Apvellinq
Apvellinq (ing. up – yuxarıya + well – qalxma, fışqırma) – okean və dənizlərdə sahilə yaxın suların 100–200 m dərinlikdən səthə şaquli qalxması. Şelf zonasında küləklər və ya cərəyanlar vasitəsilə səth sularının açıq dənizə qovulması Apvellinq yaradır. Daimi Apvellinq zonaları ABŞ-nin q. sahillərində (Kaliforniya və Oreqon Apvelliqi), Peruda (Peru Apvellinqi), Afrikanın şm.-q. və c.-q. sahillərində (Kanar və Bengela Apvellinqi) və Avstraliya sahillərindədir. Yer kürəsində Apvellinq zonası 400000 km2-dir. Kontinentlərin sualtı yamaclarında fosforit çöküntülərinin əmələ gəlməsi Apvellinq hadisəsilə əlaqədardır. Sahilboyu Apvellinq zonasında külli miqdarda biogen elementlərin səthə çıxarılması balıq ovu üçün əlverişli şərait yaradır. Dünya okeanında balıq ovunun 50%-i Apvellinq zonasının payına düşür.[1]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 582. ISBN 978-9952-441-02-4.