Eyni zamanda [[Misir Hərbi Hava Qüvvələri|Misir qırıcıları]] [[Sinay yarımadası|Sinaydak]]ı hava limanlarından havaya qalxmış və İsrailə tərəf uçmuşdur. [[Qəzzə]]dəki [[Misir]] artilleriyası kissifim, Nahal-Oz və Eyn Haşeloşa adlı [[İsrail]] kəndlərini bombalamışdır." Həqiqətdə isə bu düzgün deyildi.<ref>{{Cite web
 | title        = The Case for Palestine: An International Law Perspective; John B Quigley, p. 163
 | url          = https://books.google.com/books?id=VaUvqHNd6m0C&pg=PA164&dq=Israel+1967+Strait+of+War+existence+in+danger&sig=6GkdFAkh39zp1qRkmfpC__nxobg#v=onepage&q&f=false
 | access-date  = 2019-03-04
 | archive-date = 2020-05-24
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20200524232659/https://books.google.com/books?id=VaUvqHNd6m0C&pg=PA164&dq=Israel+1967+Strait+of+War+existence+in+danger&sig=6GkdFAkh39zp1qRkmfpC__nxobg#v=onepage&q&f=false
 | url-status   = live
}}</ref> [[ABŞ]] Kəşfiyyat Ofisi müəyyən etmişdi ki, ilk atəş İsrail tərəfindən atılmışdır və müharibə İsrailin Misirin quru qoşunlarını havadan müdafiəsiz buraxılması ilə nəticələnən qəfil hava hücumu ilə başlamışdır.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = David S. Robarge (2007). , , Vol. 49 No. 1
 | başlıq    = Getting It Right: CIA Analysis of the 1967 Arab-Israeli War
 | link      = https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications/csi-studies/studies/vol49no1/html_files/arab_israeli_war_1.html
 | cavabdeh  = Center for the Study of Intelligence
 | yer       = 
 | nəşriyyat = 
 | il        = 2007
 | cild      = 49
 | səhifə    = 
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

İlk o hücum etməsinə baxmayaraq, İsrail ilk əvvəllər özünün birinci hücuma məruz qaldığını bildirirdi. Az sonra isə, özünün ilk hücum etdiyini etiraf etdi, lakin bunun planlanan işğalı önləmək üçün etdiyini bildirdi.<ref>{{cite news
 |title       = The Panorama Middle East Archives: Six-Day War
 |author      = BBC  Panorama
 |url         = http://news.bbc.co.uk/panorama/hi/front_page/newsid_7875000/7875655.stm
 |publisher   = news.bbc.co.uk
 |date        = 
 |accessdate  = 
 |language    = İngiliscə
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20110512172600/http://news.bbc.co.uk/panorama/hi/front_page/newsid_7875000/7875655.stm
 |archivedate = 2011-05-12
 |url-status  = live
}}</ref>[[İsrail]] ilk hücum etməsini haqlı olduğunu bildirmək üçün bu arqumentləri göstərmişdi:<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Avi Shlaim; William Roger Louis
 | başlıq    = The 1967 Arab-Israeli War: Origins and Consequences
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = Cambridge University Press
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 224
 | səhifələr = 
 | isbn      = 978-1-107-00236-4.
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = John Pimlott
 | başlıq    = The Middle East Conflicts 1945 to Present
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = 
 | il        = 1983
 | cild      = 
 | səhifə    = 53
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

* İqtisadi boğulma. Belə ki, [[İsrail]] öz neft ehtiyatının 90 faizini [[Misir]]in qapatdığı [[Tiran boğazı]]ndan təmin edirdi,
* Müharibənin 3 cəbhədə olacağı və yüz minlərlə [[Ərəb]] ordusunun sərhədlərə yığılması,
* Müharibənin müddətinin uzanması zamanı [[İsrail]]in mülki əhalidən təşkil etməli olduğu ordunun ölkənin sosial və iqtisadi həyatına güclü mənfi təsirinin olacağı.<ref>"The United States has often walked a fine line between preemption and prevention. In fact there have only been a handful of clear-cut cases of military preemption by any states in the last 200 years. (Israeli preemption in the Six Day War of 1967 is perhaps the most cited example)" [https://books.google.com/books?id=yz03f8UURuAC&pg=PA33&dq=preemptive+%22six+day+war%22&hl=en&ei=_OAiTNarMMSclgeGtPnTDQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CDgQ6AEwBDgK#v=onepage&q=preemptive%20%22six%20day%20war%22&f=false U. S. National Security Strategy: a New Era] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20200222130545/https://books.google.com/books?id=yz03f8UURuAC&pg=PA33&dq=preemptive+%22six+day+war%22&hl=en&ei=_OAiTNarMMSclgeGtPnTDQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5&ved=0CDgQ6AEwBDgK#v=onepage&q=preemptive%20%22six%20day%20war%22&f=false
 | date = 2020-02-22
}} U. S. Department of State (2002).</ref><ref name="rand.org">"Classic examples of preemptive wars include the July Crisis of 1914 and the Six Day War of 1967 in which Israel preemptively attacked Egypt…" Mueller Karl P. (2007). [http://www.rand.org/pubs/monographs/MG403/index.html Striking first: preemptive and preventive attack in U. S. national security] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20200728101328/https://www.rand.org/pubs/monographs/MG403.html
 | date = 2020-07-28
}}. (PDF). Rand Corporation. {{ISBN|978-0-8330-3881-4}}.</ref>

[[Ərəblər]]in düşüncələri hücumun İsrail tərəfindən başladıldığınına əsaslanırdı. [[Misir]]in [[BMT]]-dəki daimi nümayəndəsi M. A. Əl Koni bildirmişdi:
{{cquote|''[[İsrail]]in hücumu [[Birləşmiş Ərəb Respublikası]]na ([[Misir]]) qarşı əvvəlcədən planlanmış işğalçı hücumdur. Elə bi vaxtda ki, biz elan etmişdik ki, bizim mövqeyimiz regiondakı gərginliyi artıracaq hadisələrdən yana deyil və biz gərginliyi azaldacaq danışıqlara hazırıq.<ref>[https://unispal.un.org/unispal.nsf/9a798adbf322aff38525617b006d88d7/cd0beba6a1e28eff0525672800567b2c?OpenDocument UN Security Council meeting 1347] {{Vebarxiv
   | url  = https://web.archive.org/web/20110319194348/http://unispal.un.org/unispal.nsf/9a798adbf322aff38525617b006d88d7/cd0beba6a1e28eff0525672800567b2c?OpenDocument
   | date = 2011-03-19
  }} (5 June 1967</ref>''}}

Müharibədən sonra bəzi [[İsrail]] rəsmiləri etiraf etdilər ki, onlar [[Misir]] tərəfindən hücum gözləmirdilər.<ref>"Various Israeli officials said later… that 'Israel had not in fact anticipated an imminent attack by Egypt when it struck June 5'". [https://books.google.com/books?id=VaUvqHNd6m0C&pg=PA164&dq=Israel+1967+Strait+of+War+existence+in+danger&sig=6GkdFAkh39zp1qRkmfpC__nxobg#v=onepage&q&f=false  The Case for Palestine: An International Law Perspective, p. 164; John B Quigley] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20200524232659/https://books.google.com/books?id=VaUvqHNd6m0C&pg=PA164&dq=Israel+1967+Strait+of+War+existence+in+danger&sig=6GkdFAkh39zp1qRkmfpC__nxobg#v=onepage&q&f=false
 | date = 2020-05-24
}}</ref><ref>'Armed Attack' and Article 51 of the Un Charter: Evolutions in Customary Law, by Tom Ruys, page 280 "It has been observed that several official Israeli sources admitted after the war that Egypt did not have the intention of attacking Israel"[https://books.google.com/books?id=mjok10qoh2cC&pg=PA280&dq=rabin+begin+%22We+decided+to+attack+him%22&hl=fi&sa=X&ei=uvx1T5qUKufj4QSf9-WmDw&redir_esc=y#v=onepage&q=rabin%20begin%20%22We%20decided%20to%20attack%20him%22&f=false link] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20210308050803/https://books.google.com/books?id=mjok10qoh2cC&pg=PA280&dq=rabin+begin+%22We+decided+to+attack+him%22&hl=fi&sa=X&ei=uvx1T5qUKufj4QSf9-WmDw&redir_esc=y#v=onepage&q=rabin%20begin%20%22We%20decided%20to%20attack%20him%22&f=false
 | date = 2021-03-08
}}</ref> İyunda [[İsrail]]də hökumətə daxil olan Mordeçay Bentov ona verilən "ektremizm təhlükəsinin olub-olmaması" haqqında suala cavab olaraq bildirmişdi ki, "heç bir yox olma təhlükəsiz yox idi, bu yeni [[Ərəb]] torpaqları əldə etmək üçün uydurulmuş yalan idi".<ref>{{cite book
 | last         = Quigley
 | first        = John
 | title        = Palestine and Israel: A Challenge to Justice
 | year         = 1990
 | publisher    = Duke University Press (May 1990)
 | isbn         = 0-8223-1023-6
 | pages        = 170
 | url          = https://books.google.com/books?id=GX8jX9dJXIAC&pg=PA170&dq=Mordechai+Bentov+1967+quigley&hl=en&sa=X&ei=wwafT9__Hsn_8gPP5cibDw&ved=0CDEQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false
 | access-date  = 2019-03-07
 | archive-date = 2020-05-24
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20200524091218/https://books.google.com/books?id=GX8jX9dJXIAC&pg=PA170&dq=Mordechai+Bentov+1967+quigley&hl=en&sa=X&ei=wwafT9__Hsn_8gPP5cibDw&ved=0CDEQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false
 | url-status   = live
}}</ref><ref name=RYAN>{{Cite web
 | title        = The Myth of Annihilation and the Six-Day War, by Joseph Ryan (Carnegie Council, September 1, 1973)
 | url          = http://worldview.carnegiecouncil.org/archive/worldview/1973/09/2214.html
 | access-date  = March 7, 2019
 | archive-date = November 25, 2020
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20201125054316/https://worldview.carnegiecouncil.org/archive/worldview/1973/09/2214.html
 | url-status   = live
}}</ref> [[ABŞ]] tərəfi müharibədən əvvəl [[İsrail]]ə verdiyi kəşfiyyat materiallarında bildirmişdi ki, [[Misir Silahlı Qüvvələri|Misir ordusunun]] yayılması müdafiə xarakteri daşıyır və İsrailə hücuma hazırlıq hiss edilmir.<ref name = truth>U. S. Secretary of Defense Robert McNamara told Israeli Foreign Minister Abba Eban that the U. S. intelligence assessment was that "the Egyptian deployments were defensive in character and anticipatory of a possible Israeli attack". [https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v19/d69 Memorandum of Conversation, Washington, may 26, 1967, 10:30 a.m.] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20210409214903/https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v19/d69
 | date = April 9, 2021
}}; The Israeli ambassador to the U. S. Michael B. Oren has acknowledged that "By all reports Israel received from the Americans, and according to its own intelligence, Nasser had no interest in bloodshed…" Israel's assessment was that "Nasser would have to be deranged to take on an Israel backed by France and the U. S. Sixth Fleet. War, according to the Israelis, could only come about if Nasser felt he had complete military superiority over the IDF, if Israel were caught up in a domestic crisis, and, most crucially, was isolated internationally—a most unlikely confluence." Six Days of War: June 1967 and the Making of the Modern Middle East, Oren 2002, pp. 59–60).</ref> Müharibə dövründə İsrailin XİN rəhbəri olmuş [[Abba Eban]] öz xatirələrində yazırdı ki, [[Camal Əbdül Nasir|Nasir]] İsrailə hücum etməyi inandırıcı deyildi:
{{cquote|''[[Camal Əbdül Nasir|Nasir]] müharibə istəmirdi. O, müharibəsiz qələbə istəyirdi.<ref>Abba Eban: An Autobiography, Random House, 1977. (s. 360)</ref>''}}

İsrailli hərb tarixçisi [[Martin van Kreveld]]a görə müharibənin əsl səbəbləri hələ də bilinmir, lakin müharibədən əvvəl İsrail hərbi qüvvələrinin müharibə üçün çalışdıqları və digər tərəfi provakasiyaya çəkmək üçün səylə çalışdığı hiss edilir.<ref>{{Cite web
 | title        = The Sword And The Olive: A Critical History Of The Israeli Defense Force (Martin van Creveld) s. 172
 | url          = https://books.google.com/books?id=ji-AiWtW67AC&printsec=frontcover&dq=sword+and+the+olive+creveld&hl=en&sa=X&ei=wdKeT5TfNof-4QT-84WqDg&redir_esc=y#v=onepage&q=sword%20and%20the%20olive%20creveld&f=false
 | access-date  = 2019-03-07
 | archive-date = 2021-03-08
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20210308125138/https://books.google.com/books?id=ji-AiWtW67AC&printsec=frontcover&dq=sword+and+the+olive+creveld&hl=en&sa=X&ei=wdKeT5TfNof-4QT-84WqDg&redir_esc=y#v=onepage&q=sword%20and%20the%20olive%20creveld&f=false
 | url-status   = live
}}</ref> [[Ceyms Thuo Qathii]] bildirir ki, İsrailin hücumu [[Karolina testi]]nə{{Efn|[[Beynəlxalq hüquq]]a aid termindir. [[II Dünya müharibəsi]]ndən sonra qadağan edilmişdir}} uyuşmurdu, lakin bu testə ən yaxın hücum idi.<ref>ASSESSING CLAIMS OF A NEW DOCTRINE OF PRE-EMPTIVE WAR UNDER THE DOCTRINE OF SOURCES (James Thuo Gathii, OSGOODE HALL LAW JOURNAL VOL. 43, NO. 1 & 2, 2005) p. 75. [http://www.vedegylet.hu/fejkrit/szvggyujt/gathii_preEmptiveWar.pdf link] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20210212035633/http://www.vedegylet.hu/fejkrit/szvggyujt/gathii_preEmptiveWar.pdf
 | date = 2021-02-12
}}"The closest case that might have, but is now regarded as not having met the Caroline test, was Israel’s first strike against Egypt in the 1967"</ref>

Hərhalda, [[İsrail]] öz hücumunun haqlı olmasını [[Misir]]in [[Tiran boğazı]]nı qapaması ilə əsaslandırırdı. Çünki, bu boğaz 1958-ci ildəki C[[enevrə konvensiyası]]nın [[Dənizlər haqqında qanunun]]a əsasən beynəlxalq su ərazisi hesab edilirdi, lakin bütün bunlara baxmayaraq, bu qanuna nə [[Misir]], nə də onun müttəfiqləri qoşulmamışdı. [[Misir]]in mövqeyinə görə, [[Tiran boğazı]] açıq dənizin iki beynəlxalq su ərazisi hesab edilə bilməzdi. Çünki, [[Aqaba körfəzi]] açıq dənizin iki regionunu birləşdirən beynəlxalq su ərazisi deyil. Buna baxmayarq, [[Qərbi Avropa]] ölkələri və [[BMT]] [[Misir]]in bu qərarı ilə razılaşmırdı. Digər tərəfdən, [[Misir]]in mövqeyi [[Üçüncü dünya ölkələri|III dünya ölkələri]] tərəfindən dəstəklənirdi.<ref>John Quigley, The Six-Day War and Israeli Self-Defense (s. 50)</ref>

=== Misirlilərin digər misirliləri öldürməsi iddiası ===
Atəşkəs qüvvəyə mindikdən sonra [[Misir]]in 7 diviziyası [[Sinay yarımadası]]nda [[İsrail]] qüvvələrinin əhatəsində qalmışdı. Minlərlə misirli [[hərbçi]] və [[əsgər]] çaşqnlıq və təlaş içərisində [[İsrail Silahlı Qüvvələri|İsrail qüvvələrini]] yararaq [[Süveyş kanalı]]na çatmaq üçün hücuma keçdilər. [[İsrail]]in bu qədər əsiri saxlamaq üçün təchizatı yox idi, buna görə də misirli qüvvələrin [[Süveyş kanalı|Süveyş]]ə çatması üçün şərait yaratdılar. [[Süveyş kanalı]]na çata bilən hərbçilər kanalı üzərək [[Misir]] tərəfə keçmək niyyətində idilər, lakin [[hərbçi]]lər təxminən, çayın ortasına çatanda [[Misir]] tərəfindən avtomatlardan atəş açıldı.<ref name=":6">{{kitab3
 | müəllif   = Randolph S. Churchill,  Winston Churchill
 | başlıq    = The Six Day War...
 | link      = https://www.amazon.com/Six-Day-War-Randolph-Churchill/dp/1782924361
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = Houghton Mifflin Company
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 
 | səhifələr = 
 | isbn      = 0-395-07532-7
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

