Ananas
| {{{latin}}} | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Ananas |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Ananas (lat. Ananas) – bromeliyakimilər fəsiləsinə aid olan çoxillik ot bitki cinsi. Vətəni Mərkəzi Braziliyadır. Becərilən növü kəkilli ananasdır (A. comosus). Hündürlüyü 40–120 sm-dir. Yarpaqları qalın, uzun (50–70 sm), ətli, üstdən tünd-yaşıl, altdan gümüşü olub, rozetdə toplaşmışdır. Çiçək qrupu sünbüldür. Çəkisi 0,9–10 kq (bəzən 15 kq-adək) olur. Meyvənin qabığı bərk, ləti şirəli, sarımtıl-ağ, spesifik ətirlidir, B vitamini və karotinlə zəngindir. Meyvəsindən təzə və konservləşdirilmiş halda istifadə olunur, mürəbbə bişirilir və konfet hazırlanır. Yarpaqlarından qiymətli əyirici lif alınır. Qoltuq tumurcuqlarından alınan zoğlarla çoxalır. Tropik ölkələrdə qədimdən becərilir. Əsas sortları Kayenna, Kuin, qırmızı İspaniya ananası (süfrə sortu), Santo-Dominqodur (konservlik).[1]
Növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Ananas ananassoides (Baker) L.B. Smith
- Ananas bracteatus (Lindley) Schultes f.
- Ananas bracteatus tricolor (Bertoni) L.B. Smith
- Əsl ananas (Ananas comosus) (Linnaeus) Merrill
- Ananas comosus variegatus (E. Lowe) Moldenke
- Ananas erectifolius
- Ananas fritzmuelleri Camargo
- Ananas lucidus Miller
- Ananas nanus (L.B. Smith) L.B. Smith
- Ananas parguazensis Camargo & L.B. Smith
- Ananas ananassoides var. typicus
- Ananas arvensis : (Braziliya)
- Ananas bracteatus : (Braziliya)
- Ananas bracteatus var. albus
- Ananas bracteatus var. hondurensis
- Ananas bracteatus var. paraguariensis
- Ananas bracteatus var. rudis
- Ananas bracteatus var. striatus (Cənubi Amerika)
- Ananas bracteatus var. tricolor
- Ananas bracteatus var. typicus
- Ananas comosus (a.k.a. Ananas sativus) – pineapple (Braziliya)
- Ananas erectifolius
- Ananas genesio-linesii (Braziliya)
- Ananas guaraniticus (Argentina, Paraqvay)
- Ananas macrodontes (Braziliya)
- Ananas microcephalus (tropical America)
- Ananas microcephalus var. major (Cənubi Amerika)
- Ananas microcephalus var. minor (Cənubi Amerika)
- Ananas microcephalus var. missionensis (Argentina)
- Ananas microcephalus var. mondayanus (Cənubi Amerika)
- Ananas microstachys var. typicus
- Ananas mordilona
- Ananas nanus
- Ananas pancheanus (Kolumbiya)
- Ananas parguazensis (Cənubi Amerika)
- Ananas pyramidalis
- Ananas strictus (Paraqvay)
- Ananas viridis
Şəkillər[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 475 – 476. ISBN 978-9952-441-02-4.