Arı qaş səhləbi
Arı qaş səhləbi | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: ???: Arı qaş səhləbi |
||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Arı qaş səhləbi (lat. Ophrys apifera) — səhləbkimilər fəsiləsinin ofris cinsinə aid bitki növü.
IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Nəsli kəsilməyə həssas olanlar” kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir, endemik növüdür.[1]
Qısa morfoloji təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi 20-30 sm hündürlükdədir. Soğanaqları şarvari və ya xırda ellipsvaridir. Yarpaqları iti, uzunsov, lansetvaridir. Çiçək yanlığı lansetvari, yumurtalıqdan uzundur. Çiçək yanlığının kənar yarpaqları uzunsov, küt, parlaq və ya açıq- çəhrayı rəngli, 5 damarlıdır. Daxili yarpaqları yaşılımtıl-çəhrayı çalarlı, məxmərvari tüklü 3 damarlıdır. Dodaqcıq enli, oval, məxmərvari 3 dilimlidir [2]
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri [redaktə | mənbəni redaktə et]
Çiçəkləməsi aprel-may aylarına təsadüf edir. Aşağı dağ qurşağında meşə talalarında yayılmışdır. [2]
Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Böyük Qafqazın qərbi (Şəki rayonu Kiş kəndi), Lənkəranın dağlıq hissəsi.[2][3][4] BQ qərbi hissəsinin rayonlarında aşağı dağ qurşağında yayılmışdır. Meşə talalarında bitir.
Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabına daxil edilmiş nadir növdür.[5]
Sayı və tendensiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yeganə lokaliteti müşahidə olunur, azalma tendensiyası davam edir.[6]
Məhdudlaşdırıcı amillər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Antropogen amillər (dekorativ əhəmiyyətinə görə əhali tərəfindən intensiv toplanılması, otarma və tapdalanma). xüsusi yaşayış mühitinə təkləbkar olması.
Mühafizə tədbirləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yayıldığı ərazilərın nəzarətə götürulməsi və mütəmadi monitorinqlərin aparılması təklif olunur.
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ http://redbook.az/?options=project&id=Ar%C4%B1%20qa%C5%9F%20s%C9%99hl%C9%99bi[ölü keçid]
- ↑ 1 2 3 Флора Азербайджана,1952;
- ↑ Əsgərov A.M., 2005
- ↑ Məmmədov Q., Yusifov E., Xəlilov M., Kərimov V., 2012
- ↑ Validə M. Əlizadə, Naibə P. Mehdiyeva,Vüqar N. Kərimov, Aidə Q. İbrahimova BÖYÜK QAFQAZIN BİTKİLƏRİ (Azərbaycan) Bakı 2019
- ↑ Tərtibçinin məlumatı