Bəzilərinin iddiasına görə, bu əmri orduya [[Camal Əbdül Nasir]] vermişdir. O, qorxurdu ki, bu [[hərbçi]]lər [[Misir]]ə daxil olarlarsa, xalq [[Misir]]in hansı formada darmadağın edilməsini başa düşə bilər.<ref name=":6" />

Sağ qalan şəxslər əvəvlcə [[Süveyş kanalı]]nın [[Misir]] tərəfində tikanlı məftillərlə əhatələnmiş düşərgələrdə saxlanıldı, daha sonra isə [[Qantara]]ya sürgün edildilər. Məşhur [[Britaniya]] baş naziri olan [[Vinston Çörçil]]in Randalf Çörçill qeyd etmişdi ki, "geriyə — [[Misir]]ə geri dönə bilən [[Misir]] əsgərləri onu özlərinə heç vaxt ev edə bilmədilər, əvəzində xalq arasında ruh düşkünlüyünə səbəb olmasınlar deyə düşərgələrdə saxlanıldılar".<ref name=":6" />
[[Fayl:Flickr - Israel Defense Forces - Life of Lt. Gen. Yitzhak Rabin, 7th IDF Chief of Staff in photos (14).jpg|thumb|[[İsrail Silahlı Qüvvələri|İsrail ordusu]]nun Baş Qərərgah Rəisi general-leytenant [[Yitzak Rabin]] (sağda), İsrail Müdafiə naziri [[Moşe Dayan]] (ortada) və [[Uzi Narkiss]] (solda) Yerusəlimin qədim şəhər hissəsinin girişində. ]]

=== İsrail Müdafiə Nazirliyinin misirli əsirləri öldürməsi iddiaları ===
Müharibədən dərhal sonra [[İsrail]]in misirli silahsız əsirləri güllələməsi xəbərləri yayılmağa başladı. Xeyli sayda israilli əsgər misirli əsirlərin edamının şahidi olduğunu bildirirdi. [[Yediot Aharonot]] ({{dil-az|Ən Yeni Xəbərlər}}) qəzetinin jurnalisti Qabby Bron bildirmişdi ki, o, özü 5 misirli əsirin edamının şahidi olmuşdur.<ref name="bron">Bron, Gabby [https://web.archive.org/web/20150401143535/http://www1.umassd.edu/specialprograms/mideastaffairs/witness2.htm 'Egyptian POWs Ordered to Dig Graves, Then Shot By Israeli Army'], ''Yedioth Ahronoth'', 17 avqust 1995.</ref> İsrailli tarixçi, novelist [[Maykl Bar-Zohar]] demişdi ki, o, özü şahid olmuşdur ki, 3 misirli əsir israilli aşpaz tərəfindən edam edilmişdir.<ref name="zohar">Bar-Zohar, Michael 'The Reactions of Journalists to the Army's Murders of POWs', ''Maariv'', 17 avqust 1995.</ref> İsrailli [[siyasətçi]] və [[tarixçi]] Meir Pa'il demişdir ki, dəfələrlə əsirlərin və [[Ərəb]] mülki şəxslərin edamına şahid olmuşdur.<ref name="laub">Laub, Karin [https://web.archive.org/web/20031211100314/http://www.mideastfacts.com/pow_ap.html 'Historians: Israeli troops killed many Egyptian POWs'], ''Associated Press'', 16 avqust 1995. Retrieved from the Wayback Machine. 14 oktyabr 2005.</ref> [[Tarixçi]] [[Uri Milşteyn]] isə bildirmişdir ki, 1967-ci il müharibəsi zamanı [[İsrail]] əsgərləri dəfələrlə təslim olan [[Ərəb]] hərbçilərini öldürmüşdülər.<ref name="pows">Prior 1999, pp. 209–210; Bar-On, Morris and Golani 2002; Fisher, Ronal 'Mass Murder in the 1956 War', ''Ma'ariv'', 8 avqust 1995.</ref> O, əlavə edirdi:
{{cquote|''Bu rəsmi dövlət siyasəti deyildi, lakin orada elə bir ab-hava var idi ki, bunu (əsirləri öldürmək) etmək olar. Bəzi komandirlər bunu edirdilər, bəziləri isə bunu qəbul etmirdilər, lakin hər kəsin bu barədə məlumatı var idi.<ref name="post">"Israel Reportedly Killed POWs", 17 avqust 1995</ref>''}}

İddia olunur ki, öldürülən misirli əsgərlərin hamısı sənədlərdə elə göstərilmişdir ki, guya onlar qaçmağa cəhd edərkən öldürülmüşdürlər. İsrailli [[tarixçi]] və [[jurnalist]] [[Tom Segev]] "1967" adlı əsərində bu barədə yazır:
{{cquote|''Bizim əsgərlərimiz qaçmaq istəyən əsirlərin içinə kəşfiyyatçı göndərirdi və onları güllələyirdilər. Bu əmr idi və bütün bunlar baş verərkən onlar həqiqətən də qaçmağa cəhd göstərirdilər.<ref>Segev, T., 2007,  p.&nbsp;374</ref>
''}}

1995-ci ilin 21 sentyabrında [[New York Times]] bildirdi ki, [[Misir]] hökuməti [[Sinay yarımadası]]nın Əl Ariş şəhərində çoxda dərində olmayan 2 toplu məzarlıq aşkar etmişdir. [[Misir]] hökumətinin iddiasına görə, bu məzarlıqda [[İsrail]] tərəfindən 1967-ci il müharibəsi zamanı qanunsuz olaraq güllələnən 30–60 arası misirli əsir dəfn edilmişdir. İsrail isə cavab olaraq, öz XİN nümayəndəsi Eli Dayanı [[Misir]]ə göndərdi. Eli Dayan bildirdi ki, onlar bu məsələni Misirlə müzakirə etməyə hazırdırlar və ölənlərin ailələrinə təzminat verə bilərlər. Nazir həmçinin, bildirdi ki, hadisənin baş verməsindən 20 il keçdiyi üçün onların bunu edənlər haqqında araşdırma başlatma hüquqları yoxdur.

Daha sonra [[Misir]]dəki qəzetlərdən biri olan [[Əl Şaab]] İsrailin [[Misir]]dəki səfiri David Sultanın 100 misirli əsirin öldürülməsində iştirak etdiyini iddia etdi. [[İsrail]] səfirliyi və XİN-i bu iddianı rədd etdi və bildirdi ki, David Sultanın o dövrdə orduda olduğu belə aydın deyildir.<ref name="nytimes21sep">Ibrahim, Youssef 'Egypt Says Israelis Killed P. O. W.'s in '67 War', ''New York Times'', 21 sentyabr 1995.</ref>

[[İsrail Müdafiə Nazirliyi]] sənədlərinin sinifləndirilməsinə əsasən bilinir ki, [[İsrail Silahlı Qüvvələri|İsrail ordusunun]] Baş Qərərgahının Əməliyyatlar şöbəsi 1967-ci ilin 11 iyununda əsirlər barədə yeni əmrlər imzaladı. Bu əmrin verilməsi o dövrki mövcud əmrlərin bir-biriləri ilə ziddiyət təşkil etdiyinə görə əsaslandırılırdı:<ref name="bowen276">Bowen 2003, p. 276 (quoting IDF 100/438/1969 order issued 11 June 1967 at 2310, sent to all three territorial commands, to G1 branch and some other departments of the General Staff).</ref>

* Təslim olan hərbçilər və mülki şəxslər heç bir halda ziyan görməməlidirlər
* Silahlı olan və təslim olmayan hərbçilər və mülki şəxslər öldürülə bilər.

[[İsrail]] mənbələrinə görə 4338 nəfər misirli hərbçi [[İsrail Silahlı Qüvvələri|İsrail ordusu]] tərəfindən əsir alınmışdı. 11 [[İsrail]] hərbçisi isə [[Misir Silahlı Qüvvələri|Misir ordusu]] tərəfindən əsir alınmışdı. Əsirlərin dəyişdirilməsi 1968-ci ilin 23 yanvarında sonlanmışdır.<ref name="exchanges">[http://www.mfa.gov.il/MFA/MFAArchive/2000_2009/2004/1/Background%20on%20Israeli%20POWs%20and%20MIAs Background on Israeli POWs and MIAs] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20070222065211/http://www.mfa.gov.il/MFA/MFAArchive/2000_2009/2004/1/Background%20on%20Israeli%20POWs%20and%20MIAs
 | date = 2007-02-22
}}. Retrieved 14 oktyabr 2004.</ref>

=== Döyüş dəstəyi ===
Tarixçi [[Corc Lenczovski]]yə gprə, [[ABŞ]] prezidenti [[Lindon Conson|Conson]] may ayının 23-də [[ABŞ]] rəsmilərinə [[İsrail]]ə müxtəlif yollarla silah yardımı etmək üçün icazə vermişdir. Qeyd etmək lazımdır ki, həmin dövrdə [[Orta Şərq]]ə silah göndərilməsinə və satılmasına embarqo qoyulmuşdu.<ref name="rand.org" /><ref>{{harvnb|Mansour|1994|p=89}}</ref>

Stefen Qrin öz kitabında yazır ki, [[ABŞ]] müharibə zamanı [[İsrail]]ə kəşfiyyat təyyarələri göndərmişdir. Bu təyyarələrin vəzifəsi gecə vaxtı uçuş edərək [[Misir]] quru qoşunlarının hərəkətini izləmək və sabahkı hava hücumu üçün material toplamaq olmuşdur. Müəllif buna sübut kimi isə, [[İsrail Hərbi Hava Qüvvələri]]nin mükəmməl hücumlarını göstərmişdir.<ref>{{harvnb|Green|1984|p=69}}</ref>[[ABŞ]] XİN rəsmisi və [[Orta Şərq]] üzrə ekspert Riçard Parker bu iddianı qəti şəkildə rədd edərək, bunu bekar bir adamn fərziyəsi adlandırmışdı.<ref>{{harvnb|Parker|1996|p=128}}</ref>

Müharibənin ikinci günü [[Ərəb]] ölkələrinin hökumət yönümlü qəzetləri yazırdılar ki, amerikan və britaniyalı qoşunlar [[İsrail]] tərəfdən döyüşürlər. [[Qahirə radiosu]] və rəsmi dövlət qəzeti olan Əl-Əhram isə bu iddia ilə yanaşı başqa iddialar da irəli sürürdü. Qəzetin iddiasına görə:
* İsrail hərbi təyyarələri [[ABŞ]] və [[Britaniya]] təyyarədaşıyan gəmilərindən uçaraq [[Misir]]ə hücum etmiş,
* Eyni zamanda [[Liviya]]dakı [[ABŞ]] bazası olan Vheelus bazasından [[ABŞ]] hərbi qüvvələri [[Misir]]ə hücum etmiş,
* [[ABŞ]] casus peykləri [[İsrail]] ordusuna [[Misir Silahlı Qüvvələri|Misir ordusunun]] hərəkətini əks etdirən şəkillər göndərmişdir.

Camal Əbdül Nasir dövründə Əl-Əhram qəzetinin rəhbəri olan [[Məhəmməd Heykal|Məhəmməd Həssaneyn Heykal]] da bu iddiaları [[Əl-Cəzirə]] kanalında təkrarlamışdır.

[[Muəmmər Qəddafi]] [[Liviya]]dakı bazasından [[ABŞ]]-nin [[Misir]]ə hücum etməsinin yalan olmasını qəbul etdi və bunun sadəcə 1969-cu ildəki hərbi çevrilişə rəvac vermək üçün ortaya atıldığını bildirmişdi. Həmçinin, [[ABŞ]] və [[Böyük Britaniya]] dövlətləri də rəsmi şəkildə bu iddiaları rədd etmişdilər.
[[Fayl:Aerial view of the road through Mitla Pass dotted with wrecked Egyptian vehicles and armour after Israel air force attacks. June 1967. D326-013.jpg|thumb|[[Sinay yarımadası]]ndakı [[Mitla keçidi]]ndə dağıdılmış [[Misir]] zirehli texnikaları və tankları.]]
Buna bənzər iddiaları [[Dəməşq radiosu]] və [[Əmman]] radioları da təkrarlayırdı. Hətta, [[Misir]] mətbuatı yazırdı ki, guya [[İordaniya]] kralı Kral Hüseyn radarlardan [[Britaniya]] qırıcılarının [[Britaniya]] təyyarədaşıyan gəmilərindən havalanmasının şahidi olmuşdur.

Bütün bu iddialar Ərəb dövlətlərindən başqa heç bir yerdə ciddiyə alınmırdı. [[ABŞ]], [[Böyük Britaniya]] və [[İsrail]] bütün iddiaları rədd edirdi. Bundan əlavə, 8 iyunda [[Misir]]in nüfuzuna xeyli ziyan vuran hadisə baş verdi. [[İsrail]] [[Camal Əbdül Nasir]] ilə Kral Hüseyn arasında radio-telefon vasitəsilə baş tutmuş telefon danışığının səs qeydlərini mətbuatda yaydı:<ref>{{cite web
 |url         = 
 |archiveurl  = 
 |archivedate = 
 |title       = Six-Day War – Net Texts
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = 
 |accessdate  = 
 |language    = [[İngiliscə]]
}}</ref>
{{cquote|''Nasir: [[ABŞ]]- da daxil edək mi ? Siz bunu bilirsiniz mi, biz [[ABŞ]]-nin [[İsrail]]lə əlbir olduğunu elan edək ?

Hüseyn: Salam. Mən eşitmirəm, bağlantı çox pisdir. Sənin və Kralın sarayı, hansı ki, kral indi danışır, arasındakı xətt çox pisdir.

Nasir:Salam. Biz [[ABŞ]] və [[İngiltərə]] deyək yoxsa sadəcə ABŞ ?

Hüseyn: [[ABŞ]] və [[İngiltərə]].

Nasir: [[Britaniya]]nın təyyarədaşıyan gəmiləri var mı ?

Hüseyn: (cavab anlaşılmır)

Nasir: Kral Hüseyn bəyanat yayacaq və mən də bəyanat yayacam. Sağ olun...Əlahəzrətləri [[amerikan]]ların və [[britaniya]]lıların iştirak barədə bəyanat yayacaq ?

Hüseyn: (cavab anlaşılmır)

Nasir: Allahım ! Mən deyirəm ki, mən bəyanat verəcəm və sən bəyanat verəcəksən. Biz bunu [[suriyalılar]]a da deyəcəyik. [[Amerikan]]ların və britaniyalıların təyyarədaşıyan gəmilərdən təyyarələrlə bizə qarşı müharibədə iştirak etdiklərini elan edəcəyik. Biz bəyanat yayımlayacayıq və bunun üzərində vurğu edəcəyik.''}}

Müharibənin sonunda [[Ərəblər|Ərəb]] dövlətləri acınacaqlı şəkildə məğlub oldular. Ərəb müharibələri bu dərəcə ağır dərəcədə baş vermiş məğlubiyyətlərini [[ABŞ]]-nin İsrailə dəstək verməsi ilə əsaslandırırdılar. 1967-ci ilin 9 iyununda [[Camal Əbdül Nasir]] öz istefa məktubunda (istefası qəbul edilmədi) yazırdı:
{{cquote|''İndi yaranan şey [[ABŞ]] və [[Britaniya]] təyyarədaşıyan gəmilərinin düşmən hücumlarını dəstəkləməsinin nəticəsidir. Gün boyunca [[Britaniya]] qırıcıları [[Suriya]] və [[Misir]]in mövqelərinə hücum etmiş, əlavə olaraq da, [[ABŞ]] təyyarələri bizim bəzi mövqelərimizdə kəşfiyyat uçuşları etmişdir. Bu vəziyyətdə, heç bir şişirtmə olmadan deyə bilərik ki, düşmənin gücü normal gücündən 3 dəfə çox idi.''}}

Kral Hüseyn daha sonra [[ABŞ]] dəstəyinin olduğu fikrindən imtina etdi. 30 iyun 1967-ci ildə [[Nyu-York]]dakı çıxışında o bildirdi ki, hal-hazırda o əmindir ki, nə [[ABŞ]], nə də [[Britaniya]] təyyarəsi müharibədə iştirak etməmişdir.<ref>{{harvnb|Smith|1967|p=15}}</ref>

Sentyabr ayında [[The New York Times]] məlumat yaydı ki, [[Camal Əbdül Nasir|Nasir]] [[Ərəb]] ölkələri zirvəsində iddialarının real olmadığını bildirmişdir.

