Astragalus caraganae

Astragalus caraganae
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Klad: Diaphoretickes Ranqsız: Arxeplastidlər Aləm: Bitkilər Klad: Streptophyta Klad: Embryophytes Klad: Polysporangiophytes Klad: Tracheophytes Klad: Toxumlu bitkilər Klad: Çiçəkli bitkilər Klad: Eudicots Klad: Core eudicots Klad: Superrosids Klad: Rosids Klad: Fabids Dəstə: Paxlaçiçəklilər Fəsilə: Paxlakimilər Yarımfəsilə: Faboideae Triba: Galegeae Yarımtriba: Astragalinae Cins: Gəvən Növ: Astragalus caraganae
Beynəlxalq elmi adı
Astragalus caraganae Fisch. & C.A.Mey., 1838
Şəklin VikiAnbarda axtarışı ITIS   820230 NCBI   144078 EOL   645815

Astragalus caraganae (lat. Astragalus caraganae) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Kritik təhlükə həddində olanlar" – CR B1ab (i, ii, iii)c(i)+2ab(i, ii, iii)c(i). Azərbaycanın nadir, endemik növüdür. Regional IUCN Statusu — CR B1ab (i, ii, iii)c(i)+2ab(i, ii, iii)c(i).

Qısa morfoloji təsviri

Çoxsaylı düzduran gövdəli, 20–50 sm hündürlükdə, çoxillik bitkidir. Yarpaqcıqları 16–27 cütdür, uzunsov-ovalvaridir, üzəri çılpaq, alt hissəsi sıx məxməri tükcüklüdür. Yumurtalığı uzunsov, ayaqcıqlıdır. Salxımı qısa, 4–6 seyrək çiçəklidir. Paxlası düzdür, seyrək tükcüklü, buruncuqlu və ikiyuvalıdır.

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri

Çiçəkləmə may, meyvəvermə iyun-iyul aylarına təsadüf edir. Kserofit bitkidir. Orta dağ qurşağında, quru daşlı yamaclarda, qayalı ərazilərdə rast gəlinir.

Yayılması

Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Şahbuz rayonu — Qarababa, Badamlı, Kükü kəndləri ətrafı və Keçəldağ).

Sayı və tendensiyası

İtmə təhlükəsi altında olan yeganə lokaliteti mövcuddur, populyasiyanın sayı sürətlə azalır.

Məhdudlaşdırıcı amillər

Populyasiyanın zəif təkrarlanması, ekoloji və antropogen təsirlərdir.

Mühafizə tədbirləri

Təbiətdəki vəziyyəti böhran həddə çatmış və nəsli kəsilmə ehtimalı olan növ kimi Zəngəzur Milli Parkı və Arpaçay Dövlət Təbiət Yasaqlığı ərazisində yayıldığı sahələr xüsusi nəzarət altına alınmalı və təbii populyasiyaları mühafizə olunmalıdır.

Sinonimləri

Homotipik sinonimləri

• Tragacantha caraganae (Fisch. & C.A.Mey.) Kuntze

Heterotipik sinonimləri

• Astragalus borudjerdicus Parsa
• Astragalus caraganae var. brevicalyx Eig
• Astragalus nachitschevanicus Rzazade
• Astragalus peregrinus Fisch. & C.A.Mey. ex Bunge
• Astragalus warackensis Freyn