Amur üzümü
Amur üzümü | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Amur üzümü |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Amur üzümü (lat. Vitis amurensis) — bitkilər aləminin üzümçiçəklilər dəstəsinin üzümkimilər fəsiləsinin üzüm cinsinə aid bitki növü.
Arealı
[redaktə | vikimətni redaktə et]Yapon dənizinin sahilində Muli çayınadək, qərbdə Priamuryedə-Zei Çayınadək, Manjuriya, Priamurye, Çin, Koreya meşələrində bitir. Uzaq Şərqin subtropik bitkilərinin relektidir.
Botaniki xarakteristikası
[redaktə | vikimətni redaktə et]Gövdəsinin diametri 5-10 sm, salxımın uzunluğu 20-25 m-dək olan lianadır. Zoğları yaşıl və ya qırmızımtıl, payızda qırmızı-qonur rəng alır. Yarpaqları formaca dəyişkən - bütöv, üç və ya beş hissəli, yumurtavari və ya yumru ola bilər. Kənarları dişlidir, üstü çılpaq, alt tərəfi tükcüklüdür, ölçüsü 9-dan 25 sm-dək dəyişir. Xırda, balverici çiçəkləri çox sıx olmayan salxımlara yığılmışdır. May ayının ikinci ongünlüyündə çiçəkləyir. Amur üzümü ikievli bitkidir. Meyvələri şarşəkilli, qara və ya bənövşəyi, bəzən tünd göy, çox turşdan şirinədək, diametri 12 mm-dək, qalın qabıqlı giləmeyvədir. Giləmeyvələrin ləti sulu, turştəhərdir. Sentyabrın axırları yetişir.
Ekologiyası
[redaktə | vikimətni redaktə et]Şəhər şəraitini yaxşı keçirir. Tüstüyə və qaza davamlıdır. Nəmişlik sevəndir. Çay vadiləri, meşə, dağ yamaclarında rast gəlinir, ağaclara dırmaşır və torpaqda sürünür.
Azərbaycanda yayılması
[redaktə | vikimətni redaktə et]Böyük Qafqazda və Naxçıvan MR-da təbii halda rast gəlinir.
İstifadəsi
[redaktə | vikimətni redaktə et]Şaquli yaşıllaşdırmada dekorativ bitki kimi istifadə oluna bilər. Üzümün cavan, sulu zoğları və yarpaqları salatda istifadə edilir.
Sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Homotipik sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Vitis amurensis var. genuina Skvortsov
- Vitis vinifera var. amurensis (Rupr.) Regel
- Vitis vinifera f. amurensis (Rupr.) Regel
- Vitis vulpina var. amurensis (Rupr.) Regel
Yarımnövləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Vitis amurensis var. amurensis
- Vitis amurensis var. dissecta Skvortsov
- Vitis amurensis var. funiushanensis F.S.Wang