Bütün bunlara baxmayaraq, [[Ərəblər]]in müharibədə təkcə [[İsrail]]ə qarşı yox, həm [[ABŞ]]-yə, həm də [[Britaniya]]ya qarşı döyüşməsi fikri bütün [[Ərəb]] dünyasına hakim oldu. [[Böyük Britaniya]]nın [[Səudiyyə Ərəbistan]]ının [[Ciddə]] şəhərindəki nümayəndəsinin bildirdiyi kimi [[Misir]]lə hər hansı müharibə [[Yəmən inqilabı|Yəmən müharibəsi]] kimi nəticələnəcəkdi:
{{cquote|''[[Camal Əbdül Nasir|Prezident Camal Əbdül Nasirin]] iddiaları burada radio dinləyən və ya mətbuatı izləyən hər bir Ərəb tərəfindən qəbul edilir. Bizim yayınlarımız az kütlə tərəfindən dinlənilir və inanılmır. İddiaları inkar etmək üçün belə yerli mətbuatda nəsə yayımlaya bilmirik. Hətta, bizim dostlarımız olan, yüksək təhsilli şəxslər belə bu iddialara inanmış kimi görünürlər. Mənim bu iddiaları inkar etmək üçün rəsmi sənəd verdiyim və sözlü olaraq danışdığım yüksək rütbəli şəxslər belə mənim sözlərimə şübhəylə yanaşırdılar. Mən hesab edirəm ki, bu iddia bizim [[Ərəb]] dünyasındakı raputasiyamıza xeyli ziyan vurmuşdur və gələcəkdə bizə qarşı ola biləcək bir çox şeylərin əsasında duracaqdır. Bizim tərəfimizdən daha da çox inkarlar və ya insanların düşüncəsini dəyişməyə yönəlmiş cəhdlər əks nəticə verəcəkdir. [[Ərəblər]] öz biabırcasına məğlubiyyətləri barədə əvvəlcədən ehtimal edildiyi kimi, çox həssasdırlar və biz bu dəqiqə, onların gözündə bütün bunların səbəbkarıyıq.''}}

Müharibə bitəndən sonra da [[Misir]] hökuməti və onun mətbuat orqanları bu iddiaları müdafiə etməyə davam edirdi. Əl-Əhram da daxil olmaqla, Misirin bütün böyük qəzetləri gündəlik bu barədə məqalələr yazırdılar. [[Məhəmməd Heykal]] da [[Qahirə radiosu]]nda bu iddiaları müdafiə etməyə başladı. Onun bildirdiyinə görə, [[Suriya]] və [[Misir]]ə qarşı gizli [[ABŞ]]-[[İsrail]] müqaviləsi vardır.<ref>{{harvnb|Green|1999|p=284}}</ref>

[[İsrail]]li tarixçi Elie Podeh yazır:
{{cquote|''1967-ci il müharibəsindən sonra [[Misir]] tarix kitabları iddiaları təkrarlayaraq yazırdılar ki, [[İsrail]] [[Britaniya]] və [[ABŞ]]-nin dəstəyi ilə müharibəni başlatmışdır. [[Tarixçi]]lər narrativ mənbələrlə Ərəb dünyası üzərində imperialist nəzarət qurma cəhdləri arasında birbaşa əlaqə qururdular və bu mübarizədə [[İsrail]]in imperialistlərə yardım etdiyini bildirirdilər.<ref>{{harvnb|Podeh|2004|p=128}}</ref>''}}

ABŞ-İsrail tarixçisi [[Maykl Oren]] bildirir ki, [[Ərəb]] liderlərinin müharibəyə [[ABŞ]] və [[Britaniya]]nın birbaşa daxil olması iddiasını belə səylə müdafiə etməsinin əsas səbəbi [[Sovet İttifaqı]]nın dəstəyini təmin etmə istəyi olmuşdur. Digər səbəb kimi isə, [[Ərəb]] dövlətlərinin [[İsrail]]ə biabırcasına məğlub olmasından sonra xalqda yarana biləcək nifrəti özlərindən uzaq tutma istəyi olaraq göstərir.<ref>{{harvnb|Oren|2002|p=216-218}}</ref> Çünki, [[ABŞ]] və [[Britaniya]]ya qarşı məğlub olduqlarını düşünən xalq öz liderlərini başa düşə bilərdi.

Bu iddialardan sonra neft istehsalçısı olan [[Ərəb]] dövlətləri [[ABŞ]] və [[Britaniya]]ya neft ixracına embarqo tədbiq etdi. Bunun nəticəsində də, [[neft]]in qiyməti dünyada görünməmiş dərəcədə qalxdı.

6 ərəb ölkəsi ABŞ ilə diplomatik münasibətləri kəsdi, Livan ABŞ-dəki səfirini geri çağırdı.<ref>{{harvnb|Smith|1967|p=16}}</ref> Daha geniş müstəvidə isə, bu müharibə Orta Şərqdə anti-amerikan solçu hərəkatların, dini-funtamentalist qruplaşmaların fəallaşmasına və son nəticədə terrorizmin yüksəlməsinə səbəb oldu. Anti-amerikan əhvali-ruhiyyə tədricən Ərəb dövlətlərini aşaraq İranda, Pakistanda və ümumən III dünya ölkələrində əsasən xalq arasında hakim rol oynamağa başladı. Bu da həmin dövlətlərin BMT-də anti-amerika siyasəti izləmələrinə səbəb oldu.<ref>{{harvnb|Green|1999|p=254}}</ref>

Britaniyalı mütəxəsislərin firincə "Ərəblər məğlubiyyətin səbəbi ola biləcək bütün versiyaları rədd edirdilər, onlar inanmırdılar ki, İsrail onları kənardan yardım olmadan uda bilər".<ref>{{harvnb|Podeh|2004|p=154}}</ref>

=== Qeyri-döyüş dəstəyi ===
1993-cü ildə Conson Prezident Kitabxanasına şifahi arxiv müsahibəsi verən və müharibə zamanı ABŞ-nin Müdafiə Naziri olmuş Robert MakNamara bildirmişdi:
{{cquote|''ABŞ donanmasının yükdaşıma döyüş qrupu olan VI donanma bu zaman Qibraltar yaxınlığında təlimdə idi və biz onları Aralıq dənizinin şərq hissəsinə gətirmişdik. Adminstrasiya fikirləşirdi ki, İsrailin vəziyyəti gərgindir, İsraildən qorxan suriyalılar İsrailə hücum edə bilər və ya Ruslar qüvvələr balansını qorumaq üçün Suriyanı İsrailə hücum etməyə sövz edə bilərlər.''}}

Sovetlər bunu öyrəndikdən sonra Sovet İttifaqının rəhbərlərindən olan Kosigin Kremldən qırmızı xətlə ABŞ-la əlaqə yaratmış, ABŞ-nin hər hansısa hücumu fonunda onları müharibə ilə hədələmişdi.<ref>{{cite web
 |url         = http://www.lbjlib.utexas.edu/johnson/archives.hom/oralhistory.hom/McNamaraR/McNamara-SP1.PDF
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20010707072726/http://www.lbjlib.utexas.edu/johnson/archives.hom/oralhistory.hom/McNamaraR/McNamara-SP1.PDF
 |archivedate = 2001-07-07
 |title       = Transcript, Robert S. McNamara Oral History
 |author      = Lyndon Baines Johnson Library
 |date        = 1994
 |work        = 
 |publisher   = 
 |accessdate  = 
 |language    = İngiliscə
 |url-status  = dead
}}</ref>
Sovet İttifaqı öz Ərəb müttəfiqlərini dəstəkləyirdi. 1967-ci ilin may ayında Sovet İttifaqı Şərqi Aralıq dənizi hövzəsinə öz hərbi dəniz donanmasını göndərməyə başladı. Onun donanması ABŞ və Britaniya donanmasını izləyirdi.<ref>{{cite web
 |url         = https://fas.org/nuke/guide/russia/agency/mf-med.htm
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20100719182857/http://www.fas.org/nuke/guide/russia/agency/mf-med.htm
 |archivedate = 2010-07-19
 |title       = Mediterranean Eskadra
 |author      = 
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = fas.org
 |accessdate  = 
 |language    = 
 |url-status  = live
}}</ref> Buradakı Sovet donanması ABŞ donanması ilə döyüşməyə tam qadir vəziyyətdə idi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = John B.Hattendorf
 | başlıq    = Naval Strategy and Power in the Mediterranean: Past, Present and Future
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = Taylor & Francis
 | il        = 2000
 | cild      = 
 | səhifə    = 437
 | səhifələr = 
 | isbn      = 0-7146-8054-0
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> Sovetlərin məqsədi isə müharibəyə ABŞ-nin və ya digər Qərb dövlətinin birbaşa müdaxiləsinin qarşısını almaq idi. 1983-cü ildə Boston Globeyə verdiyi müsahibədə o dövrki ABŞ Müdafiə naziri Maknamara demişdi ki, "biz müharibəyə olduqca yaxın idik və Kosigin bizim gəmilərimizin Aralıq dənizində olmasına hədsiz əsəbləşmişdi".<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Boston Globe
 | başlıq    = McNamara: Us Near War in '67
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = 
 | il        = 1983
 | cild      = 
 | səhifə    = 
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

BBC jurnalisti Ceremi Boven özünün Altı gün kitabında yazır ki, müharibə başlamamışdan əvvəl İsrail gəmisi olan Miryam avtomatları, 1055&nbsp;mm tank mərmilərini və zirehli texnikanı Felikstovda buraxmış və müharibə başladıqdan sonra isə İsrail yük təyyarələri məkik uçuşları quraraq ABŞ və Britaniya bazalarından silah-sursat daşımışdır.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Jeremy Bowen
 | başlıq    = Six Days: How the 1967 War Shaped the Middle East
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Simon & Schuster
 | il        = 2003
 | cild      = 
 | səhifə    = 234
 | səhifələr = 
 | isbn      = 0-7432-3095-7
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = Mark Phythian
 | başlıq    = The Politics of British Arms Sales Since 1964
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Mançester
 | nəşriyyat = Manchester University Press
 | il        = 2001
 | cild      = 
 | səhifə    = 126
 | səhifələr = 
 | isbn      = 0-7190-5907-0
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

== Sonrakı hadisələr və təsirləri ==

=== Qaçqınlar məsələsi ===
1967-ci il Ərəb-İsrail müharibəsi qaçqınlar probleminə də yeni ünsürlər gətirdi. Bilindiyi kimi, [[Fələstin]] qaçqınları məsələsinin başlanğıcı [[Birinci Ərəb-İsrail müharibəsi|1948–1949-cu illərdəki birinci Ərəb-İsrail müharibəsi]] olmuşdur. [[BMT]] 1948-ci ilin sonlarından qaçqınlara yardım problemini müzakirə edərək, [[BMT Qaçqınlara Yardım Təşkilatı]]nı qurmuşdu.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Yearbook of the U.N.,1967
 | link      = https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/17BDF357679B218F85256C41006AD66D
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Office of Public Information United Nations
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 191-215
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>}Bu tarixdən etibarən bu təşkilat [[Fələstin]] qaçqınlarına kömək etməkdə idi. [[SSRİ]] və [[Sosializm|sosialist]] ölkələr qaçqınlar məsələsinin yaranmasında qərbliləri günahkar bilmələrinə görə, heç bir zaman yardımlara qatılmamışlar və yardımın yükü başqa [[ABŞ]] olmaqla digər ölkələrin üzərinə düşmüşdü. Məsələn, 32 ölkənin 1967-ci il üçün yardım fondu 30.1 milyon dollar olmuşdu. Bunun 22.2 milyon dolları [[ABŞ]] tərəfindən verilmişdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = American Foreign Policy...1967
 | link      = https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v05
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = Office of Public Information United Nations
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 537-538
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> Digər tərəfdən [[BMT]]-nin məruzəsinə görə, 1965-ci il sonunda qaçqınların sayı ölkələrə görə belə idi: [[İordaniya]] 697.658, [[Qəzzə]] 301.879, [[Livan]] 162.499 və [[Suriya]] 138.081, ümumilikdə isə 1.300.117 nəfər idi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Yearbook of the United Nations,1965
 | link      = https://www.unmultimedia.org/searchers/yearbook/page.jsp?volume=1965&page=1
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = Office of Public Information United Nations
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 219
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

[[BMT Təhlükəsizlik Şurası|Təhlükəsizlik Şurasın]]ın 14 iyun, 1967-ci ildə, işğal edimiş torpaqlarda mülki əhaliyə insani münasibət bəslənməsinə və vətənlərindən ayrılmış olanların evlərinə dönmələrinin asanlaşdırılmasına dair 237 saylı qərarının tədbiqi çərçivəsində [[BMT]] mövzu ilə əlaqədar xüsusi nümayəndə təyin etmişdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Yearbook of the United Nations,1965
 | link      = https://www.unmultimedia.org/searchers/yearbook/page.jsp?volume=1965&page=1
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Office of Public Information United Nations
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 231
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> Xüsusi nümayəndə Nils G. Qussingin avqust ayında verdiyi məruzəyə görə Qərbi Şərianın 430.000-i əsasən Fələstin qaçqını olan 1.1 milyon nəfər əhalisindən 200.000-i Şəria çayının şərqinə köç etmişdi. Suriyaya görə 110.000, İsrailə görə də 85.000 nəfər İsrail işğalına girən torpaqlardan Suriyaya köç etmişdi. [[Sinay yarımadası|Sinay]] və [[Qəzzə]]dən kanalın digər tərəfinə köç edənlərin sayı isə 35.000-ə qədər idi. Həmçinin xüsusi nümayəndə mülki əhaliyə qarşı [[İsrail]] tərəfindən pis rəftar edilmədiyini yazırdı.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Yearbook of the United Nations,1967
 | link      = https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/17BDF357679B218F85256C41006AD66D
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = Office of Public Information United Nations
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 261
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

BMt Qaçqınlara Yardım Təşkilatının rəhbəri Baş Katibə verdiyi hesabatda Altı Gün Müharibəsində qaçqınların sayında 350.000–400.000 nəfərlik artım olduğunu və bunun böyük çoxluğunun da Qərbi Şəria köçlərindən qaynaqlandığını deyirdi. Bu hesabat [[BMT]]-nin 19 sentyabr, 1967-ci ildə başlayan iclasında müzakirə olundu və bilavasitə [[BMT]]-nin qaçqınların vətənlərinə dönmələrini özündə ehtiva edən, 11 dekabr, 1948-ci il tarixli, 194 saylı qərarının hələ də reallaşdırılmaması müzakirələrə səbəb oldu. Nəticədə, [[Birləşmiş Millətlər Təşkilatı|BMT]] 19 dekabr 1967-ci ildə 3 bitərəfə qarşı 98 səslə aldığı, 2341 A saylı qərarında 1948-ci il tarixli 194 saylı qərarın tədbiq edilməmiş olmasından yaranan təəssüf hissini bildirərək, bütün üzvləri bu qərarın tədbiqinə və Qaçqınlar Təşkilatına kömək etməyə dəvət etdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Yearbook of the United Nations,1967
 | link      = https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/17BDF357679B218F85256C41006AD66D
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Office of Public Information United Nations
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 261-268
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

=== Qüds məsələsi ===
[[Fayl:Soldiers Western Wall 1967.jpg|thumb|[[İsrail Müdafiə Nazirliyi]]nin fotoqrafı David Rubingerin [[Yerusəlim]]in tutulmasından az sonra [[Qərb divarı|Qərb Divar]]ının qarşısında çəkdiyi foto. Soldan sağa fotodakılar: Zion Karasenti, Yitzak Yifat və Haim Oşri]]
[[BMT]], 4 iyulda [[Pakistan]] tərəfindən təklif edilib, [[Türkiyə]], [[Mali]] və [[İran]] tərəfindən də dəstəklənən qətnamə layihəsini, 20 bitərəfə qarşı ([[ABŞ]] da bitərəf qalmışdır) 99 səslə 2253 saylı qətnamə kimi qəbul etmişdir. Qətnamədə [[İsrail]]in [[Qüds]] barədə aldığı qərarlardan yaranan narahatlıq bildirilir və bu qərarların qeyri-qanuni sayıldığı vurğulanaraq, İsraildən bu qərarlari geri alması istənirdi.

Bu qərardan sonra [[İsrail]] XİN rəhbəri [[Abba Eban]], 10 iyulda Baş Katibə göndərdiyi məktubda Qüdsün 7 iyunda İsrailin əlinə keçməsi ilə birlikdə, bütün [[din]]lərin ibadətinə açıldığını, sözü gedən 5727–1967 saylı "Müqəddəs Yerlərin Qorunması" qanununun müqəddəs yerləri hər cür hücumdan və ziyarət azadlığının tapdanmasından qorunması məqsədini daşıdığını, şəhərə ərəblərlə [[Yəhudilər]]in bir-birləri ilə təmasının nəzarətdə olduğunu, başda su olmaqla, bütün şəhərə bələdiyyə xidmətlərinin verilməkdə olduğunu, bütün tədbirlərin [[Qüds]]ün 3 böyük dinə ərz etdiyi böyük əhəmiyyətə görə olduğunu bildirirdi, lakin Eban 4 iyul qətnaməsinin qəbul edildiyinə dair heç bir söz demirdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = American Foreign Policy...1967
 | link      = https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v05
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = 
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 573-575
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Yearbook of the U.N.,1967
 | link      = https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/17BDF357679B218F85256C41006AD66D
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Office of Public Information United Nations
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 216
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

[[İsrail]]in bu mövqeyindən sonra [[Türkiyə]], [[Əfqanıstan]], [[İran]], [[Malayziya]], [[Mali]] və [[Somali]] tərəfindən dəstəklənən [[Pakistan]], 12 iyulda [[BMT]]-yə [[İsrail]]dən 4 iyul qərarına əməl etməsini istəyən bir qanun layihəsi təqdim etdi. Bu layihənin 2 gün davam edən müzakirələrində [[ABŞ]] yenə də bitərəf qaldı. ABŞ-nin BMT-dəki nümayəndəsi Qoldberq bitərəfliyin səbəbini belə izah edirdi:
{{cquote|'[['Qüds]] məsələsi ayrı məsələ deyil, sülhün bir hissəsidir. [[Qüds]] problemi ümumi sülh məsələsi ilə birlikdə müzakirə olunmalıdır. Qüdsün statusu beynəlxalq qarantiyaları da ehtiva etməklə, 3 böyük [[din]]in liderləri arasında təsbit edilməlidir. ABŞ Qüdsün statusunun tək tərəfli olaraq təsbitinin əleyhinədir və bu səbəblə də [[İsrail]]in gördüyü tədbirləri müdafiə etmir. Lakin [[ABŞ]] bunların müvəqqəti olduğuna və Qüdsün statusunun son müəyyən olunmasına mane olmadığını düşüünür.<ref>{{kitab3
  | müəllif   = 
  | başlıq    = American Foreign Policy...1967
  | link      = https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v05
  | cavabdeh  = 
  | yer       = 
  | nəşriyyat = 
  | il        = 
  | cild      = 
  | səhifə    = 578-581
  | səhifələr = 
  | isbn      = 
  | doi       = 
  | ref       = 
  }}</ref><ref>{{kitab3
  | müəllif   = 
  | başlıq    = Yearbook of the U.N.,1967
  | link      = https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/17BDF357679B218F85256C41006AD66D
  | cavabdeh  = 
  | yer       = Nyu-York
  | nəşriyyat = Office of Public Information United Nations
  | il        = 
  | cild      = 
  | səhifə    = 218
  | səhifələr = 
  | isbn      = 
  | doi       = 
  | ref       = 
  }}</ref>''}}

Səsvermədən sonra qərar layihəsi qəbul edildi. Qərar İsrailin hərəkətlərini qınayaraq, ondan Qüdsün statusunu dəyişdirəcək tədbirlərə yol verməməsini tələb edirdi.

Qüdsdəki [[Ərəblər]]in vəziyyəti ilə bağlı araşdırmalar etmək üçün [[İsveçrə Silahlı Qüvvələri|İsveçrəli]] diplomat Ernestp Talman, Baş Katib [[U Thant]]ın şəxsi nümayəndəsi təyin edildi. Onun hesabatına görə Qərbi Qüdsün əhalisi 200.000 olub, hamısı [[yəhudilər]]dən ibarətdir. Buna qarşılıq Şərqi Qüdsün əhalisi qarışıq olub, 81 faizi [[müsəlman]], 8.1 faizi [[katolik]], 6.5 faizi [[ortodoks]], 2.4 faizi [[erməni]] və 2 faizi digərləri idi. Bununla belə, İsrailə görə Şərqi Qüdsün Qərbi Qüdslə bütünlənməsinə heçnə mane ola bilməzdi və bu məsələdə İsrail heç kimlə kompromisə getməyəcəkdi. Qüdsdə yaşayan [[Ərəblər]] isə İsraildən narazı idilər. Bunun əsas səbəbi Yüksək İslam Konqresinin qərarlarına İsrail hökumət dairələrinin məhəl qoymaması, məktəblərdə İsrail təhsil proqramlarının tədbiq edilməsi və s. idi. Katoliklərə gəlincə, Talmanın hesabatına görə, Papalıq Qüdsün və ətrafının qorunmasından qarantiyasını ancaq şəhərin ayrı bir varlıq, yəni korpus separatum formasına gətirilməsi və beynəlxalq rejimə tabe edilməsi ilə mümkün görməkdə idi. Bu məsələdə də İsrail dövlət ilə danışıqlara başlamışdı.

Bu zaman [[İsrail Xarici İşlər Nazirliyi|İsrail XİN]] rəhbəri [[Abba Eban]] [[BMT Baş Katibi]]nə göndərdiyi məktubda [[Qüds]]də sükunətlə və asayişlə, bütün dinlərin sərbəst ibadəti üçün lazimi şərtlər təmin edilmədikcə beynəlxalq nizamlama düşünülməyəcəyini, İsrailin bu şərtləri təmin etməyə çalışdığını, bu zaman görülən tədbirlərin son həllə təsir etməyəcəyini bildirirdi, lakin bundan sonra BMT-nin aldığı heç bir qərar real olaraq işləmədi. 1978-ci ildə [[İsrail]] [[Qüds]]ü rəsmi olaraq paytaxtı elan etdi. 1980-ci ildə Şərqi Qüdsün Qərbi Qüdsə birləşdirildiyinin elanı ilə, rəsmi olaraq Şərqi Qüdsü də öz hakimiyyəti altına almış oldu.

=== Ərəb dövlətlərinin münasibəti ===
Müharibəyə ilk reaksiya təbii olaraq [[Ərəb]] ölkələrindən gəldi. Müharibə başlamazdan bir gün əvvəl, yəni 4 iyun 1967-ci ildə [[İraq]], [[Səudiyyə Ərəbistan]]ı, [[Liviya]], [[Əlcəzair]], [[Küveyt]], [[Bəhreyn]], [[Qətər]], [[Əbu-Dabi|Əbu Dabi]] (bu son üçü qeyd etdiyimiz illərdə [[İngiltərə]]nin himayəsində olan əmirlikləridi) və [[Misir]] nümayəndələri [[Bağdad]]da toplanaraq, 5 İyun tarixli qərara əsasən hər hansı bir [[Ərəb]] dövlətinə hücum edən və ya İsrailə yardım edən hökumətlərə [[neft]] embarqosu tətbiq edəcəklərini bildirdilər.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Walter Laqueur
 | başlıq    = Confrontation: The Middle East and World Politics
 | link      = https://www.amazon.com/Confrontation-Middle-East-World-Politics/dp/0812904540
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Quadrangle / New York Times Book Co
 | il        = 1974
 | cild      = 
 | səhifə    = 10
 | səhifələr = 
 | isbn      = 0-8129-0454-0
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> İyunun 6-sı [[Misir]]in [[İsrail]]in hava basqınına [[Amerika]] və [[İngiltərə]]nin kömək etdiyini iddia etməsi ilə bu iki ölkəyə [[neft]] embarqosu tətbiqi qərara alındı. [[Küveyt]], [[Bəhreyn]], [[Qətər]], [[Əbu-Dabi]] və [[Səudiyyə Ərəbistan]]ı [[Amerika]] və [[İngiltərə]]yə neft ixracını dayandırdı. [[Əlcəzair]], [[Misir]], [[Sudan]], [[Suriya]], [[Yəmən]], [[Tunis]] [[ABŞ]] və [[Birləşmiş Krallıq]] ilə olan diplomatik münasibətlərini kəsdilər. [[İraq]] və [[Livan]] isə [[Amerikan]] və [[İngilis]] səfirlərinin 48 saat içində ölkəni tərk etmələrini tələb etdi. [[Liviya]] hökuməti o cümlədən [[Amerika]] və [[İngiltərə]]dən [[Liviya]]daki hərbi bazalarını ləğv etmələrini və bütün qüvvələrini geri çəkmələrini istədi. Bütün [[Ərəb]] paytaxtlarında [[ABŞ]] və [[Böyük Britaniya]]ya qarşı geniş nümayişlər təşkil edildi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives, 1967–1968
 | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
 | il        = 
 | cild      = XVI
 | səhifə    = 22135-22136
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> Lakin ölkələrin reaksiyası daha da alovlanmadan müharibə [[Ərəb]] dünyası üçün böyük bir fəlakətlə nəticələndi. İndi [[Ərəblər]] üçün məsələ artıq [[İsrail]] dövlətinin ləğvi deyil, bu müharibənin nəticələrinin aradan qaldırılması idi. Başqa sözlə, [[Ərəb]] ölkələrinin, xüsusilə də [[Misir]], [[Suriya]] və [[İordaniya]]nın [[İsrail]] siyasətinin təməlini 1967-ci il müharibəsində itirilmiş torpaqların geri alınması və ya [[İsrail]]in işğal etdiyi [[Ərəb]] torpaqlarından çıxarılması təşkil etdi. Bu baxımdan, 1967-ci il müharibəsi Ərəb-İsrail məsələsində və ya [[Fələstin]] məsələsində yeni bir mərhələ açdı, ümumi bir proses olaraq, bir dönüş nöqtəsi yaratdı.<ref>{{cite web
 |url         = http://www.thelibertyincident.com/docs/Parker2.pdf
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20171010073008/http://www.thelibertyincident.com/docs/Parker2.pdf
 |archivedate = 2017-10-10
 |title       = War:Fact or Fiction?
 |author      = Richard B.Parker
 |date        = 
 |work        = 
 |publisher   = Journal of Palestine Studies
 |accessdate  = 
 |language    = İngiliscə
 |url-status  = live
}}</ref>

Beləcə, [[İsrail]] 1967 il müharibəsində ələ keçirdiyi torpaqlarını geri verməyəcəyini açıqlamış oldu. İyunun 20-də [[Şarm əş-Şeyx|Şarm-əl Şeyxd]]əki çıxışında Baş nazir [[Levi Eşkol|Eşkol]], [[Camal Əbdül Nasir|Nasir]], [[Kral Hüseyn]] və digər [[Ərəb]] liderləri ilə harada və nə olursa olsun, sülh danışqları ilə bağlı görüşməyə hazır olduğunu söyləyərək vəziyyətə aydınlıq gətirdi. Yəni, [[İsrail]]in bundan sonrakı siyasəti əlində tutduğu torpaqlardan istifadə edərək, [[Ərəb]] ölkələrini ikitərəfli danışıqlara məcbur etmək idi. Bu isə Ərəb ölkələrinin [[İsrail]]i tanıması demək idi ki, ərəb dövlətləri də buna yanaşması o dövr üçün xeyli çətin görünürdü. Məğlubiyyətdən sonra, 10–17 iyul tarixlərində [[Qahirə]]də [[Ərəb]] dövlətlərinin görüşü keçirildi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives, 1967–1968
 | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
 | il        = 
 | cild      = XVI
 | səhifə    = 22136
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> Bu zirvədə Nasir, [[İraq]] prezidenti [[Əbdürrahman Arif]], [[Suriya]] prezidenti Atassi, [[Əlcəzair]] prezidenti Bumedyen və [[Sudan]] prezidenti [[İsmail əl-Əzhər]] iştirak etdi. Bəyanatlara görə, prezidentlər İsrail təcavüzünün nəticələrinin aradan qaldırılması və qeyri-ərəb ölkələrinin gələcəyi ilə bağlı məsələləri müzakirə etdilər. Burada İsraili dəstəkləyən qərb dövlətləri nəzərdə tutulurdu. Bundan başqa, ölkə başçıları bütün bu mövzuların xarici işlər nazirləri ilə [[Xartum]]da toplanaraq müzakirə edilməsinə qərar verdilər. Xarici işlər nazirləri 1–6 avqust günlərində [[Sudan]]ın paytaxtı [[Xartum]]da toplandılar.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives, 1967–1968
 | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
 | il        = 
 | cild      = XVI
 | səhifə    = 22192
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> Görüşdə [[İsrail]]lə hər hansı bir sülhün imzalanması fikri rədd edildi. O cümlədən [[Amerikan]]ın [[İsrail]]ə dəstək verməsi, [[Birləşmiş Krallıq]] və [[Almaniya Federativ Respublikası]]nın İsrailə qarşı göstərdiyi səmimi münasibət də şiddətlə tənqid olundu. [[Suriya]], [[İraq]] və [[Əlcəzair]]in [[Amerika]], [[Böyük Britaniya]] və [[Qərbi Almaniya]]ya qarşı neft embarqolarının tətbiq edilməsi ideyası [[Tunis]], [[Səudiyyə Ərəbistan]]ı və [[Liviya]] kimi mötədillərin müxalifətilə qarşılaşdı. Digər tərəfdən [[Tunis]], Ərəb ölkələrinin qılıncların əvəzinə effektiv təbliğat və diplomatiyaya üstünlük verməsinin daha məqsədəuyğun olduğunu bildirdi. İsrail dövlətinin ləğv edilməsinindən heç bir söz deyilmirdi. Bu, Ərəb ölkələrinin İsrail həqiqətini qəbul etməyə başladıqlarının bir əlaməti idi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Robert G.Rabil
 | başlıq    = Embattled Neighbors: Syria, Israel, and Lebanon
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = Lynne Rienner Publishers
 | il        = 2003
 | cild      = 
 | səhifə    = 231
 | səhifələr = 
 | isbn      = ISBN 1-58826-149-2
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

XİN rəhbərlərinin bu iclasında, [[İsrail]] tərəfdarı qərb ölkələrinə neft embarqosu tədbiqi məsələsini müzakirə etmək üçün, Ərəb [[iqtisadiyyat]] və [[maliyyə]] nazirlərinin [[Bağdad]]da görüşmələrinə qərar verilmişdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives, 1967–1968
 | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
 | il        = 
 | cild      = XVI
 | səhifə    = 22275
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref> Bu görüş 15–20 avqust tarixlərində keçirilmişdir. Yığıncağın sonunda nəşr olunan məlumatda, [[neft]] ambarqosundan bəhs olunmadı. Çünki [[İraq]]ın hazırladığı və bütün ölkələrə 3 ay müddətlə neft satılmaması, üç ay sonra isə ancaq dost ölkələrə neft verilməsi məzmunlu plan, [[Suriya]] və [[Əlcəzair]] tərəfindən hərarətlə dəstəklənsə də, [[Səudiyyə Ərəbistan]]ı, [[Küveyt]] və [[Liviya]] embarqonun Ərəb ölkələrinin iqtisadiyyatlarına çox zərər verəcəyini səbəb göstərərək bu plana qarşı çıxdılar. Dövlətlər arasındakı bu fikir ayrılığı avqustun 26-dan 27-dək Xartumda toplanan xarici işlər nazirlərinin toplantı gündəliyindən neft embarqosunun çıxarılması ilə nəticələndi . Beləliklə neftin silah kimi istifadə edilməsi ehtimalı aradan qalxdı.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Indar Jit Rikhye
 | başlıq    = The Sinai Blunder
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Routledge
 | il        = 1980
 | cild      = 
 | səhifə    = 341
 | səhifələr = 
 | isbn      = 0-7146-3136-1
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

Ərəb zirvəsi, 29 avqust-3 sentyabr, 1967 tarixləri arasında Xartumda keçirildi. Toplantıya 13 ölkənin qatılması nəzərdə tutulmuşdu, lakin 8 dövlət başçısı iştirak etdi. Mərakeş, Liviya, [[Tunis]], [[Suriya]] və [[Əlcəzair]] dövlət başçıları isə zirvə görüşünə gəlmədilər. [[Liviya]] krali İdris es-Sunusi ilə [[Tunis]] prezidenti Burqiba xəstə olduqları üçün, radikallıq tərəfdarı Suriya və Əlcəzair dövlət başçıları, mötədillərin əksəriyyəti qarşısında bir şey əldə edə bilməyəcəkləri üçün zirvədə iştirak etmirdilər. [[Xartum]] Zirvəsi bu qərarlar qəbul etdi:<ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives, 1967–1968
 | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = London
 | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
 | il        = 
 | cild      = XVI
 | səhifə    = 22285
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = 
 | başlıq    = American Foreign Policy...1967
 | link      = https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v05
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Washington
 | nəşriyyat = United States Government Printing Office
 | il        = 2002
 | cild      = V cild
 | səhifə    = 590-591
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref><ref>{{kitab3
 | müəllif   = John Norton Moore
 | başlıq    = The Arab-Israeli Conflict, Volume IV, Part I
 | link      = https://www.cambridge.org/core/journals/israel-law-review/article/arabisraeli-conflict-edited-by-john-norton-moore-sponsored-by-the-american-society-of-international-law-vols-i-and-ii-readings-vol-iii-documents-princeton-university-press-1974/DFF6F5D08C1FDACF8668B6C6A43A2A4C
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = Princeton University Press
 | il        = 1974
 | cild      = Prinston
 | səhifə    = 
 | səhifələr = 
 | isbn      = 978-1-4008-6197-2
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

• Ərəb ölkələri arasında hərbi əməkdaşlığın təmin edilməsi və mümkün hücuma qarşı səylərin gücləndirilməsi üçün zəruri tədbirlər görüləcək.

• [[Ərəb]] torpaqlarındakı hərbi bazalar ləğv ediləcəkdir. Burada xüsusilə [[Liviya]] ilə [[Səudiyyə Ərəbistan]]daki Amerikan bazaları nəzərdə tutulurdu.{{Efn|[[Liviya krallığı]] [[Xartum]] konfransının bu qərarına əməl etməsə də, 1 sentyabr  1969-cu ildə [[monarxiya]]nın hərbi çevriliş ilə devrilməsindən sonra yeni rejimin lideri [[Muəmmər Qəddafi]] [[ABŞ]]-dən [[Liviya]]dakı Vheelus hərbi bazasını ləğv etməsini tələb etmişdir. Danışıqlardan sonra Vheelus hərbi bazasının 1970-ci ilin sonuna qədər boşaldılması qərara alınmışdır. Həmin zaman, ölkədəki [[İngiltərə]] hərbi bazası da ləğv edilmişdir.}}

• [[Səudiyyə Ərəbistan]]ı, [[Küveyt]] və [[Liviya]] müharibənin iqtisadi zərərini kompensasiya etmək üçün [[Misir]] və [[İordaniya]]ya 135 milyon dollar yardım etməli idi. Bu məbləğin 55 milyon sterlinqini [[Küveyt]], 50 milyonunu [[Səudiyyə Ərəbistan]]ı və 30 milyonunu isə [[Liviya]] təmin edəcəkdi. Yenə bu pulun 95 milyon sterlinqi Misirə, 40 milyon sterlinqi isə İordaniyaya çatacaqdı.

• Zirvə [[İsrail]] barədə bu üç əsas qərarı qəbul etdi: İsraili tanımaq, [[İsrail]] ilə müzakirələrə girmək, İsrail ilə sülh bağlamaq qadağandır. Xüsusən, bu üçüncü maddədə qəbul edilmiş üç prinsip, uzun illər ərəblərin İsrail siyasətinin üç əsas elementi olacaqdır.
[[Fayl:Six Day War. Egyptian air force base attacked. Egyptian planes destroyed on the ground. June 1967. D326-011.jpg|thumb|Hava hücumu zamanı məhv edilmiş [[Misir]] qırıcıları]]

=== İsrailin münasibəti ===
Altıgün müharibəsi [[Ərəb-İsrail müharibələri|Ərəb-İsrail münaqişəsind]]ə yeni mərhələ açmış oldu. Bu müharibəyə qədər [[İsrail]]i coğrafiyadan tamamilə qovmaq üçün mübarizə aparan [[Ərəblər]] bu müharibədən sonra artıq mübarizələrinin qayəsini dəyişdirməyə məcbur oldular. Belə ki, onlar açıq formada qəbul etməsələr də, regionda İsrailin varlığını qəbul etdilər və mübarizələrini yalnız İsrail tərəfindən işğal edilmiş torpaqların geri qaytarılması üçün aparmağa başladılar. [[İsrail]] isə müharibədən sonra mövqelərini xeyli gücləndirdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Fahr Armao]lu
 | başlıq    = 20. Yüzyıl Siyasi Tarixi 1914–1980
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Ankara
 | nəşriyyat = Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
 | il        = 1988
 | cild      = 
 | səhifə    = 239
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

İsrail də yeni bir siyasət tətbiq etməyə başladı. İsrail Baş naziri [[Levi Eşkol]], 12 iyun 1967-ci ildə [[İsrailin dövlət quruluşu|İsrail parlamentind]]ə bütün dünya millətlərinə olan xitabında bunları dedi:
{{cquote|''[[İsrail]] dövlətinin, bir həftə əvvəlki (yəni döyüşdən əvvəlki) vəziyyətə qayıtması xəyalına heç kəs aldanmasın … Bu günə qədər mövcud olan vəziyyət bir daha geri dönməyəcək.<ref>{{kitab3
  | müəllif   = 
  | başlıq    = Keesing's Contemporary Archives, 1967–1968
  | link      = https://www.abebooks.co.uk/book-search/title/keesing%27s-contemporary-archives-1967-1968/
  | cavabdeh  = 
  | yer       = London
  | nəşriyyat = Keesing's Publications Limited
  | il        = 
  | cild      = XVI
  | səhifə    = 22120
  | səhifələr = 
  | isbn      = 
  | doi       = 
  | ref       = 
  }}</ref>''}}

[[Xartum]] zirvəsinin qərarları İsrail dövlətini qane etmədi , [[İsrail]] baş naziri Eşkol 3 sentyabrda verdiyi müsahibəsində bu qərarları saymazlıq qəbul edir və bildirirdi :
{{cquote|''Beləliklə sülh ehtimalı azaldı.''}}

[[İsrail]] hökuməti qərara aldı ki , sentyabrın 10-da , o cümlədən BMT nin 19 sentyabrda baş tutacaq zirvəsində əgər İsrail və ərəblər arasında 2 tərəfli danışıqlar aparılmasa, dolayı yolla olan heç bir görüşdə iştirak etməyəcəklər.

Müharibədən qalib çıxan İsrailin xarici siyasəti konkret olaraq işğal etdiyi torpaqları özündə saxlamaq üzərinə köklənmişdi. Beynəlxalq ictimaiyyətin qınağından qorunmaq üçün isə hər hansı Ərəb dövləti ilə birbaşa danışıqlara razı olduğunu bildirirdi, lakin [[İsrail]] bilirdi ki, [[Ərəblər|Ərəb dövlətlərinin]] onunla birbaşa danışıqlara girməsi çox çətin məsələdir, çünki bu İsrailin həmin dövlət tərəfindən tanınması demək olardı.

[[BMT]] çərçivəsində münaqişəni nizama salmaq üçün görülən tədbirlər də öz faydasını vermirdi. Hazırlanan layihələr gah [[Ərəb]] bloku və onların himayəçisi [[SSRİ]], gah da [[ABŞ]] tərəfindən bloklanırdı.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Richard P. Stebbins
 | başlıq    = Documents on American Foreign Relations, 1968–1969
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = New-York press
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 349
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

== Qalıcı sülh yaradma cəhdləri ==

=== Müharibə dövründə ===
[[Təhlükəsizlik Şurası]] 5 iyunda, həm [[İsrail]]in, həm də [[Misir]]in müraciətinə görə toplandı. [[Təhlükəsizlik Şurası]] rəhbərinin iclasda dediyinə görə, [[İsrail]] nümayəndəsi, [[Nyu-York]] saatı ilə 03:10-da ona zəng edərək [[Misir Silahlı Qüvvələri|Misir ordusunun]] [[İsrail]]ə hücuma keçdiyini bildirmişdir, halbuki bu vaxt [[İsrail]] [[Misir]]ə hücum etmişdi.<ref>{{harvnb|Fahir Armaoğlu|1989|p=258}}</ref>

[[İsraillilər]]in zəngindən sonra [[Misir]] nümayəndəsi də zəng edərək, eyni sözləri demişdir. Bununla da, [[BMT]] [[Təhlükəsizlik Şurası]]nda çox mübahisəli dövr başlanmış oldu. [[SSRİ]] ilə Təhlükəsizlik Şurası üzvü [[Bolqarıstan]] [[İsrail]]in dərhal razılaşdırılmış sərhədlərə geri çəkilməsini və [[Fransa]], [[Kanada]], [[Danimarka]] kimi qərblilər də dərhal atəşkəsi müdafiə edərkən, [[İraq]] və [[Mərakeş|Mərakəş]] [[İsrail]]in məsuliyyət daşıdığını bildirən qərarın qəbul edilməsində israr etdilər. [[Suriya]] isə [[ABŞ]] və [[İngiltərə]]nin [[İsrail]] ilə ittifaqda olduğunu irəli sürərək, [[Əlcəzair]], [[İraq]] və [[Misir]] ilə birlikdə [[ABŞ]] ilə diplomatik münasibətlərini kəsdi. [[ABŞ]] isə atəşkəsin təmin olunmasında [[SSRİ]]-nin dəstəyini əldə etmək istədi və [[Kuba böhranı]]ndan sonra qurulan qırmızı telfon ilə ilk dəfə [[Kreml (Moskva)|Kreml]]ə zəng edərək, [[ABŞ]]-nin bu müharibəyə qatılmayacağını, tez müddətdə atəşkəs imzalanması tərəfdarı olduğunu bildirdi, lakin [[Sovetlər]]in cavabı başqa cür oldu. [[Sovetlər]]i narahat edən, uzun müdətdir təlim keçdiyi, silahlandırdığı [[Suriya]]nın paytaxtı [[Dəməşq]]in [[İsrail]] tərəfindən işğal edilmə təhlükəsi idi. Buna görə də [[ABŞ]]-yə [[İsrail]]ə təzyiq edərək, bundan yayındırmasını istədi, əks təqdirdə bunu özünün edəcəyini bildirdi. [[ABŞ]] [[İsrail]]lə bu barədə müzakirələr apararkən, mümkün görünən [[Sovet]] müdaxiləsinin qarşısını almaq üçün VI Donanmanı da [[Suriya]] sahillərinə göndərdi. [[ABŞ prezidenti]] bu barədə daha sonralar, "bu da mənim Kuba böhranım idi" demişdi.<ref>John Pimlott, ''The Middle East Conflicts 1945 to Present'', Crescent Books, (New York, 1983), p.53</ref>

Belə bir şəraitdə [[BMT Təhlükəsizlik Şurası]] 6 iyunda tərəfləri dərhal döyüşləri dayandırmağa çağıran qərar qəbul etdi. Bu qərar [[İordaniya]] tərəfindən qəbul edildi, lakin [[İordaniya]] ordusunun [[Misir]] Baş Komandanlığına tabe olmasna görə, qərarın qüvvəyə minməsinin [[Misir]] tərəfinə bağlı olduğunu bildirdi. Qısası, atəşkəs qərarı qüvvəyə minmədi.

7 iyunda [[İordaniya]], 8 iyunda [[Misir]] [[Təhlükəsizlik Şurası]]nın atəşkəs qərarlarını qəbul etdiklərini elan etdilər. [[Suriya]] tərəfi isə, [[BMT]]-nin 233 və 234 saylı qərarlarının [[İsrail]] tərəfindən də qəbul edilməsi şərtilə qəbul etdi, lakin [[İsrail]] [[Suriya]] torpaqlarında hərbi aktivliyini hələ də saxlamaqda idi. Bu, [[SSRİ]], [[Bolqarıstan]] və [[Hindistan]]ın şiddətli narazılığına səbəb oldu. Çünki [[BMT]] müşahidəçiləri də [[İsrail]] hərbi qüvvələrinin [[Suriya]]nın daxili bölgələrinə doğru irəlilədiklərini doğrulamışdı, halbuki 7 iyunda etdiyi açıqlamada qarşı tərəflərin qəbul edəcəyi halda, özünün də 233 və 234 saylı atəşkəs qərarlarını qəbul edəcəyini demişdi. Bu vəziyyətə görə [[Təhlükəsizlik Şurası]] 9 iyunda, [[Suriya]] və [[İsrail]]in toqquşmaları dayandırmalarını tələb edən 235 saylı qərarını verdi. Bu qərara baxmayaraq, [[İsrail Silahlı Qüvvələri|İsrail ordusunun]] 10 iyunda [[Kuneitra]]nı işğal etməsindən sonra [[Sovetlər]] yayımladıqları bəyanatla [[İsrail]] ilə diplomatik münasibətləri kəsdiklərini elan etdilər və [[İsrail]] bu hərəkətlərini durdurmazsa, digər ölkələrlə birlikdə ona sanksiyalar tədbiq edəcəklərini bildirdilər. Bundan sonra, [[İsrail]] 10 iyun saat 16:30-da bütün hərbi əməliyyatlartını dayandırdılar.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Steven L. L. Spiegel
 | başlıq    = The Other Arab-Israeli Conflict: Making America's Middle East Policy, from Truman to Reagan
 | link      = https://www.amazon.com/Other-Arab-Israeli-Conflict-Americas-Monograph/dp/0226769623
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 1986
 | nəşriyyat = University of Chicago Press
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 145
 | səhifələr = 
 | isbn      = 978-0-226-76962-2
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

Altıgünlük müharibə ilə [[İsrail]] [[Qüds]]ü tamamilə ələ keçirincə vəziyyət [[İslam]] dünyası üçün böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. [[Pakistan]] 16 iyunda Baş Katibə məktub göndərərək, [[Qüds]]ün [[İsrail]] şəhəri olmasının qarşısının alınmasını istədi. Həmçinin [[BMT]]-yə 194 və 303 saylı qətnamələrini xatırladaraq, [[Qüds]]ün işğalına qarşı çıxmağa çağırdı. [[Pakistan]]ın qaldırdığı məsələlərin müzakirəsinə başlanılan zaman, [[İsrail]] [[Şərqi Qüds]]ü İsrail hakimiyyətinə salan bir sıra tədbirlər gördü. Bu [[BMT]]-də olan müzakirələri daha da qızışdırdı. [[İslam]] ölkələri qədər [[Latın Amerikası]] ölkələri də [[İsrail]]ə qarşı çıxırdı. Onlar [[Qüds]]ün ayrı varlıq – korpus seperatum – qəbul edilərək, beynəlxalq hakimiyyətə tabe edilməsini istəyirdilər.<ref>{{harvnb|Fahir Armaoğlu|1989|p=259}}</ref>

=== Müharibədən sonra ===
[[Fayl:1967-06-13 Cease-Fire.ogv|thumb|"[[Universal Newsreel]]"-in 13 iyunda müharibə barədə hazırladığı video]]
[[SSRİ]]-nin istəyi ilə 17 iyunda başlanan [[BMT]] fövqəladə iclası [[SSRİ]] üçün tam bir güc nümayişi oldu. [[Sovetlər]] [[İsrail]]ə qarşı güclü diplomatik kompaniya başladaraq [[Ərəb]] müttəfiqlərini heç olmasa diplomatik sahədə qalib etməyə çalışırdı. Buna görə də, mübahisələr [[SSRİ]]-nin rəhbərlik etdiyi sosialist dövlətləri və [[Ərəb]] dövlətləri ilə [[İsrail]] arasında xeyli gərginləşdi. Bu müharibə barədə müzakirə mövzusu iki məsələ var idi:<ref>{{kitab3
 | müəllif   = BMT
 | başlıq    = https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/17BDF357679B218F85256C41006AD66D
 | link      = 
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Nyu-York
 | nəşriyyat = Office of Public Information United Nations
 | il        = 
 | cild      = 
 | səhifə    = 174-189
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>
* Müharibənin başlanmasında kimin günahkar olması
* Müharibənin nəticələrinni necə aradan qaldırlması
[[SSRİ]] və [[Ərəb]] dövlətləri müahribənin nəticələrinin silinməsi və sülhün reallaşmasını [[İsrail]]in işğal etdiyi torpaqlardan çəkilmsində görərkən, [[İsrail]] sülhü prinsip olaraq qəbul etməklə yanaşı, ikili müzakirələr barədə təkid edirdi. O, əlindəki torpaqlardan istifadə edərək Ərəbləri ikili görüşlərə məcbur etməyi planlaşdırırdı.

[[SSRİ]] [[BMT]] iclasına o qədər önəm vermişdi ki, onu iclasda baş nazir Kosigin səviyyəsində təmsil olunurdular. Kosigin 10 iyun günü etdiyi uzun çıxışında müharibənin yeganə günahkarının [[İsrail]] olduğunu və ölkəsinin [[İsrail]] işğallarını heç vaxt qəbul etməyəcəyini bildirdi. Kosiginə görə, [[İsrail]] işğal etdiyi torpaqlrı dərhal boşaltmalı və etmiş olduğu hücuma görə [[Misir]], [[İordaniya]] və [[Suriya]]ya kompensasiya verməli idi. Qısası bu təməl prinsiplər [[SSRİ]]-nin [[Orta Şərq]]də sülh üçün təklif etdiyi layəhinin əsasları idi.<ref>{{harvnb|Fahir Armaoğlu|1989|p=260}}</ref>

[[SSRİ]] baş naziri Kosiginin çıxışına cavab olaraq 19 iyunda etdiyi çıxışında [[İsrail]] XİN rəhbəri [[Abba Eban]] müharibənin məsuliyyətinin başda [[Misir]] olmaqla, [[İsrail]]in [[Ərəb]] qonşularına aid olduğunu dedikdən sonra, 5 iyun əvvəli sərhədlərə qayıtmanın artıq mümkün olmadığını bildirdi. Ardıyca sülhə doğru getmənin lazım olduğunu, atəşkəs razılıqlarının nə sülh, nə də müharibə olduğunu və bu tip razılaşmanı artıq qəbul etməyəcəklərini bildirdi.

Kosiginlə Abba Ebanın çıxış etdiyi 19 iyun günü [[ABŞ prezidenti]] [[Lindon Conson|Conson]] da Vaşinqtonda etdiyi çıxışda [[Orta Şərq]]də sülh üçün bu 5 prinsipi təklif edirdi:
* Regiondakı hər dövlət yaşama haqqına sahibdir. Hər dövlət digərlərinin də yaşama haqqına hörmət etməlidir,
* Qaçqınlar məsələsinə ədalətli həll tapılmalıdır,
* Beynəlxalq su yollarından hər bir kəsin maneəsiz keçmə hüququ vardır,
* Regiondakı bütün dövlətlərin siyasi müstəqillik və ərazi bütövlüyünə hörmət göstərilməlidir.

[[ABŞ]] nümayəndəsi Artur Qoldberq də 20 iyunda etdiyi çıxışında müharibənin başlamasının iki mühüm səbəbi olaraq [[Misir]]in istəyi ilə [[BMT]] Sülh Qüvvələrinin çıxarılmasını və ikinci olaraq da [[Aqaba körfəzi]]nin [[Misir]] tərəfindən qapadılmasını göstərdi. [[İsrail]]in tamamilə məhvə tərk edilməsi kimi qəbul etdiyi [[SSRİ]] layihəsinin [[BMT]] prinsiplərinə zidd olduğunu bildirərək, [[ABŞ]]-nin öz layihəsini təqdim etdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = John Quigley
 | başlıq    = The Six-Day War and Israeli Self-Defense: Questioning the Legal Basis for Preventive War
 | link      = https://books.google.az/books?id=OLogAwAAQBAJ&pg=PA135&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
 | cavabdeh  = 
 | yer       = Cambridge
 | nəşriyyat = Cambridge University Press
 | il        = 2012
 | cild      = 
 | səhifə    = 256
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

[[ABŞ]] qətnamə layihəsi əvvəlcə bütün tərəfləri atəşkəsə mütləq şəkildə riayət etdikdən sonra əsas məqsədin [[Orta Şərq]]də daimi sülh yaradılması olduğunu vurğulayır və sülhün metodu olaraq da III tərəfin köməkliyi ilə müzakirələrin başladılmasını təklif edirdi. [[ABŞ]]-nin irəli sürdüyü III tərəf məsələsi [[İsrail]]in birbaşa danışıqlar şərti ilə uyuşmurdu.

[[ABŞ]] qərar layihəsi ən mühüm qismi isə [[Orta Şərq]] sülhünün təməl şərtlərini bildirməsi idi. Buna görə sülh [[Lindon Conson|Consonun]] göstərdiyi 5 şərtlə reallaşa bilərdi. [[Ərəb]] ölkələri çoxu [[ABŞ]]-nin bu təklifini həmin anda rədd etdilər. Digər dövlətlər isə bu şərtlərin müzakirə edilməsi üçün ilk öncə [[İsrail]]in işğal etdiyi torpaqları boşaltmasını istədilər.<ref>{{harvnb|Fahir Armaoğlu|1989|p=261}}</ref>

[[Varşava Müqaviləsi Təşkilatı|Varşava paktı]] üzvləri içində [[Rumıniya]] maraqlı mövqe sərgilədi. [[Rumıniya]] Baş Naziri Maurer, 23 iyunda etdiyi çıxışda [[İsrail]]in işğal etdiyi torpaqlardan çəkilməsini istəyərkən, [[Ərəb]] ölkələrinə də məsələləri danışıqlar yolu ilə həll etməyi təklif etmiş və bölgədəki bütün dövlətlərin müstəqil və suveren varlığına hörmət edilməsini istəmişdi. [[Türkiyə]] XİN rəhbəri [[İhsan Sabri Çağlayangil]] də 22 iyunda etdiyi çıxışında [[Türkiyə]]nin xarici siyasətinin siyasi müstəqilliyə və ərazi bütünlüyünə əsaslandığını bildirdikdən sonra güc yolu ilə torpaq qazanılmasının əleyhinə olduğunu bildirmişdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = William B. Quandt
 | başlıq    = Peace Process: American Diplomacy and the Arab–Israeli Conflict Since 1967
 | link      = https://books.google.az/books?id=-rmCPnSghbcC&pg=PA36&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = University of California Press
 | il        = 2001
 | cild      = 
 | səhifə    = 42
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

Bütün müzakirə boyünca ortaya atılan layihələrin əksriyyəti [[İsrail]]in işğal etdiyi torpaqları boşaltmasını nəzərdə tuturdu, lakin heç bir layihə lazimi səsi toplaya bilmədiyindən qəbul olunmadı. Bu vəziyyətdə [[BMT Baş Məclisi]]nin kilidləndiyi bəlli idi. [[Avstriya]] və [[Finlandiya]] tərəfindən dəstəklənən [[İsveç]] Baş Məclisə məsələnin [[Təhlükəsizlik Şurası]]na transferini nəzərdə tutan layihəsini təqdim etdi. Əksərən [[müsəlman]] dövlətlərindən ibarət olan dövlətlər Təhlükəsizlik Şurasının borcunu layiqincə yerinə yetirmədiyini əsas gətirərək buna qarşı çıxdı, lakin layihə qəbul edildi və işğal edilmiş torpaqlar məsələsi Baş Məclisdən Təhlükəsizlik Şurasına keçirildi.<ref>{{harvnb|Fahir Armaoğlu|1989|p=262}}</ref>

Təhlükəsizlik Şurası [[Orta Şərq]]də sülh problemini müzakirə etməsi 7 noyabrda [[Misir]]in Şuraya etdiyi müraciətdən sonra oldu. [[Misir]] bu müraciətindəə [[İsrail]]in 5 iyun 1967-ci ildə [[Misir]], [[İordaniya]] və [[Suriya]]ya etdiyi hücum sonunda işğal etdiyi torpaqlardan çəkilməməkdə israr etməsinin [[Orta Şərq]]də təhlükəli vəziyyət yaratdığını irəli sürərək, Təhlükəsizlik Şurasının bu məsələni müzakirə etməsini istədi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Elie Podeh
 | başlıq    = Middle East Quarterly
 | link      = https://www.meforum.org/middle-east-quarterly/
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = 
 | il        = 2004
 | cild      = 
 | səhifə    = 51-62
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

Şura müzakirələrə başlayanda qarşısında iki layihə var idi. Layihələrdən biri [[Hindistan]], [[Mali]] və [[Nigeriya]] tərəfindən, digəri isə [[ABŞ]] tərəfindən təqdim edilmişdi. Hər iki layihə də [[ABŞ prezidenti]] [[Lindon Conson|Consonun]] ortaya atdığı "sülh üçün 5 şərt" əsasında hazırlanmışdı, lakin 3 dövlət tərəfindən hazırlanan layihə daha bitərəf olub, hər iki tərəfə təxminən bərabər öhdəliklər verirdi.

==== 242 saylı qətnamə ====
{{Əsas|BMT Təhlükəsizlik Şurasının 242 saylı qərarı}}
[[Fayl:1967-06-09 Egypt Accepts UN Cease-Fire.ogv|thumb|thumbtime=1:16|"[[Universal Newsreel]]"-in 9 iyundan sonrakı toqquşmalar və [[BMT]]-nin reaksiyası barədə hazırladığı video.]]
Müzakirələr getdiyi zaman etdiyi çıxışında [[ABŞ]] nümayəndəsi xüsusən iki prinsip üzərində durdu. Birincisi [[İsrail]]in işğal etdiyi torpaqları boşaltması, digəri isə Ərəb ölkələrinin İsrail ilə sülhə yanaşması idi.<ref>Foreign Relations of the United States Volume XIX, Arab-Israeli Crisis and War, 1967, page 726, Document number [https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v19/d420 420] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20181119222023/https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v19/d420
 | date = 2018-11-19
}}</ref>[[SSRİ]]-də 20 noyabrda bir layihə irəli sürdü. Bu layihə də digərləri kimi görünsə də, bir çox baxımdan [[İsrail]]in daha çox əleyhinə idi və [[İsrail]]in dərhal işğal etdiyi torpaqları boşaltmasını əsas götürürdü.<ref>Foreign Relations of the United States Volume XIX, Arab-Israeli Crisis and War, 1967, page 765–766, Document [https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v19/d411 411] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20181119021841/https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v19/d411
 | date = 2018-11-19
}}</ref>

16 noyabrda [[İngiltərə]] [[Ərəb]] dövlətləri ilə danışıqlar apardıqdan sonra nəhayət ki, öz layihəsini irəli sürdü. [[İngiltərə]]nin layihəsi üçlü layihənin giriş hissəsində düzəlişlər aparılmış forması idi. Üçlü layihəni hazırlayan dövlətlər bundan sonra öz layihələrini İngiltərənin layihəsinin lehinə geri çəkdilər. Beləliklə, [[İngiltərə]]nin hazırladığı layihə 242 saylı qərar adı ilə qəbul edildi.<ref>Foreign Relations of the United States Volume XIX, Arab-Israeli Crisis and War, 1967, pages 520–523, Document numbers [https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v19/d308 308] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20181119223935/https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v19/d308
 | date = 2018-11-19
}} and [https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v19/d309 309] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20181119074022/https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v19/d309
 | date = 2018-11-19
}}</ref>

242 saylı qərarın əsasları belə idi:
Qərarın əvvəlində müharibə yolu ilə torpaq qazanılmasının qəbul edilməyəcəyi və bölgədəki hər dövlətin təhlükəsizlik içində yaşaya biləcəyi, ədalətli və davamlı sülh ehtiyacı bildirildikdən sonra I paraqrafda belə bir sülhün bu iki təmələ əsaslanmasının lazım olduğu deyilirdi:
* [[İsrail]]in son müharibədə tutduğu torpaqlardan hərbi qüvvələrini geri çəkməsi,
* müharibə vəziyyətinə son verilməsi. Bölgədəki hər dövlətin suverenlik, ərazi bütövlüyü və siyasi müstəqilliyi ilə, güc təhdidindən və gün tədbiqindən uzaq olaraq, təhlükəsiz və tanınmış sərhədlər içində, sülh şəraitində yaşama haqqının tanınması.

Qərarın ikinci paraqrafında beynəlxalq su yollarında sərbəst üzmə haqqının təmin edilməsi, qaçqınlar probleminin ədalətli şəkildə həll edilməsi, bölgədəki hər bir dövlətin tanınmış sərhədləri daxilinə çəkilməsi ehtiyacı vurğulanırdı.

Qanuniliyini bu gün belə saxlayan bu qərar müxtəlif şərhlərə məruz qalmışdır. Qərarı şərh edərkən SSRİ nümayəndəsi qərarın tədbiq edilməsi üçün [[İsrail]]in işğal etdiyi torpaqları boşaltmasının əsas şərt olmasını bildirdi. Üstüörtülü formada olsa belə [[Fransa]] da belə bir bəyanat vermişdi. [[İsrail]] XİN rəhbəri Eban isə tamamilə əks fikirdə idi və ona görə qərarın əsas ünsürü sülh müqaviləsinin imzalanması idi. [[Suriya]] prezidenti Atassi 23 noyabrda verdiyi müsahibədə 242 saylı qərarı Ərəblərə hücum olduğunu bildirdi. Suriya XİN rəhbəri də 242 saylı qərarı tanımadığını bildirdi. Nasir də 242 saylı qərara qarşı çıxdı. Etdiyi çıxışda o, [[Misir]]in İsraili dövlət kimi tanımayacağını, [[İsrail]] ilə hər hansı sülh danışığı aparmayacağını, İsrail gəmilərini Süveyş kanalına buraxmayacağını və [[Fələstinli|Fələstin xalqın]]ın haqlarını görməzdən gəlməyəcəyini bildirdi.

"Təhlükəsiz və tanınmış sərhədlər" ifadəsi ilə, "[[İsrail]]in işğal etdiyi torpaqlardan çəkilməsi" ifadəsindən hansının daha üstün olması sualına heç bir zaman cavab tapılmadı. Beləliklə də, 242 saylı qərar qüvvəyə mindiyi gündən mübahisələrə səbəb oldu.<ref>State Department Study of the Meaning of Resolution 242, by Nina J. Noring of the Office of the Historian, and Walter B. Smith II, Director of the Office of Israeli and Arab-Israeli Affairs, Department of State, ''The Withdrawal Clause in UN Security Council Resolution 242 of 1967, Its Legislative History and the Attitudes of the United States and Israel since 1967'', February 4, 1978</ref>

=== Yarrinq missiyası ===
[[BMT Təhlükəsizlik Şurası]]nın 22 noyabr 1967-ci il tarixli və 242 saylı qətnaməsində Baş Katibə tərəflər arasında sülhü təmin edəcək vasitəçilik cəhdlərini artırmaqla bağlı xüsusi nümayəndə təyin etməsi vəzifəsi də verilmişdi. U Thant 23 noyabrda [[İsveç]]in [[Moskva]]dakı səfiri [[Qunnar Yarrinq|Dr. Qunnar Yarrinqi]] xüsusi nümayəndə olaraq seçdi. Dr. Yarrınq [[Nyu-York]]a gəlib tərəflərin [[BMT]]-dəki nümayəndələri ilə görüşdü. Bundan sonra Kiprə gedərək, qərargahını burada qurdu. BM Baş Katibinin Yarrinq missiyası ilə bağlı olan və iyun 1967 – dekabr 1970-ci ili əhatə edən məruzəsinə görə Yarrinqin ilk dövr təmasları və onun nəticələri belə olmuşdur:<ref>{{kitab3
 | müəllif   = André Chouraqui, Andre N. Chouraqui
 | başlıq    = Letter to an Arab Friend
 | link      = https://www.amazon.com/Letter-Arab-Friend-Andre-Chouraqui/dp/0870231081
 | cavabdeh  = 
 | yer       = [[Massaçusets]]
 | nəşriyyat = Univ of Massachusetts Press
 | il        = 1972
 | cild      = 
 | səhifə    = 239
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

[[İsrail]]ə görə [[Yaxın Şərq]]də sülh [[İsrail]] ilə digər əlaqəli dövlətlər arasında birbaşa müzakirələrdə reallaşa bilərdi. Və belə bir sülh reallaşmadıqca İsrailin işğal etdiyi torpaqlardan çəkilməsi müzakirə mövzusu ola bilməzdi. Hətta, [[İsrail]] hökuməti Yarrinqə bu müzakirələrin gündəm maddələrini belə təklif etdi. Bu maddələr [[İsrail]]in öz istəklərini ehtiva edirdi. Digər tərəfdən [[İsrail]] 242 saylı qərara bağlılığını bildirirdi, lakin bu qərarın məqsədi olan sülhü reallaşdırmanın ən yaxşı yolu olaraq birbaşa müzakirələri gördüyünü deyirdi. İsrailə görə tərəflərlə dolayı yolla da müzakirələr edilə bilərdi, yetər ki bu dolayı müzakirələr birbaşa müzakirələrə gətirib çıxarsın. Yəni İsrail 1967-ci il müharibəsindən sonra qəti şəkildə ortaya qoyduğu birbaşa danışıqlar şərtindən bir qədər güzəştə gedirdi.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Mustafa Necati Özfatura
 | başlıq    = Filistin – İsrail Ekseninde Orta Doğu
 | link      = https://books.google.az/books?id=yOnxBwAAQBAJ&dq=Rogers+planlar%C4%B1&source=gbs_navlinks_s
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = Divanyolu Kitapları
 | il        = 2015
 | cild      = 
 | səhifə    = 206
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

[[İsrail]]in bu təklifləri [[Misir]] və [[İordaniya]] tərəfindən lap əvvəldən qəbul edilmədi. [[Misir]] [[İsrail]]in öncə işğal etdiyi torpaqlardan çəkilməsini şərt qoyarkən, [[İordaniya]], [[İsrail]]in 242 saylı qərarı tədbiq etməsini istədi. Bundan əlavə hər iki dövlət də [[İsrail]] ilə birbaşa danışıqlara getməyəcəklərini bildirdilər.<ref>{{harvnb|Fahir Armaoğlu|1989|p=223}}</ref>

[[Suriya]] elə ilk gündən 242 saylı qərarı qəbul etmədiyi üçün Yarrinq [[Suriya]] ilə təmasa keçmədi. Bir müddət ara verən Yarrinq, 1968-ci ilin avqust ayından yenidən görüşmələrə başladı. Köhnə fikir ayrılıqları qalmaqla yanaşı, indi yeni bir problem də ortaya çıxmışdı. Beləki, [[Ərəb]] ölkələrinə görə [[İsrail]]in işğal etdiyi bütün torpaqlardan çəkilməsi məsələsi, 242 saylı qərara görə işğal altındakı bütün torpaqları əhatə etməkdə idi. [[İsrail]]ə görə isə bütün toraqlar yox, 242 saylı qərarın öngördüyü təhlükəsiz və tanınmış sərhədlərin lazım bildiyi torpaqların xaricində qalan torpaqlardan çəkilməkdən bəhs edilirdi. Bunun qarşsıında Yarrınq öz missiyasını I dövr üçün 1968-ci ilin noyabrında yenidən dondurdu.<ref>{{kitab3
 | müəllif   = Arthur Goldschmidt, Jr.
 | başlıq    = A Brief History of Egypt
 | link      = https://books.google.az/books?id=LZwWCit0FwkC&pg=PA233&lpg=PA233&dq=Yarr%C4%B1ng+Israel&source=bl&ots=ArC8VMWjw0&sig=ACfU3U0EWFJkW66h_ksDcUipxlUktHyiyw&hl=az&sa=X&ved=2ahUKEwi77c_Sy_7gAhWS6KYKHZMaAgIQ6AEwCXoECAgQAQ#v=onepage&q=Yarr%C4%B1ng%20Israel&f=false
 | cavabdeh  = 
 | yer       = 
 | nəşriyyat = Infobase Publishing
 | il        = 2008
 | cild      = 
 | səhifə    = 324
 | səhifələr = 
 | isbn      = 
 | doi       = 
 | ref       = 
}}</ref>

Yarrinq II dövr görüşmələrinə 1969-cu ilin fevralında [[Misir]], [[Livan]], [[İordaniya]] və İsrailə səfər etməklə başladı. Səfərlərə ərzində bu dövlətlərə rəsmi şəkildə bəzi suallarla müraciət etdi. Bu suallar belə idi:<ref>{{harvnb|Fahir Armaoğlu|1989|p=221}}</ref>

* Tərəflər 242 saylı qərarı sülhün təməli olaraq qəbul edirlər mi ?
* Müharibədən əl çəkməyə qərarlıdırlar mı ?
* Təhlükəsiz və tanınmış sərhədləri necə başa düşürlər ?
* [[Tiran boğazı]], [[Aqaba körfəzi]] və [[Süveyş kanalı]] kimi su yollarından sərbəst keçişin təmin edilməsini istəyirlər mi ?
* Qaçqınlar məsələsindəki fikirləri nədir?

Dövlətlərin verdikləri cavablardan göründü ki, əvvəlki mövqelərində heç bir yumşalma və ya dəyişiklik yoxdur. Belə olunca Yarrinq üçün artıq işi davam etmənin mənası qalmamışdı. Bu səbəblə işini saxlayaraq səfir olduğu [[Moskva]] şəhərinə geri döndü.<ref>{{harvnb|Podeh|2004|p=354}}</ref>

=== Rocers planları ===
Yarrinq missiyasının uğursuzluğundan sonra [[ABŞ]] işə qarışdı. [[ABŞ dövlət katibi|ABŞ XİN]] rəhbəri [[Vilyam Rogers|Vilyam Rocers]] 28 oktyabr 1969-u ildə [[Sovet]] səfiri Dobrininə 3 maddəlik [[İsrail]]-[[Misir]] razılaşması təklif etdi. Bu planın əsası [[İsrail]] ilə [[Misir]]in sülhə gətirilməsi, bir-birilərinə qarşı müxtəlif hücumlardan qaçınmaları və buna qarşılıq olaraq [[İsrail]]in də özünə həm [[Sinay yarımadası|Sinayda]], həm də [[Şarm əş-Şeyx|Şarm əl-Şeyxd]]ə bəzi təhlükəsizlik tədbirlərinin təmin ediməsi şərtilə, işğal etdiyi [[Sinay yarımadası|Sinay torpaqlarından]] çəkilməsi idi. Plana görə bu şərtlər əsas götürülməklə Yarrinq vasitəçiliyinə davam edəcəkdi. [[İsrail]]in bu zaman [[Misir]]in yeni bir hücumundan narahat olduğu üçün [[ABŞ]] XİN rəhbəri Rocers [[Misir]]dən alacağı hücum etməmə sözü qarşılığında [[İsrail]]dən Sinaydan geri çəkilmə vədini almaq, bunu təmin etmək üçündə İsrailin [[ABŞ]]-dən davamlı silah istəklərini təsir vasitəsi kimi istifadə etmək istəyirdi.<ref>Herbert I. London. [https://books.google.com/books?id=gVVLAQAAIAAJ&q=Rogers+Plan Military Doctrine and the American Character: Reflections on AirLand Battle] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20210512190652/https://books.google.com/books?id=gVVLAQAAIAAJ&q=Rogers+Plan
 | date = 2021-05-12
}}, 1984, s. 48, {{ISBN|0-88738-614-8}}.</ref><ref>{{cite web
 |url         = https://www.knesset.gov.il/lexicon/eng/rogers_eng.htm
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20190129104156/https://www.knesset.gov.il/lexicon/eng/rogers_eng.htm
 |archivedate = 2019-01-29
 |title       = Rogers Plan
 |author      = The State of Israel
 |date        = 2008
 |work        = 
 |publisher   = 
 |accessdate  = 
 |language    = İngiliscə
 |url-status  = live
}}</ref>

ABŞ dövləti bu planı elan etməyə məcbur oldu, çünki [[Yaxın Şərq]]dəki hadisələr [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]-ni hərəkətə keçməyə məcbur edirdi. Nasir isə Rocers planını öyrəndikdən sonra ABŞ-ni bir nömrəli düşmən elan etmişdi. Planın elan olunmasından sonra Misir və SSRİ bu planı dərhal rədd etdilər, lakin ən şiddətli münasibət İsraildən gəldi. 22 dekabrda edilən hökümıt kabineti iclasından sonra Baş Nazir Qolda Meyer verdiyi müsahibədə deyirdi:
{{cquote|''Biz üç müharibənin içindən intihar etmək üçün və [[ruslar]] [[Camal Əbdül Nasir|Nasirin]] zəfərini bayram etsin deyə çıxmamışıq.<ref name="RabinovichShakedp10">{{cite book
   | author1      = Itamar Rabinovich
   | author2      = Haim Shaked
   | title        = From June to October: The Middle East Between 1967 And 1973
   | url          = https://books.google.com/books?id=vNQ3K5HfiHAC&pg=PA192
   | publisher    = Transaction Publishers
   | isbn         = 978-1-4128-2418-7
   | page         = 10
   | access-date  = 2019-03-13
   | archive-date = 2016-05-11
   | archive-url  = https://web.archive.org/web/20160511033433/https://books.google.com/books?id=vNQ3K5HfiHAC&pg=PA192
   | url-status   = live
  }}</ref>''}}

Rocers planı İsraildə və ümumiyyətlə dünya [[Sionizm|Sionistl]]əri arasında böyük narazılıqla qarşılandı. İsrailin bu plana digər cavabı da Süveyş cəbhəsindəki hücumlarını artırması oldu. Misir isə bunun cavabını , Nasirin Moskva səfərindən sonra, SSRİ-dən SAM-3 raket qurğularını almaqla verdi.

Bütün bunlardan sonra Rocers ikinci plan hazırladı. Rocers, [[Misir]], [[İsrail]] və [[İordaniya]] hökumət rəhbərlərinə məktub göndərdi. Məktubda tərəflərə [[ABŞ]]-nin [[Yaxın Şərq]]də davamlı sülhün qurulmasına çox əhəmiyyət verdiyini, sülhün reallaşmasının ən yaxşı yolunun isə tərəflərin Yarrınqlə əməkdaşlıq etmələri olduğunu, bu əməkdaşlığın bazasının da 242 saylı qərar olduğunu bildirərək, tərəflərin 1 iyuldan 1 oktyabra qədər 90 gün müddətində olduqları yerdə (standstill) atəşi saxlamalarınl və Yarrinqlə müzakirələrə başlamalarını istədi.<ref>{{cite web
 | url          = http://www.mfa.gov.il/MFA/Foreign+Relations/Israels+Foreign+Relations+since+1947/1947-1974/9+Statement+by+Secretary+of+State+Rogers-+9+Decemb.htm
 | title        = Statement by Secretary of State Rogers- 9 December 1969
 | publisher    = Foreign Affairs Minister of Israel
 | 4            = Israel Ministry of Foreign Affairs
 | access-date  = 13 March 2019
 | archive-date = 13 October 2007
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20071013233215/http://mfa.gov.il/MFA/Foreign+Relations/Israels+Foreign+Relations+since+1947/1947-1974/9+Statement+by+Secretary+of+State+Rogers-+9+Decemb.htm
 | url-status   = live
}}</ref>

Bu təkliflər [[İsrail]] tərəfindən şərtsiz qəbul edildi, [[Misir]] və [[İordaniya]] bəzi şərtlər qoşmaqla qəbul etdilər, [[Fransa]], [[İngiltərə]] və [[SSRİ]] də 242 saylı qərarı əvvəlcədən qəbul etdiklərinə görə II Rocers planını da qəbul etdilər. [[Misir]]lə [[İsrail]]in atəşkəs bağlaması ilə [[Süveyş kanalı|Süveyş]] cəbhəsində gücdənsalma müharibəsi də dayanmış oldu. 7 avqustda 90 günlük qüvvəyə minən atəşkəs [[BMT]]-nin 4 noyabr 2628 saylı qərarı ilə 90 gün daha uzadıldı.<ref>{{cite news
 |title       = Qiyamət gününün müharibəsi – 35 il sonra (İsraildən baxış)
 |author      = 
 |url         = https://az.trend.az/other/world/1313289.html
 |publisher   = az.trend.az
 |date        = 7 Oktyabr 2008
 |accessdate  = 
 |language    = Azərbaycanca
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20210121064444/https://az.trend.az/other/world/1313289.html
 |archivedate = 2021-01-21
 |url-status  = live
}}</ref>

Tərəflər II Rocers planını qəbul etdiklərinə görə Yarrinq missiyasına davam edə bilərdi. Buna görə xüsusi nümayəndə 21 avqustda tərəfləri görüşməyə dəvət etdi, lakin [[İsrail]] hökuməti 8 sentyabrda verdiyi cavabda [[Misir]]in 7 avqust atəşkəsini pozduğunu, bu pozuntunun fasiləsiz formada davam etdiyini, kanalın qərb sahilinə SAM raketlərinin yerləşdirilməkdə olduğunu, halbuki atəşkəsin standstill olması, yəni 7 avqustdakı vəziyyəti eynən mühafizə etməsinin gərəkdiyini, atəşkəsin [[ABŞ]] təşəbbüsünün ana ünsürünü təşkil etməsi səbəbilə [[İsrail]]in görüşmələrə qatılmayacağını bildirdi. Beləcə Yarrinq missiyası daha başlamamış kəsilmiş oldu. Buna görə də [[BMT]] Baş Katibi Kurt Valdheym 14 sentyabrda BMT-yə təqdim etdiyi illik hesabatda Yaxın Şərqdə sülh cəhdlərinin uğursuzluğa məruz qaldığını deməkdə idi.<ref name="Morris2011p354">{{cite book
 | author    = Benny Morris
 | title     = Righteous Victims: A History of the Zionist-Arab Conflict, 1881–1998
 | url       = https://books.google.com/books?id=jGtVsBne7PgC
 | date      = 25 May 2011
 | publisher = Knopf Doubleday Publishing Group
 | isbn      = 978-0-307-78805-4
 | page      = 354
 | quote     = The Israeli cabinet publicly rejected the plan in communiques issued on December 10 and 22, calling it "an attempt to appease [the Arabs] at the expense of Israel." ...But it was Egypt and the USSR who in fact definitively shot down the plan. The Soviets dismissed it as "one-sided" and "pro-Israeli." Nasser rejected a separate deal with Israel (even if he recovered all of Sinai) as well as demilitarization of the peninsula after Israeli withdrawal, freedom of maritime passage for Israeli vessels, and various security arrangements—all stipulated in the Rogers Plan as part of the quid pro quo.
}}</ref><ref>{{cite web
 |title       = REPORT OF THE SECRETARY-GENERAL UNDER SECURITY COUNCIL RESOLUTION 331 (1973) OF 20 APRIL 1973
 |url         = https://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/AB8F787D075D3588052565540073C865
 |publisher   = UNITED NATIONS, Security Council
 |ref         = S/10929
 |date        = 18 May 1973
 |quote       = THE SEARCH FOR A SETTLEMENT from 1967 to date
 |deadurl     = yes
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20140407091644/http://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/AB8F787D075D3588052565540073C865
 |archivedate = 7 April 2014
 |df          = 
}}</ref>

[[İsrail]]in qatılmama vəziyyəti 4 ay davam etdi. Nəticədə [[İsrail]] XİN rəhbəri Abba Eban 28 dekabr, 1970-ci ildə Yarrinqə göndərdiyi mesajda mövcud vəziyyətin [[İsrail]]in görüşmələrə qatılmasına icazə verdiyini bildirdi. Yəqin ki, [[İsrail]]i buna getməyə məcbur edən şərtlər [[ABŞ]]-nin [[İsrail]]ə daha çox silah vermək təminatı, Konqresin [[İsrail]]ə silah satışını tamamilə kreditə bağlamaq qərarı və [[ABŞ]]-dən istədiyi qədər konvansional silah satın almaq icazəsi idi.<ref>''Confronting the Costs of War'', Michael N. Barnett, p. 125, Princeton University Press, 1993</ref>

[[İsrail]]in bu mövqe dəyişdirməsindən sonra Yarrinq yenidən hərəkətə keçdi, lakin 1971-ci il yanvar ayından mart ayına qədər davam edən görüşlərdən aydın oldu ki, tərəflərin əvvəlki mövqelərində heç bir dəyişiklik yoxdur. Belə ki, [[Misir]]ə görə sülh yalnız [[İsrail]]in işğal etdiyi torpaqları boşaltması ilə mümkün idi, [[İsrail]]ə görə isə tanınmış və təhlükəsiz sərhədlər müəyyən edilmədikcə [[İsrail]]in 5 iyun öncəsi sərhədlərə çəkilməsi müzakirə mövzusu ola bilməzdi. Hadisələr belə cərəyan etdikdən sonra, Yarrinq missiyasını yenidən saxladı və [[Moskva]]ya geri döndü.<ref name="RabinovichShakedp14">{{cite book
 | author1      = Itamar Rabinovich
 | author2      = Haim Shaked
 | title        = From June to October: The Middle East Between 1967 And 1973
 | url          = https://books.google.com/books?id=vNQ3K5HfiHAC&pg=PA192
 | publisher    = Transaction Publishers
 | isbn         = 978-1-4128-2418-7
 | page         = 14
 | access-date  = 2019-03-13
 | archive-date = 2016-05-11
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20160511033433/https://books.google.com/books?id=vNQ3K5HfiHAC&pg=PA192
 | url-status   = live
}}</ref>

Yarrinq missiyası tam uğursuzluqla sonlanmaqla bərabər, [[İsrail]]lə [[Misir]] arasında bəzi fikir ayrılıqları da yaratdı. Bunlardan birincisi 1971-ci il yanvar ayında [[İsrail]] Müdafiə naziri [[Moşe Dayan|Dayan]]ın ortaya atdığı formul idi. Müvəqqəti razılıq mahiyyətindəki plana görə [[İsrail Silahlı Qüvvələri|İsrail qoşunları]] kanaldan 20 mil geriyə çəkiləcək, buna qarşılıq olaraq [[Misir]] də [[Süveyş kanalı]]nı dünya su nəqliyyatına açacaqdı. [[Misir]]in yeni lideri [[Ənvər Sadat|Ənvər Sədata]] görə bu təklif 242 saylı qərarda tutulanın ziddinə, işğal edilmiş torpaqların çox kiçik bir hissəsinin azad edilməsi idi. Buna görə də rədd edildi, halbuki rəsmi [[Vaşinqton şəhəri|Vaşinqton]] [[Moşe Dayan|Dayan]]ın təklifini irəliyə doğru addım kimi dəyərləndirmişdi. Onlara görə [[İsrail]]in [[Sinay yarımadası|Sinay]]ın bir hissəsindən çəkilməsi tamamilə çəkilmənin başlanğıcı ola bilərdi. Bundan sonra Rocers Sinaydan [[İsrail]]in yavaş-yavaş çəkilməsini nəzərdə tutan III Rocers planını hazırlamağa başladı. Bu plan əsasında Rocers və müavini Jozef Siskonun [[Qüds]] və [[Qahirə]]yə etdiyi səfərlərin məqsədi [[İsrail]]in [[Sinay yarımadası|Sinay]]ı tədricən boşaltmağa razı salmaq idi, lakin [[İsrail]] geri çəkilməni qəbul etsə belə, burada [[Misir Silahlı Qüvvələri|Misir hərbi qüvvələrinin]] yerləşməsinə qarşı çıxdı, [[Misir]] isə [[Süveyş kanalı]]nı dünya nəqliyatına açsa belə [[İsrail]] üçün qapalı saxlayacağını bildirdi.<ref name="knesset.gov.il">{{cite web
 | title        = The Rogers Plan- an American peace plan for the Middle East.
 | url          = https://www.knesset.gov.il/lexicon/eng/rogers_eng.htm
 | publisher    = The Israeli Knesset (parliament) site
 | year         = 2008
 | access-date  = 2019-03-13
 | archive-date = 2019-01-29
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20190129104156/https://www.knesset.gov.il/lexicon/eng/rogers_eng.htm
 | url-status   = live
}}</ref><ref>Morris 2011 p. 360</ref>

1971-ci ildə [[Misir]] [[SSRİ]] ilə yeni əməkdaşlıq müqaviləsi imzaladı. Təxminən eyni vaxtda Yarrinq yenidən tərəflərlə görüşdü, lakin yenə də heç bir razılıq əldə etmək mümkün olmadı. Kurt Valdheym isə hesabatında bildirirdi ki, hadisələr belə davam edərsə [[Yaxın Şərq]]də yeni bir müharibənin başlanmasına çox az şübhə var. [[BMT]] [[Yaxın Şərq]] mövzusunu və Yarrinqin cəhdlərini 3–14 dekabr 1971-ci ildə müzakirə etdi. Bütün dövlətlər 242 saylı qətnamənin qəbulundan bəri dediklərindən başqa yeni heç nə demədilər. Nəticədə, [[BMT]] 13 dekabr 1971-ci ildə 36 bitərəf və 7 əleyhinə olmaqla, 76 səslə qəbu etdiyi 2799 (XXV) saylı qətnaməsində kanal bölgəsində atəşkəslə bağlı 2628 saylı qətnamədən bəhs etməyərək, 242 saylı qətnaməni bir daha vurğulayıb, bu qətnamə çərçivəsində xüsusi nümayəndə ilə əməkdaşlığa davam edilməsini istərkən, V başlıqda Yarrinqin təşəbbüslərinə müsbət münasibətinə görə Misirə təşəkkür edir, VI başlıqda isə [[İsrail]]i Yarrinqlə əməkdaşlığa dəvət edirdi.<ref>{{cite news
 |title       = 1967-ci il müharibəsi: Yaxın Şərqi dəyişmiş altı gün
 |author      = Jeremy Bowen
 |url         = https://www.bbc.com/azeri/international-40313055
 |publisher   = www.bbc.com/azeri
 |date        = 24 iyun 2017
 |accessdate  = 3 mart 2019
 |language    = [[Azərbaycanca]]
 |archiveurl  = https://web.archive.org/web/20180610085137/http://www.bbc.com/azeri/international-40313055
 |archivedate = 2018-06-10
 |url-status  = live
}}</ref>

Yarrinq missiyasının uğursuzluğundan sonra [[BMT]] [[Yaxın Şərq]] məsələsini 29 noyabr – 8 dekabr 1972-ci ildə yenidən müzakirə etdi. Sonda 31 bitərəf, 7 əleyhinə olmaqla, 86 səslə qəbul etdiyi 2949 saylı qərarında [[İsrail]]ə sərt münasibət bildirilirdi. Qərar 242 saylı qətnamənin iki təməl maddəsi olan [[İsrail]]in işğal etdiyi torpaqlardan çəkilməsi, təhlükəsiz və tanınmış sərhədləri vurğuladıqdan sonra [[İsrail]]i güc yolu ilə torpaq ilhaq ediləməyəcəyini (nonannexation) prinsipinə qatıldığını bildirməyə, işğal altındakı torpaqlarda etdiyi fiziki və demoqrafik dəyişiklikləri geri almağa və bütün üzv dövlətləri bu dəyişiklikləri tanımamağa dəvət edirdi. Qətnamə [[fələstinli]]lərin haqlarına hörmət göstərilməsini, ədalətli və davamlı sülhün zəruri ünsüru olaraq göstərirdi.

Beynəlxalq birliyin bütün bu cəhdləri müharibənin qarşısını almaq üçün kifayət etmədi. 1972-ci ilin sonlarında artıq [[Yaxın Şərq]] yeni bir müharibnin eşiyində idi. Bu arada [[Camal Əbdül Nasir|Nasir]] ölmüş və onun yerini alan [[Ənvər Sadat]] [[İsrail]] ilə razılaşma yolunu axtarıb, bir nəticə əldə edə bilmədikdən sonra, bu dövlətə qarşı son dəfə şansını yoxlamağa qərar verdi.<ref name="RabinovichShakedp192">{{cite book
 | author1      = Itamar Rabinovich
 | author2      = Haim Shaked
 | title        = From June to October: The Middle East Between 1967 And 1973
 | url          = https://books.google.com/books?id=vNQ3K5HfiHAC&pg=PA192
 | publisher    = Transaction Publishers
 | isbn         = 978-1-4128-2418-7
 | page         = 192
 | quote        = In dozens of speeches and statements, Nasser posited the equation that any direct peace talks with Israel were tantamount to surrender. His efforts to forestall any movement toward direct negotiations....
 | access-date  = 2019-03-13
 | archive-date = 2016-05-11
 | archive-url  = https://web.archive.org/web/20160511033433/https://books.google.com/books?id=vNQ3K5HfiHAC&pg=PA192
 | url-status   = live
}}</ref>

== Qalereya ==
<center>
<gallery>
Fayl:PikiWiki Israel 16401 Israel Defense Forces.jpg|Kfar Maymon şəhərində bomba əleyhinə sığınacağdakı insanlar.
Fayl:PikiWiki Israel 7250 Kids in the shelter kibbutz Dan.JPG|Kibbutz Dan şəhərinın bombardmanı zamanı sığınacaq.
Fayl:AMX-13-latrun-2.jpg|Müharibədə istifadə olunmuş AMX-13 [[tank]]ı.
Fayl:Flickr - Government Press Office (GPO) - Israeli Gun Boat.jpg|İsrail hərbi gəmisi [[Tiran boğazı]] yaxınlığındakı [[Şarm əş-Şeyx]] yaxınlığından keçir.
Fayl:Ammunition Hill Museum Exhibits P1010035.JPG|Avqusto-Viktoriya xətsəxanasının yaxınlığına [[İsrail]] hava hücumu
Fayl:Ammunition Hill Museum Exhibits P1010036.JPG|thumb|[[İsrail]] ilə [[İordaniya]] arasında baş vermiş Sursat Təpələri döyüşü.
Fayl:Ammunition Hill Museum Exhibits P1010039.JPG|thumb|Sursat Təpələri döyüşündə iştirak edən [[İsrail]] hərbçilərinin silueti.
</gallery>
</center>

== Mədəniyyətdə ==
* [[Sabaton]] qrupunun "Counterstrike" mahnısı<ref>{{Cite web |title=The Six-Day War ends |url=https://www.sabaton.net/historical-facts/six-day-war-ends/ |access-date=2024-01-22 |website=Sabaton Official Website |language=en-US |archive-date=2024-01-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240115052256/https://www.sabaton.net/historical-facts/six-day-war-ends/ |url-status=live }}</ref>
* {{link-interwiki|az=Colonel Bagshot|az_mətn=Colonel Bagshot|başqa_dil=en|başqa_dildə_başlıq=Colonel Bagshot}} qrupunun "Six Days War" mahnısı

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı|3}}

== Qeydlər ==
{{Notelist}}

== Ədəbiyyat ==
* Abdallah Ahmad Hamid al-Qusi. ''Al-Wisam fi at-Ta'rikh''. Qahirə, "Al-Mu'asasa al-'Arabiya al-Haditha ", 1999. 360 səh.
* {{cite book |last1=Mansour |first1=Kamil |title=Beyond alliance: Israel in US foreign policy |year=1994 |url=https://archive.org/details/beyondallianceis00mans |publisher=Columbia Univ. Press |location=New York |isbn=9780231084925|ref={{SfnRef|Mansour|1994}}}}
* {{cite book |last1=Hertsog |first1=Ḥayim |title=Heroes of Israel: profiles of Jewish courage |publisher=Weidenfeld and Nicolson |location=London |isbn=9780297794547}}
* {{cite book |title=Hawker Hunter 1951 to 2007 |date=2006 |publisher=Lulu.com |isbn=978-1-4303-0593-4 |url=https://books.google.az/books/about/Hawker_Hunter_1951_to_2007.html?id=Ih5Vcy2PZXQC&redir_esc=y |language=en}}
* Elie Podeh. "The Lie That Won't Die: Collusion, 1967". Middle East Quarterly. 11 səh.
* Fahir Armaoğlu. ''Filistin meselesi ve Arab-İsrail savaşları''. İstanbul, "İş Bankası Kültür Yayınları", 1989. 580 səh.
* George W. Gawrych. ''The Albatross of Decisive Victory: War and Policy Between Egypt and Israel in the 1967 and 1973 Arab-Israeli Wars''. Westport, "Greenwood Press", 2000. 281 səh.
* Hedrick Smith. ''Envoys Say Nasser Now Concedes U. S. Didn't Help Israel''. Nyu-York, "The New York Times".
* Michaek Oren. ''The Six-Day War''. "Greenwood Publishing Group", 2006. 261 səh.
* Mohamed Abdel Ghani El-Gamasy. ''The October War''. Qahirə, "The American University in Cairo Press", 1993. 430 səh.
* Randolph Churchill & Winston Churchill (1967). ''The Six Day War''. London, "Houghton Mifflin Company", 1967. 258 səh.
* Richard B. Parker. ''The Six-day War: A Retrospective''. Florida, "University Press of Florida", 1996. 365 səh.
* Spencer Tucker(2004). ''Tanks: An Illustrated History of Their Impact''. Santa-Barbara, "ABC-CLIO", 2004. 379 səh.
* Stephen Green J. ''Taking Sides: America's Secret Relations With Militant Israel''. Nyu-York, "William Morrow & Co", 1984. 370 səh.

== Xarici keçidlər ==
{{Vikilər}}
* [http://www.azure.org.il/article.php?id=456 The Photograph: A Search for June 1967].
* [http://www.sixdaywar.co.uk/news_articles-three-soldiers.htm The three soldiers – background to that photograph]
* [http://www.sixdaywar.co.uk/ Six Day War Personal recollections & Timeline]
* {{YouTube|C4Ooaqtk-Cg|Video Clip: Sandhurst military historian analysing how King Hussein became involved in the Six Day War.}}
* {{YouTube|OnsMfKmaizE|Video Clip: Analysis of Israel's Sinai Campaign in 1967 by Sandhurst military historian.}}
* {{YouTube|OnsMfKmaizE|Video Clip: Military analysis of the attack on Jerusalem and the Jordanian defence.}}
* [http://i-cias.com/e.o/sixdaywr.htm Six-Day War] Şərq ensiklopediyası
* [https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1964-68v19 All State Department documents related to the crisis]
* [http://www.shapell.org/manuscript.aspx?169472 Letters from David Ben-Gurion on the Six-Day War] Şapell Əlyazmalar Fondu Shapell Manuscript Foundation
* [https://web.archive.org/web/20151018141352/http://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/7D35E1F729DF491C85256EE700686136 UN Resolution 242].
* [https://web.archive.org/web/20130902104738/https://domino.un.org/unispal.nsf/53936ddf3dd093a1852575530073f2e6/533b4714451b48bf0525651b00488d02?opendocument The status of Jerusalem, United Nations, New York, 1997 (Prepared for, and under the guidance of, the Committee on the Exercise of the Inalienable Rights of the Palestinian People)]
* [http://www.hcef.org/index.php?option=com_content&view=article&id=110:the-status-of-jerusalem-legal-aspects&catid=115:the-status-of-jerusalem-legal-aspects Status of Jerusalem: Legal Aspects].
* [http://www.sixdaywar.co.uk/6_day_war_aftermath_prof_adler_intro.htm Legal Aspects The Six Day War – June 1967 and Its Aftermath – Professor Gerald Adler]
* [http://www.isracast.com/narkiss.asx General Uzi Narkiss] {{Vebarxiv
 | url  = https://web.archive.org/web/20171010073008/http://www.isracast.com/narkiss.asx
 | date = 2017-10-10
}} – Müharibə başladıqdan 1 gün sonra General Uzi Narkissdən götürülən tarixi müsahib. General Yerusəlimə olan hücum barədə danışır.
* [https://web.archive.org/web/20160201184820/https://www.isracast.com/article.aspx?id=374 Liberation of the Temple Mount and Western Wall by Israel Defense Forces] – [[İsrail]] radiosunun 1967-ci ilin 7 iyunundakı yayımı
* [http://imra.org.il/story.php3?id=18226 How The USSR Planned To Destroy Israel in 1967]
* [http://jafi.org/NR/exeres/4B21CC9B-BCD1-43FA-82F5-4355BE6EED30 Position of Arab forces may 1967].
{{Xarici istinadlar}}

[[Kateqoriya:1967-ci ildəki münaqişələr]]
[[Kateqoriya:Misir tarixi]]
[[Kateqoriya:İsrail tarixi]]
[[Kateqoriya:İordaniya tarixi]]
[[Kateqoriya:Suriya tarixi]]
[[Kateqoriya:Livan tarixi]]
[[Kateqoriya:Ərəb–İsrail münaqişəsi]]
[[Kateqoriya:Soyuq müharibə münaqişələri]]
[[Kateqoriya:Altıgünlük müharibə]]